Ανδρέας Μήτσου, “Η αστυνόμος”

Ο τίτλος πρέπει να μας υποβάλλει το ερώτημα της σχέσης της αστυνόμου με την καθαυτό ιστορία. Γιατί η ιστορία αφορά τον πατέρα της και την γκόμενά του, αλλά ποτέ δεν μπορούμε να προσπεράσουμε την αφηγήτρια που μπλέκει τους άλλους στον δικό της ιστό.

Ανδρέας Μήτσου “Η αστυνόμος” εκδόσεις Καστανιώτη 2019

Ο Μήτσου είναι μια σταθερή πέννα. Γράφει συνεχώς, ίσως πάνω απ’ όσο θα έπρεπε και προσπαθεί να καθιερωθεί. Καθιέρωση σημαίνει αποδοχή. Αποδοχή στα υψηλά σκαλοπάτια. “Ο αγαπημένος των μελισσών” το 2010 και “Ο κίτρινος στρατιώτης” (2012) τα θεωρώ από τα καλά του, ενώ “Ο κύριος Επιτροπάκης” (2007), “Η ελεημοσύνη των γυναικών” (2009) και “Η Αλεξάνδρα”  (2015) υστερούν.

>Κατάγεται από την Αμφιλοχία. Έχει σπουδάσει αγγλική λογοτεχνία, ελληνική φιλολογία και είναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας. Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής και υπεύθυνος ύλης του εκπαιδευτικού περιοδικού "Νεοελληνική Παιδεία", που εκδιδόταν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, και μέλος της επιτροπής κρατικών βραβείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Έχει δημοσιεύσει κείμενα δοκιμιακού λόγου καθώς και κριτική λογοτεχνίας στις εφημερίδες "Το Βήμα", "Εξουσία", "Καθημερινή" και στα περιοδικά "Αντί", "Ίνδικτος", "Διαβάζω", "Ελίτροχος". Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Έχει εκδώσει επτά συλλογές διηγημάτων, τέσσερα μυθιστορήματα και μία νουβέλα. Το μυθιστόρημα του "Τα ανίσχυρα -ψεύδη" του Ορέστη Χαλκιόπουλου τιμήθηκε το 1996 με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Η συλλογή διηγημάτων του "Σφήκες" απέσπασε το Βραβείο Γραμμάτων Κώστα Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών το 2002. Το 2007 η νουβέλα του "Ο κύριος Επισκοπάκης" τιμήθηκε με το Βραβείο Αναγνωστών (ΕΚΕΒΙ - ΕΡΤ), ενώ την επόμενη χρονιά διασκευάστηκε για το θέατρο από τον ίδιο τον συγγραφέα και ανέβηκε στο "104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης" σε σκηνοθεσία του Στέλιου Μάινα. Το 2016 απονεμήθηκε στον Ανδρέα Μήτσου το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή του "Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια". Έργα του έχουν ανθολογηθεί και μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες. Εργάζεται ως σχολικός σύμβουλος φιλολόγων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Αθήνας.

Το παράξενο που παρατηρώ ειδικά σ’ αυτό το βιβλίο του Μήτσου είναι ότι, ενώ ο συγγραφέας έχει κάνει σπουδές στη φιλοσοφία, τα κείμενά του αδιαφορούν σχεδόν πλήρως γι’ αυτήν και ρίχνουν το βάρος στην ψυχολογία των προσώπων. Το είδα και σε άλλα του έργα, αλλά εδώ διαπίστωσα πόσο η ψυχολογία βαραίνει πάνω από την πλοκή, πάνω από τη δράση…

Η αστυνόμος Λένα Στρατήγη τροφοδοτεί με πραγματικές υποθέσεις των 60χρονο plus πατέρα της Πέτρο, που είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας μαζί. Τον εμπλέκει στις υποθέσεις της ώστε να βρει τροφή για τα βιβλία του. Έτσι και τώρα τον εισάγει στην ιστορία του Αποστόλη Ευθυμίου, εύσωμου νταλικέρη που κόντευε να γδάρει το κεφάλι της γυναίκας του Νίκης, επειδή τον απάτησε. Κι όμως ούτε αυτή καταθέτει εναντίον του, ούτε εκείνος θέλει να τη χωρίσει. Κι όμως η Νίκη συνεχίζει ως λαϊκιά γκόμενα να ψάχνει διέξοδο στην ανία της, ψάχνει παντρεμένους και μορφωμένους, πουλάει την ομορφιά της για την ερωτική περιπέτεια. Ώσπου τα φτιάχνει με τον Πέτρο, ο οποίος αντί τελικά μετά από πολλές συνευρέσεις να τη βαρεθεί, όπως συνήθως, μένει μπουκάλα από τη δική της φυγή. Και συντοισάλλοις αντιμετωπίζει και την οργή του άντρα της που θέλει να το εκδικηθεί είτε θέτοντας σε κίνδυνο την ζωή του συγγραφέα, είτε επιχειρώντας να τον ευνουχίσει.

Όλο το παιχνίδι παίζεται στην ψυχολογία των προσώπων. Πώς πιάστηκε στα δίχτυα της Νίκης ο πολύπειρος και ικανός συγγραφέας; Τι ακριβώς είδε στη λαϊκή ομορφιά της και παραμέρισε όλα τα άλλα; Ήταν κυνηγός ή θήραμα; Από την άλλη, τι επιδίωκε η ίδια η μοιραία γυναίκα, αφού μάλιστα δεν ήθελε να χωρίσει τον άντρα της; Ήταν η εναλλαγή ερωτικών συντρόφων διέξοδος από τη συζυγική ανία; Ή σε συνεργασία με τον άντρα της, που τα ήξερε όλα, έβρισκε τρόπους να εκδικηθεί τους εραστές της; Και ειδικά με τον Πέτρο τι ακριβώς θέλησε να πετύχει; Κι ο άντρας της; Τυφλός εκδικητής που αγαπά και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτήν; Και τότε γιατί πήγε να τη σκοτώσει; Και γιατί ορμά να τιμωρήσει κάθε αρσενικό που βρίσκεται στο κρεβάτι της; Και τέλος, η ίδια η αστυνόμος, που τιτλοφορεί το έργο, που δίνει το έναυσμα κι έπειτα φαίνεται να παραμερίζει, ποια σχέση ανταγωνισμού με τον πατέρα της την παρωθεί; Και ποια εκδίκηση επιθυμεί μπλέκοντάς την σε υποθέσεις που μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες;

Αυτό που δεν με έπεισε είναι πόσο όλα αυτά τα ψυχολογικά αινίγματα έχουν πραγματική βάση προβληματισμού. Δηλαδή θεωρώ ότι δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικά μύχια της ψυχής αλλά πιο πολύ κρέμονται από το χαρτί σαν λεκτικές κατασκευές και μυθιστορηματικά παιχνίδια. Κι απ’ την άλλη, η ενασχόληση του μυθιστορήματος με τέτοια θέματα δείχνει μάλλον μια αυτιστική διάθεση, μια τάση να αγνοεί τα εξωτερικά θέματα και να κλείνεται σε απορίες ψυχολογικού τύπου, οι οποίες τρίβουν και τρίβονται με τα ατομικά. Δεν το εξηγώ σωστά. Νιώθω ότι ο Μήτσου χάνει το δάσος και την κοινωνία ως πεδίο πάλης, για να μείνει στο άτομο που πάντα φθείρεται με ερωτήσεις μικρού βεληνεκούς.

Πάπισσα Ιωάννα