Μιχάλης Μοδινός, “Το πλέγμα”

Είκοσι μονόλογοι που μπλέκουν αφηγητές και άλλους χαρακτήρες σε ένα γαϊτανάκι μοιχειών, σχέσεων και διασταυρώσεων.

Μιχάλης Μοδινός “Το πλέγμα” εκδόσεις Καστανιώτη -2018

Όλη η ζωή του ένας παραπονιάρης μύθος τυλιγμένος / στου νου του την ανέμη και στου ονείρου την απόχη / κι αυτός στ’ άλογο με τα όπλα του στο στήθος φορτωμένος / περνάει κι όλοι γιουχάρουν "Δον Κιχώτη" (Sadahzinia):

Πολύπλευρη μορφή ο Μοδινός. Με την έννοια ότι κάθε του βιβλίο είναι διαφορετικό. Είχε ξεκινήσει με οικολογικές ανησυχίες, τις οποίες βέβαια διατηρεί. Αλλά διάφορα έργα του ξεφεύγουν σε τελείως διαφορετικούς προβληματισμούς. Η “Τελευταία έξοδος Στυμφαλία” θέτει σεναριακά μια καταστροφή και διερευνά την πορεία μετά απ’ αυτή και η “Εκουατόρια” αναφέρεται σε μια ουτοπική κοινωνία στην αποικιοκρατούμενη Αφρική

Αυτό ζητάει η καρδιά του ν’ αλαφρώσει. / Να φέρει ανάσκελα το κόσμο από τη βάση (Sadahzinia):

Το τελευταίο του βιβλίο συντίθεται από είκοσι μονολόγους. Είκοσι διαφορετικοί άνθρωποι εξιστορούν ένα βασικό κομμάτι της ζωής τους, αλλά στην ουσία ανασκοπούν πολλά χρόνια και θέματα απ’ αυτήν. Στην αφήγηση του καθενός περνάει ένας ή και περισσότεροι απ’ τους άλλους. Συχνά περνάνε και πολλά πραγματικά ονόματα της σύγχρονης ελληνικής επικαιρότητας, όπως ο Γουδέλης, ο Κούρτοβικ, και πολλά μέρη στην Αθήνα και στην ευρύτερη ελλαδική επικράτεια.

Παρόλο που οι είκοσι μονόλογοι εστιάζουν στην ιδιωτική ζωή του καθενός, επειδή αναφέρονται στην Ελλάδα του 21^ου αιώνα, φαίνονται και πολλά στοιχεία της κοινωνικής και λιγότερο πολιτικής ζωής του τόπου. Φαίνονται όμως οι νοοτροπίες του Νεοέλληνα, που σκέφτεται το σήμερα και ελάχιστα το αύριο, πνίγεται στη δουλειά αλλά βρίσκει πάντα ευκαιρίες για διασκέδαση, έχει τα προβλήματά του αλλά ταυτόχρονα συναναστρέφεται πολλούς (συγγενείς, φίλους, εραστές, συνεργάτες) σ’ ένα μεγάλο δίκτυο γνωριμιών και σχέσεων.

Προφανώς, λοιπόν, κι αν λάβω υπόψη και τον τίτλο “Το πλέγμα”, αν λάβω υπόψη τον μεγάλο ιστό αράχνης πάνω στον οποίο κινούνται έντομα και εντομάκια, πλάνο του μυθιστορήματος είναι να συντεθεί ένα τέτοιο κοινωνικό και διατομικό πεδίο συναλλαγών και σχέσεων. Κάθε αφηγητής φωτίζει τη δική του ζωή, αλλά πλαγίως φωτογραφίζει και τη ζωή των άλλων, δίνοντας έτσι ποικίλα στοιχεία που οι ίδιοι ακούσια (ή εκούσια) δεν δίνουν. Ο κόσμος είναι μικρός και ο άντρας της μιας είναι πρώην της άλλης, η οποία είναι συνάδελφος με τον τρίτο που είναι εραστής της τέταρτης, η οποία ίσως είναι ξαδέλφη του πρώτου!

Ακόμα περισσότερο, κάθε δεύτερος αφηγητής έχει μια παράνομη ερωτική σχέση. Ο ένας απατά τη γυναίκα του, η οποία εξίσου διατηρεί εξωσυζυγική σχέση. Κι ερωμένη του ενός μπορεί συνάμα να διατηρεί μια κάποια σχέση με έναν άλλο. Ένα ατελείωτο γαϊτανάκι, όχι παράλληλων μοιχειών (παρωχημένη έννοια), αλλά εύκολων ερωτικών σχέσεων, που διαρρηγνύουν τη μονογαμική ιδιότητα των ζευγαριών. Ο Μοδινός είναι σαν να θέλει να δείξει ότι οι σημερινές διατομικές σχέσεις είναι επιφανειακές και από πίσω κρύβεται ένα πλέγμα ερωτικών επαφών, μικρής ή μεγάλης διάρκειας, που αποτελούν ένα δίχτυ δεύτερων ζωών.

Η γη το παραμύθι λέει του ταξιδιώτη / (που `χε αγάπη την ωραία, την πριγκιπέσσα την κρυφή τη Δουλτσινέα) (Sadahzinia):

Ενδιαφέρον ανάγνωσμα. Αλλά το όλο “πλέγμα” μένει σχετικά αποσπασματικό σε μια πανσπερμία δράσεων που δεν συστήνει μια ολοκληρωμένη, οριοθετημένη εικόνα. Άπειρες μικροσκηνές που θα μπορούσαν να εκτείνονται εις άπειρον…

> Περιβαλλοντολόγος, γεωγράφος και μηχανικός ο Μιχάλης Μοδινός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950. Θεωρητικός και ακτιβιστής του οικολογικού κινήματος, συνεργάστηκε με διεθνείς οργανισμούς, δίδαξε σε ακαδημαϊκά ιδρύματα ανά τον κόσμο, ενώ υπήρξε ιδρυτής και εκδότης της Νέας Οικολογίας, πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και διευθυντής του Διεπιστημονικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών. Στο δοκιμιακό - ερευνητικό του έργο περιλαμβάνονται τα βιβλία "Μύθοι της ανάπτυξης στους τροπικούς" (Στοχαστής), "Από την Εδέμ στο καθαρτήριο" (Εξάντας), "Τοπογραφίες" (Στοχαστής), "Το παιγνίδι της ανάπτυξης" (Τροχαλία) και "Η αρχαιολογία της ανάπτυξης" (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Από το 2005 στράφηκε συστηματικά στην λογοτεχνία και την κριτική της.
Από τις εκδόσεις Καστανιώτη έχουν κυκλοφορήσει τα μυθιστορήματά του "Χρυσή ακτή", 2005, "Ο μεγάλος Αμπάι", 2007, "Επιστροφή", 2009 (βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη Ακαδημίας Αθηνών) "Η σχεδία", 2011 (Διάκριση της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων και υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό Λογοτεχνικό Βραβείο) και Άγρια Δύση - μια ερωτική ιστορία, 2013.
To τελευταίο του βιβλίο "Τελευταία έξοδος: Στυμφαλία" (2014) κυκλοφορεί από το Βιβλιοπωλείο της Εστίας.

Πάπισσα Ιωάννα