ΜΝΗΜΗ: Ουμπέρτο Έκο (1932 – 2016)

Συγγραφέας ή φιλόσοφος, σημειολόγος ή διανοούμενος, ο Έκο ήταν ένα πολύ δραστήριο πνεύμα, που άπλωνε τα δίχτυα-του σε πολλά πεδία του ανθρώπινου επιστητού. Ακονισμένο μυαλό, χιούμορ, εργατικότητα, ικανότητα σύνθεσης, παραγωγής και δημιουργίας συστημάτων γνώσης…

Ο ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ γεννήθηκε στην Αλεσάντρια του Πιεμόντε το 1932. Από το 1975 έχει την έδρα του Καθηγητή Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, ενώ από το 1988 είναι πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο. Αν και αρχικά παρακολούθησε σπουδές Νομικής, εγκατέλειψε αυτό τον τομέα και ακολούθησε σπουδές Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας με διδακτορική διατριβή στον Θωμά Ακινάτη. Δούλεψε στη RAI και έπειτα δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Από το 1962 ως το τέλος του 1970 ο Έκο ανέπτυξε τη δική του θεωρία στη Σημειολογία. Το 1965 εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στη Φλωρεντία και το 1966 καθηγητής της Σημειολογίας στο Μιλάνο. Το 1971 το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια του προσέφερε τη θέση του τακτικού καθηγητή της Σημειολογίας και το 1974 ο Έκο οργάνωσε τον Διεθνή Σύνδεσμο Σημειολογικών Μελετών. Μέσα στη δεκαετία του ’70, άρχισε να γράφει τα μυθιστορήματά του, κάνοντας την αρχή με ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ, που τιμήθηκε με το βραβείο Strega το 1981 και το Médicis Étranger το 1982, ενώ πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Ο Έκο περνάει τον καιρό του με τη γυναίκα του και τα δύο παιδιά τους ανάμεσα στο σπίτι του στο Μιλάνο (ένα διαμέρισμα-λαβύρινθο με μια βιβλιοθήκη 30.000 βιβλίων) και στο εξοχικό του στο Ρίμινι. Πέθανε στις 20 Φεβρουαρίου 2016.

(Το βιογραφικό αυτό σημείωμα

στηρίχτηκε στην ιστοσελίδα των εκδ. Ψυχογιός και στην Wikipedia)

Λογοτεχνικά έργα

-        Il nome della rosa (1980) (Το όνομα του Ρόδου). Συνοδεύτηκε από το "Επιμύθιο στο όνομα του Ρόδου".

-        Il pendolo di Foucault (1988) (To Εκκρεμές του Φουκώ)

-        L’ isola del giorno prima (1994) (Το νησί της προηγούμενης ημέρας)

-        Baudolino (2000) (Μπαουντολίνο)

-        La misteriosa fiamma della regina Loana (2004) (Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα)

-        Il Cimitero di Praga (2010) (Το κοιμητήριο της Πράγας) 

-        Numero Zero (2015) (Φύλλο Μηδέν) 

Έχω διαβάσει –σταδιακά- όλα τα έργα του Έκο, εκτός από το “Μπαουντολίνο”. Έχω την αίσθηση ότι η συγγραφή δεν ήταν γι’ αυτόν μια λογοτεχνική – αισθητική ενασχόληση, αλλά μια δοκιμή των θεωρητικών και σημειωτικών-του ιδεών. Έβλεπε δηλαδή τον κόσμο διά της αφήγησης και πειραματιζόταν μ’ αυτήν, ώστε να ελέγξει αν οι πλαστοί κόσμοι που έφτιαχνε μπορούσαν να αντέξουν τις θεωρίες-του. Στην ουσία πιστεύει ότι η αλήθεια μπορεί να δοκιμαστεί σε διαφορετικά περιβάλλοντα και να φανεί πόσο αντέχει.

Η Ιστορία καταρχάς ενέχει επιτελεσμένες αλήθειες, αλλά τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, αφού όλα επιδέχονται ερμηνείας. Στο “Όνομα του Ρόδου”, το πιο καλό μυθιστόρημά-του, ξεκινά ως αντικείμενο αστυνομικής έρευνας και συνεχίζεται με θεολογικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις. Ούτε φανατισμός των θεολόγων ούτε η θρησκοληψία των ακραίων μοναχών αλλά ούτε και η αφέλεια οδηγούν στην αλήθεια, η οποία χρειάζεται μετριοπάθεια, ανοικτό και οξύ μυαλό, διαλλακτικότητα. Σ’ αυτό το πλαίσιο δημιουργεί έναν σήριαλ-κίλλερ, ο οποίος αφήνει τα σημάδια-του σε κάθε φόνο σαν μια σημειωτική αλυσίδα, που θέλει αποκωδικοποίηση. Το διακύβευμα είναι η θεολογική αλήθεια και η προστασία-της, ειδικά από το χαμένο πλέον 2^ο βιβλίο της Ποιητικής του Αριστοτέλη.

Η αλήθεια υπάρχει όσο τα κείμενα ερμηνεύονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όσο κάθε εποχή εξηγεί με τις δικές-της (παρ)ερμηνείες τον κόσμο. Ο γραπτός λόγος περνά μέσα από ένα σημείωμα στο “Εκκρεμές του Φουκό” και δημιουργεί μια σειρά από εικασίες και διαστρεβλώσεις. Τρεις επιμελητές εκδόσεων προσπαθούν να ανασυνθέσουν το μυστικό των Ναϊτών, πράγμα που θα εξελιχθεί τελικά σε πλάνη. Σημεία και πληροφορίες μέσα σε τόνους σκουπιδιών, απόκρυφες επιστήμες, εναλλαγές σοφίας και ψέματος ανασυγγράφουν την Ιστορία. Πρόκειται για ένα παζλ με κομμάτια από χρονογραφίες, απομνημονεύματα, μελέτες και ιστορικά δοκίμια. Η μαγεία του Έκο…

Το κείμενο, όπως τα κόμικς στη “Μυστηριώδη φλόγα της βασίλισσας Λοάνα”, αποτελεί φορέα μνήμης. Ο αφηγητής ξαναγυρίζει στο σπίτι του παππού, όπου ξεθάβει τα κόμικς της παιδικής ηλικίας, μέσα από τα οποία ξαναζεί νοσταλγικά τα χρόνια του μεσοπολέμου και του πολέμου και ανασυνθέτει τη μουσολινική περίοδο. Η αλήθεια είναι θέμα μνημονικών συνάψεων και διακειμενικών αναφορών. Το ίδιο επίφοβη είναι και όταν γίνεται γλωσσικό όργανο στα χέρια αδίστακτων δημοσιογράφων που επινοούν την πραγματικότητα. Στο “Φύλλο μηδέν” εξυφαίνεται ένα κλασικό σενάριο συνωμοσιολογίας που επιδέχεται πολλών ερμηνειών και δείχνει πόσο εύκολο είναι να πειστεί ο μέσος άνθρωπος από τα ΜΜΕ ότι κάτι κρύβεται που δεν του το λένε, αλλά πρέπει να το ξέρει. η ιδέα της ίδρυσης μιας εφημερίδας και όλο το συμβολικό πεδίο που πλάθεται είναι πολύ εύστοχο, αφού αναδεικνύει με την υπερβολή και τη σκοπιμότητά-του τη διαφθορά των ΜΜΕ, τα υπόγεια παιχνίδια παραπλάνησης, τον λαϊκισμό-τους και τη διαστρέβλωση κάθε κανόνα δεοντολογίας, προς εξυπηρέτηση κάθε είδους προπαγάνδας.

Παντού η Ιστορία, τετελεσμένη ή δυνητική, γραπτή ή άγραφη, παρελθούσα ή παρούσα. Παντού η συνεχώς κινούμενη και αέναα θηρευόμενη αλήθεια, αλήθεια που μάλλον ουδέποτε θα πιαστεί στο δίχτυ. Περνά μέσα από τη γραφή, την ερμηνεία, τις εικασίες και τις (α)βάσιμες αναγνώσεις και πιο πολύ υπάρχει όσο υπάρχουν κείμενα και αναγνώστες παρά ως αντικειμενικό δεδομένο. Το μυστήριο είναι τοποθετημένο σε μια σειρά από σημεία, τα οποία σαν παιχνίδι με τελίτσες μπορεί να οδηγήσει στην αποκάλυψη ή στην πλάνη.

[Οι εικόνες αντλήθηκαν από:  www.theguardian.com, www.math-only-math.com, www.clickatlife.gr και sherwoodforesthistory.blogspot.com]

Πατριάρχης Φώτιος

Μνήμη Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

Όταν πεθάνει ένας δημιουργός, είναι ευκαιρία να αναλογιστούμε το έργο-του και την προσφορά-του με πιο αντικειμενικούς όρους (εννοώ με όρους απόστασης). Όταν πεθάνει ένας αναγνωρισμένος δημιουργός, μπορούμε να θέσουμε πιο σίγουρα το έργο-του στην ιστορική-διαχρονική δημιουργία του ανθρώπινου πνεύματος και να σταθμίσουμε την ιεραρχική-του αξία.

            Ο Gabriel Garcia Marquez γεννήθηκε πριν από 87 χρόνια, το 1927 στην Κολομβία, σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες, εργάστηκε επί μακρόν ως δημοσιογράφος, και πέθανε πριν από λίγες μέρες στο Μεξικό, όπου διέμενε. Το πρώτο-του διήγημα δημοσιεύτηκε το 1967, αλλά έγινε ευρύτερα γνωστός με ένα από τα κορυφαία έργα όλων των εποχών, τα “Εκατό χρόνια μοναξιάς”, που κυκλοφόρησε το 1967. Βλέπουμε λοιπόν πως κάθε είκοσι χρόνια ο Μάρκες ανεβαίνει επίπεδο και καθιερώνεται όλο και περισσότερο. Το 1982 μάλιστα βραβεύεται με το βραβείο Νόμπελ. Τα βασικά έργα-του είναι:

• La hojarasca (1955) [ελλ. μετ. “Ανεμοσκορπίσματα”, μετ. Κ. Σωτηριάδου - Μπαράχας, εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 1983]
• El coronel no tiene quien le escriba (1961) [ελλ. μετ. “Ο Συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1983]
• La mala hora (1962) [ελλ. μετ. “Η κακιά ώρα”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1983]
• Los funerales de la Mamá Grande (1962) [ελλ. μετ.  “Η κηδεία της Μεγάλης Μάμα”, μετ. Σ. Τσακνιάς, Κ. Σωτηρίου, Νεφέλη, 1982]

 

• Cien años de soledad (1967) [ελλ. μετ. “Εκατό χρόνια μοναξιάς”,  μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1983]
• Relato de un náufrago (1970) [ελλ. μετ. “Η αφήγηση ενός ναυαγού”, μετ. Α. Τσακνιά, Νεφέλη, 1983]
• El otoño del patriarca (1975) [ελλ. μετ. “Το φθινόπωρο του Πατριάρχη”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1984]
• La increíble y triste historia de la cándida Eréndira y de su abuela desalmada (1978) [ελλ. μετ. “Η απίστευτη και θλιβερή ιστορία της αθώας Ερέντιρα και της άσπλαχνης γιαγιάς της”, μετ. Σ. Άννινου - Rojas, εκδόσεις Γράμματα, 1983]
• Crónica de una muerte anunciada (1981) [ελλ. μετ. “Χρονικόν ενός προαναγγελθέντος θανάτου”, μετ. Σ. Ταμπώχ, Πλέθρον, 1982 και μετ. Κ. Σωτηριάδου - Μπαράχας, εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 1982]
• El amor en los tiempos del cólera (1985) [ελλ. μετ: “Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, Νέα Σύνορα-Λιβάνης, 1986]
• La aventura de Miguel Littín clandestino en Chile (1986): [ελλ. μετ. “Η περιπέτεια του Μιγκέλ Λιττίν: Παράνομα στη Χιλή”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1989]
• El general en su laberinto (1989) [ελλ. μετ. “Ο στρατηγός μες στο λαβύρινθό του”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1990]
• Doce cuentos peregrinos (1992) [ελλ. μετ. “Δώδεκα διηγήματα περιπλανώμενα”, μετ. Κ. Σωτηριάδου-Μπαράχας, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1993]
• Del amor y otros demonios (1994) [ελλ. μετ. “Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων”, μετ. Κ. Σωτηριάδου, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1994]
• Noticia de un secuestro (1996) [ελλ. μετ. “Η είδηση μιας απαγωγής”, μετ. Κ. Σωτηριάδου, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 1996]
• El verano feliz de la señora Forbes (1981), [ελλ. μετ. “Το ευτυχισμένο καλοκαίρι της κυρίας Φορμπς”, μετ. Κ. Σωτηριάδου - Μπαράχας, εικον. Κ. Σόλε Βεντρέλ, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 2000 <παιδική λογοτεχνία>]
• La luz es como el agua από τη συλλογή διηγημάτων “Doce cuentos peregrinos” (1991), [ελλ. μετ. “Το φως είναι σαν το νερό”, μετ. Κ. Σωτηριάδου - Μπαράχας, εικον. Κ. Σόλε Βεντρέλ, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 2000 <παιδική λογοτεχνία>]
• Vivir para contarla (2002) [ελλ. μετ. “Ζω για να τη διηγούμαι”, μετ. Κ. Σωτηριάδου, εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2003].
• Memoria de mis putas tristes (2004) [ελλ. μετ. “Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου”, μετ. Κ. Σωτηριάδου, εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2004].

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες θεωρείται

Rob Gonsalves

βασικός εκπρόσωπος του μαγικού ρεαλισμού, ενός ρεύματος της λογοτεχνίας που στιγμάτισε τη λατινοαμερικάνικη πεζογραφία και όχι μόνο. Εκεί, ενώ όλα βαίνουν σε μια ρεαλιστική πραγματικότητα, απόλυτα σύμφωνη με τους κανόνες της λογικής, παρεμβαίνουν στοιχεία του φανταστικού, που εισέρχονται από μια παράλληλη (μεταφυσική) πραγματικότητα. Στην ουσία η λογοτεχνία αυτή στηρίζεται στον λαϊκό κόσμο της Νότιας Αμερικής, που συνδυάζει το καθημερινό με το μεταφυσικό, και με την αίσθηση της πραγματικότητας που δεν συμβαδίζει αναγκαστικά με τον ορθολογισμό.

Τα θέματα του Μάρκες ξεκινούν από τον λαϊκό τρόπο ζωής που καταθέτει μια άλλη βίωση της πραγματικότητας και ανάγονται σε βαθύτερα ζητήματα, όπως η μοναξιά, η βία, η σύγκρουση λογικής και φαντασίας. Τα έργα-του, παρά το όργιο φαντασίας και ουτοπίας, διακρίνονται κι από μια νοσταλγία, μια ματαιότητα, μια υπολανθάνουσα θλίψη.

Το σημαντικότερο μυθιστόρημά-του, το “Εκατό χρόνια μοναξιάς”, εκτοξεύει στα ύψη το μαρκεσιανό μαγικό σύμπαν, όπου οι κάτοικοι ενός χωριού του Μακάντο και πιο συγκεκριμένα εφτά γενιές μιας οικογένειας περνάνε από τον απλό καθημερινό τρόπο ζωής σε άλογες καταστάσεις (τρώνε χώματα, συναναστρέφονται με νεκρούς κ.ο.κ.). Αυτό που χαίρεσαι πραγματικά –και δεν είναι λίγο- είναι η πλουμιστή ποιητικότητα, η περιγραφή του υπερφυσικού γραπωμένη στενά απ’ τον ρεαλισμό του πραγματικού, η πρόκληση των λεπτομερειών και η κυμαινόμενη φαντασία της πένας του συγγραφέα. Παράλληλα, έμμεσα ή άμεσα, η ιστορία και η πολιτική της Κολομβίας διαπερνά την αφήγηση, ενώ ένα είδος μοίρας κανοναρχεί τη ζωή και τις αντιλήψεις των κατοίκων. Το τέλος του βιβλίου, πέρα από ένα αίσθημα μελαγχολίας που αφήνει, δείχνει και τον υψηλό βαθμό ευφυΐας του Μάρκες.

Φυσικά, το έργο που ανταποκρίνεται περισσότερο σ’ αυτό το ιστολόγιο αποτελεί “Το φθινόπωρο του Πατριάρχη”, αφού αναφέρεται σε μένα!!! Σοβαρά τώρα, η ιστορία περιστρέφεται γύρω από έναν μονάρχη και τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται την εξουσία και τη μοναξιά. Καμία σχέση λοιπόν!!! Εξίσου γνωστό είναι “Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας”, στο οποίο ένας έρωτας γεννιέται και προδίδεται, χωρίς ποτέ να πάψει να διακρίνεται από τη ρομαντική αιωνιότητα που τον δημιούργησε.

Γενικά, μπορούμε να δούμε τον Μάρκες όχι μόνο για τη μαγική αφήγησή-του όσο και για τον πολιτικό ακτιβισμό-του. Οι καινοτόμες αφηγηματικές τεχνικές, η ώσμωση πραγματικού και φανταστικού, ο πλάγιος σχολιασμός της ιστορίας και της πολιτικής, η αντιδικτατορική φιλοσοφία-του αλλά και η προσπάθεια να διεισδύσει τα βαθύτερα στρώματα του ανθρώπου τον έκαναν έναν από τους κορυφαίους συγγραφείς του 20ού αιώνα.

 

[Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο ελήφθησαν από: blogs.kqed.org, www.theguardian.com, www.manhattanrarebooks.com και ο πίνακας του Gonsalves είναι από το urbanpeek.com]

Πατριάρχης Φώτιος

ΜΝΗΜΗ: Antonio Tabucchi (1943-2012)

Πεθαίνει ένας συγγραφέας όταν παύει να σκέφτεται, όταν παύει να γράφει και να λειτουργεί ως ενεργούσα συνείδηση. Ή ακόμα χειρότερα, όταν ξεχνιέται από το κοινό…

Χθες έφυγε ο πολλάκις υποψήφιος για Νόμπελ Αντόνιο Ταμπούκι που γεννήθηκε το 1943 στην Πίζα της Ιταλίας. Ξεκίνησε να γράφει το 1975 (Piazza d' Italia), ενώ το τελευταίο-του έργο δημοσιεύτηκε το 2011 (Racconti con figure). Βασικό μοτίβο στη γραφή του είναι η Πορτογαλία, της οποίας ήξερε πολύ καλά τη γλώσσα και την κουλτούρα. Μετέφρασε Πεσόα, ενώ πολλά κείμενά-του διαδραματίζονταν στη Λισσαβόνα κ.ο.κ. Ο λόγος-του ήταν χαμηλόφωνος, ενώ η υποδόρια ένταση ήταν συχνά πιο σημαντική από την πλοκή.

Τα έργα-του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά είναι τα εξής (πηγή: www.biblionet.gr ):

1. Tabucchi, Antonio. Μικρές παρεξηγήσεις άνευ σημασίας, μετάφραση Μυρσίνη Ζορμπά. - Αθήνα : Οδυσσέας, 1988.

2. Tabucchi, Antonio. Νυχτερινό στην Ινδία, μετάφραση Μυρσίνη Ζορμπά. - 1η έκδ. - Αθήνα : Οδυσσέας, 1990 & μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης, Άγρα 2010.

3. Tabucchi, Antonio. Requiem, μετάφραση Domenica Minniti. - 1η έκδ. - Αθήνα : Οδυσσέας, 1994 & μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης, Άγρα 2008.

Βλ. παρακάτω. 

4. Tabucchi, Antonio. Ο μαύρος άγγελος (Διηγήματα), μετάφραση Τότα Κονβερτίνο. - 1η έκδ. - Αθήνα : Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1995.

5. Tabucchi, Antonio. Η γυναίκα του Πόρτο Πιμ και άλλες ιστορίες, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 1997.

6. Tabucchi, Antonio. Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 2η έκδ. - Αθήνα : Ψυχογιός, 1997 & μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης, Άγρα 2009.

Ίσως το πιο γνωστό και καλό έργο του Ταμπούκι: βλ. παρακάτω 

7. Tabucchi, Antonio. Η γραμμή του ορίζοντα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - Αθήνα : Άγρα, 1998.

8. Tabucchi, Antonio. Η χαμένη κεφαλή του Νταμασένου Μοντέιρου, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 2η έκδ. - Αθήνα : Ψυχογιός, 1998.

Βλ. παρακάτω.

9. Tabucchi, Antonio. Η γαστρίτιδα του Πλάτωνα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - Αθήνα : Άγρα, 1998.

10. Tabucchi, Antonio. Όνειρα ονείρων, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - Αθήνα : Άγρα, 1999.

11. Tabucchi, Antonio. Ένα πουκάμισο γεμάτο λεκέδες : Συζητήσεις του Antonio Tabucci με τον μεταφραστή του Ανταίο Χρυσοστομίδη εφ' όλης της ύλης, μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη. - Αθήνα : Άγρα, 1999.

12. Tabucchi, Antonio. Οι τρείς τελευταίες μέρες του Φερνάντο Πεσσόα. Ένα παραλήρημα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης · εικονογράφηση Júlio Pomar. - Αθήνα : Άγρα, 1999.

13. Tabucchi, Antonio. Δύο ελληνικά διηγήματα : Το ποτάμι: Εισιτήριο στη θάλασσα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - Αθήνα : Άγρα, 2000.

14. Tabucchi, Antonio. Είναι αργά, όλο και πιο αργά : Μυθιστόρημα σε επιστολική μορφή, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 2η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2003.

15. Tabucchi, Antonio. Ο Τριστάνο πεθαίνει : Μια ζωή, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2004.

Βλ. μια σύντομη ανάλυση στον No14me

16. Tabucchi, Antonio. Το παιχνίδι της αντιστροφής, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2005.

17. Tabucchi, Antonio. Τρεις ασήμαντες ιστορίες χωρίς συμπέρασμα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2005.

18. Tabucchi, Antonio. Είκοσι φωτογράμματα για τον Πέδρο Αλμοδόβαρ και έντεκα νυχτερινές φωτογραφίες, φωτογράφιση Michele Tabucchi · μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2006.

19. Tabucchi, Antonio. Η νοσταλγία του πιθανού. Γραπτά για τον Φερνάντο Πεσσόα, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2007.

Δες τον Ναυτίλο και τη χθεσινή επετειακή αναφορά της Καφεΐνης.

20. Tabucchi, Antonio. Ο χρόνος γερνάει γρήγορα : Εννέα ιστορίες, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2009.

21. Tabucchi, Antonio. Λογοτεχνίας εγκώμιο = Elogio Della Letteratura, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, 2009.

22. Tabucchi, Antonio. Ταξίδια και άλλα ταξίδια, μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Άγρα, 2011. 

Καταγράφω τις εντυπώσεις-μου από τρία έργα του Αντόνιο Ταμπούκι που έχω διαβάσει ως τώρα:

-         3. Tabucchi, Antonio. Requiem, 1994:

Ένα ταξίδι στον χώρο των ιδεών, των φαγητών και των προσώπων (νεκρών και ζωντανών) που αποτελεί ταυτόχρονα και αναζήτηση. Το κείμενο είναι χαλαρό στη συνοχή, αφού οι σκηνές λειτουργούν αυτοτελώς, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία, πλην του τόπου, είναι ασαφή, αόριστα και διαχρονικά συμβολικά. Ωστόσο, η ανάγνωση καθηλώνεται στον μονόλογο του συγγραφέα και βαλτώνει στους στενούς ορίζοντες μιας ανούσιας ιστορίας.

[Βλ. την παρουσίαση του Ναυτίλου].

- 6. Tabucchi, Antonio. Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα, 1997 και 2009:

Σίγουρα καλογραμμένο και χαμηλών τόνων, όπως ακριβώς και η ειρηνική επανάσταση του ήρωά-του. Το μυθιστόρημα φαίνεται πολιτικό αλλά πέρα από την καταγγελία ενός δικτατορικού καθεστώτος, η προσωπική αλλαγή του Περέιρα μετράει περισσότερο. Ο (έμμεσα) ευθύς λόγος δίνει έναν άλλο χρωματισμό στο κείμενο. Το βιβλίο είναι συγκρατημένο αλλά μέσα-του υποφώσκει ένα έντονο πάθος και διακρίνεται αυτή η ανατρεπτικότητα που ξεκινάει πρώτα από την καθημερινή ζωή.

[Βλ. μια αναλυτική παρουσίαση του βιβλίου στο μπλογκ Αναγνωστική αδεία και στον Ναυτίλο]

- 8. Tabucchi, Antonio. Η χαμένη κεφαλή του Νταμασένου Μοντέιρου, 1998:

Αν κρίνει κανείς από το ύφος, θα πρέπει να εκτιμήσει τη λιτότητα μα και την εκπληκτική πυκνότητα που δεν αφήνει να εισχωρήσει τίποτα περιττό στον βαδιστικό ρυθμό (κάπου στο τέλος κάνει κοιλιά λόγω της θεωρητικής-του στροφής) και προσελκύει το ενδιαφέρον σε μια ταχεία ανάγνωση. Η υπόθεση διατηρεί την αγωνία του αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά σαφώς δεν κεντρίζει βάσει της συνέχειας και του τέλους. Ο Ταμπούκι είναι ένας μαέστρος της γραφής, αλλά χωρίς να πετυχαίνει τον άμεσο στιγματισμό του αποδέκτη με το κοινωνικό μήνυμα. 

Μπορούμε να είμαστε τυχεροί που έχουμε τόσα έργα του Ταμπούκι και που το ιταλικό με το πορτογαλικό σκηνικό δίνουν μια υβριδική λογοτεχνία υψηλής πυκνότητας και έντασης.

Τι πρόσφερε εντέλει ο ιταλός συγγραφέας στη λογοτεχνία; Η πυκνότητα με την οποία κατέγραφε στιγμές και αισθήματα δεν υστερεί καθόλου σε περιεκτικότητα. Η ατομική ζωή συνδέεται με την πολιτική και ξαναβλέπει τα κοινά υπό το πρίσμα της ατομικής συνείδησης· τα κοινά επηρεάζουν την καθημερινότητά-μας με πολλούς υπόγειους τρόπους και η προσωπική γήρανση/ωρίμαση συνυφαίνεται με τη βαθύτερη κατανόηση της κοινωνίας.

Η καθημερινή θεματική-του κάνει αφενός τα κείμενά-του εύκολα, αλλά συνάμα ο κρυπτικός χαρακτήρας-τους τα μετατρέπει σε στοχαστικά παζλ. Η εικονοποιία-του είναι αξιοσημείωτη, ειδικά για όποιον καταλάβει τη διακειμενική κατασκευή-της, που φωτογραφίζει και μαζί εξηγεί. Εν γένει βλέπει κανείς μια καλογραμμένη αφήγηση που αφήνει άπειρα κενά για να διεισδύσει ο αναγνώστης και να δει το βάθος της σκέψης.

Πατριάρχης Φώτιος