Η σκανδιναβική κοινωνία πιθανότατα
είναι πολύ καταπιεσμένη, πολύ κλειστή και σκληρή, αρκετά απάνθρωπη σε ό,τι
χαλάει το μικρό, συντηρητικό προφίλ-της. Κι από την άλλη, ο καιρός και το χιόνι
πρέπει να κάνει τους ανθρώπους αρκετά εσωστρεφείς, που εύκολα ρίχνουν τον
πόνο-τους στο ποτό ή στο …έγκλημα (Αστυνομική λογοτεχνία -6).
Σκανδιναβικός καφές με μέλι:
|
|
Anne Holt
“Det som aldri skjer”
2004
“Δεν μπορεί να είναι αλήθεια”
μετ. Δ. Παπαγρηγοράκης
εκδόσεις Μεταίχμιο
2015
|
 |
Hakan Nesser
“Det grovmaskiga
nätet”
1993
“Αραιό δίχτυ”
μετ. Γ. Αρβανίτη
εκδόσεις Μεταίχμιο
2015
|
 |
Anne Holt
“Δεν μπορεί
να είναι αλήθεια”
Κλασική
συνταγή: πρώτα ένα πτώμα, έπειτα από μερικές σελίδες ένα δεύτερο κι πολύ
αργότερα ένα τρίτο… Αν ο δολοφόνος είναι ο ίδιος, που έτσι φαίνεται, τότε ποιο
είναι το νήμα που συνδέει τους φόνους μεταξύ-τους; Η Φιόνα Χέλε ήταν διάσημη TV περσόνα, η Βιμπέκε Χάινερμπακ
ανερχόμενη πολιτικός, ο Βέγκαρντ Κρογκ ιδιαίτερος δημοσιογράφος· επομένως, σε πρώτη φάση όλοι είναι
επώνυμοι, διάσημοι, αναγνωρίσιμοι. Πέραν όμως τούτου καμία άλλη ομοιότητα.
Δεύτερο στοιχείο: όλοι, αφού σκοτώθηκαν,
αφέθηκαν με ένα ιδιαίτερο συμβολικό τρόπο. Η Φιόνα με κομμένη τη γλώσσα και
αφημένη δίπλα-της σε ένα τυλιγμένο χαρτί, η Βιμπέκε με το Κοράνι ανάμεσα στα
σκέλια και ο Βέγκαρντ με την πένα καρφωμένη στην κόγχη του ματιού. Ο δράστης είχε τα χαρακτηριστικά του σήριαλ
κίλλερ που υπογράφει τους φόνους-του με τον δικό-του τρόπο…
Εναλλασσόμενες
σκηνές, πότε στους αστυνόμους και ερευνητές, πότε στα θύματα, στους υπόπτους
και στα άτομα του περιβάλλοντός-τους. Κουραστικά
μπρος-πίσω, σχοινοτενείς σκηνές, άγονοι διάλογοι, πολλά σημεία όπου η ιστορία
κάνει κοιλιά. Μικρή εξέλιξη, χωρίς να εστιάζει συνάμα και σε άλλα
παράπλευρα θέματα, της κοινωνίας ή της πολιτικής. Μερικές φορές με οδηγούσε σε
αδιάφορο διάβασμα, σε βιαστικά προσπεράσματα, σε ανιαρά σελιδογυρίσματα.
* * *
Hakan Nesser
“Αραιό δίχτυ”
Το
μυθιστόρημα ξεκινά κλασικά. Το πτώμα μιας
καθηγήτριας βρίσκεται μέσα στην μπανιέρα-της, ενώ ο άνδρας-της Γιάνεκ Μίτερ
ξυπνά μετά από άγριο μεθύσι και ανακαλύπτει τη νεκρή γυναίκα-του. Εύλογα οι
υποψίες πέφτουν πάνω-του, αλλά ο ίδιος, αν και δεν θυμάται τίποτα, αρνείται να
τις δεχτεί. Μέσα-του είναι σίγουρος ότι δεν είναι αυτός ο δράστης. Αλλά τότε
ποιος είναι;
Η ιστορία εξελίσσεται λίγο σαν αστυνομικό,
λίγο σαν δικαστικό, λίγο σαν ψυχολογικό και λίγο σαν κοινωνικό μυθιστόρημα.
Ο δικηγόρος του Μίτερ, ο ίδιος και οι σκέψεις-του, η δίκη και η καταδίκη-του, ο
δαιμόνιος αστυνόμος Βαν Βέτερεν που δεν ησυχάσει και κινεί θεούς και δαίμονες
για να βρει την αλήθεια, ειδικά μετά και τη δολοφονία μέσα στη σωφρονιστική
κλινική του ίδιου του καταδικασθέντος συζύγου. Οι υποψίες εστιάζονται στο σχολείο όπου δούλευαν και οι δύο, αν και
δεν μπορούν να εξειδικευτούν περισσότερο ανάμεσα σε 70-80 εργαζόμενους που
κινούνταν σ’ αυτόν τον χώρο.
Ο ένοχος εντέλει βρίσκεται, πώς αλλιώς;,
όταν η έρευνα απλωθεί στο παρελθόν και συνδέσει όλο το εύρος των γνωστών της
νεκρής. Η πορεία εξιχνίασης βασίζεται σε σταθερά βήματα, χωρίς
ακροβατισμούς, ο αστυνόμος διερευνά με σύστημα, ακόμα κι όταν βρίσκεται σε
αδιέξοδο, οι συζητήσεις των αρμοδίων δείχνουν πείρα και σωστούς χειρισμούς.
***
Τελικά
μου φάνηκαν και τα δύο βιβλία τόσο αδιάφορα, τόσο κολλημένα σε μια γριφώδη
πλοκή, που τα διάβασα βιαστικά, με μια διάθεση να μείνω μόνο στα βασικά και
αψηφώντας τα γεμίσματα και όσα καθυστερούσαν την εξέλιξη. Νομίζω ότι θα τα ξεχάσω γρήγορα, ακριβώς επειδή, όπως λέγαμε τις
προάλλες με την Anagnostria, η αστυνομική
λογοτεχνία μένει στο περιθώριο, όσο εμμένει στην αινιγματική-της πλοκή και δεν
ανοίγεται σε κοινωνικά και αισθητικά διακυβεύματα.
[Το κείμενο πλαισιώνουν εικόνες που ελήφθησαν από:
Πατριάρχης Φώτιος
No comments:
Post a Comment