“Οι γυναίκες στην παραλία” της Tove Alsterdal

Το μεγάλο, παγκοσμιοποιημένο σύστημα διακίνησης   μ ε τ α ν α σ τ ώ ν   είναι ένα πολύ επίκαιρο πλαίσιο (όλη η Μεσόγειος, από το Αιγαίο έως τη Λαμπεντούζα και τα στενά του Γιβραλτάρ), μέσα στο οποίο η λογοτεχνία, αστυνομική και μη, μπορεί να βγάλει λαβράκια (Αστυνομική λογοτεχνία -1).

Σουηδικός καφές με άρωμα βατόμουρο: Tove Alsterdal “Kvinnorna på Stranden” 2009 “Οι γυναίκες στην παραλία” μετ. Λ. Καλοβυρνάς εκδόσεις Μεταίχμιο 2015

          Τρεις γυναίκες, άσχετες μεταξύ-τους, κρατούν ισάριθμα νήματα που συνυφαίνουν την πλοκή αυτού του μυθιστορήματος. Η μία Νιγηριανή φτάνει θαλασσοδαρμένη και εξαντλημένη σε μια ακτή στην Ισπανία, η άλλη Σουηδέζα κάνει διακοπές σε μια άλλη πόλη της Ιβηρικής και ανακαλύπτει ένα πτώμα, από άνδρα της αφρικανικής φυλής, κι η τρίτη, σκηνογράφος στη Νέα Υόρκη, φεύγει άρον άρον για να βρει τον σύζυγό-της που έχει χαθεί σε δημοσιογραφική αποστολή στο Παρίσι.

          Το έργο αποκτά συν τω χρόνω διεθνιστική προοπτική, καθώς μια Αφρικανή, μια Σουηδέζα, το ισπανικό έδαφος, μια Αμερικάνα τσεχικής καταγωγής, η γαλλική επικράτεια, η Λισαβόνα κ.ο.κ. συνθέτουν ένα πολυεθνικό ψηφιδωτό, στην προσπάθεια της Alsterdal να δείξει πόσο παγκοσμιοποιημένο είναι το φαινόμενο του trafficking, το οποίο αφορά όλες τις αλλοδαπές γυναίκες και άνδρες αλλά και όλη την ανθρωπότητα. Έτσι, με το ένα πόδι στο μυστήριο της αστυνομικής ιστορίας και με το άλλο στο κοινωνικό θέμα που κρύβεται πίσω από το μυστήριο η σκανδιναβική λογοτεχνία έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια μια ισχυρή παράδοση με διεθνή απήχηση.

          Η κύρια δράση εξελίσσεται στο Παρίσι, όπου με το μοτίβο του ερασιτέχνη ντετέκτιβ η συγγραφέας βάζει την Αλίνα (Σαρκάνοβα) Κόρνγουολ να προσπαθεί να ανακαλύψει τα ίχνη του δημοσιογράφου άνδρα-της Πάτρικ, ο οποίος είναι μαύρος. Με τη βοήθεια ενός ημερολογίου που της έστειλε πριν εξαφανιστεί, η Αλίνα επισκέπτεται τα μέρη που έχει σημειωμένα και σταδιακά ανακαλύπτει τον μίτο που συνδέει τον σύζυγό-της με την παράνομη διακίνηση μεταναστών. Γυρίζει όλο το Παρίσι, συναντάται με πρόσωπα, ανασυνθέτει το παζλ των δραστηριοτήτων του Πάτρικ, για τις οποίες είχε μεσάνυχτα, ταξιδεύει στη Λισαβόνα, ανακαλύπτει ότι στην κορυφή του κυκλώματος είναι ο Αλέν Τερί κ.ο.κ.

          Η επιτυχία ενός αστυνομικού μυθιστορήματος στηρίζεται σε πρώτη φάση στην άρτια πλοκή. Κι όντως η Alsterdal πετυχαίνει μια αλυσιδωτή δράση, βασισμένη σε αιτιώδεις σχέσεις, σε συνδέσεις γεγονότων και αποκαλύψεων, όπως φανερώνονται από κουβέντα σε κουβέντα, με αποτέλεσμα το αναζητούμενο ενδιαφέρον από τον αναγνώστη και η νοητική απόλαυση να είναι σε υψηλό επίπεδο. Σταδιακά και με εξαιρετική μαεστρία τα νήματα συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Και παράλληλα, όπως έγραψα από την αρχή της ανάρτησης, το κοινωνικό φλέγον ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης και της εκμετάλλευσης των ανθρώπων αυτών αναδεικνύεται γλαφυρά, όχι τόσο τραγικά, όχι τόσο συγκινητικά, αλλά με ευαισθησία, με κοινωνική ματιά, με προβληματισμούς για το πόσο μας νοιάζει η τύχη των δικών-μας ανθρώπων και πόσο των ξένων.

          Ο στόχος πάντα είναι η εξιχνίαση της εξαφάνισης και η ανεύρεση του Πάτρικ. Με βάση αυτόν τον στόχο εξελίσσεται η έρευνα της Αλίνα που φέρνει στο φως όλα τα παρασκηνιακά μέσα που χρησιμοποιεί ο Αλέν Τερί και οι άνδρες-του να προστατεύουν τις επιχειρήσεις-τους που λειτουργούν εις βάρος των μεταναστών. Έτσι, ο αναγνώστης περιμένει με αγωνία την εξέλιξη μέχρι το τέλος, αλλά συνάμα αναγνωρίζει το θέμα του trafficking σε όλο-του το εύρος. Κι αυτό είναι κατόρθωμα της αστυνομικής λογοτεχνίας…

          Η Σουηδέζα συγγραφέας είναι εξίσου τολμηρή στην πορεία της ιστορίας-της αλλά και ακριβής στην αλληλουχία των κρίκων της αφήγησης. Προς το τέλος μάλιστα ανεβάζει την ένταση και δείχνει πιο δυνατά το αδιέξοδο της έρευνας που επιχειρεί η πρωταγωνίστρια, ειδικά όταν η πορεία-της διασταυρώνεται με τις ιστορίες των άλλων δύο γυναικών. Εκεί ο αναγνώστης νιώθει τον ίλιγγο της σύγκρουσης με ένα σύστημα που ξέρει να καλύπτει πολύ καλά τα νώτα-του.

[Πρωτοδημοσιεύτηκε στις 11/8/2015 στο In2life και εδώ αναδημοσιεύεται στολισμένο με εικόνες από τα εξής: blogs.osc-ib.com, bppearlsofwisdom.wordpress.com, blog.yanidel.com, www.veteranstoday.com, www.dailymail.co.uk και www.gistdrop.com]

Πατριάρχης Φώτιος