Trevanian, “Η λεωφόρος”

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ -3. Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα δεν πρέπει να το αγαπάμε μόνο επειδή μας έβαλε στον γρίφο και μας έκανε να σκεφτούμε. Αλλά και επειδή μας έκανε να δούμε τον κόσμο μέσα απ’ τα μάτια του εγκληματία και του αστυνόμου. Ίσως και του θύματος!

Trevanian “The Main” 1976 “Η λεωφόρος” μετ. Κ. Παπαμιχαήλ εκδόσεις Πόλις -2018

Όλη η ζωή του ένας παραπονιάρης μύθος τυλιγμένος / στου νου του την ανέμη και στου ονείρου την απόχη / κι αυτός στ’ άλογο με τα όπλα του στο στήθος φορτωμένος / περνάει κι όλοι γιουχάρουν "Δον Κιχώτη" (Sadahzinia):

Είχα διαβάσει στα αγγλικά το “Shibumi” και είχα παθιαστεί με τη γραφή του Trevanian. Τώρα που είδα ότι εκδίδεται η “Λεωφόρος” στα ελληνικά έσπευσα να δω αν θα έχω την ίδια σφοδρή εντύπωση.

Αυτό ζητάει η καρδιά του ν’ αλαφρώσει. / Να φέρει ανάσκελα το κόσμο από τη βάση (Sadahzinia):

Δύο δυνατά σημεία κερδίζουν εξαρχής τους αναγνώστες. Η μορφή του υπαστυνόμου Claude Lapointe και ο χώρος της Λεωφόρου, ένα σύνορο ανάμεσα στον γαλλικό και τον αγγλικό τομέα του Montreal, με πολλά σοκάκια αλλά και παράδρομους, όπου ζουν μετανάστες, άνθρωποι του περιθωρίου, πόρνες, μικροαπατεώνες κ.ο.κ. Ο Lapointe την ξέρει σαν το σπίτι του και βρίσκεται συνεχώς στον δρόμο, ελέγχοντας και καθοδηγώντας, απειλώντας και προειδοποιώντας.

Οι ιστορίες που κυκλοφορούν για τον υπαστυνόμο είναι ενδεικτικές: “για τον έλεγχο που ασκεί στη Λεωφόρο, για την ψυχρή του αδιαφορία απέναντι στους ανωτέρους του μέσα στο τμήμα και τις πολιτικές παρεμβάσεις έξω από αυτό καθώς και τους απίθανους μύθους που κυκλοφορούν σχετικά με το θάρρος του”. Είναι μοναχικός, απότομος, αντισυμβατικός, αντιγραφειοκρατικός, μια μορφή που δεσπόζει στη Λεωφόρο και μονόχνοτος κάνει τη δουλειά του όπως νομίζει ο ίδιος καλύτερα. Ο τέλειος τύπος ενός noir μυθιστορήματος.

Και πάνω σ’ αυτούς τους δύο πυλώνες, στον υπαστυνόμο και στον τόπο της πολυδαίδαλης St-Laurent boulevard, στηρίζεται η υπόθεση που ανυψώνεται δυναμικά: η δολοφονία ενός Ιταλού, αγνώστων στην αρχή λοιπών στοιχείων, θέτει σε κίνηση τον Lapointe και τους βοηθούς του. Με άξονα τον φόνο του Verdini αρχίζει ένα γαϊτανάκι μαρτύρων, υπόπτων, συναντήσεων μέσα στη Λεωφόρο και στις παρυφές της. Ο Ιταλός ήταν ένας “ξεπλυμένος” μετανάστης, που φυγαδεύτηκε από την πατρίδα κι ήρθε στο Montreal, όπου μάθαινε αγγλικά και γκομένιζε ασύστολα.

Το κουβάρι των ερευνών δεν είναι μια απλή σκυταλοδρομία προσώπων και ενδείξεων (και μάλιστα εκεί προκύπτει ένα μικρό πρόβλημα στις σκέψεις πάνω στον χάρτη, αλλά μπορούμε να το προσπεράσουμε ανώδυνα). Πιο σπουδαίο ρόλο παίζουν τα πρόσωπα, σε ένα δίχτυ γύρω από τον Lapointe. Ο ίδιος ο υπαστυνόμος είναι μια ολοκληρωμένη, όπως έδειξα, μορφή, μυθιστορηματικά πλούσια, πολύπλευρη, τρισδιάστατη, πειστική… Το ίδιο σμιλεμένοι είναι και οι άλλοι που κινούνται γύρω του, όπως ο Gutman, ο νεαρός μαθητευόμενος που βρίσκεται περιστασιακά κοντά του, ο οποίος είναι βουτυρομπεμπές της Σχολής και ενδιαφέρεται πολύ για τις διαδικασίες, αλλά τελικά αποδεικνύεται πολύ χρήσιμος, ο Moise, Εβραίος συμπαίχτης του Lapointe στο πινάκλ, που αναρωτιέται για τη διαφορά εγκλήματος και αμαρτίας, η Marie-Louise, μια σακατεμένη πόρνη που φιλοξενεί για λίγες μέρες ο υπαστυνόμος, η δεσποινίς Μονζάν που τρέχει ένα κέντρο γλωσσομάθειας και “πηδιέται” με ένα σωρό άνδρες…

Η γη το παραμύθι λέει του ταξιδιώτη / (που `χε αγάπη την ωραία, την πριγκιπέσσα την κρυφή τη Δουλτσινέα) (Sadahzinia):

Εξαιρετικό βιβλίο κι ανάγνωση που σε ρουφά στην ποιότητά της. Αστυνομικό, με τη δέουσα ένταση και σασπένς, αλλά και κοινωνιολογικό, καθώς αναπλάθει ολοζώντανα τη Λεωφόρο και το κλίμα της, τους κατοίκους και την ανάδυση της εγκληματικότητας. Ολοκληρωμένοι χαρακτήρες, στιβαρή πλοκή, βαθιά ανατομία των κοινωνιών μας. Το μυθιστόρημα είναι μια ουσιαστική συμβολή στην αστυνομική λογοτεχνία με χαρακτήρες, πλοκή, ατμόσφαιρα, κοινωνικά ζητήματα και γραφή που δεν σε προδίδει ποτέ.

In2life, 6/2/2019 

> "Τρεβάνιαν" είναι ένα από τα πολλά φιλολογικά ψευδώνυμα του Rodney William Whitaker. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1931 και πέθανε στην Αγγλία το 2005. Διδάκτωρ των ΜΜΕ, διετέλεσε για πολλά χρόνια καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ώστιν στο Τέξας. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν πουλήσει πολλά εκατομμύρια αντίτυπα. Θεωρείται "καλτ" συγγραφέας. Αποσυρμένος από τα φώτα της δημοσιότητας, έχοντας δώσει μόνο μία συνέντευξη στη ζωή του, ο ίδιος ο Τρεβάνιαν προσπάθησε να καλλιεργήσει και να συντηρήσει τον μύθο του. Παίζοντας με διάφορα είδη μυθιστορήματος (θρίλερ, γουέστερν), εκσυγχρονίζοντας τις περιπέτειες των Σαμουράι με το "Shibumi", παραμένει πιστός στο νουάρ, τις πλούσιες δυνατότητες του οποίου προσπαθεί να εξαντλήσει, πειραματιζόμενος με τις διάφορες μορφές του.

Πάπισσα Ιωάννα