Μ. Καραγάτσης, “Το 10”
Αφορμή φυσικά στάθηκε το σημερινό πρώτο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς του Alpha, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καραγάτση, το οποίο άφησε ημιτελές το 1960, όταν πέθανε. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα-μωσαϊκό μιας πολυκατοικίας και της λαϊκής γειτονιάς που την περιβάλλει. Η υπόθεση αποτελείται στην ουσία από μια πανσπερμία μικρο-ιστοριών απλών ανθρώπων που ζουν με κοινό παρονομαστή τη φτώχια. Καθένας από αυτούς προβάλλεται με τις άπειρες μικρές και μεγάλες κακίες του, καθένας ζει την απλή ζωή του, όπου ο αήθικος Καραγάτσης έχει ενσπείρει τη φαυλότητα και τη ζωώδη προσπάθεια για επιβίωση.
Το 10 είναι ένας μικρόκοσμος συμπυκνωμένος σε μια λαϊκή συνοικία, όπως ανάλογο μικρόκοσμο προσπάθησε να κάνει αργότερα ο Μουρσελάς. Το εύρημα μιας πολυκατοικίας που αποτελεί ένα σύνολο ετερόκλητων ανθρώπινων μοιρών συναντάται στο “Ζωή οδηγίες χρήσεως” του Ζορζ Περέκ ή στο πρόσφατο “Μέγαρο Γιακουμπιάν” του Αιγύπτιου Αλ Ασουάνι κ.ά. Σε ένα μικρό χωροχρόνο ο συγγραφέας καταφέρνει να αποτυπώσει στιγμιότυπα μιας ολόκληρης εποχής και κοινωνίας.
Το σήριαλ αποτυπώνει τη λαϊκότητα σε όλες τις εκδοχές της: μιζέρια, αυθεντικότητα, ντομπροσύνη, χαμέρπεια, εξευτελισμός, ερωτισμός, πορνεία, ξεπεσμός, ταπεινή καλοπέραση, ξεκατίνιασμα, πειραιώτικες κουβέντες, νταηλίκι… Ο Καραγάτσης κατ’ ιδεολογία αμοράλ, όπως έχει σημειωθεί, στήνει μικρές ατιμίες και μεγάλα πάθη, δείχνοντας στον καθρέφτη όλα τα ζωώδη ορμέμφυτα κάτω από τη δήθεν τίμια επιφάνεια της αξιοπρέπειας. Φυσικά δεν διαβάζει κανείς Καραγάτση για να βρει πρότυπα κοινωνικής συμβίωσης, ούτε για να πειστεί ότι κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από τον κτηνώδη εαυτό του· περισσότερο σαγηνεύει η μαγεία της αφήγησής του στη μεγάλη της ποικιλία και η ψυχολογική αποτύπωση μύχιων επιθυμιών και κρυμμένων προθέσεων που χαρακτηρίζουν συχνά το ανθρώπινο γένος.
Πατριάρχης Φώτιος
27.9.2007
14 comments:
Πρόκειται για ένα καταπληκτικό βιβλίο, μας περιγράφει αρκετά ανάγλυφα τις συνθήκες ζωής μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο σε μια λαική συνοικία του Πειραιά. Και ο Μουρσελάς προσπάθησε να το μιμηθεί, αλλά τα αποτελέσματα ήταν σχετικά φτωχά, για να μη πω ανύπαρκτα, καθώς είδαμε να έρπει προς το φτηνό, περιγράφοντάς μαςμόνο την χαμέρπεια.
Akamas,
πολλοί πιστεύουν ότι θα ήταν το καλύτερό του αν ολοκληρωνόταν. Προσωπικά δεν το έχω τόσο ψηλά.
[ξεχνάμε φυσικά τον Μουρσελά- δεν μπόρεσε σε τίποτα να τον φτάσει]
Καλή συνέχεια στο σήριαλ
Πατριάρχης Φώτιος
Θα το παρακολουθήσετε πατριάρχα μου, εγώ προσωπικά όχι.
Akamas, δύο λόγους μπορώ να εικάσω για κάτι τέτοιο: α) αντίθεση στο τηλεοπτικό που αλλοιώνει την ουσία προς όφελος του θεάματος [κάτι που και μένα με βρίσκει σύμφωνο και δεν ξέρω αν θα είμαι "φανατικός" του σήριαλ] και β) πίστη ότι η συγκεκριμένη σειρά δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του βιβλίου.
Θα ήθελα τη γνώμη σου.
Πατριάρχης Φώτιος
Καλημέρα. Ο αγαπημένος μου Πήτερ Μπρουκ γράφει ότι η τηλεόραση έκανε το εξής καλό: έμαθε τους ανθρώπους να βλέπουν αποστασιοποιημένοι. παρόλο το σεβασμό μου διαφωνώ με τον μεγάλο δάσκαλο: η αποστασιοποίηση έρχεται μετά την ταύτιση και με την ανάπτυξη του μυαλού γενικότερα. Η "απόσταση" της τηλεθέασης δεν είναι παρά επιφάνεια, αλλοτρίωση, χαβαλές.
Εν τούτοις κι αυτή είναι βεβαίως προτιμότερη από την "ταύτιση" (μεταξύ δύο σειρών διαφημίσεων)με "ήρωες" σίριαλ!
Τα παραπάνω είναι πλάγια προσέγγιση στη συζήτηση που άνοιξαν οι δύο κύριοι: Σίριαλ;;;;;;
Δηλαδή, Πατριάρχη, έχετε δει στη ζωή σας σίριαλ;;;(!!)
Εγώ όποτε έπεσα με ζάπινγκ πάνω σε σίριαλ είδα κάτι υστερικούς (ασχέτως ηλικίας, φύλου, εποχής κλπ) που φωνασκούν: "γιατί το έκανες αυτό;" "το παιδί είναι του Κώστα!" "θα το μάθει η γυναίκα σου" και άλλους τέτοιους πλατείς ορίζοντες. Είμαι εντελώς σίγουρη ότι εκεί θα καταντήσει και το 10, πρόκειται για μετάλλαξη.
(τα σίριαλ εγκληματούν κατά του μυαλού -όσο έχουν- των καταθλιπτικών μικροαστών νοικοκυρών. Μιας εβδομάδας κλειστή τηλεόραση θα τους αλλάξει τη ζωή!)
Είναι αναμενόμενο εμείς οι βιβλιόφιλοι να είμαστε επιφυλακτικοί σε κάθε είδους τηλεοπτικό προϊόν, ειδικά όταν η σύγκριση γίνεται με τον έντυπο προκάτοχό του. Δεν διαφωνώ. Δεν παραγνωρίζω ωστόσο την αξία της οπτικής αναπαράστασης, όταν βέβαια πληροί κάποιους όρους. Όσο για το συγκεκριμένο σήριαλ, θα περιμένω να δω την πραγμάτωσή του (ούτως ή άλλως δεν κάθομαι ποτέ φανατατικά μπροστά στην τηλεόραση -το πολύ πολύ να ξαναθυμηθώ το μυθιστόρημα και να το ξαναδιαβάσω για τη σύγκριση).
Πατριάρχης Φώτιος
Σαφέστατα και οτιδήποτε το τηλεοπτικό αλλοιώνει αρκετά ένα βιβλίο, πόσο μάλλον όταν αυτό γίνεται από έναν εμπορικό τηλεοπτικό σταθμό ο οποίος σκοπό έχει το κέρδος. Από εκεί και πέρα πάντοτε προτιμώ ένα καλό βιβλίο από μοα τηλεοπτική σειρά.
Ο λόγος για τον οποίο δεν σκοπεύω να το παρακολουθήσω είναι γιατί δεν πιστεύω ότι ένας εμπορικός τηλεοπτικός σταθμός μπορεί να κάνει μια σοβαρή δουλειά, χώρια που κάθε τηλεοπτική ή κινηματογραφική μεταφορά αλλοιώνει την ουσία του έργου. Από εκεί και πέρα προτιμώ ακόμη και ένα άσχημο βιβλίο παρά μια καλή τηλεοπτική σειρά
Akamas, η κουβέντας μας (και με την Pellegrina) με έβαλε σε γενικότερες σκέψεις για τη διαμεσολάβηση της τηλεόρασης στην πρόσληψη ενός βιβλίου. Επιφυλάσσομαι για ένα ολοκληρωμένο ποστ.
Πατριάρχης Φώτιος
Άλλο ο κινηματογράφος. Η μεταφορά στον κινηματογράφο έχει πάντα ενδιαφέρον, ακόμα κι αν είναι απογοητευτική.Καθότιένα κινηματογραφικό έργο είναι ένα αυτόνομο έργο και όσο πιο "πειραγμένο" είναι το βιβλίο, τόσο πιο ενδιαφέρουσα η περιπτωση, Θα μου πείτε τότε τι προβλημα έχεις με την τηλεόραση. Εννοείται ότι σέβομαι τους δημιουργούς. Αλλά το μέσον με τις διαφημίσεις και η καθήλωση των ανθρώπων στον καναπέ μου προκαλεί απέχθεια. Είναι τόσο φανερό ότι η οποιαδήποτε παραγωγή είναι απλώς το άλλοθι για τους πραγματικούς πελάτες της τηλεόρασης (που δεν είναι βέβαια οι τηλεθεατές, αλλά οι εταιρίες των οποίων τα προιόντα διαφημίζονται) που αισθάνομαι απίστευτα ηλίθια να κάνω αυτό το πράγμα (συνεργασία στη διαφήμιση αηδιών) με τη θέλησή μου μέσα στο σπίτι μου. Πιστέυω ότι αρκετοί παράγοντες ορισμένων σίριαλ θα εργάζονται φιλότιμα και με γνώσεις, αν μου προβάλλανε το αποτέλεσμα σε μια κινηματογραφική αίθουσα ίσως και να πήγαινα.
Δε νομίζω ότι στον κινηματογράφο η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη, βέβαια δεν χαρακτηρίζω τον εαυτό μου φίλο του κινηματογράφου, αλλά στην πλειονότητα των ταινιών που έχω δει και είναι βασισμένες σε βιβλία που έχω διαβάσει επικρατεί μια μεγαλύτερη απογοήτευση.
Καλησπέρα στο Βιβλιοκαφέ, ανακάλυψα την ύπαρξη σας μόλις πρόσφατα και θα είμαι τακτική επισκέπτρια στο εξής, γιατί όχι και με σχόλια για τα βιβλία που διαβάζετε. Αξιόλογη όποια προσπάθεια γίνεται για την προώθηση του βιβλίου στον τόπο μας, όταν όλοι οι νέοι πια διαβάζουν έτοιμα, ηλεκτρονικά κείμενα και όχι το χαρτί το τόσο έμψυχο.
Τάνια
Τάνια, καλωσόρισες.
Θέλουμε ενεργούς που να συζητάνε μαζί μας τις απόψεις τους.
Καλά διαβάσματα
Διαφωνώ με όλους σας, μου άρεσε η σειρά.Νομίζω ότι ήταν μια πολύ καλή προσπάθεια με βάση τα τηλεοπτικά δεδομένα.Ισως να πρόσφερε και κάτι παραπάνω στο βιβλίο.Μάζεψε το τεράστιο μωσαικό των ηρώων και συμπύκνωσε τις πολλαπλές ιστορίες,οι οποίες επαναλαμβάνονταν στο βιβλίο κάτω από διαφορετικές συνθήκες και περιστάσεις.Έδωσε βέβαια ένα τέλος υπέρμετρα αισιόδοξο,που δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα του Καραγάτση.Όμως αυτή είναι η μαγεία ενός ατέλειωτου έργου,να δίνει κανείς το δικό του τέλος...
Post a Comment