Wednesday, September 30, 2009

Καφές φίλτρου: Eric Fottorino & Κώστας Καλφόπουλος


Ατμοσφαιρική λογοτεχνία
            Γιατί την ονόμασα έτσι; Γιατί πρόκειται για νουβέλες ή μυθιστορήματα που βυθίζουν τον αναγνώστη σε εικόνες και οσμές σαν κινηματογραφικές εικόνες, που κινούνται από πλάνο σε πλάνο και από σεκάνς σε σεκάνς με την αργοπορία του μοναχικού θεατή, που απλώνουν την ιστορία σε αισθησιακές σκηνές και κινηματογραφικές ατάκες, που ταξιδεύουν ρομαντικά σε κεντροευρωπαϊκά σκηνικά και ημιφωτισμένα σοκάκια.

Eric Fottorino                      Κώστας Καλφόπουλος
“Baisers de cinema”           “Καφέ Λούκατς.
2007                                               Budapest noir”
“Κινηματογραφικά              εκδόσεις Άγρα
        φιλιά”                          2008
μετ. Α. Δαμιανίδη
εκδόσεις Πόλις
2009

      Το γαλλικό έργο περιπλανάται στο Παρίσι του σήμερα με έναν νεαρό δικηγόρο, ο οποίος αναζητά να βρει ποια ήταν η μητέρα-του μέσα στις μπομπίνες με παλιές ταινίες της Νουβέλ Βαγκ, στις οποίες ο πατέρας-του δούλεψε ως φωτογράφος πλατό. Παράλληλα, συντηρεί μια σχέση με μια παντρεμένη κι έτσι όλη-του η ζωή μοιράζεται ανάμεσα στο αισθησιακό παρόν και το ρομαντικό παρελθόν, ανάμεσα σε μια ζωντανή μυστηριώδη γυναίκα και σε πολλές ηθοποιούς, εκ των οποίων μία θα μπορούσε να είναι η μητέρα-του.

        Το ελληνικό έργο περιπλανάται στη Βουδαπέστη, όπου ένας Έλληνας δημοσιογράφος πηγαίνει να μιλήσει για τον Εμφύλιο και πέφτει θύμα μιας γηραιάς κυρίας που τον κατακτά με την αριστοκρατική-της γοητεία. Όταν στο τέλος αυτή σκοτώνεται, αποκαλύπτονται πολύ έμμεσα πτυχές μιας ναζιστικής αύρας που πνέει ακόμα και σήμερα στις πόλεις της Ευρώπης.
          Τι κοινό έχει μια γαλλική ερωτική ιστορία με μια ελληνική αστυνομική; Μα φυσικά την ατμοσφαιρικότητα που απορρέει από το κλίμα του Παρισιού και της Βουδαπέστης, τις σκηνές από κινηματογράφο και τις σελίδες από τη λογοτεχνία, την κατάστικτη εικονοποιία από μουσικές, μυρωδιές, ακούσματα, φωτεινά ή σκοτεινά πλάνα, λάγνες απηχήσεις, κοσμοπολίτικες εικόνες, συγκαλυμμένο μυστήριο και άπλετη περιπλάνηση, αναμνήσεις και αναζητήσεις κ.ο.κ.
       Δεν ξέρω αν με πάθιασαν τέτοια έργα, μάλλον τα διάβασα λίγο νωχελικά, αλλά σίγουρα είναι καλογραμμένα και θα αποζημιώσουν όσους αρέσκονται σε παλιά γαλλικά φιλμ ή ράθυμα αναγνώσματα, στα οποία μετράει πιο πολύ η ατμόσφαιρα, η εικονοποιία, το συναίσθημα από σαπιέλ φωτογραφίες και ασπρόμαυρα πλάνα παρά η δράση και η εξέλιξη της ιστορίας.
Πατριάρχης Φώτιος

10 comments:

Pellegrina said...

Δεν ξερω για τα βιβλία (για του Καλφόπουλου εχω διαβάσει πολλά ωραία), αλλά αν με κλείσεις σε τέτοιο δωματιο ένα τέταρτο θα σκίσω την (άχρηστη)κουρτίνα και θα κατέβω από το μπαλκόνι στα λουλουδάκια έξω επειγόντως!!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
υπάρχουν ξενοδοχεία στη Βιέννη ή στην Πράγα με πολύ ενδιαφέροντα lougde, υπάρχουν χώροι υποδοχής, αρχοντικά, σπίτια με άποψη στην Κεντρική Ευρώπη, που στήνουν έναν χώρο ζεστό, φιλικό και αρχοντικό, στον οποίο θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου δίπλα στο τζάκι να κάθεται να συζητά ή να διαβάζει. Ειδικά όταν κάνει έξω κρύο.
Αν είχα βιβλιοκαφέ στη Μπρυζ ή στην Κοπεγχάγη, θα διάλεγα ένα τέτοιο χώρο, χωρίς να είναι βαρύς και μπαρόκ. Ευτυχώς ζούμε στην ηλιόλουστη Ελλάδα και καθόμαστε ακόμα έξω...
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

(είμαι σε φάση "πνεύμα αντιλογίας"):
το 'αρχοντικό' δεν μπορεί να στηθεί ή να πουληθεί. Αυτά είναι για τους μικροαστούς-κορόιδα. Ο αληθινός άρχοντας είναι ΠΑΝΤΟΥ "σαν στο σπίτι του".

υγ: εννοείται ότι είμαι μικροαστή-κορόιδο.

υγ2: καλά, αν κάνει κρύο... (μέχρι μία ώρα m a x i m u m...)

Vivi G. said...

Στάτλερ,Ουώλντορφ,
όλα καλά;

Ε,δεν φταίω ,
μου τους θυμίσατε.....

Vivi G. said...

Πατριάρχη, αυτά όλα τα διάβασες στις διακοπές σου;

Pellegrina said...

Χα χα vivi καλό (για τους Στάτλερ Ουώλντορφ)

(έτσι θα γεράσουμε μαζί ο Πατριάρχης κι εγώ;)

αντιπρόταση για το δωμάτιο στο pelleg.blogspot

Πάπισσα Ιωάννα said...

Vivi,
ναι, τώρα ξοφλώ διαβάσματα του Αυγούστου και γι' αυτό αναρτώ κάθε τρεις και λίγο. Σύντομα θα πέσει ο ρυθμός, εφόσον η δουλειά δεν μου επιτρέπει τόσα πολλά.
Πάντως αν με φιλοξενούσε ένας ζεστός χώρος γεμάτος θαλπωρή θα κούρνιαζα στην πολυθρόνα μου και θα χάζευα το τζάκι με ένα καλό βιβλίο στο χέρι.
Αυτοσχόλιο1: Γερνάω;
Αυτοσχόλιο2: Το σπίτι μου, παρόλο που δεν είναι κεντροευρωπαϊκό μέγαρο, έχει τις γωνιές του.
Πατριάρχης Φώτιος

Γιάννης Ράγκος said...

Το «Καφέ Λούκατς» είναι πράγματι ένα ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα, που μου έδωσε την εντύπωση πως ο αστυνομικός γρίφος (ο οποίος αναπτύσσεται σε μια «βασική» γραμμή, χωρίς πολυπλόκαμα αινίγματα και sub-plots) δεν αποτελεί παρά το πρόσχημα ώστε ο συγγραφέας να αναπτύξει το «εύρος» μιας εποχής και μιας χώρας (Ουγγαρία, Αύγουστος1989) στο μεταίχμιο της ιστορίας και να αναδείξει το πόσο βαραίνει το παρελθόν στις πλάτες όλων μας. Εξαιρετική, κατά τη γνώμη μου η «ερωτική» σκηνή του δημοσιογράφου με την γηραιά πλην γοητευτικότατη και μυστηριώδη γυναίκα, που καταλαμβάνει ένα σημαντικό μέρος του βιβλίου.
Όσο για τον συγγραφέα Κ. Καλφόπουλο, τον οποίο γνώρισα προσωπικά -αν και συνάδελφος δημοσιογράφος- μόλις την προηγούμενη άνοιξη όταν ήμασταν και οι δύο καλεσμένοι ως εισηγητές σ’ έναν κύκλο σεμιναρίων της Νομικής Σχολής Αθήνας με γενικό τίτλο «Ποινικό Δίκαιο και Τέχνη», έχω να πω πως κατά την γνώμη μου πρόκειται για έναν αληθινά στοχαστικό άνθρωπο με βαθιά και εκτεταμένη παιδεία και πραγματική αγάπη για την αστυνομική λογοτεχνία και ειδικότερα το νουάρ σε όλες τις εκδοχές και τις περιόδους του.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

Pellegrina said...

Καλημέρα. Σχόλιο στο αυτοσχόλιο 1:

"Το είχε γράψει όταν αισθανόταν ακόμα νέα κι ευτυχισμένη, κι αυτή είναι η κατάλληλη εποχή για να διατυπώσει κανείς κάποιο πιστεύω, όχι η ωριμότητα. Καθώς τα χρόνια περνούν, αυτό που πιστεύει κανείς μπορεί να εδραιώνεται, η επιθυμία και η ικανότητα όμως να το μεταδώσει στους άλλους εξασθενούν"

(λέει ο Ε.Μ. Φόστερ στο βιβλιαράκι που διαβάζω, την "Αιώνια στιγμή" -όπου μια συγγραφέας εχει συνειδησιακό πρόβλημα γιατί νομίζει ότι κατέστρεψε με το βιβλίο της ένα χωριό, κάνοντάς το διάσημο τουριστικό προορισμό*)

Λοιπόν, από επιθυμία να μεταδώσεις αυτό που πιστεύεις/αγαπάς δεν νομίζω να έχεις έλλειψη, άρα, ποιος "γερνάει"; (πέραν του ότι το να γερνάς δεν εχει κατι αρνητικό, εκτός αν δεχτούμε ότι ένας διανοούμενος μπορέι να επηρεάζεται από τις παπάρες περι εμφάνισης, "σεξουαλικότητας" (καταναλωτικής) κλπ.

Φλυάρησα. Ωραίος ο Φόστερ.

*Πόσα βιβλία εχουμε στην Ελλάδα με θέμα τον τουρισμό ως σύστημα και ως κουκούλι κοινωνικών σχέσεων και ανθρώπινων συνειδήσεων; Ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα θα ήταν πιο κατάλληλη για ένα τέτοιο θέμα στη λογοτεχνία;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Γιάννη,
έχεις δίκιο. ο αστυνομικός γρίφος ως κουκούλι για να δούμε καλύτερα την Ευρώπη του 1989 ως ατμόσφαιρα και ως πολιτική.
Πατριάρχης Φώτιος