André Aciman, “Να με φωνάζεις με τ' όνομά σου”

Με μακρινό πρόγονο το “Θάνατος στη Βενετία” του Thomas Mann και κινηματογραφικό αδελφάκι το “Brokeback Mountain” ο συγγραφέας πιάνει μια ομοφυλοφιλική εφήμερη σχέση και την απογειώνει, εστιάζοντας στην εσωτερική διαπάλη του νεαρού 17χρονου πρωταγωνιστή.

André Aciman “Call me by your name” 2007 “Να με φωνάζεις με τ’ όνομά σου” μετ. Ν. Μάντης εκδόσεις Μεταίχμιο -2018

Όλη η ζωή του ένας παραπονιάρης μύθος τυλιγμένος / στου νου του την ανέμη και στου ονείρου την απόχη / κι αυτός στ’ άλογο με τα όπλα του στο στήθος φορτωμένος / περνάει κι όλοι γιουχάρουν "Δον Κιχώτη" (Sadahzinia):

Η ιδέα να διαβάσουμε το βιβλίο ξεκίνησε με αφορμή την ταινία του Guadagnino, που είχε κερδίσει τις εντυπώσεις. Το βιβλίο, περιμέναμε, θα ήταν καλύτερο και ίσως φανεί πιο εσωτερικό.

Αυτό ζητάει η καρδιά του ν’ αλαφρώσει. / Να φέρει ανάσκελα το κόσμο από τη βάση (Sadahzinia):

Μια οικογένεια Εβραίων φιλοξενεί στο σπίτι τους στην ιταλική πόλη Μπ. έναν νεαρό σπουδαστή για έξι εβδομάδες, ο οποίος δουλεύει την εργασία του. Σ’ αυτή τη φάση φιλοξενούμενος είναι ο 24χρονος Oliver, επίσης Εβραίος, που μελετά τη φιλοσοφική σκέψη του Ηράκλειτου. Ο δεκαεφτάχρονος γιος της οικογένειας Elio ερωτεύεται τον Oliver και “λιώνει” από κρυφό πόθο γι’ αυτόν.

Το κείμενο κερδίζει εξαρχής καθώς εκφράζει τις σκέψεις του ερωτευμένου αφηγητή με μια γλώσσα πλούσια σε πόθο, καημό και απαντοχή και μεστή βουβών συναισθημάτων, που μερικώς αμφιταλαντεύονται, αλλά, καθώς εξελίσσεται το δράμα του, σταδιακά κορυφώνονται. Στην ουσία η αφήγηση του Elio δεν εξιστορεί τα γεγονότα αυτά καθεαυτά, αλλά εξιστορεί την προσπάθειά του να πλησιάσει και να εξομολογηθεί στον Oliver τον πόθο του. Παρελαύνουν έτσι από μπροστά μας όλες οι δυσκολίες, οι ανασφάλειες, τα εμπόδια, οι ενδείξεις κι οι αντενδείξεις ότι ο άλλος κατάλαβε, οι δισταγμοί αλλά και τα σενάρια που πλάθονταν στο μυαλό του. Απ’ τη μια, προσπαθούσε να μην προδοθεί στον ερώμενό του αλλά και στους άλλους κι απ’ την άλλη μεθόδευε, δειλά και άτολμα, τα βήματά του ώστε να φτάσει στον στόχο του. Ποιον στόχο; Δεν ήξερε κι αυτός καλά καλά, αλλά θα ήταν ικανοποιημένος με μια νύχτα πάθους, ένα πήδημα που θα φέρει τα κορμιά τους σε επαφή, μια ηδονική προσέγγιση…

Κι η εμφάνιση μιας ενδιαφερόμενης κοπέλας, της Marcia, με την οποία ο Elio συνάπτει σεξουαλικές σχέσεις, δείχνει μια τάση συγκάλυψης της ομοφυλοφιλικής του διάθεσης ή μια αμφιταλάντευση που πονά περισσότερο; Ή μήπως το κάνει για να ζηλέψει ο Oliver; Τελικά, ο Elio έφτασε δειλά και ανασφαλώς στον σκοπό του, έζησε για λίγες μέρες την κορύφωση, πήγε με τον Oliver στη Ρώμη κι, όταν αυτός έφυγε για την Αμερική, άφησε ανεξίτηλο το ίχνος του στη ζωή του νεαρού πρωταγωνιστή.

Η λογοτεχνία τρέφεται απ’ το ανάμεσα. Βρίσκει το μεταίχμιο της ανθρώπινης ψυχολογίας, που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ δύο πόλων, και στήνει έξοχα σκηνικά δράσης και εσωτερικής πάλης. Απ’ την αρχαία τραγωδία μέχρι το σύγχρονο μυθιστόρημα, το ανάμεσα αποτελεί πρόσφορο έδαφος για να αναδείξει ο λογοτέχνης τις συγκρούσεις στο εσωτερικό του ανθρώπου.

Η γη το παραμύθι λέει του ταξιδιώτη / (που `χε αγάπη την ωραία, την πριγκιπέσσα την κρυφή τη Δουλτσινέα) (Sadahzinia):

Το βιβλίο έγινε, όπως είπα προηγούμενα, και ταινία το 2017 με τίτλο “Call me by your name”. Ιταλο-γαλλική ταινία, σε σενάριο James Ivory και σκηνοθεσία Luca Guadagnino, με τους: Armie Hammer, Timothée Chalamet, Michael Stuhlbarg κ.ο.κ. Ο Μήτσης χαρακτηρίζει το έργο “ένα κομψοτέχνημα «εσωτερικής» πλοκής, το οποίο μετατρέπει την ψυχολογική περιπέτεια του νεαρού ήρωα σε αληθινό συναισθηματικό θρίλερ”. Ανάλογα και το βιβλίο, εξωτερικεύει έναν εσωτερικό αγώνα του νεαρού Elio με τον εαυτό του και αναδεικνύει τη (σεξουαλική) ωρίμαση και τις δυσκολίες κατάκτησης της ισορροπίας. Είναι ένα βιβλίο που συνδυάζει τις μικρές εξελίξεις με τα εσωτερικά διλήμματα και αξίζει να διαβαστεί σελίδα σελίδα.

In2life, 15/10/2018

> Ο Andre Aciman (Αντρέ Ασιμάν) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1951. Η οικογένειά του -εβραίοι µε καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και την Ιταλία- αναγκάστηκε να φύγει από την Αίγυπτο το 1965 επί Νάσερ για να εγκατασταθεί στην Ιταλία. Το 1968 µετακόµισαν εκ νέου στη Νέα Υόρκη όπου ο Ασιµάν ζει µέχρι σήµερα. Πτυχιούχος του Lehman College και του Harvard, υπότροφος Guggenheim, διακεκριµένος καθηγητής Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο City University της Νέας Υόρκης και ειδικός στον Προυστ, είναι επίσης συγγραφέας τεσσάρων µυθιστορηµάτων και αρκετών δοκιµίων.

Έργα του έχουν δηµοσιευτεί στο New Yorker, New York Review of Books, New York Times, Paris Review και στη συγκεντρωτική έκδοση The Best American Essays. Μεταξύ άλλων διακρίσεων, το αυτοβιογραφικό του Έξοδος από την Αίγυπτο (Μεταίχµιο, 2013) τιµήθηκε µε το Whiting Writers’ Award. Είναι παντρεµένος µε τρία παιδιά.

Πάπισσα Ιωάννα