Monday, September 03, 2012

ΨΕΥΔΩΝΥΜΑ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η λογοτεχνία και η ψευδωνυμία είναι τόσο συνυφασμένες έννοιες, που πολλές φορές ξεχνάμε το πραγματικό όνομα και γνωρίζουμε μόνο το επιλεγμένο ψευδώνυμο. Προφανώς ο λογοτέχνης που επιλέγει να δημοσιεύσει τη δουλειά-του με ένα πλαστό όνομα δεν είναι νομικά διωκόμενος, δεν φοβάται τους άλλους, δεν κρύβεται γιατί απειλείται και θέλει έτσι να ξεφύγει από τις συνέπειες. Το κάνει αφενός επειδή δεν θέλει να εμπλέξει την πραγματική με τη συγγραφική-του ζωή, όσο κι αν μπορεί κανείς να πει ότι αυτά τα δύο δεν χωρίζονται, και αφετέρου επειδή με το ψευδώνυμο εξαλείφει το υποκείμενο (τον εαυτό-του), το οποίο γράφει, και στρέφει την προσοχή του κοινού στο ίδιο το έργο και μόνο σ’ αυτό. Πολλές φορές βέβαια με την ψευδώνυμη υπογραφή-του πλάθει τον μύθο-του, διαμορφώνει το προφίλ-του και καθορίζει αυτός την εικόνα που θα προβάλει προς τα έξω.
            Πολλοί έλληνες και ξένοι συγγραφείς έδρασαν με ψευδώνυμο: ο Ελύτης, ο Λαπαθιώτης, ο Καραγάτσης, ο Νιρβάνας κ.ο.κ. έμειναν στην ιστορία με το πλαστό όνομά-τους και μόνο οι ψαγμένοι φιλόλογοι μπορεί να ξέρουν το πραγματικό-τους όνομα. Ειδικά στον μεσοπόλεμο, αν κρίνω από την πληθώρα των ψευδώνυμων δημιουργών, υπήρχε μια τέτοια τάση, μόδα θα έλεγα, που διαμόρφωνε και τις ονοματοθετικές επιλογές. Αλλά και στα νεότερα χρόνια το φαινόμενο δεν έπαψε να υπάρχει, όπως ο Αύγουστος Κορτώ και ο Σταύρος Κρητιώτης, για να αναφέρω δύο παραδείγματα που μου έρχονται πρόχειρα στον νου.
            Υπήρχαν και άλλοι γνωστοί πεζογράφοι και ποιητές που κατά καιρούς, ανάλογα και με το είδος του κειμένου που έγραφαν, έπαιρναν περιστασιακά κάποιο ψευδώνυμο: είναι γνωστά τα «ετερώνυμα» του Φερνάντο Πεσόα, ο Εμμανουήλ Ροΐδης έπαιζε κυριολεκτικά με τα ποικίλα ονόματα με τα οποία υπέγραφε επιστολές, άρθρα κ.λπ., ο Καζαντζάκης υπέγραψε και ως Πέτρος Ψηλορείτης, ο Γιώργος Σεφέρης (που κι αυτό είναι συντομευμένη μορφή του Σεφεριάδης) ως Ιγνάτης Τρελός κ.ο.κ.
            Το ετερώνυμο, όπως μπορεί κανείς να καταλάβει, εντάσσεται στη λογική του λογοτεχνικού παιχνιδιού. Όπως ο δημιουργός πλάθει έναν πλαστό κόσμο μέσα στο έργο-του, έτσι νιώθει την ανάγκη να πλάσει και ένα πλαστό όνομα στο εξώφυλλο του βιβλίου ή στο κάτω μέρος του άρθρου-του, ώστε να αποδώσει τα λεγόμενα σε μια ιδέα και όχι σε ένα πραγματικό ανθρώπινο ον. Ο Νάσος Βαγενάς υπογράφοντας ως Βίκτωρ Ιβάνοφ απεκδύεται της πανεπιστημιακής-του ιδιότητας και προσφέρει το φερώνυμο έργο ως προϊόν μιας άλλης, «ανύπαρκτης», πηγής, έξω και πέρα από την καθημερινή ζωή-του.
            Ο Φ.Π., όταν ξεκίνησε αυτό το μπλογκ, σκέφτηκε ότι η ζωή-του δεν ενδιαφέρει κανέναν, ότι αν υπέγραφε ως Φώτης Πετρίδης εκ Βέροιας, ως Φώτιος Πατριαρχέας εκ Μάνης, ως Περδικάρης, ως Δημητρούλια ή ως Μαραγκόπουλος, ως Ζήρας ή ως Αντονάς, ως Κάτια Δανδουλάκη ή ως Βασίλης Σπανούλης, δεν θα λαμβανόταν υπόψη τα ίδια τα κείμενά-του, αλλά πιο πολύ ο γεωπόνος που τα γράφει, ο συγγραφέας που τα συνθέτει, ο φαροφύλακας που τα σκαλίζει στους κορμούς δέντρων. Με άλλα λόγια, το πραγματικό πρόσωπό-μου έχει αποσβεστεί, μένει μακριά κάθε φορά που ανοίγω τον υπολογιστή και διάγει μια άλλη ζωή, χωρίς να χρειαστεί κανείς να ψάξει το βιογραφικό-μου για να με διασταυρώσει με όσα κρίνω. Ένα είναι σίγουρο: δεν είμαι συγγραφέας, για να μη θεωρηθεί ότι το κακόηθες προσωπείο-μου κρίνει τους άλλους, δηλαδή τους ανταγωνιστές, και αναβαθμίζω τα δικά-μου έργα ή αυτά των φίλων-μου.
            Αν παλιότερα έπαιρναν ψευδώνυμα οι συγγραφείς, ήρθε –με το ίντερνετ- η ώρα να πάρουν ψευδώνυμα και οι αναγνώστες.
            Όπως είχα ξαναγράψει, ο Πατριάρχης Φώτιος είναι το άβατάρ-μου, η διαδικτυακή-μου μάσκα που ζει τη δική-της ζωή. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα μυθοπλαστικό πρόσωπο από ένα βιβλίο που ποτέ δεν έγραψα, αλλά αυτό γράφεται στις αναρτήσεις-μου, στα σχόλιά-σας, στις αντιδράσεις-μου. Το χειρίζομαι με την αυτονομία που του αρμόζει και γι’ αυτό, από σεβασμό στην εξάχρονη αυτοτέλειά-του, το αφήνω να κινείται μόνο στο διαδικτυακό περιβάλλον, χωρίς να συγχρωτίζεται με όσους το διαβάζουν.
Πατριάρχης Φώτιος

29 comments:

Ροβίνα Άλμπα said...

Τα ψευδώνυμα στο χώρο της λογοτεχνίας και γενικά της τέχνης, είναι ένα γενναίο τόλμημα το οποίο συνήθως, κάπου εκεί στη μέση της πορείας δεν αντέχεται από τους δημιουργούς και κάποια στιγμή φανερώνουν το όνομά τους το πραγματικό ή συνοδεύουν το ψευδώνυμο με τις φωτογραφίες τους.Είναι πολύ δύσκολο , όταν γράψεις κάτι σπουδαίο να μην βγεις και να το φωνάξεις: Ε, κοιτάξτε εγώ είμαι αυτός.Όχι πως κάτι τέτοιοι είναι κακό., κάθε άλλο. Ένας δημιουργός που αρχίζει με ψευδώνυμο το κάνει ή γιατί έχει αμφιβολίες για την ποιότητα του έργου του , οπότε θέλει να δει τις αντιδράσεις,ή γιατί θέλει να εξομολογηθεί εκ βαθέων αλήθειες που ούτε ο ίδιος δεν τις αντέχει ή τέλος αν και πιστεύει σ' αυτά που γράφει θέλει να κρατήσει την ελευθερία της προσωπικής του ζωής.
Τα ψευδώνυμα είναι σαν τις εξομολογήσεις σε μικρά σκοτεινά δωμάτια , όπου κανείς δεν βλέπει το πρόσωπό σου , ούτε εσύ βλέπεις τον εξομολογητή. Και δεν μπαίνει θέμα αλήθειας, καλοσύνης εμπάθειας ...Ό,τι έχεις μέσα σου αυτό θα σου βγεί. και βέβαια η επιλογή των ψευδώνυμων σηματοδοτεί κάτι βαθύτερο, κάτι που αγαπάς πολύ ή απεχθάνεσαι. το δικό μου Ροβίνα
΄Αλμπα είναι όνομα τοποθεσίας του αγαπημένου γενέθλιου τόπου μου σε μια παλιά γλώσσα που θα πεθάνει μαζί με τη γενιά μου. Το Πατριάρχης... βαρύ, όμορφο αλαζονικό. Τι σηματοδοτεί;

Pellegrina said...

Λογοτεχνικά:τα ψευδώνυμα όπου τορπαγματικό πρόσωπο ειναι γνωστό ή γινεται (συντομα) στην πορεία γνωστό,ειναι ενα παιχνίδι (για μενα λιγο παιδαριώδες,αλλα εντάξει,αυτο σημαινει παιχνίδι).Τα άλλα,που μενουν πάντα ψευδώνυμα, το θεωρω πισωγυρισμα σε μια ή αρχαίκη ή μυστικιστική αντιληψη,κατα την οποία "ο δημιουργόςως άτομο δεν εχει σημασία'.Αλλα,πέρα από την τεχνη-όπου ειναι μεγαλο θεμα πόσο το ατομο πάζειρολο,ό,τιδηποτε κανουμε στη ζωή μας εχει σημασία και μας χαρακτηρίζει,είμαστε γιαυτο υ π ε ύ θ υ ν ο ι,Στηνεποχή των ατομικών συνειδήσεων θεωρώ την κρυφή ταυτότητα ατοπη.
Επιπλόν στην εποχήμας παίρνει μια μεταμοντέρνα χροιά,μεσωτηςαγοράς: υπάλληλοι γράφουν απρόσωπα και ..εφευρ΄σικουν ενα συγγραφέα.Δεν ειναι κακό,αλλα γιατι να εξαπατούν το κοινό;Προσωπικά πχ εχω τιςαμφιβολίεςμουγιαενα 9τουλάχισοτν) όνομα-φίρμα της ελληνικής λογοτεχνίας,ν ειναι υπαρκτό πρόσωπο!
(Με την παραπάνω διάκριση:ΑυγουστοςΚοτό και ΣταύροςΚρητιώτης δεν ειναι καθόλου το ίδιο πράγμα)
Εξωλογοτενικά,στη μπλογκόσφαιρα,διαδικτυο κλπ.Ισχυουν τα παραπάνω.Παλιότερα ήμουν πιο δεκτική: αν συνμιλεις με κα΄ποιον με ψευδωνυμο,εχεσαι το παιχνίδι του.(Το οποίο θεωρούσα παλιότερα ανα΄λαφρο,δηλαδή οτι ο ανωνυμος δεν εχει και μεγάλο πρόβλημα να πει ποιος ειναι)Τελευταία είναιενοχλητικό,το αισθάνομαι ως απάτη ή "διατεταγμένη υπηρεσία" εκ του ασφαλούς/Στο κατω κατω,είναι άναδρο: εγω ειμαι εκτεθειμενη με ό,τι λέω (επιλογή μου βεβαιως),εσυ ( ο κάθε εσυ) κρύβεσαι.Απλά,η επιμονή και η διάρκειά του,σε συνδυασμό και με τα σοβαρά θεματα που συχνα αγγίζει,φτάνει πλέον την αμφίβολης εντιμότητας σταση..

υγ: στην Ελλάδα υπάρχει,συνειδητά ή ασυνεισητα,η παράδοση της ..αριστεράς.(Οι άνθρωποι επί χρόνια ζούσαν με ψευδώνυμα,τα χρησιμοποιούσαν και μεταξύ τους! Στο φαντασιακό πολλών από αυτούς,ειναι ακόμα ενας ευγενης αγώνας! Το οτι κοροίδευουν εναν άνθρωπο που ΔΕΝ τους κοροιϊδευει,ειναι ασημαντο.Κρίμα)

Pellegrina said...

διευκρινιση:με το ονομα-φιρμα που αμφιβάλλω αν υπάρχει,δενεννοω βεβαιως ουτε τον Αυγουστο Κορτώ(που ειναιγνωστηηπραγματική του ταυτότητα),ουτετον Σταυρο Κρητιω΄τη-που δεν ειναιδακαιφιρμα.(Αλλαδενπροκειται να πω ποιον εννοω)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ροβίνα,
τα βάζεις πολύ καλά σε τάξη.
Όσο για μένα,
το όνομα είναι "βαρύ", μαζί σοβαρό και απρόσιτο, μαζί ακατάλληλο για βιβλία και μακρινό;
"αλαζονικό": δεν το ήθελα, δεν ήθελα να το παίξω πάπας ή αυθεντία.
"όμορφο": ποια ομορφιά ανακαλύπτεις;

Εξηγώ κάτι που το είχα διασαφηνίσει και παλιότερα. Ο Πατριάρχης Φώτιος ήταν ένας λόγιος που έκανε κάτι σαν μπλογκ, για την εποχή-του, μόνο που δεν είχε διαδραστικό χαρακτήρα. Κρατούσε εκτενείς σημειώσεις για δεκάδες βιβλία από την αρχαιότητα ως την εποχή-του, μια πλούσια λίστα με έργα μερικά από τα οποία έχουν σήμερα χαθεί. Το έργο αυτό λέγεται "Μυριόβιβλιος" και κάπως αλλιώς, που δεν θυμάμαι τώρα (ντροπή-μου). Το Βιβλιοκαφέ είναι για μένα μια τέτοια παρακαταθήκη, χωρίς βέβαια να συγκρίνομαι με τον συνονόματό-μου.
Faux Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
καταλαβαίνω καλά το εγώ ανοίγομαι ενώ εσύ κρύβεσαι.
Αυτό που δεν κατάλαβα, και πριν σχολιάσω περαιτέρω θα ήθελα μια διευκρίνιση, είναι το εξής:
"Απλά,η επιμονή και η διάρκειά του,σε συνδυασμό και με τα σοβαρά θεματα που συχνα αγγίζει,φτάνει πλέον την αμφίβολης εντιμότητας σταση."
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

μιλαώ κυρίως για το fb: ψευδώνυμοι χρήστες που προβοκάρουν για θέματα πολιτικά μιλώντας διαρκώς με hate speech,,φανατίζοντας,ακόμα και τρομοκρατώντας.κατ εμε η συνεχεια των real life τραμπούκων.Και δεν αποκαλύπτονται ποτέ σους "κοινούς θνητούς" (εκτός αν ειμαι η μονη κοινη θνητη σε αυτό τον κόσμο)

Τωρα στη βιβλιοφιλική μπλογκόσφαιρα,ειναι πιο προσωπικο,δηλαδή παλιότερα "ανοιγα την καρδιάμου",πολύ προσωπικά,για θεματα που αντικειμενικά ισως ειναι ασημαντα,αλλα για μενα,ως προσωπικά,ειναι σοβαρά.Ενιωθα πως από την άλλη μερια ήταν ενας "δικός μου"άνρθωπος. τωρα πια νομιζω πωήτανκάποιος/κάποιοι που έκαναν ο,τιδηποτε άλλο εκτος από το να νιωθουν "δικοί μουάνθρωποι¨Αυτό ειναι υποκειμενικάσοβαρό.Σαν τις real liafe σχεσεις (καθεειδους)που gia τον ένα είναι σοβαρές και για τον άλλον συμφερον/παιχνίδι/σαχλαμάρα.Βεβαια,κανεις δεν ειναι υποχρεωμένος να ξερει οτι εγω παιρνω τη ζωη (ακομα και τη διαδικτυακη )σοβαρά.Αλλα είναι θεμιτό να θεωρεί εκ των προτέρων ότι ΔΕΝ την παίρνω σοβαρά;
Αυτα..
(υγ: εγω για όλους τους ανθρω΄πους,ακομα και τους αγνωστους και ασχετους,θεωρώ πιο σημαντική τη μία στις 100 πιθανότητα αυτό που λέω/κανω να ειναι σοβαρό.ΑΥΤΟ μετράει..)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μα αν καταλαβαίνω το σκεπτικό-σου, Pellegrina,
εγώ προσπαθώ να είμαι σοβαρός, στη συνέπειά-μου, στις αναρτήσεις-μου, στους προβληματισμούς-μου, όχι ως φυσικό πρόσωπο (αφού δεν με ξέρεις, γιατί να με εμπιστευθείς;) αλλά ως φορέας ιδεών (αφού δεν με ξέρεις, θα με εμπιστευθείς αν σε κερδίσω με όσα γράφω).
Επομένως, παίρνω σοβαρά το βιβλίο, έστω κι αν το παρουσιάζει ένα πεποιημένο πρόσωπο, παίρνω σοβαρά τη λογοτεχνία, όχι επειδή εγώ είμαι σοβαρός, αλλά επειδή συζητώ με σεβασμό απέναντι στο βιβλίο, στον άλλο και φυσικά προς το είδωλο που κατασκεύασα.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

"...καθώς, ανεπαίσθητα σχεδόν, ανασηκώθηκε, για μια στιγμή, ο σαγηνευτικός χιτώνας, μέταλλο ατόφιο φάνηκε να στίλβει..."
Κάπως ή περίπου ή ας πούμε έτσι, κάποια στιγμή, μια κίνηση ήταν αρκετή για να εκτιμώ ιδιαίτερα τον μπλόγκερ, με ή δίχως ράσο και παρά τις όποιες ασυμφωνίες μας.
Και, Πατριάρχη Φώτιε, δεκτή η ανάρτησή σας αν και δεν θα σας ζητούσα ποτέ τον λόγο για την επιλογή σας, που φυσικά είναι απολύτως σεβαστή. Και, ας επαναλάβω, το ψευδώνυμο μου αρέσει πολύ.

Καλό απόγευμα!

Ελ,Ελ

Ροβίνα said...

Απορία:Pellegrina, γιατί γράφεις μ' αυτόν τον τρόπο.Δεν εννοώ τι γράφεις αλλά τόσο γρήγορο, απειθάρχητο γράψιμο με βάζει σε προβληματισμό.

Pellegrina said...

Μα ναι,εννοειται,γι αυτο αλλωστε παραμένω εδω!
Ροβινα,εσυ ειδικα γνωριζεις πως οταν χρειαζεται,το γραψιμό μου δεν ειναι καθόλου απειθάρχητο! (τωρα εδω γραφω γρηγορα οντως κι αυθόρμητα,χωκαι προβληματικο πληκτρολόγιο(δεν εχω πληκτρο σπέις),ε δεν ταξανακοιταω! Σορι αν το θεωρειτε περιφρόνηση! προσπαθω,αλλα νομιζα οτιδεν πειράζει!

Pellegrina said...

Ροβινα επισης θα πρεπειεπι τηευκαιρία να σου πω οτι εχω σβησει το διάλογο μας από το μπλογκ μου: ήταν στη βιβλιοθηκη PDF και ηταν υπερβολικό κι ανοητο καθενας που μπάινει να διαβαζει αυτο το εξειδικευμενο πραγμα για τοAMore (που παντως φτιάχτηκε καλυτερο,χαρη σε εσενα..)

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

...δεν καταλαβαίνω προς τι η συσχέτιση - αναλογία συγγραφέως και αναγνώστη. Δηλαδή, επειδή ο συγγραφέας πολλές φορές επέλεξε την ψευδωνυμία πρέπει να το κάνει και ο αναγνώστης; Προσωπικά χρησιμοποιώ ψευδώνυμο για τον απλό πρακτικό λόγο ότι βρίσκομαι στο διαδίκτυο...μπορεί αύριο να μου τη δώσει και να γίνω σκληροπυρηνική γύρω από μία ιδέα που σε κάποιους δε θα αρέσει. Προστατεύω τον εαυτό μου και πολύ καλά κάνω (θέλω να πιστεύω). Από την άλλη δεν είμαι ούτε επαγγελματίας κριτικός, ούτε δημοσιογράφος, ο ερασιτεχνισμός μου συνάδει με τον φερώνυμο ρόλο που διάλεξα για να κινουμαι εδώ μέσα. Ενδιαφέρον τελικά έχει το είδος της ψευδωνυμίας, όχι η ίδια η ψευδωνυμία. Το θεωρώ δεδομένο να τη χρησιμοποιεί κάποιος στο διαδίκτυο. Όποιος (αυτός που δεν έχει την ανάλογη ταυτότητα) από την άλλη επιλέγει να υπογράψει με το όνομά του, δε μπορώ να μην το δω με σκεπτικισμό, αλλά περί ορέξεως κολοκυθόπιτα...

Υγ. Πατριάρχα μου, μόνο που μου βγαίνει να τοποθετώ την ψευδώνυμη ιδιότητά σας σε αρχαϊκή κατάληξη -α για να σας προσφωνήσω, μια εγγενής επιβολή μου ασκείται (για να δικαιολογήσω το "αλαζονικό"). Δε θα μπορούσα ωστόσο να σας φανταστώ πλέον με άλλο ψευδώνυμο.

Πάπισσα Ιωάννα said...

filoteo,
μα κι εγώ δεν μπορώ πλέον να υπογράψω με τίποτα άλλο, ούτε με το πραγματικό-μου όνομα ούτε με άλλο ψευδώνυμο.
Κι αν θες, κάθε-μου ανάρτηση είναι "πατριαρχική" και δεν μπορεί πια να γίνει τίποτε άλλο, αφού τόσο εσείς όσο κι εγώ έτσι σφυρηλάτησαμε το διαδικτυακό-μου είναι. Και φυσικά (καλά έκανες και το επισήμανες) μιλάμε για διαδικτυακούς αναγνώστες που φέρουν ψευδώνυμο ως πλάσματα της άυλης μπλογκόσφαιρας.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Πατριάρχα Φώτιε, "βαρύ" εννοώ πλήρες νοήματος και ιδιαίτερων χρωμάτων με την αρχική έννοια του τίτλου και όχι την ιερατική .Το αλαζονικό δεν το έβαλα μόνο του, αλλά ή σωστή διατύπωση ήταν "όμορφα αλαζονικό" μ'αρέσει οι άνθρωποι να είμαστε όμορφα αλαζονικοί και καθαρά περήφανοι. Εν τέλει μ' αρέσει το ψευδώνυμό σου .
Φίλη Pellegrina, όταν μίλησα για προβληματισμό,το μυαλό μου πήγε σ' αυτό που λες περιφρόνηση προς τους αναγνώστες... αλλά όπως λες η αλήθεια είναι το χαλασμένο πληκτρολόγιο οπότε όλα καλά. Αλλά πάλι στο δεύτερο σχόλιο να σκεφτώ πως το χαλασμένο πληκτρολόγιο είναι η αιτία του χαρακτηρισμού "ανόητο"..Τι λες;

Ροβίνα Άλμπα said...

Από λάθος μου δεν υπέγραψα στο παραπάνω σχόλιο. Είμαι η Ροβίνα

Anonymous said...

Το να γράφεις επώνυμα δεν είναι απαραίτητα επαναστατική πράξη,
όπως συχνά υπονοείται από εκείνους που το υπερασπίζονται.
Επαναστατικά μπορούν να είναι τα κείμενα που αφυπνίζουν συνειδήσεις,
που αλλάζουν τον τρόπο της σκέψης σου, που σου δείχνουν έναν άλλο δρόμο, που.... που...
Όπως επίσης η ψευδωνυμία δεν σημαίνει έλλειψη εντιμότητας -κάθε άλλο...
Η επωνυμία μπορεί να είναι ο ευσεβής πόθος ενίων, που φιλοδοξούν να ξεχωρίσουν
(και) με αυτόν τον τρόπο, διαλαλώντας την πραμάτια τους
(χωρίς να είναι οπωσδήποτε κακό.)
Προσωπικά, θεωρώ ότι δεν έχετε να αποδείξετε τίποτα σε κανέναν:
ούτε πόσο έξυπνος είστε ούτε πόσο διαβασμένος ή όχι
ούτε δείχνετε να κρατάτε τα σκήπτρα κάποιας απόλυτης αλήθειας.
Εκτιμώ τη σοβαρότητα, το ψάξιμο και τη συνέπεια στα γραφόμενά σας,
γι' αυτό και συχνάζω εδώ.
Άραγε, βαρύνει περισσότερο η γνώμη του Κούρτοβικ, ας πούμε,
ως επαΐοντος κριτικού (που δεν τον ξέρω καθόλου ως άτομο, παρά μόνο από τα γραπτά του)
και όχι του Βιβλιοκαφέ, (που επίσης δεν τον ξέρω);

Κι εσάς, Pellegrina, σας ξέρω μόνο από την εικόνα που μου δίνετε
με το μάλλον απρόσεκτο γράψιμό σας,
που ομολογείτε ότι δεν του ρίχνετε δεύτερη ματιά, απαξιώνοντας με κάποιο τρόπο
όσους συμμετέχουν στο μπλογκ.
Σαν έλλειψη σεβασμού προς τους άλλους μοιάζει...
Δηλαδή, έχετε ένα γράψιμο για τους εκλεκτούς αναγνώστες κι ένα για τους πληβείους
εν ονόματι του αυθορμητισμού σας ή της έλλειψης πλήκτρου σπέις;


@ Ροβίνα Άλμπα:

Μου αρέσει έτσι όπως το θέτετε.
Καπως έτσι το βλέπω κι εγώ.
Η δε θαυμάσια δεύτερη παράγραφος των γραφομένων σας τακτοποιεί πολλά.


κ.κ.

Πάπισσα Ιωάννα said...

κ.κ.,
είπες πολλά και κολακευτικά και σ' ευχαριστώ.
Δεν χρειάζεται ωστόσο να μιλάς έτσι για την Pellegrina. Για μένα δεν είναι έλλειψη σεβασμού αλλά στέκομαι απλώς, μερικές φορές, στη δυσκολία-μας να καταλάβουμε τον ειρμό-της. Όμως μ' αρέσει που γράφει χύμα και τσουβαλάτα..., κάτι που λείπει σε μένα.
Τελεία και παύλα. Και θα παρακαλέσω την Pellegrina να μην δώσει συνέχεια.

Συνεχίζω τη σκέψη της κ.κ.
Αν είμαι ο Κούρτοβικ,
και έγραφα τα κείμενά-μου στα Νέα, όπου πληρωνόμουν, αλλά δοκίμαζα το κύρος των απόψεών-μου στο διαδίκτυο, χωρίς να διαλαλώ το βαρύ όνομά-μου; Ωραίο σενάριο. Δείχνει πως ο Κούρτοβικ, κι ο όποιος Κούρτοβικ, κέρδισε την αίγλη-του από τις κριτικές-του και θα μπορούσε πάλι να την κερδίσει ξεκινώντας από το μηδέν με ένα incognito προφίλ.
Οι απόψεις και ο τρόπος εκφοράς-τους αξίζει περισσότερο από τη σπάθη του ονόματος.
Πατριάρχης Φώτιος

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

Όταν κάνουμε ταχέως διάλογο και ολίγοι από εμάς δεν γράφομεν με τυφλό σύστημα 120 λέξεις το λεπτό λογικό είναι να κάνομεν λάθη, φανταστείτε να κάνουμε 8 ώρες να βρούμε τον τόνο και τα διαλυτικά...Ας μη καταπιέζουμε τον κόσμο και επίσης ξεφύγαμε από το θέμα...

Pellegrina said...

συντομ 9γιατι δεν εμεβοηθαει τοπλκτορλογιο)
α) το να γραφεις επωνυμα ασφαλως δεν ειναι επαναστατικό,ειναι απλως για μενα(προσωπικά) φυσικό,λογικό, υπέυθυνο.
γ) ουτε το να γραφεις ανωνυμα ειναιανεντιμο.Ειμαι η τελευταια που θα το ελεγα,μιλω πολλα χρονια με ανωνυμους(ψευδωνυμους),που δενεχω ιδεα ποιοι ειναι ,και καλά εχω περάσει.Απλώς καμιά φορά καταληγει να ειναι(ανεντιμότητα)
γ0ανοητο=χωρις νοημα: ειναι χωρις νοημα να συνοδευεται ολη η 'βιβλιοθηκη" μου από αυτο τολεπτομερή και αρκετά προσωπικο απο ο,τι θυμαιαι διαλογο.
δ) θα λιγοστέψω εως μηδενισω τα σχόλια μου.Ετσι θα απαλλαγειτε από την "περιφρόνηση"..(πολυ απλό,καιδημοκρατικό)

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

Pellegrina νομίζω ότι δε σου ταιριάζει αυτή η αντιμετώπιση...και εγώ δεν έπρεπε να δώσω συνέχεια, είδα του μήνυμα του οικοδεσπότη κατόπιν εορτής...Είσαι ελεύθερος άνθρωπος δεν έχεις λόγο να καταπιέζεσαι...ας μείνουμε στη ψευδωνυμία ή ας πάμε παρακάτω.
Και παρεμπιπτόντως κυρία μου διαφωνώ καθέτως και οριζοντίως: είμαστε στο διαδίκτυο και η ανωνυμία δε σημαίνει ανευθυνότητα, ίσα - ίσα, το αντίθετο...Ξαναλέω δε πως είναι ζήτημα ταυτότητας. Επειδή ξύπνησα μία ωραία πρωία και μου ήρθε να γράψω για τη λογοτεχνία δε σημαίνει πως πρέπει να προσυπογράψω τη γνώμη μου. Δεν είμαι συγγραφέας ούτε κριτικός, είμαι απλή αναγνώστης. Αναλαμβάνω ως filoteo αυτά που γράφω, γιατί γράφω ημερολογιακά, προσωπικά αν θες. Δεν κρίνω τον Κούντερα ή τον Ντοστογιέφσκη για να καθοδηγήσω το κοινό. Δε με ενδιαφέρει αυτή η προοπτική.

Pellegrina said...

Και τελευταιο: καθε άνθρωπο,τον παίρνεις "πακέτο".Αν κάποιος γουστάρει που ειμαι αυθόρμητη,που μπαίνω εδω και λεω τις απόψεις μου(τις οποίες λεω για να ξεκουράζομαι-ναι!-από άλλα κειμενα,που τα δουλευω μεχρι πτώσεως,που σηκώνομαι τηνυχτα επειδή ενα κομμα πρ΄πει να ειναι παύλα-αν λοιπον γουσταρετε αυτο τον αυθορμητισμό,θα εχετε πακέτο και την αθλια,"περιφρονητική" πληκτρολόγηση. Αλλιώς,υπεραρκούν-και ειναι νομιζω καλές,χρήσιμες καιευγενικές-οι συντροφιές οσων ισοδυνάμως 'επεξεργαζονται'ο,τιδήποτε μα ο,τιδηποτε δημοσιευουν,επειδή θεωρουν πως εκπροσωπέι την "εικονα" τους.Εγω δεν εχωεικονα,εχω ουσία.Αρκετη για να μπορώ να τσαλακωνω τη εικονα...Στοπ

Pellegrina said...

filoteo αναφερομουνα στους λογοτεχνες που γραφουν με ψευωνυμο. Βλεπω το θεμα λιγο πιο σοβαρα αλλα και θεωρητικά,οχι ηθικά: ζουμε στην εποχη (ελπίζω) των ατομικων συνειδήσεων)καιθεωρω οτι ενα εργο πρέπει,για να ειναι πληρες,να φερει υπογραφή.Ο υπογράφων ειναι υπέυθυνος για το εργο,για το συνολό του,την κρυφή δομη και ολα τα στοιχεια του που μονο αυτος γνωριζει,Οι εποχες τηςσυλλογικης δημιουργιας εχουν περασει: μπορω ως Νιοβη Λυρη να χαρισω το εργομου,να αλλαξω το εργομου,να συνεργαστώ με άλλους,να το μοιραστώ δημιουργικά με άλλους,να γραψωισως ενα συλλογικο εργο.αλλα πάντα ως Νιοβη Λυρη.κανενας αλλος δεν μπορει να το κανει αυτο στη θεση μου. Αυτο εννοουσα υπευθυνοτητα του δημιουργου ως ατομου.
Δεν αναφερομουν στους μπλογκερ,αν και οσο νααι,μην το παιρνετε προσωπικα΄, αυτονοητο ειναι οτι ο επωνυμος ειναι πιο υπέυθυνοις-δεν ειναι;Μονο του πάει..

Δημήτρης Αλεξίου said...

Άναψε η κουβέντα σήμερα!
Λοιπόν νομίζω ότι εννοιολογικά δεν είναι ξεκάθαρο τι εννοούμε "ανωνυμία". Το να χρησιμοποείς ένα ψευδώνυμο, ένα παρατσούκλι, ένα nickname διαδικτυακά σταθερά και έχοντας δημιουργήσει ένα αναγνωρίσιμο στάτους σε αυτό που κάνεις δεν το θεωρώ ανωνυμία. Νομίζω αυτό που συζητάμε εδώ πέρα ως ανωνυμία είναι η επιλογή να μη γνωστοποιείς περαιτέρω προσωπικά στοιχεία για σένα, να μην ξέρει δηλαδή ο άλλος το background σου, το από που έρχεσαι, τι κουβαλάς ως άτομο σε μόρφωση, επαγγελματική κατάσταση, κοινωνικές συνανστροφές κλπ.
Αυτό έχει το πρόβλημα για τους άλλους ότι δεν μπορούν να αξιολογήσουν το από πίσω σε επίπεδο ίσως κινήτρων και αιτίων. έχει όμως και τον αντίλογο: Δε δημιουργείς δεσμούς που θα αλλοιώσουν τα κριτήρια και τα κίνητρά σου.
Νομίζω ότι οι άνθρωποι θέλουν να συναλλάσσονται με τους άλλους επί ίσοις όροις. Χρειάζονται την πληροφορία ως εργαλείο σε μία διαπροσωπική σχέση έστω και αν αυτή είναι η ανταλλαγή απόψεων μέσω διαδικτύου. Γιατί στον ψευδώνυμο μπορείς να πεις "διαφωνώ με αυτό που λες" αλλά στον επώνυμο μπορείς να πεις "αυτό το λες γιατί σε συμφέρει".
Δεν ξέρω αν βγάζουν νόημα αυτά που είπα. Δε με πειράζει το ψευδώνυμο αν και εγώ ως bookcrosser και με δεδομένη την ψευδωνυμία γνωστοποιώ πάντα την ταυτότητά μου αναλαμβάνοντας την ευθύνη των όσων λέγω ακόμα και με ψευδώνυμο.
Θα προτιμούσα πάντως Πατριάρχα αν έχεις πράγματι σχέση με το συγγραφικό ή βιβλιοκριτικό χώρο να μην το μάθω γιατί θα απογοητευτώ. θα βρεθώ να κοιτάζω προς τα πίσω ξαναβλέποντας με άλλο πρίσμα κάθε τι που έχω διαβάσει εδώ. Και δυστυχώς θα γίνει αυθόρμητα.

Καλημέρα σας

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δημήτρη, επιτέλους.
Αυτό είναι η βαθύτερη ουσία της ψευδωνυμίας και τόση ώρα το περιτριγυρίζαμε από άλλες πλευρές.
Αν υπέγραφα με ψευδώνυμο Νότης Πετράκος, τότε κανείς δεν θα με έψαχνε να βρει περαιτέρω στοιχεία, ενώ πάλι δεν θα ήξερε τίποτα για το βιογραφικό-μου background. Το ίδιο θα συνέβαινε αν υπέγραφα με το πραγματικό-μου όνομα.

Άρα,η ψευδωνυμία είναι η υιοθέτηση ενός πάγιου προφίλ, χωρίς άλλα στοιχεία από τη ζωή-μου.
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Αν η βαθυτερη ουσια ειναι (απλώς)αυτη,τοτε τι καθομαστε και αμπελοφιλοσοφούμε;
Δηλαδή ολοι σας θεωρειτε δεδομενο οτι αν ξερεις την ταυτοτητα σκεφτεσαι"συμφέροντα" και"κινητρα' Πιστευω πως αδικειτε τους ανθρώπους..
να πω οτι προσωπικά σκέφτομαι πάντα την ταυτότητα.Ακομα κιοταν δεν την ξερω ,την υποθετω(αυθαιρετα)για να συνομιλησω με εναν ολόκληρο α ν θ ρ ω π ο.Και ακοαμ κι αν σκεφτομαι κάποιον "επωνυμο" (πχ Κουρτοβικ) τονσκεφτομαι,εξ αρχης και παντα,ως α ν θ ρ ω π ο.Θεωρω προσβλητικό για ΜΕΝΑ,ο,τιδηποτε λιγότερο.Αλλα μαλλον ο (καθε) επωνυμος εχει πολυ κακια γνωμη για την επωνυμία του(εκεινος ξερει!),και νομιζει οτι πρεπει να γινει φαντασμα για να ειναι ανθρωπος...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Νομίζω, Pellegrina,
ότι χωρίς να παραγνωρίζω την ανθρώπινη ταυτότητα και ατομικότητα, πολλές φορές το προφίλ του καθενός λειτουργεί ως προκατάληψη.
Αν δηλαδή ανοίξουν βιβλιόφιλα μπλογκς ένας παπάς, ένας αγρότης, μία νοικοκυρά, ένας δάσκαλος και ένας δημοσιογράφος, ποιους θα πάρεις a priori περισσότερο στα σοβαρά; Αμέσως θα μπει υποσυνείδητα στο μυαλό-σου και στο δικό-μου και σε άλλους ότι ο αγρότης λ.χ. δεν μπορεί να έχει καλή γνώμη και σεβαστή άποψη για η λογοτεχνία. Επομένως, η απουσία βιογραφικού προφίλ προστατεύει τον επισκέπτη του ιστολογίου από μια θετική ή αρνητική προκατειλημμένη είσοδο.
Αυτό θέλω να αποφύγω κι εγώ: μια εκ των προτέρων απόδοση αξίας ή απαξίας στο πρόσωπό-μου και όχι στις απόψεις και στα ίδια τα επιχειρήματα που εγώ, η νοικοκυρά ή ο πανεπιστημιακός, εκφέρω.

Ξαναλέω ότι ο λόγος-σου έχει τον αυθορμητισμό που δεν έχω εγώ και γι' αυτό τον αναζητώ.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

ο παπας απλώςεχει ενα ενδιαφέρον επειδήειναι παπάς (να δουμε τιλεειγιατηλογοτεχνία) τα υπόλοιπα δεν θαταέπαιρνα υποψη μου: με ενδια΄φερι ο ολόκληροςάνθρωπος,ατομικά (¨οπως τον νιώθω εγω,εννοειται) Κι εγω ειμαι "νοικοκυρά"(λεμε τωρα))και "δασκάλα"(δεν λέμε),so what?

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δηλαδή, Pellegrina, πιστεύεις ότι δεν υπάρχει η προκατάληψη του ονόματος ή του τίτλου;
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Σαφως και υπάρχει! Για τον εαυτό μου μιλάω! Πάντα! (εγω δεν την εχω,ή την εχω πολυ λιγο,επειδή ά λ λ α με ενδιαφέρουν.Ακομα κι αν κάποιος εχει τιτλο δια τωνγνωστων οδων-στην ελλαδα ολοι-ουτε αυτο με ενδιαφερει τοσο,γιατι δεν ειναι ο τιτλος που με ενδιαφερει.Ο καθε ανθρωπος ακολουθησε την πορεια που του ανοιχτηκε,δεν φταινε παντα οι άνθρωποι.(η φταινε,ομως για άλλους λόγους,πιο πολυπλοκους)Αλλα εμενα με ενδιαφερουν οι χαρακτηρες,-αυτοειναι ισως το δραμα μου(γιατι ποιος νοιαζετσι;)Επίσης,εχω μια ιδιορρυθμία: δεν με ενδιαφερει ουτε η κοινωνικη ταξη:νιωθω ι σ η με ολους.Αναμεσα πχ στη Λατση και τη Βαρδινογιάννη ψαχνω διαφορά χαρακτήρα (η ταξη τους αυτηειναι,εκει γεννηθηκαν:κι ουτε πιστευω πως ειναι"διεφθαρμένη"ταξη)Ισως αυτο να ειναι "συγγραφικό": δεν πιστευω πως μπορεις να εχεις οριζοντα ως συγγραφεας,αν βλέπεις την "ανωτερη" ταξη από "ΚΑΤΩ¨": εχεις στενη ματιά.Ο συγγραφεας ανεβαινει τη σκάλα πα΄νω από όλους..
Αλλα ξεφυγα..ή οχι;..(αυθόρμητη:))