Friday, July 20, 2018

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ και ΔΙΑΚΟΠΕΣ


Είμαι σχεδόν έτοιμη ν’ αποχωρήσω. Πήρα την άδειά μου, έφυγα απ’ τη δουλειά, έχω ήδη ετοιμάσει το sac-voyage μου, έχω πάρει τ’ απαραίτητα για δέκα μέρες στο camping, στη σκηνή δίπλα στη θάλασσα, όπου η χαλάρωση ταυτίζεται με τον ορίζοντα κι η απόλαυση με τα βιβλία.
Μπάνιο, ύπνος, άραγμα, αργόσυρτη διάβαση της μέρας, φαγητό, καφέδες, ποτά, συζητήσεις…
Και μέσα σε όλα αυτά φυσικά ένας σάκος (αδιάβροχος) για τα βιβλία που διάλεξα για τη ραστώνη που δεν έχει αύριο:

-          Andrés Barba, “Χέρια μικρά”
-         Χούλιο Κορτάσαρ, “Κουτσό”
-         Raphaël Jerusalmy, “Να σώσουμε τον Μότσαρτ”
-         Olivier Guez, “Η εξαφάνιση του Γιόζεφ Μένγκελε”
-         Max Beerbohm, “Ήνοχ Σόουμς”
-         Πέτρος Μάρκαρης, “Σεμινάρια φονικής γραφής”
-         Ελένη Γιαννάτου, “Κύριος Πηνελόπη”


Ως εκτούτου το Βιβλιοκαφέ κλείνει. Εγώ φεύγω τώρα, ο Πατριάρχης Φώτιος γύρω στις 15 Αυγούστου, η υπόλοιπη παρέα κάπου ανάμεσα, λίγες μέρες εδώ, λίγες μέρες εκεί.
Φυσικά διαβάζουμε, φυσικά θα γυρίσουμε γεμάτοι συγκινήσεις, φυσικά θα ξαναβγάλουμε τα τραπεζάκια μας κάτω απ’ τα δέντρα της αυλής, για να συζητήσουμε όσα βιβλία μάς απασχόλησαν το καλοκαίρι.

Καλές αναγνώσεις και ράθυμη διάθεση
Πάπισσα Ιωάννα

Tuesday, July 17, 2018

Μίροσλαβ Πένκοφ, “Το βουνό των πελαργών”


Το βαλκανικό φαντασιακό συνδέει παρόν και παρελθόν, εξωστρέφεια κι ιστορία, πραγματικότητα και θρύλους. Κι έτσι, είτε μιλάμε για την Ελλάδα του Γρηγοριάδη ή της Ζατέλλη, είτε για τη Σερβία του Πάβιτς ή τη Βουλγαρία του Penkov, το σκηνικό συναιρεί όλα αυτά σε ένα ιθαγενές αμάλγαμα.


Miroslav Penkov
Stork Mountain
2016
Μίροσλαβ Πένκοφ
“Το βουνό των πελαργών”
μετ. Ά. Παπαντώνης
εκδόσεις Αντίποδες -2018


Maybe I'm foolish, Maybe I'm blind, Thinking I can see through this:
Το προηγούμενο βιβλίο του Penkov, το “Ανατολικά της δύσης”, που κυκλοφόρησε πριν από δύο χρόνια, δεν το είχα διαβάσει. Είχα ακούσει καλά λόγια, αλλά κάπου χάθηκε στη ροή του χρόνου. Τώρα, σαν απωθημένο, ήθελα να ξαναδώ αυτόν τον συγγραφέα, που κινείται ανάμεσα στη Βουλγαρία και τις ΗΠΑ.

Don't ask my opinion, Don't ask me to lie:
Ένας νεαρός Βούλγαρος, φοιτητής στην Αμερική, επιστρέφει στην πατρίδα για να βρει τον παππού του, που έχει χαθεί εδώ και κάποια χρόνια, και να πουλήσει τα χωράφια του. Η αναζήτησή του τον οδηγεί σε ένα μικρό χωριό στα σύνορα με την Ελλάδα και την Τουρκία, ψηλά στα βουνά της Στράντζας, ένα μυστηριώδες μέρος όπου επιβιώνουν οι αρχαίες παγανιστικές παραδόσεις, όπου χορεύουν κάθε άνοιξη οι αναστενάρηδες και όπου μαύροι πελαργοί φωλιάζουν στις θεόρατες βελανιδιές. Εκεί θα εμπλακεί στον αγώνα του παππού του για τη διάσωση του χωριού, θα ερωτευτεί το λάθος κορίτσι και θα βυθιστεί σε έναν κόσμο που ανήκει στο παρελθόν, είναι όμως ακόμη ζωντανός.

Αυτή είναι η περίληψη του έργου από το οπισθόφυλλο.
Το έργο ξεκινά από έναν σταθμό της Βουλγαρίας, που θυμίζει παρηκμασμένα Βαλκάνια προ εικοσαετίας. Η αρχική αφήγηση κινείται θολά, καθώς τα περιγράμματα της ιστορίας δεν είναι σαφή. Σταδιακά αποκτούν σχήμα. Ο νεαρός φοιτητής γνωρίζεται με την καταπιεσμένη Μουσουλμάνα Elif και γνωρίζει όλους τους θρύλους για τον Άγιο-Κωνσταντίνο, τον χριστιανό άγιο που καταλαμβάνει τις κοπέλες. Γνωρίζει την πυροβασία και έρχεται σε επαφή με το μέρος εκείνο της χώρας, όπου βουλγαρικές, ελληνικές και τουρκικές παραδόσεις μπολιάζονται. Η γιορτή αναπαριστάται με τα γνωρίσματα της τελετουργίας, που σώζει τις κοπέλες από τον έν-θεο πυρετό και περνά στους παριστάμενους μια πυρέσσουσα μανία.


O Penkov, που παρουσιάζεται στο μυθιστόρημα ως «Αμερικάνος», αφού σπουδάζει στην Αμερική, πηγαινοέρχεται στις ταυτότητες και τις εξετάζει. Αυτός Αμερικάνος που επιστρέφει στη Βουλγαρία, πώς τον αντιμετωπίζουν οι συμπατριώτες του; Και πώς συμβιώνουν Βούλγαροι και Τούρκοι που ζουν στα ίδια εδάφη. Αυτός μιλάει για ελευθερία, ενώ ο πατέρας της Elif για παράδοση που απαιτεί πειθαρχία.

Βεβαίως, το κέντρο του έργου, που αποκαλύπτεται συντωχρόνω, είναι η προσπάθεια του παππού να σώσει την Клисура από τα νύχια μιας τούρκικης εταιρίας που θέλει να εγκαταστήσει ανεμογεννήτριες. Αγόρασε εκτάσεις στην ευρύτερη περιοχή, ώστε να αποτρέψει τις όποιες επενδύσεις. Στην ουσία είναι η μάχη του ζωντανού παρελθόντος, των ιστοριών και των θρύλων ενάντια στο τεχνολογικό μέλλον και στη φθορά που θα επιφέρει. Το παρελθόν συντηρείται από ιστορίες για τους πρώτους Βούλγαρους του 7ου αιώνα και τους αρχαίους Θράκες.

Ακόμα περισσότερο αναπλάθεται ο έρωτας ως στοιχείο ένωσης των λαών και ξεπεράσματος των εθνικών στεγανών. Στη Στράντζα συναντώνται οι Έλληνες αναστενάρηδες με τους Βούλγαρους πυροβάτες και τους Μουσουλμάνους Τούρκους της περιοχής που αλληλεπιδρούν. Ο παππούς είχε αγαπήσει παλιά την Ελληνίδα Λενιώ κι ο εγγονός τώρα αγαπά την Elif.


I'm only human, That's all it takes, To put the blame on me:
Ο Penkov μοιάζει λίγο με τον Καζαντζάκη. Μιλάνε κι οι δύο για τη γη τους και τους ανθρώπους της. Μιλάνε κι οι δύο με παρέμβλητες ιστορίες, που προεκτείνουν τον κόσμο τους. Είναι ένας γνήσιος Βαλκάνιος που συνδυάζει ηθογραφία, ιστορία, μυθολογία σ’ ένα αμάλγαμα παρόντος κι άχρονου παρελθόντος. Το τοπικό διαμέσου της τελετουργίας αποκτά μυστηριακές διαστάσεις. Έτσι, αντιμάχεται το εξωγενές που έρχεται να το αλλοιώσει. Κι ο έρωτας έρχεται να ενώσει λαούς και θρησκείες.


> Γεννήθηκε το 1982 στην πόλη Γκάμπροβο της κεντρικής Βουλγαρίας, έζησε στη Σόφια και σε ηλικία 18 ετών μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Σπούδασε Ψυχολογία και Δημιουργική Γραφή. Διδάσκει δημιουργική γραφή στο University of North Texas.

Πάπισσα Ιωάννα

Friday, July 13, 2018

Ρέα Γαλανάκη, “Δυο γυναίκες, δυο θεές”


Αγαπημένη συγγραφέας. Μ’ αυτό το γλωσσικό υφάδι, με τον μύθο, με την ανακαινούργιωση του παλιού. Άλλοτε επίκαιρη κι άλλοτε διαχρονική. 



Ρέα Γαλανάκη
“Δυο γυναίκες, δυο θεές”
εκδόσεις Καστανιώτης -2017




Μια ιστορία αλήθειας και κλείνει το τραύμα (MC Yinka):

Ποια είναι τα πραγματικά (ιστορικά) πρόσωπα που έχουν προσελκύσει το λογοτεχνικό ενδιαφέρον της Γαλανάκη στο πολυετές έργο της; Απ’ τη μία, μορφές της κρητικής γης που έζησαν στο μεταίχμιο μεταξύ της μιας και της άλλης ζωής (Ισμαήλ Φερίκ πασάς). Ή ξεκίνησαν μια ανακάλυψη κι έμειναν αφανείς πίσω απ’ τα φώτα της Κρήτης (Μίνως Καλοκαιρινός). Ή έκαναν ένα παραδοσιακό σχήμα, αυτό της αρπαγής, μέσο μιας (μάταιης) ερωτικής και πολιτικής συμφιλίωσης (Kώστας Kεφαλογιάννης ή Kουντόκωστας και Τασούλα Πετρακογιώργη). Κι απ’ την άλλη, μορφές της ευρύτερης ελληνικής διανόησης που βρέθηκαν στη δίνη του αιώνιου ρομαντισμού, στην κονίστρα του έρωτα και της επανάστασης (Ανδρέας Ρηγόπουλος) ή έζησαν πάλι μια διπλή ζωή εν ονόματι της τέχνης (Ελένη Αλταμούρα). 

Τα κακά τα κείμενα / Τη δική μου τη φθορά / Τα ψευτοπαλίκαρα (MC Yinka):

Έτσι, τώρα δεν παραξενεύει πως στις δύο νουβέλες που συστεγάζονται στον μικρό τόμο πρωταγωνιστούν ο Γιαννούλης Χαλεπάς και η Αριάδνη, κόρη του Μίνωα. Ένα ιστορικό πρόσωπο του 19ου και κυρίως των αρχών του 20ού αιώνα και μια μυθική μορφή της κρήσσας γης.



Ο πρώτος, που θεωρείται ίσως ο κορυφαίος σύγχρονος Έλληνας γλύπτης κι είναι ευρύτερα γνωστός από το επιτύμβιο μαρμάρινο άγαλμα της «Κοιμωμένης». Πέρασε για ένα διάστημα έγκλειστος στο φρενοκομείο της Κέρκυρας. Η λογοτεχνία ερωτοτροπεί συχνά με ανθρώπους που κινήθηκαν μεταξύ λογικής και σαλότητας. Γιατί εκεί βρίσκει το όριο μεταξύ της κοινωνίας και της φαντασίας. Έτσι, και η Γαλανάκη καταπιάνεται με τον διάσημο γλύπτη, προσπαθώντας να συλλάβει πώς συναιρείται στο ίδιο πρόσωπο το ύψος της καλλιτεχνικής του διάνοιας και το «βάθος» της ταπεινής ποιμενικής του ενασχόλησης. Πώς εναλλάσσονται η υψιπετής σμίλευση του αγλαού μάρμαρου και το γήινο ζύμωμα του πηλού. Πώς διαδέχονται η λογική με την ήσυχη παράνοια. 

Κέντρο αυτής της εστίασης είναι ένα μικρό πήλινο άγαλμα, που ονομάζεται «Αθηνά βοσκοπούλα». Πρόκειται για μια κατασκευή που, κατά τη Γαλανάκη, φτιάχτηκε μετά την έξοδό του από την ψυχιατρική κλινική και την επιστροφή του Χαλεπά «ως ησύχου» κι ακίνδυνου στην Τήνο. Εκεί πλέον εργάζεται για βιοποριστικούς λόγους ως βοσκός κι έτσι εγκαταλείπει το μάρμαρο προς όφελος του πιο προσιτού κοκκινοχώματος. Σ’ αυτό καταλήγει, αφού κάνει σπειροειδείς κύκλους, η αφήγηση της νουβέλας. Και μετά από μια αργή βιογράφηση του γλύπτη κορυφώνεται ήπια στην ταύτιση της μυθικής θεάς Αθηνάς με την ασήμαντη τηνιακή βοσκοπούλα. Είναι ο συγκερασμός της αγνότητας με τη φύση, της σοφίας με την ταπεινότητα, του αθηναϊκού συμβόλου με τον επαρχιακό κόσμο. Είναι ο ίδιος ο Χαλεπάς που αναζητεί την άδολη αγάπη και την καλλιτεχνική διέξοδο, τη σοφία των ζώων με τη γονιμότητα του πηλού.




Η Αριάδνη, απ’ την άλλη, είναι μία ακόμα δευτεραγωνίστρια γυναίκα που αναδύεται απ’ την αφάνεια του παρελθόντος. Δεν εκφράζει μία ακόμα φεμινιστική ανάγνωση των παραδεδομένων ιστοριών, αλλά επαναφηγείται τον μύθο του λαβύρινθου, με τον υβριδικό τερατώδη αδελφό της Μινώταυρο και τον έρωτά της για τον ξένο Θησέα, εστιάζοντας στη μετάβαση απ’ το παλιό στο νέο. Κι ενώ φαίνεται το θύμα μιας σκόπιμης εκ μέρους του Αθηναίου πρίγκιπα εξαπάτησής της, αυτή (εγκαταλελειμμένη στο ακρογιάλι της Νάξου) δεν μεμψιμοιρεί, αλλά (αυτή η μινωίτισσα πριγκίπισσα και ιέρεια της υφαντικής και των νημάτων) εξ-υφαίνει μέσα στον νου της τη δική της εκδοχή. 

Η Αριάδνη, σύμφωνα με τη Γαλανάκη, βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στη λατρεία των παλιών (γυναικοκεντρικών) θεοτήτων, που εδράζονταν στη μινωική Κρήτη, και στην πίστη στο ελληνικό δωδεκάθεο, που εκφράζονται με τη νέα εξουσία του Θησέα. Κι ενώ ο Θησέας νικά τον Μινώταυρο, η Αθήνα την Κνωσό και οι νέοι θεοί τους παλιούς, η Αριάδνη μένει στη Νάξο για να ενωθεί με τον Ζαγρέα Διόνυσο. Ο οποίος είναι εξ ορισμού εκτός Ολύμπου και πιο κοντά στις παλιές λατρείες του προελληνικού πολιτισμού.


Το μυαλό μου ν’ ανοίξει να δώσει τροφή στην πένα (MC Yinka):

Δίνεται συχνά η εντύπωση ότι η γλωσσική εμμονή αποπροσανατολίζει από την πλοκή και την πολυπλοκότητα της ιστορίας. Στη Γαλανάκη αυτό αποκτά άλλη διάσταση: το γλωσσικό της υφαντό οδηγεί τον αναγνώστη στο να ξαναδεί το παρελθόν με τα δικά του χρώματα. Να ξαναδιαβάσει καθιερωμένες αφηγήσεις και να σκύψει με συμπάθεια σε μορφές παραγνωρισμένες, αφανείς, παρεξηγημένες αλλά μέσα στο ταπεινό μεγαλείο τους τεράστιες.


In2life, 11/7/2018   

> Η Ρέα Γαλανάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στην Αθήνα. Ζει στην Πάτρα. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα και δοκίμια. Ανήκει στα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων (το 1981). Έχει τιμηθεί δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο (το 1999 για το μυθιστόρημα "Ελένη ή ο Κανένας" και το 2005 για τη συλλογή διηγημάτων "Ένα σχεδόν γαλάζιο χέρι"). Επίσης, έχει τιμηθεί με το Βραβείο Πεζογραφίας "Κώστα και Ελένης Ουράνη" της Ακαδημίας Αθηνών (το 2003 για το μυθιστόρημα "Ο Αιώνας των Λαβυρίνθων"), με το Βραβείο "Νίκος Καζαντζάκης" του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης το 1987 και με το "Βραβείο Αναγνωστών" του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου το 2006 για το μυθιστορηματικό χρονικό "Αμίλητα, βαθιά νερά". Το μυθιστόρημά της "Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ πασά" είναι το πρώτο ελληνικό βιβλίο που εντάχθηκε από την Ουνέσκο στην "UNESCO Collection of Representative Works" (1994), ενώ το "Ελένη ή ο Κανένας" διεκδίκησε το Ευρωπαϊκό Βραβείο "Αριστείον" μπαίνοντας στην τελική τριάδα των υποψήφιων έργων (1999). Έργα της έχουν μεταφραστεί σε δεκαπέντε γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά, ολλανδικά, τσεχικά, βουλγαρικά, σουηδικά, λιθουανικά, τουρκικά, αραβικά, κινεζικά, εβραϊκά και αλβανικά.



Πάπισσα Ιωάννα

Sunday, July 08, 2018

Eugen Chirovici, “Το βιβλίο των κατόπτρων”


Ό,τι πιο δυνατό έχω διαβάσει τελευταία. Αστυνομικό μυθιστόρημα όπου η περιέργεια για τη λύση του αινίγματος στοιχίζεται με τις θεωρίες περί μνήμης και ανθρώπινης υποκειμενικότητας.


Eugen Chirovici
“The Book of Mirrors”
2017

“Το βιβλίο των κατόπτρων”
μετ. Α. Καλοκύρης
εκδόσεις Πατάκη -2017


Όλη η ζωή του ένας παραπονιάρης μύθος τυλιγμένος
στου νου του την ανέμη και στου ονείρου την απόχη
κι αυτός στ’ άλογο με τα όπλα του στο στήθος φορτωμένος
περνάει κι όλοι γιουχάρουν "Δον Κιχώτη":
Η αλήθεια είναι ότι μου άρεσε ο τίτλος. Το “κάτοπτρο” παραπέμπει στο μυαλό μου σε μια λογοτεχνία που ελίσσεται και ξαναβλέπει τον εαυτό της, κάτι μάλλον διεγερτικό. Κι όταν διάβασα, εκεί μπροστά στον πάγκο του βιβλιοπωλείου, το οπισθόφυλλο, πείστηκα να διαβάσω τον άγνωστό μου συγγραφέα.

“Πρίνστον, 1987: ο καταξιωμένος ψυχολόγος και καθηγητής Τζόζεφ Βίντερ δολοφονείται άγρια.
Νέα Υόρκη, 25 χρόνια μετά: ο λογοτεχνικός ατζέντης Πίτερ Κατς λαμβάνει ένα χειρόγραφο. Ή μήπως πρόκειται για ομολογία;

Σήμερα: τα μυστικά του Βιβλίου των Κατόπτρων έρχονται στο φως και αποκαλύπτουν γιατί οι αναμνήσεις είναι το πιο επικίνδυνο από όλα τα όπλα. Η αλήθεια του ενός είναι τα ψέματα του άλλου...”


Αυτό ζητάει η καρδιά του ν’ αλαφρώσει.
Να φέρει ανάσκελα το κόσμο από τη βάση:
Το οπισθόφυλλο υπόσχεται αστυνομική υπόθεση, αλλά το έργο ξεκινά αυτοαναφορικά. Ο ατζέντης Peter Katz δέχεται ένα ημιτελές χειρόγραφο από τον συγγραφέα Richard Flynn και γρήγορα διαβάζουμε το βιβλίο μέσα στο βιβλίο. Όταν μάλιστα μαθαίνουμε ότι ο ήρωας του βιβλίου είναι φοιτητής το 1987 στο Princeton, του οποίου η συγκάτοικος Laura σπουδάζει ψυχολογία δίπλα στον πολλά υποσχόμενο εξηντάρη καθηγητή Joseph Wieder, τότε έχουμε λίγο campus novel και λίγο ψυχολογικό μυθιστόρημα, έναν συνδυασμό που προκαλεί το ενδιαφέρον.

Πέρα απ’ αυτά, το βιβλίο είναι γραμμένο με στιβαρό τρόπο, ξεκινά από ένα δυο πρόσωπα και σταδιακά εμπλουτίζεται με άλλα. Η υπόθεση είναι ένα κέντρο που προοδευτικά απλώνεται σε επάλληλες τροχιές, ώσπου να φτάσουμε στον φόνο. Η σχέση του Richard με τη Laura κι ακόμα περισσότερο με τον ιδιοφυή αλλά και αινιγματικό Wieder αποκτά σκιές και γωνίες, που ιντριγκάρουν τον αναγνώστη. Ο Flynn ωστόσο πεθαίνει πριν προλάβει να παραδώσει το υπόλοιπο χειρόγραφο στον ατζέντη του κι έτσι η ιστορία μένει μισοτελειωμένη, ακριβώς όταν έγινε ο φόνος του καθηγητή. Ποιος λοιπόν είναι ο ένοχος;

Εκτός από την αστυνομική υπόθεση, που δίνει ενδιαφέρον στο μυθιστόρημα, η αφηγηματική λογική αναδιαμορφώνει την ιστορία. Το χειρόγραφο του συγγραφέα Richard Flynn διασταυρώνεται με την έρευνα του John Keller, ο οποίος αναλαμβάνει να βρει τι απέγινε η προ εικοσαετίας υπόθεση και να συνεχίσει το ημιτελές βιβλίο, με τη δική του σκέψη. Η αλήθεια του ενός κοντράρεται με τις μαρτυρίες που συλλέγει ο άλλος και αίρεται ή επιβεβαιώνεται. Και τέλος, αφού ο John Keller έφτασε σε αδιέξοδο, παρά τα πολλά στοιχεία που συνέλεξε, συνεχίζει την έρευνα και την αφήγηση ο Roy Freeman, πρώην αστυνομικός και νυν ιδιωτικός detective.


Το σαγηνευτικό είναι ότι η εναλλαγή των αφηγητών και η εμπλοκή του ενός στην εξιστόρηση του άλλου παράγει αναγνωστικά αποτελέσματα, σε μια γόνιμη σκυταλοδρομία. Έχουμε μια πραγματικότητα διαθλασμένη σε διάφορες αποδόσεις της. Η συγγραφική αλήθεια, που μπορεί να είναι σύμφωνη με όσα έγιναν ή να ακολουθεί τη δική της λογική, τη λογική της μυθοπλασίας. Οι αντικρουόμενες καταθέσεις των μαρτύρων, άλλοι από τους οποίους έβλεπαν τον Wieder ως ιδιοφυή επιστήμονα κι άλλοι ως ύποπτο μυστικών προγραμμάτων και γυναικά. Πού η συγγραφή γίνεται εξομολόγηση και πού τρόπος απόκρυψης της αλήθειας; Πού γίνεται μαρτυρία και πού τεθλασμένη μνήμη ή και σκόπιμη παραχάραξη;

Αλλά και κυρίως πού σφάλλει η ανθρώπινη σκέψη, πού από διάλειψη, πού από σκοπιμότητα; Πώς η μία κατάθεση αντανακλάται στην άλλη, αλλά με ανάποδο τρόπο κι έτσι η αλήθεια υπεκφεύγει σε διαρκείς αντικατοπτρισμούς; Το μυθιστόρημα αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τη διαφυγούσα αλήθεια (που στο τέλος βέβαια αποκαλύπτεται) μέσα από τις διαθλάσεις της στον ανθρώπινο παράγοντα.

Η γη το παραμύθι λέει του ταξιδιώτη
(που `χε αγάπη την ωραία, την πριγκιπέσσα την κρυφή τη Δουλτσινέα):
Ό,τι πιο ερεθιστικό και συνάμα προβληματισμένο διάβασα τον τελευταίο καιρό! Αφηγηματικό ισορροπημένο, καλογραμμένο, δυνατό “Το βιβλίο των κατόπτρων” δεν πολυακούστηκε, αλλά σίγουρα είναι ένα αστυνομικό σε πρώτη φάση ολκής.

 
> Ο Γιουτζίν Κίροβιτς γεννήθηκε στην Τρανσυλβανία, σε μια οικογένεια με ρουμανικές, ουγγρικές και γερμανικές ρίζες. Η πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έγινε με μία συλλογή διηγημάτων, ενώ το πρώτο του μυθιστόρημα "Η σφαγή", πούλησε 100.000 αντίτυπα στη Ρουμανία. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αρχικά σε μία διακεκριμένη εφημερίδα και στη συνέχεια σε έναν μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό. Από το 2013 ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή. Το "Βιβλίο των κατόπτρων" πρωτοκυκλοφόρησε στην Αγγλία τον Ιανουάριο του 2017 και μεταφράζεται σε 40 γλώσσες.
Πάπισσα Ιωάννα

Wednesday, July 04, 2018

Frédéric Gros, “Δαιμονισμένες”


Μεσαίωνας, Ιερά Εξέταση και μια φανατική νοοτροπία θρησκοληψίας και εκδίκησης. Σε ένα κλίμα τέτοιο κάθε θρησκευτική διαμάχη εξελίσσεται σε δίωξη και θανάτωση.


Frédéric Gros
Possédées
2016
“Δαιμονισμένες”
μετ. Α. Κωσταράκου
εκδόσεις Πόλις -2018


Maybe I'm foolish, Maybe I'm blind, Thinking I can see through this:
Για τις μέρες του Πάσχα, θεώρησα ότι το βιβλίο θα παρείχε έναν λόγο περί θρησκείας. Όχι υπέρμαχο. Αλλά προβληματισμένο. Με έναν προβληματισμό που να κινητοποιεί σκέψεις και αναστοχασμούς.

Don't ask my opinion, Don't ask me to lie:
Ναι, υπό μίαν έννοια είναι ένα βιβλίο περί θρησκεία. Ή μάλλον περί θρησκευόμενων. Περί μιας εκδοχής της πίστης στον απόηχο του μεσαίωνα.

Βρισκόμαστε στον πρώιμο 17ο αιώνα. Σε μια πόλη της Γαλλίας, στο Loudun, αναλαμβάνει ηγουμένη στις Ουρσουλίνες η Jeanne des Anges (Ιωάννα των Αγγέλων), εφαρμόζοντας ένα σκληρό όσο και υποκριτικό πνεύμα. Την ίδια εποχή ο ιερέας της πόλης ο πολύς Urbain Grandier αναδεικνύεται σε νάρκισσο ρήτορα και γυναικά. Κατηγορείται μάλιστα για αποπλάνηση γυναικών και καλές σχέσεις με τους ουγενότους, αλλά τελικά αθωώνεται τη συνεργεία των υψηλών του φίλων. Οι δύο γραμμές πηγαίνουν παράλληλα. Ο Gros εναλλάσσει για το ένα τρίτο του μυθιστορήματος τις κινήσεις των δύο ηρώων του, ώσπου…

… μετά από μια επιδημία πανούκλας, οι μοναχές κι η ίδια η Jeanne des Anges δηλώνουν τη σατανική επίθεση του Grandier με μορφή αρσενικού οράματος που επιχειρεί να ασελγήσει στις νεαρές παρθένες. Η κατηγορία, όπως είναι φυσικό, κινεί όλα τα δαιμονοθηρικά και θρησκόληπτα αντανακλαστικά της κοινωνίας σε ένα κυνήγι μαγισσών. Άλλοι πείθονται εύκολα, άλλοι δυσπιστούν σε διαρκείς μάχες ευπιστίας και ορθολογισμού, συμφερόντων και παρατάξεων. Ημίφως πριν απ’ τον Διαφωτισμό και φανατισμός πριν από την αλήθεια.


I'm only human, That's all it takes, To put the blame on me:
Τελικά ένα ιστορικό μυθιστόρημα που γίνεται μυθιστόρημα Ιδεών; Μια θρησκευτική διαμάχη που αποκτά ψυχολογικές διαστάσεις; Μια αφήγηση που θέλγει τον αναγνώστη, αλλά και τον αφήνει σε μια εγκεφαλική απόσταση; Είναι μια γαλλική διαμάχη μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της ιστορίας της ικανή να φτάσει ώς εμάς; Η κορύφωση του τέλους και της τύχης του ιερέα ορθώνει την Ιερά Εξέταση σε μια αδίστακτη δράκα ανθρώπων που νομίζουν ότι έτσι θα σώσουν την πίστη. Μέχρι εκεί.



> Ο Φρεντερίκ Γκρο γεννήθηκε το 1965. Απόφοιτος της Ecole normale superieure, agrege και διδάκτωρ της φιλοσοφίας, είναι καθηγητής της πολιτικής φιλοσοφίας στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Διετέλεσε καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris XII και δίδαξε στην Εθνική Σχολή Δικαστών, αλλά και στις φυλακές της Sante και της πόλης Fresnes. Επιμελείται την έκδοση των έργων του Μισέλ Φουκώ στη σειρά Pleiade του εκδοτικού οίκου Gallimard, καθώς και των μαθημάτων του Μισέλ Φουκώ στο College de France.
Είναι ειδικός στην ιστορία της ψυχιατρικής και της βίας του πολέμου, και δεινός περιπατητής.

Πάπισσα Ιωάννα