“Χάκα” του Caryl Ferey

(συγγραφέα του “Μαπούτσε”)

Το αμερικάνικο στυλ μεταφέρεται στη Νέα Ζηλανδία και διαποτίζεται με τον σαμανισμό των ντόπιων. Το πιστόλι των Δυτικών συγκρούεται με το “χάκα” των Μαορί (Αστυνομική λογοτεχνία -2).

Γαλλικός πικρός: Caryl Ferey “Haka” Édition Baleine – Le Seuil 1998 “Χάκα” μετ. Α. Μακάρωφ εκδόσεις Άγρα 2015

          Ο Γάλλος συγγραφέας έγινε διάσημος στην Ελλάδα με το “Μαπούτσε” και τώρα οι εκδόσεις Άγρα συνεχίζουν με παλιότερα έργα-του, όπως το “Χάκα”. Το “Μαπούτσε” δεν το διάβασα, κυρίως επειδή είμαι της λογικής ότι ένα βιβλίο που υπερπροβάλλεται με κάνει το δω προκατειλημμένος και γι’ αυτό το αφήνω για αργότερα ή επιλέγω ένα άλλο βιβλίο του ίδιου συγγραφέα. Αυτή η πορεία με έκανε να πέσω πάνω στο “Χάκα”.

          Η ιστορία εξελίσσεται στη Νέα Ζηλανδία. Ενδιαφέρον. Ενδιαφέρον, γιατί δεν έχω διαβάσει ποτέ ούτε Νεοζηλανδό συγγραφέα ούτε έργο με νεοζηλανδική ατμόσφαιρα. Ο φόνος της Κάρολ Πανούουλα και η απόξεση του αιδοίου της κινητοποιεί τις αρχές, με επικεφαλής τον αστυνόμο Τζακ Φιτζέραλντ και την εγκληματολόγο Άνν Ουαϊτούρα. Ο Τζακ δεν είναι εύκολο άτομο, έχει τρελαθεί με την εξαφάνιση της γυναίκας και της κόρης-του, είναι ο σκληρός μπάτσος που δέρνει και εκδικείται, είναι ο κωλοπετσωμένος αστυνόμος που ξέρει τύπους, στέκια, υπόκοσμο και ανθρώπους της νύχτας… Η αναζήτηση του σήριαλ κίλερ είναι μια έρευνα στο χαμηλό υπογάστριο της νεοζηλανδικής κοινωνίας.

          Η πρώτη παρατήρηση έχει να κάνει με τη σχολή την οποία ακολουθεί ο Φερέ: είναι η αμερικάνικη σχολή των tough guys, των σκοτεινών σκηνικών, των σπασμένων παϊδιών και μυτών, της εκδίκησης, του νουάρ περιβάλλοντος που ζωγραφίζει το σκηνικό. Κι άλλοι Γάλλοι υιοθέτησαν την αμερικάνικη γραφή, αλλά την ενσωμάτωσαν στο ευρωπαϊκό στυλ των συλλογισμών, αλλά ο Φερέ ασπάζεται απόλυτα το είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας που γράφεται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σε σημείο που να μην ξεχωρίζει από τους εκεί ομοτέχνους-του. Το έργο-του θυμίζει έντονα αμερικάνικη ταινία…

          Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη, όχι γρήγορα, αλλά με εναλλαγές, από τον Τζακ Φιτζέραλντ και την έρευνά-του σε αναδρομικές αφηγήσεις για την οικογένειά-του και το δράμα-της, κι έπειτα στο πώς γνωρίστηκαν σε ένα πάρτι ο Τζων και η Εύα Ο’ Νηλ… Δύο παράλληλες αφηγήσεις που φυσικά συγκλίνουν, καθώς ο αστυνόμος και οι συνεργάτες-του αναζητούν τον φονιά και ο Τζων τυλίγει την Εύα με τη μυστηριώδη όσο και επικίνδυνη αύρα-του.

          Το μυθιστόρημα του Ferey θα με άφηνε αδιάφορο, ακριβώς επειδή υπηρετεί τον noir χαρακτήρα-του τόσο σκληροπυρηνικά, τόσο άτεγκτα, που με προσπερνάνε. Πολύ πιστολίδι, σκληροί διάλογοι, παρέλαση πτωμάτων, που φαίνονται τόσο φυσικοί, όσο η βία στη ζωή-μας, κι αυτό είναι μια ακόμα εθιστική μύηση. Ωστόσο, παρατήρησα ότι ο πυρήνας του έργου, από ένα σημείο και μετά έγινε οφθαλμοφανές, είναι η πολιτισμική σύγκρουση λευκών (των πακέχας) και των Μαορί. Ο «χάκα» που είναι ο πολεμικός-τους χορός, τα τατουάζ, η ανθρωποφαγία, ο πολυθεϊσμός-τους, οι σαμάνοι και γενικά ένα είδος κουλτούρας, που τείνει να αφομοιωθεί από τη νοοτροπία των λευκών, κάνει έναν πήδο και ανασταίνεται συγκρουόμενος με τον δυτικό τρόπο ζωής. Και σ’ αυτό το μεταίχμιο επέρχεται η σύγκρουση, που οδηγεί σε σωρεία νεκρών και τραυματισμένων. Ο πόλεμος μαίνεται στην προσπάθεια των Μαορί να διατηρήσουν τη φυσιογνωμία-τους, όσο κι αυτή η διάθεση σπέρνει πτώματα, ξαναφέρνει κανιβαλιστικές πρακτικές και βάφει με αίμα τις σελίδες του βιβλίου.

[Οι εικόνες που πλαισιώνουν το κείμενο της βιβλιοπαρουσίασης έχουν ληφθεί από: ninaford.weebly.com, www.kiaora.tv, wholemovieinfo.com, travelguysradio.com και www.beforethey.com]

Πατριάρχης Φώτιος