Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, “Οι δύστυχες πουτάνες της ζωής μου”

ΜΙΚΡΕΣ αναγνώσεις ΜΕΓΑΛΩΝ έργων -3. Το “Εκατό χρόνια μοναξιάς” είναι ένα κορυφαίο έργο που δείχνει τον κόσμο από άλλη σκοπιά. Μαγικό και ποιητικό. Το παρόν βιβλίο στηρίζεται πιο πολύ στις υπόρρητες αντιθέσεις και στην ελαφρά συγκίνηση, λαγνεία και…

Gabriel Garcia Márquez “Memoría de mis putas tristes” 2004 Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες “Οι δύστυχες πουτάνες της ζωής μου” μετ. Μ. Παλαιόλογου εκδόσεις Ψυχογιός 2019

Μεγάλος συγγραφέας ο Gabriel Garcia Márquez. Ευφάνταστος, οργιώδης, αλλά συνάμα εσωτερικός και βαθιά σκεπτόμενος. Στα “Εκατό χρόνια μοναξιάς” φτιάχνει μια τεράστια τοιχογραφία, εδώ ένα μικρό requiem.

> Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου του 1927 στην Αρακατάκα, ένα παραλιακό χωριό της Κολομβίας, όπου μεγάλωσε κοντά στους παππούδες του από τη μεριά της μητέρας του. Το 1947 άρχισε στο Πανεπιστήμιο της Μπογκοτά τις σπουδές του στα νομικά και τις πολιτικές επιστήμες και τον ίδιο χρόνο η εφημερίδα Ελ Εσπεκταδόρ δημοσίευσε το πρώτο διήγημά του με τίτλο "Η τρίτη παραίτηση". Το 1948 μετακόμισε στην Καρταχένα των Δυτικών Ινδιών κι εκεί άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα "Ελ Ουνιβερσάλ". Στη συνέχεια συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Αμερική και την Ευρώπη.

Το πρώτο μυθιστόρημά του, "Τα νεκρά φύλλα", εκδόθηκε το 1955 και ακολούθησαν τα έργα "Κακιά ώρα", "Ο Συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει" και "Η κηδεία της μεγάλης μάμα". Το 1967 κυκλοφόρησε το έργο "Εκατό χρόνια μοναξιά", μυθιστόρημα που αποκόμισε αμέσως τις θετικότερες κριτικές και κέρδισε το αναγνωστικό κοινό, καθιερώνοντας έτσι τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ως έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας.

Στο τεράστιο έργο του, που το 1982 του χάρισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, συμπεριλαμβάνονται και τα μυθιστορήματα: "Το φθινόπωρο του Πατριάρχη", "Χρονικόν ενός προαναγγελθέντος θανάτου", "Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας", "Δώδεκα διηγήματα περιπλανώμενα" και "Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων". Επίσης έγραψε άρθρα σε περιοδικά, βιβλία με διηγήματα και κινηματογραφικά σενάρια.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε αποσυρθεί από τη δημόσια ζωή καθώς αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας. Πέθανε στις 17 Απριλίου 2014, σε ηλικία 87 ετών, στην Πόλη του Μεξικού όπου είχε εγκατασταθεί από το 1961.

Παρά τον σκανδαλοθηρικό τίτλο, που έχει ζουμερές πινελιές, η ουσία του μυθιστορήματος δεν είναι οι πουτάνες αλλά το γήρας. Αυτή η αντίθεση, απ’ τη μια ο έρωτας, η νιότη, η σάρκα, ο πόθος και η παρθενιά κι απ’ την άλλη η παρακμή, η σωματική αδυναμία, η ανέραστη (φαινομενικά) φύση, ο επερχόμενος θάνατος δημιουργούν μια έντονη οξύτητα.

Ο ενενηντάχρονος αφηγητής στα γενέθλιά του επιθυμεί να διακορεύσει μια έφηβη, την οποία του προμηθεύει μια ηλικιωμένη τσατσά. Την πρώτη νύχτα την αφήνει να κοιμάται και δεν την ξυπνά, όπως και τη δεύτερη κ.ο.κ. Έτσι, μετά από διαδοχικές συναντήσεις η πορνική σχέση χάνει την ασελγή φύση της και υποκαθίσταται από μια σχέση φιλίας;, πατρότητας; ανθρώπινης αλληλεγγύης; Ο πορνόγερος, που στη ζωή του έχει κοιμηθεί με άπειρες γυναίκες, όλες επί πληρωμή, τώρα διοχετεύει αυτήν τη βιωμένη φιληδονία σε άλλες ατραπούς. Η ένταση μεταξύ υπερήλικης ζωής και ερωτικής έξαψης προσανατολίζεται αλλού. Η κοπέλα παραμένει παρθένα κι αυτός από εραστής γίνεται …πατέρας.

Σ’ αυτό το σημείο ακμής, στην κόψη του ξυραφιού, όλα εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο ο πρωταγωνιστής βλέπει –επιτέλους!- τον εαυτό του. Τα γενέθλιά του είναι το κατώφλι να ξαναδεί το είναι του, τις ανάγκες όχι μόνο του σώματος αλλά της ψυχής (!;), να βρει στην άλλη όχι τη σάρκα αλλά το άγγιγμα, τη συντροφιά, την άρρητη συνομιλία…

Η αξία του έργου βρίσκεται στο ύφος που αχνοπηδά από τον ελαφρύ ερωτισμό στην υπαρξιακή σκέψη κι από την υποσχόμενη λαγνεία στην σχεδόν πατρική στοργή.

Νομίζω ότι το “θλιμμένες” που υπήρχε στον προηγούμενο τίτλο ήταν πιο ωραίο, αλλά δεν ξέρω αν ήταν και πιο ακριβές. Γυρίστηκε ταινία (“Memoria de mis putas tristes” -2011) σε σκηνοθεσία Henning Carlsen, με πρωταγωνιστές τους Emilio Echevarría, Geraldine Chaplin, Ángela Molina, απ’ όπου και πολλές από τις φωτογραφίες.

Πάπισσα Ιωάννα