Τζέφρυ Ευγενίδης, “Δελτία παραπόνων”

Στο εξωτερικό το μυθιστόρημα καλπάζει, αλλά η short form δεν είναι πάντα τόσο σθεναρή. Η μεγάλη σύνθεση είναι ώριμη, η μικρή χάνει στην κορύφωση…

Jeffrey Eugenides “Fresh Complaint” 2017 Τζέφρυ Ευγενίδης “Δελτία παραπόνων” μετ. Α. Παπασταύρου εκδόσεις Πατάκη -2018

Όλη η ζωή του ένας παραπονιάρης μύθος τυλιγμένος / στου νου του την ανέμη και στου ονείρου την απόχη / κι αυτός στ’ άλογο με τα όπλα του στο στήθος φορτωμένος / περνάει κι όλοι γιουχάρουν "Δον Κιχώτη" (Sadahzinia):

Το προηγούμενο έργο του Eugenides που διαβάσαμε ήταν εξαιρετικό: το “Middlesex” διαπλέκει την οικογενειακή ιστορία με την Ιστορία του 20ου αιώνα, καταρχάς η Μικρασιατική Καταστροφή κι έπειτα η μετανάστευση στην Αμερική, η εκβιομηχάνιση, το κραχ του 1929, η ποτοαπαγόρευση, ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος κ.ο.κ. Εντέλει, όμως, κι αυτό καταλήγει σε μια ατομική περιπέτεια, στην υπαρξιακή και σεξουαλική αυτογνωσία της ηρωίδας που γίνεται ήρωας. Έτσι το νέο του μυθιστόρημα μπήκε σχετικά εύκολα στο καλάθι των αγορών.

Αυτό ζητάει η καρδιά του ν’ αλαφρώσει. / Να φέρει ανάσκελα το κόσμο από τη βάση (Sadahzinia):

Το βιβλίο αποτελεί μια σειρά 10 διηγημάτων.  Οι “Παραπονιάρες” στηρίζεται στο βιβλίο “Two Old Women” της Velma Wallis και πραγματεύεται τη φυγή μιας 88χρονης γυναίκας από το γηροκομείο με την 68χρονη φίλη της, προκειμένου να ζήσουν μόνες, χωρίς τις δεσμεύσεις μιας εγκλωβισμένης ζωής. Στο “Air Mail” ο Mitchell Grammaticus βρίσκεται σε μια παραλία στην Άπω Ανατολή, όπου έχει πάθει δυσεντερία και κάνει πλήρη νηστεία, για να συνέλθει, στο “Χρησμικό αιδοίο” ο γιατρός-σεξολόγος Peter Luce, ο οποίος ειδικεύεται σε περιπτώσεις ερμαφροδιτισμού, έχει μια στήλη για συμβουλές και πιστεύει ότι το φύλο καθορίζεται σε μεγάλο ποσοστό απ’ τη ανατροφή στα πρώτα στάδια, στην έγκαιρη καταγγελία ο φυσικός Mathew Wilks μπλέκει όταν του γίνεται κολλιτσίδα μια Ινδοαμερικανή φοιτήτρια ονόματι Prakrti, στους “Ιδιότροπους κήπους” ο Sean βρίσκει τυχαία στον δρόμο δυο νεαρές, του αρέσει η Annie, αλλά, πηγαίνοντάς τις στο εξοχικό του, δεν μπορεί τελικά να βρεθεί μ’ αυτήν, στο “Timeshare” o πατέρας του αφηγητή αγοράζει και πουλά μοτέλ, σπίτια κ.ο.κ., ρισκάροντας συνεχώς τη στέγη τους και τα οικονομικά τους,

Δεν τα διάβασα από το πρώτο ώς το τελευταίο αλλά ανάκατα. Έτσι κι αλλιώς, τα διηγήματα δεν είναι δημοσιευμένα με τη σειρά με την οποία γράφτηκαν. Τελικά με ποια σειρά μπαίνουν τα διηγήματα σε μια συλλογή; Με τη χρονολογική σειρά ώστε να δείξουν την πορεία της σκέψης του συγγραφέα; Από το καλύτερο προς τα κάτω; Με μια αδιόρατη συνοχή που τα συνδέει κι ωθεί τον αναγνώστη να περάσει ομαλά απ’ το ένα στο άλλο;

Τα κείμενα του Eugenides είναι ρεαλιστικές αφηγήσεις με δόσεις πολυφωνικότητας, καθώς συνήθως δύο γραμμές, δύο πρόσωπα, δύο οπτικές γωνίες συνδιαλέγονται. Άνθρωποι που προσπαθούν να ξεφύγουν απ’ τον ασφυκτικό πολιτισμό, ιστορίες με λίγο πολύ κοσμοπολίτικο χρώμα (ο Eugenides ως Ελληνοαμερικάνος, δηλαδή υβριδικός άνθρωπος, ξέρει να συναντά ετερόκλιτους πολιτισμούς), αφού έχουμε δίπλα στους Αμερικάνους τοπία άλλων χωρών (Ινδία, Ταϊλάνδη, Ιρλανδία) και ανθρώπους με άλλη κουλτούρα.

Η γη το παραμύθι λέει του ταξιδιώτη / (που `χε αγάπη την ωραία, την πριγκιπέσσα την κρυφή τη Δουλτσινέα) (Sadahzinia):

Το “Middlesex” είναι πολύ πιο δυναμικό, πολύ πιο οξύ. Αυτά σαν να είναι πολύ ρηχά, πολύ άνευρα, πολύ ουδέτερα.

> Ο Τζέφρυ Ευγενίδης (Jeffrey Eugenides), κατάγεται από την Προύσα της Μικράς Ασίας και γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου 1960 στο Ντιτρόιτ του Michigan. Σπούδασε αγγλική και αμερικανική λογοτεχνία και φιλολογία και δημιουργική γραφή στα πανεπιστήμια Μπράουν και Στάνφορντ. Το πρώτο του μυθιστόρημα, "Αυτόχειρες παρθένοι" ("The Virgin Suicides"), εκδόθηκε το 1993 και έγινε ταινία το 1999, σε σκηνοθεσία της Σοφίας Κόπολα, με πρωταγωνιστές τους Κίρστεν Ντανστ, Τζος Χάρτνετ, Καθλίν Τέρνερ και Τζέημς Γουντς. Το βιβλίο αυτό έχει μεταφραστεί σε 15 γλώσσες. Το δεύτερο μυθιστόρημά του "Middlesex" -κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τίτλο "Ανάμεσα στα δύο φύλα"- που εκδόθηκε το 2003, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και βραβεύτηκε με το βραβείο Πούλιτζερ. Επίσης, είχε συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα για το βραβείο του National Book Critics Circle Award, το λογοτεχνικό βραβείο του International IMPAC Dublin και το Prix Medicis της Γαλλίας. Το "Σενάριο γάμου" ("The Marriage Plot", 2011) ήταν υποψήφιο για το National Book Critics Circle Award την επόμενη χρονιά. Κάποια από τα έργα του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά όπως "The New Yorker", "The Paris Review", "The Yale Review", "Granta", "Best American Short Stories". Εκτός απο το βραβείο Πούλιτζερ, έχει επίσης βραβευτεί με το Whiting Writer's Award, και με το Harold D. Vursell Award, από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων. Το 2014 εκλέκτηκε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.
Έζησε για λίγα χρόνια με την σύζυγό του Karen Yamauci και την κόρη τους στο Βερολίνο, ενώ σήμερα κατοικεί και πάλι στο Σικάγο.

Πάπισσα Ιωάννα