Friday, December 22, 2017

ΔΙ-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΘΟΜΑΙ ΑΕΡΓΟΣ (Καρούζος)

Κλείνοντας το Βιβλιοκαφέ για τις γιορτές, όπως κάθε χρόνο,
αφήνει αμανάτι μια σειρά ερωτήσεων,
για να βάλει μερικές σκέψεις δίπλα στο πιάτο με τα μελομακάρονα και στο ποτήρι με το γιορτινό κρασί.

1.Σε ποιο έργο του Γιάννη Μακριδάκη συν-υπάρχουν ένας ναυτικός και μια πόρνη;
α. Η πρώτη φλέβα
β. Περί Στεφάνου
γ. Η άλωση της Κωνσταντίας
δ. Λαγού μαλλί

2. Ποιο μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη έγινε ταινία;
α. Τα σακιά
β. Η μικρά Αγγλία
γ. Κοστούμι στο χώμα
δ. Σουέλ

3. Σε ποια δεκαετία γεννήθηκε ο Ιωάννης Κονδυλάκης;
α. 1860-1870
β. 1870-1880
γ. 1880-1890
δ. 1890-1900

4. Ποια από τις παρακάτω συγγραφείς είναι Βραζιλιάνα;
α. Άνα Μαρία Σούα
β. Ιζαμπέλ Αλιέντε
γ. Έλενα Πονιατόφσκα
δ. Κλαρίσε Λισπέκτορ

5. Ποιος Γερμανός συγγραφέας αυτοκτόνησε;
α. Wolfgang Herrndorf
β. Hermann Hesse
γ. Thomas Mann
δ. Winfried Georg Sebald

6. Ποιο από τα παρακάτω βιβλία διαδραματίζεται στην Τσετσενία;
α. “Η συριακή διαθήκη” του Barouk Salamé
β. “Η σκούπα και το σύστημα” του David Foster Wallace
γ. “Ένα πρωί, νωρίς” της Virginia Baily
δ. “Ο τσάρος της αγάπης και της τέκνο” του Anthony Marra.

7. Ποιος από τους παρακάτω συγγραφείς είναι/ήταν Καθολικός;
α. Jo Nesbo
β. Γκράχαμ Γκρην
γ. Paul Auster
δ. Manes Sperber


8. “Απόψε δεν έχουμε φίλους”. Σε ποια πεζογράφο ανήκει το έργο;
α. Αργυρώ Μαντόγλου
β. Τζούλια Γκανάσου
γ. Σοφία Νικολαΐδου
δ. Λουκία Δέρβη

9. Ποιος είναι ο δημιουργός του ποιήματος “Η μπαλάντα του κυρ Μέντιου”;
α. Γιώργος Σουρής
β. Κώστας Βάρναλης
γ. Παναγιώτης Σούτσος
δ. Αλέξανδρος Σούτσος

10. Ποιος συγγραφέας κατάγεται από τη Νότια Αφρική;
α. John Maxwell Coetzee
β. Michael Ontaaje
γ. Ian McEwan
δ. Marlon James

Μην τα γκουγκλάρετε! Σας βλέπω!
Καλά Χριστούγεννα

Πάπισσα Ιωάννα

Sunday, December 17, 2017

Γιάννης Μακριδάκης, “Όλα για καλό”

Αν λάβουμε τοις μετρητοίς τον τίτλο, πρέπει να αισιοδοξούμε. Πίσω απ’ την προσφυγιά, ανοίγεται μια νέα πατρίδα. Πίσω απ’ την προκατάληψη, μια ζεστή αγκαλιά. Πίσω απ’ τις δυσκολίες, νέες ευκαιρίες.



Γιάννης Μακριδάκης
“Όλα για καλό”
εκδόσεις Εστία -2017


Μια ιστορία αλήθειας και κλείνει το τραύμα (MC Yinka):
Τ’ όνομα του Μακριδάκη συζητιέται στο Βιβλιοκαφέ όσο θυμάμαι την παρουσία μου εδώ. Ο Π.Φ. είχε γράψει ότι έχουμε διαβάσει όλα του τα βιβλία. Αν και δεν είμαι σίγουρη ότι εγώ όντως τάχω διαβάσει.

Τα κακά τα κείμενα / Τη δική μου τη φθορά / Τα ψευτοπαλίκαρα (MC Yinka):
Κέντρο του τελευταίου βιβλίου του συγγραφέα δεν είναι οι μετανάστες-πρόσφυγες. Ούτε οι λεπροί. Είναι μάλλον οι προκαταλήψεις. Οι μετανάστες που είναι πάντα ένας μικρός μπελάς. Οι λεπροί που ακόμα και σήμερα θεωρούνται εξοβελιστέοι. Και μάλιστα οι απόγονοί τους δεκαετίες μετά θεωρούνται επίφοβοι φορείς της ασθένειας.

Ο αφηγητής Δημοσθένης ψάχνει να βρει αθόρυβα το νήμα για να βγει από έναν λαβύρινθο μυστικών. Ποιος είναι ο ξέπαπας Μιχάλης που βρίσκει θάνατο μια καταρρακτώδη νύχτα; Ήταν μήπως αυτοκτονία; Και η συμπαθής Κατερίνα που ήρθε εθελόντρια στο κέντρο μεταναστών τι τη συνδέει με το νησί; Κι ο ίδιος ο Δημοσθένης άθελά του θα γίνει φορέας ενός μυστικού που αφορά τη ζωή του. Η ιστορία που ξεκινά με τον θάνατο του Μιχάλη και τον θάνατο ενός πρόσφυγα συνεχίζεται σε ιστορίες που καλύπτουν κενά από το παρελθόν. Σαν η λαϊκή ψυχή μέσω της μνήμης να μπορεί να ξαναγράψει την Ιστορία.

Είπα πιο πριν ότι κέντρο του μυθιστορήματος είναι οι προκαταλήψεις. Όλα βέβαια διαρθρώνονται πάνω σε μια προσωπική ιστορία που συνδέει παρόν και παρελθόν. Αλλά πάνω σ’ αυτή την καλοδεμένη υπόθεση απλώνονται οι έλικες αναρριχώμενων θεμάτων που άπτονται της εικόνας του ξένου και του παράταιρου. Ο Μιχάλης είναι ένας αυτό-παραγκωνισμένος της κοινωνίας. Οι λεπροί εξοβελισμένοι και μιαροί. Οι πρόσφυγες έρχονται να προστεθούν στα πολλά βάρη των νησιωτών.

Θαυμάζω την ικανότητα του Μακριδάκη να συνδέει στοιχεία που φαίνονται άσχετα. Σαν αναρριχητικό φυτό η αφήγησή του απλώνει κλαδιά και πιάνει το παρόν και το συνδέει με το παρελθόν, αρπάζει το μικρό και το καρφώνει στο μεγάλο, αγκαλιάζει το ιδιωτικό και το συρράπτει με το δημόσιο.
 
Το μυαλό μου ν’ ανοίξει να δώσει τροφή στην πένα (MC Yinka):
Ένα απ’ τα καλύτερα βιβλία του Μακριδάκη. Όσα έχω διαβάσει. Το χάρηκα γιατί χάθηκα στους διαδρόμους της ιστορίας. Το χάρηκα επίσης γιατί με προβλημάτισε, μ’ έκανε να σκεφτώ πίσω απ’ τα δελτία ειδήσεων, να ξαναδώ τη στάση του ανθρώπου απέναντι στον άνθρωπο.


> Ο Γιάννης Μακριδάκης γεννήθηκε το 1971 στη Χίο και σπούδασε μαθηματικά. Από το 1997, που ίδρυσε το Κέντρο Χιακών Μελετών με σκοπό την έρευνα, αρχειοθέτηση, μελέτη και διάδοση των τεκμηρίων της Χίου, οργανώνει τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα του Κέντρου, επιμελείται τις εκδόσεις του και διευθύνει το τριμηνιαίο περιοδικό "Πελινναίο". Έχει γράψει τα βιβλία "Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι, όλοι. Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή: Μαρτυρίες 1941 - 1946" (εκδ. Κ.Χ.Μ., Πελινναίο 2006) και "10.516 μέρες: Ιστορία της νεοελληνικής Χίου 1912 -1940", ιστορικό αφήγημα (εκδ. Κ.Χ.Μ., Πελινναίο 2007), το πρώτο μυθιστόρημά του "Aνάμισης ντενεκές" (Eστία 2008) κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο (2009) και στα τουρκικά, "Η δεξιά τσέπη του ράσου", νουβέλα (Εστία 2009), "Ήλιος με δόντια", μυθιστόρημα (Εστία 2010), "Λαγού μαλλί", νουβέλα (Εστία 2010), "Η άλωση της Κωσταντίας", μυθιστόρημα (Εστία 2011), "Το ζουμί του πετεινού", νουβέλα (Εστία 2012), "Του Θεού το μάτι", νουβέλα (Εστία 2013), "Αντί Στεφάνου", (Εστία 2015), "Η πρώτη φλέβα", νουβέλα (Εστία 2016).

Πάπισσα Ιωάννα

Tuesday, December 12, 2017

Τρούμαν Καπότε, “Εν ψυχρώ”

Θρυλικό βιβλίο. Μια πραγματική ιστορία που γίνεται μυθιστόρημα. Χωρίς να προδίδεται η αλήθεια. Χωρίς να εκπίπτει η λογοτεχνία. Όλα ριγμένα ξανά στο χαρμάνι της αφήγησης.


Truman Capote
“In Cold Blood”
1966          
         
Τρούμαν Καπότε
“Εν ψυχρώ”
μετ. Α. Κορτώ
εκδόσεις Πατάκη -2017    


Εμβληματικό έργο. Γραμμένο στην Ιστορία. Πρότυπο αυτού που ονομάστηκε Non-fiction. Πρόκειται για έργα που σχετίζονται με τη δημοσιογραφία και ακολουθούν τη λεγόμενη New Journalism.

Ο Καπότε λειτουργεί ως συγγραφέας σαν δημοσιογράφος. Με απλά λόγια καταπιάνεται με ένα πραγματικό γεγονός, τη δολοφονία των τεσσάρων μελών της οικογένειας Clutter, και το κάνει λογοτεχνία με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια. Δηλαδή κάνει πρώτα έρευνα σαν δημοσιογράφος, καταγράφει τα περιστατικά, συγκεντρώνει μαρτυρίες, βρίσκει άρθρα και reportage. Κι έπειτα γράφει τα γεγονότα, με μια πολυφωνική – πολυεστιακή αφήγηση, που βλέπει όλες τις πτυχές, ακόμα και των δύο δολοφόνων. Μ’ αυτόν τον τρόπο εισάγει τη δημοσιογραφία μέσα στη λογοτεχνία και τη λογοτεχνία μέσα στην επικαιρότητα.

Μέχρι κάποιο σημείο παρακολουθούμε στεγνά τη διαδρομή των μελών της οικογένειας εκείνη τη μέρα. Ο πατέρας Herbert Clutter, πολύ αγαπητός στην περιοχή, η ψυχικά διασαλευμένη μητέρα, η κόρη Nancy και ο γιος Kenyon κάνουν ό,τι περίπου έκαναν στη φυσιολογική ζωή τους. Μέχρι εκεί δεν πετάμε από την έξαψη… αλλά όταν βρίσκονται κατακρεουργημένοι, χωρίς λόγο, χωρίς εμφανείς εχθρούς, χωρίς κίνητρο, έρχεται το ισχυρό ενδιαφέρον να μας παρασύρει. Και παράλληλα δύο πρώην κατάδικοι, ο Richard Eugene "Dick" Hickock και ο Perry Edward Smith, περνάνε από την περιοχή και λίγο πολύ ξέρουμε ότι αυτοί διέπραξαν το αποτρόπαιο έγκλημα, αλλά μένει ένα μεγάλο ερωτηματικό, γιατί και πώς.

Η βασική του βιβλίου καινοτομία συναντά τον αναγνώστη. Σαν να διαβάζει αυτός εφημερίδα σε συνέχειες και αναζητώντας το σημείο τομής του πριν και του μετά τον φόνο. Μια οικογένεια που βρίσκεται κατακρεουργημένη, δυο περαστικοί κατάδικοι φτάνουν στο έγκλημα. Δεν είναι αστυνομικό, δεν είναι δικαστικό. Είναι μια αληθινή ιστορία που γίνεται λογοτεχνία με την πιστότητα της δημοσιογραφίας, αλλά και με τη φαντασία του συγγραφέα, που δεν προδίδει την αλήθεια.

Δεν γράφω άλλα. Είναι μια ανατροπή της λογοτεχνικής γλώσσας και φαντασίας, και μαζί μια ανανέωση.


> Ο Τρούμαν Καπότε (1924-1984) γεννήθηκε ως Τρούμαν Στρέκφας Πέρσονς στη Νέα Ορλεάνη και μεγάλωσε στο Μόνροβιλ της Αλαμπάμα. Μαζί με την Κάρσον ΜακΚάλλερς, τη Γιουντόρα Γουέλτυ, τον Γουίλλιαμ Φόκνερ, εκπροσωπεί (με τον δικό του εκκεντρικό τρόπο) τη λογοτεχνία του αμερικανικού Νότου. Μάλιστα, στο περίφημο μυθιστόρημα της Χάρπερ Λι "To Kill a Mockingbird" (Ελληνική απόδοση: "Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" εκδόσεις Bell, 1984, 2005) ο χαρακτήρας του νεαρού, ιδιόρρυθμου Ντιλ είναι εμπνευσμένος από τον Καπότε. Η λογοτεχνική του καριέρα άρχισε όταν μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου μέσα σε λίγο καιρό είχε γίνει σχεδόν διάσημος: τόσο για τα διηγήματά του όσο και για το παράξενο ντύσιμό του. Το πρώτο του μυθιστόρημα, "Άλλες φωνές, άλλοι τόποι", κυκλοφόρησε το 1948 και προκάλεσε σκάνδαλο γιατί έθιγε το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας (που ήταν τότε ταμπού). Στη συνέχεια, ο Καπότε ταξίδεψε στην Ευρώπη, εξέδωσε μια συλλογή διηγημάτων και κατάφερε να γίνει εκ των ων ουκ άνευ στα πάρτι και των δύο ηπείρων. Ακολούθησε το μυθιστόρημα "Η άρπα από χορτάρι" (1951), και το "Πρόγευμα στο Τίφφανυς" (1958), που εξυμνεί την πόλη της Νέας Υόρκης και τη ζωή έξω από τους κοινωνικούς θεσμούς. Η ενασχόληση του Καπότε με τη δημοσιογραφία κατέληξε στο μυθιστόρημα-ρεπορτάζ "Εν ψυχρώ", το οποίο εμπνεύστηκε από ένα ειδεχθές έγκλημα που συνέβη στο Κάνσας. Όπως γράφουν οι κριτικοί και οι βιογράφοι του (όπως ο Τζόσεφ Γουολτμέιρ και ο Τζόρτζ Πλίμπτον), ο Τρούμαν Καπότε ήταν "ένας Νότιος, γοτθικός συγγραφέας, δημοσιογράφος και γλεντζές". Αυτό τα λέει όλα..

Πάπισσα Ιωάννα

Friday, December 08, 2017

Luigi Bartolini, “Ο κλέφτης των ποδηλάτων”

Η κλοπή ποδηλάτων μια θαυμάσια αφορμή για περιήγηση στη μεταπολεμική Ρώμη. Μια μικρο-σκοπική ματιά στην καθημερινότητα που είναι γεμάτη τύπους, πρώην φασίστες και νυν περιθωριακούς, μικροαπατεώνες αλλά και καλά οργανωμένους εγκληματίες, άβουλους αστυνομικούς και ένα κράτος που δεν ξέρει πώς να ξαναβρεί τα βήματά του.


Luigi Bartolini
“Ladri di biciclette”
1946

“Ο κλέφτης των ποδηλάτων”
μετ. Κ. Καφετζή
εκδόσεις Μεταίχμιο -2017


Η ταινία του Vittorio De Sica του 1948 θεωρείται ένα απ’ τα αριστουργήματα του ιταλικού νεορεαλισμού. Έλαβε μάλιστα βραβείο Oscar το 1950 κι έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις σημαντικότερες ταινίες ever.

1944: ένας φτωχός συγγραφέας χρησιμοποιεί το ποδήλατό του (έχει μάλιστα δύο), για να κάνει βόλτες και να εμπνέεται. Μια μέρα όμως του το κλέβουν. Κι αυτός αφιερώνει μέρες και ώρες στα στέκια των κλεφτών και των κλεπταποδόχων για να το βρει. Ξέρει όμως ότι μάλλον είναι μάταιο. Ένας τεράστιος στρατός από κλεφτρόνια, τσιλιαδόρους, κλεπταποδόχους, μάστορες κ.ο.κ. εξαφανίζουν τα ίχνη από τα κλεμμένα ποδήλατα, είτε αποσυναρμολογώντας τα σε εξαρτήματα είτε αλλοιώνοντας πλήρως τα χαρακτηριστικά τους. Κι έπειτα τα προωθούν στην αγορά.

Το έργο πέρα από τον πρωταγωνιστή-θύματος δεν έχει άλλους χαρακτήρες. Αυτό όμως δεν το μειώνει καθόλου. Η περιδιάβαση του αφηγητή είναι αφενός μια θαυμάσια εξιστόρηση σκηνών και περιπετειών. Αλλά ταυτόχρονα και μια μικρή μελέτη, ένα ζωντανό δοκίμιο, για την κλοπή και την κουλτούρα της. Οι τρόποι, οι συνήθειες, οι πρακτικές. Και με κέντρο αυτό εκτείνονται επάλληλοι κύκλοι, που ξεκινούν από την τοιχογράφηση της ιταλικής κοινωνίας. Της μεταπολεμικής. Ο μικρόκοσμος του περιθωρίου, των μικροαπατεώνων, της ευρύτερης κοινωνικής ζωής μιας χώρας που βγαίνει από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Νεορεαλιστικά ο κόσμος αποδίδεται μέσα στην καθημερινότητά του. Μέσα στα κόλπα για την επιβίωση. Στις απατεωνιές για να βγει το μεροκάματο. Στο πολύβουο μελίσσι τύπων και στιγμιότυπων.

Παράλληλα, ξεδιπλώνεται το πολιτικό σκηνικό. Η απο-φασιστοποίηση της Ιταλίας μες στη δεκαετία του ’40. Οι παλιοί fascisti κρύβονται ή κατηγορούν τους άλλους για φασίζουσα συμπεριφορά. Το στίγμα του fascista που διακινείται αληθώς ή ψευδώς. Κοινωνικά λοιπόν και πολιτικά η κλοπή των ποδηλάτων εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πεδίο, όπου η ανομία, η απουσία του κράτους, η παραβατικότητα, η αυθαιρεσία, το άτομο ως θύτης και θύμα, οι δυνατότητες επιβίωσης, η μεταπολεμική παρακμή κι οι προσπάθειες ανόρθωσης της κοινωνίας παρελαύνουν ως βασικά συστατικά της γραφής. Πού και πού ακούγονται και φιλοσοβιετικές νύξεις για τη δίκαιη κοινωνία της ΕΣΣΔ, όπου δεν υπάρχουν κλέφτες.

Το 1944 διαδραματίζονται τα γεγονότα. Το 1946 εκδίδεται το βιβλίο. Το 1948 γυρίζεται ταινία. Το 1950 παίρνει το βραβείο Oscar. Κάθε δυο χρόνια το αρχικό κείμενο ανεβαίνει ένα σκαλί, όχι στην καταξίωση αλλά στη δημοφιλία.


> Ο Λουίτζι Μπαρτολίνι γεννήθηκε το 1892 στο Κουπρομοντάνα, ένα χωριό της περιοχής Μάρκε. Σπούδασε Καλές Τέχνες στη Ρώμη και τη Σιένα καθώς και διδασκαλία σχεδίου και έλαβε μέρος σε μεγάλες εικαστικές εκθέσεις αποσπώντας σημαντικά βραβεία. Υπήρξε πάντα πρωτοποριακός στο εικαστικό του έργο και θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους χαράκτες της Ιταλίας του 20ού αιώνα. Η συγγραφική του δραστηριότητα περιλαμβάνει πάνω από 70 έργα κριτικής, πεζογραφίας και ποίησης, καθώς και πλούσια αρθρογραφία με πολλά ιταλικά λογοτεχνικά περιοδικά αναφοράς. Παρότι οι αντιφασιστικές του πεποιθήσεις είναι εμφανείς σε όλο το λογοτεχνικό του έργο, δεν υπήρξε από τους διανοούμενους που είχαν ενεργό επαναστατική δράση, και γι’ αυτό έχαιρε μιας ιδιότυπης ασυλίας από το φασιστικό καθεστώς. Πέθανε στη Ρώμη το 1963.
Πάπισσα Ιωάννα


Sunday, December 03, 2017

Πασκάλ Μπρυκνέρ, “Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα”

Ερωτισμός και διαστροφή. Μα πιο πολύ παιχνίδια εξουσίας μεταξύ των δύο φύλων. Κι ένα μυθιστόρημα που έγινε ταινία, αφήνοντας εποχή.


Pascal Bruckner
“Lunes de fiel”
1981
Πασκάλ Μπρυκνέρ
“Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα”
μετ. Γ. Στρίγκος
εκδόσεις Πατάκης -2017


Ο Πατριάρχης Φώτιος το ’χε διαβάσει στην παλιότερη έκδοση του 1990 (εκδ. Αστάρτη), ενώ οι νεαροί της παρέας είχαμε δει την ταινία του Polansky Bitter Moon” του 1992. Η επανέκδοση δίνει αφορμές για να ξαναδούμε τις αναμνήσεις μας.

1979: πλοίο πλέει στη Μεσόγειο με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Ένα ζευγάρι φιλολόγων ταξιδεύει, με στόχο του ταξιδιού την Ινδία. Ο Didier, που είναι κι ο αφηγητής, κι η σύντροφός του Beatrice. Σχετικά συμβατικοί, σχετικά συντηρητικοί. Σε σχέση βέβαια με ό,τι θα συναντήσουν εν πλω. Κι αυτό είναι η νεαρότατη Rebecca με τον ανάπηρο σύζυγό της Franz. Ο τελευταίος αναλαμβάνει χρέη ενδοκειμενικού αφηγητή, ώστε να εξιστορήσει στον Didier τον έρωτά του με τη Rebecca. Ένα πλοίο είναι το σκηνικό, αλλά η δράση μάς πάει πίσω στο Παρίσι.

Όλη η ιστορία με τη Rebecca είναι μια εκσυγχρονισμένη εκδοχή ιστοριών από τον Μαρκήσιο Ντε Σαντ. Είναι η γαλλική παράδοση στην ερωτογραφία που συνεχίζεται σε μια κουλτούρα ποιητικού πορνό. Ο έρωτας κι ο ερωτισμός, το σώμα κι η ακολασία, η λατρεία της γυναίκας και της ηδονής. Ύστερα η ουρολαγνεία κι έπειτα η κοπρολαγνεία… Η ερωτικότητα τραβά την ανηφόρα. Κάθε φορά και πιο πρόστυχη, και πιο ακόλαστη. Μέχρι κορεσμού, που θα οδηγήσει και στην έκρηξη. Ο ερωτισμός αντανακλά και τη σχέση του Franz με τη Rebecca. Σε δυο τουλάχιστον περιπτώσεις αυτός της επιβλήθηκε κι αυτή ζήτησε γονατιστή συγγνώμη, αλλά… OMG. Αλλά μάλλον αυτή είναι η δεσποτική φυσιογνωμία μέσα στο ζευγάρι. Στα παιχνίδια σαδισμού και μαζοχισμού, αυτή έχει πιθανότατα το πάνω χέρι.

Η ιστορία κερδίζει πολύ με την επιλογή του Bruckner να βάλει έναν εσωτερικό αφηγητή. Τον ίδιο τον Franz να εξιστορεί και ταυτόχρονα να εκφράζει την έξαψη του πάθους και την ηδονή πούνιωθε σε κάθε περίοδο της σχέσης του με τη νεαρή γυναίκα του. Έτσι, η αφήγησή του μετατρέπεται σε μια λυρική έξαρση. Σε μια λογοτεχνική αναμάγευση της ηδονής, σε μια ποιητικοποίηση της πορνογραφίας. Σαν τον Εμπειρίκο που κατακτά τον αναγνώστη με το ύφος. Που μετατρέπει πολυάριθμες στάσεις και σκηνές σεξ σε λογοτεχνικό κατόρθωμα. Έτσι κι ο Bruckner μετουσιώνει τον ερωτισμό σε μαγεία. Όχι κατανάγκην επειδή τον αποδίδει περίτεχνα. Αλλά επειδή τον βάζει να τον ζει ο αφηγητής του καθώς τον αφηγείται. Να τον ξαναβιώνει καθώς τον μετατρέπει σε λέξεις.   

Η καθηλωτική αφήγηση όμως έχει και έναν άλλο στόχο. Με τις διαστροφές που εξιστορεί ο Franz επιχειρεί να παγιδεύσει, εκτός από τον αναγνώστη, και τον Didier. Ο τελευταίος πέφτει στη σαγήνη της αφήγησης και ποθεί την Rebecca. Πριν του την προσφέρει ο ίδιος ο άνδρας της. Είναι ένα μυθιστόρημα όπου δύο είδη αφηγήσεων, αυτή που διαβάζουμε εμείς κι αυτή που ακούει ο Didier, λειτουργούν δελεαστικά.


Ωραίο ανάγνωσμα.


> Με σπουδές φιλοσοφίας στο ενεργητικό του (έκανε το διδακτορικό του δίπλα στον Ρολάν Μπάρτ) γράφει εναλλάξ κάθε τόσο μυθιστορήματα και δοκίμια, αρθρογραφεί στο "Νουβέλ Ομπσερβατέρ", είναι διδάκτωρ της φιλοσοφίας στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού και διδάσκει ως καθηγητής επισκέπτης σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ είναι κοσμοπολίτης φύσει και θέσει. Γεννήθηκε το 1948 στο Παρίσι. Έζησε έξι χρόνια στην Αυστρία, πέρασε μέρος της εφηβείας του στη Λυόν και σε ηλικία δεκαέξι ετών εγκαταστάθηκε μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα. Συμμετείχε στον αναβρασμό του Μάη του '68 διακηρύσσοντας ότι: "Εκείνη την εποχή όλοι είμαστε κομμουνιστές". Έχει δύο παιδιά, ένα γιο και μία κόρη.
Πάπισσα Ιωάννα


Friday, December 01, 2017

Λογοτεχνία και κινηματογράφος

Είμαι φοβερά cinefil. Κι όση ταχύτητα απολαμβάνω σε δύο ώρες ταινίας, τόσο αργό ρυθμό γεύομαι σ' ένα μυθιστόρημα μερικών ωρών ανάγνωσης. Κι όσο χρώμα και κίνηση εισπράττω από ένα film, τόσες λέξεις και νοήματα ρουφάω από ένα καλογραμμένο βιβλίο.

Τι γίνεται όταν ένα βιβλίο μετατρέπεται σε ταινία; Συνήθως οι κρίσεις είναι αρνητικές, τόσο επειδή το έντυπο πρωτότυπο θεωρείται ότι ξεθωριάζει απ' την κινηματογραφική απόδοσή του, όσο και επειδή η σκηνοθετική ματιά εγκλωβίζει την αναγνωστική ματιά σε μία και μόνη οπτική πραγματικότητα και έτσι περιορίζεται η φαντασία.

Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλά βιβλία έγιναν διάσημα μέσω των ομώνυμων films ή των διασκευών τους σε serials. Μια γρήγορη περιήγηση στο internet μπορεί να μας θυμίσει τέτοιες απόπειρες μετουσίωσης:


Πολλές βέβαια ταινίες στηρίχτηκαν σε best sellers κι έγινα κι αυτές εμπορικές ταινίες για μαζική κατανάλωση. Το βέβαιο πάντως είναι ότι η μεταφορά από το ένα είδος στο άλλο δίνει ώθηση, εμπορική ή ποιοτική, και στα δύο είδη.
Τρία τέτοια βιβλία που έγιναν και ταινία θα παρουσιάσω προσεχώς.

Πάπισσα Ιωάννα