Maurice Attia, “Η λευκή Καραϊβική”

ΓΑΛΛΟΦΩΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ -4. Η μακρινή Καραϊβική, οι ντόπιοι και οι Γάλλοι, η ασυδοσία, κοινωνική και ηθική, στήνουν ένα αστυνομικό σκηνικό. Εξωτισμός, αποικίες και σεξουαλική ελευθεριότητα, ένα έγκλημα…

Maurice Attia “La Blanche Caraïbe” 2017 “Η λευκή Καραϊβική”   μετ. Χ. Σκιαδέλλη εκδόσεις Πόλις -2018

Όλη η ζωή του ένας παραπονιάρης μύθος τυλιγμένος / στου νου του την ανέμη και στου ονείρου την απόχη / κι αυτός στ’ άλογο με τα όπλα του στο στήθος φορτωμένος / περνάει κι όλοι γιουχάρουν "Δον Κιχώτη" (Sadahzinia):

Παλιός φίλος ο Maurice (Attia). Έρχεται τακτικά στο Βιβλιοκαφέ κι εμείς τον αγαπάμε για την παρουσία του. Και για τα βιβλία του. “Η κόκκινη Μασσαλία” το 2009 και “Παρίσι μπλουζ” το 2010.

Αυτό ζητάει η καρδιά του ν’ αλαφρώσει. / Να φέρει ανάσκελα το κόσμο από τη βάση (Sadahzinia):

“Ο Πάκο, ο αστυνόμος που γνωρίσαμε στο Μαύρο Αλγέρι, την "Κόκκινη Μασσαλία" και το "Παρίσι Μπλουζ", έχει πια εγκαταλείψει την αστυνομία και εργάζεται ως δικαστικός συντάκτης και κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα 'Le Provencal'. Η γυναίκα του η Ιρέν, από την πλευρά της, συνεχίζει με επιτυχία τις δραστηριότητές της στο κατάστημα με καπέλα που διατηρεί. Τη γαλήνια ζωή τους θα ταράξει ένα πανικόβλητο τηλεφώνημα από τον παλιό συνεργάτη του, τον Κουπί. Μια έκκληση για βοήθεια, την οποία ο Πάκο δεν μπορεί να αγνοήσει. Παίρνει αμέσως το αεροπλάνο για τη Γουαδελούπη. Στον Κουπί, εκείνος και η Ιρέν, χρωστούν τη ζωή τους. Ο Κουπί έχει καταφύγει στην Καραϊβική, στις Γαλλικές Αντίλλες, με τη σύντροφό του την Εύα. Βυθισμένος στο αλκοόλ, εργάζεται ως νυχτοφύλακας και γίνεται μάρτυρας μιας δολοφονίας, στην οποία κινδυνεύει να εμπλακεί και ο ίδιος. Εδώ, η Γουαδελούπη δεν έχει τίποτα το εξωτικό. Βρισκόμαστε μακριά από τις παραδεισένιες ακτές, μπλεγμένοι σε ένα σκοτεινό σύμπαν που περιλαμβάνει φόνους διακεκριμένων προσωπικοτήτων, πολιτικο-οικονομική διαπλοκή, φιλόδοξες γυναίκες, λαθρεμπόριο κάθε είδους, και μαύρη μαγεία, σε μια περιοχή όπου η αποικιοκρατία δίνει τη θέση της σε νεοαποικιακές πρακτικές.” (απ’ το οπισθόφυλλο)

Η Guadeloupe παρουσιάζεται σαν μια ασύδοτη κοινωνία που δεν μπορεί να συμβιβαστεί και να υπακούσει στο γαλλικό δίκαιο. Έτσι, ηθικά είναι απελευθερωμένη με απιστίες και πολλαπλές σεξουαλικές σχέσεις, που κανέναν δεν ενοχλεί, αλλά και κοινωνικά κινείται παράνομα, με λαθρεμπόριο, έκνομες ενέργειες και οδικές ασυδοσίες. Έτσι, απ’ την Αλγερία και τις ισλαμικές της καταβολές βρισκόμαστε στη Γαλλία, όπου πάλι η πολιτική δεσπόζει και χειραγωγεί την εγκληματικότητα, και τώρα η γαλλική αποικία συνεχίζει να καταλαμβάνει τη ματιά του Attia.

Στις Γαλλικές Αντίλλες η πολιτική –με τη στενή έννοια- δεν παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Πιο πολύ είναι η κοινωνία με τις ελευθεριάζουσες και ασύδοτες δομές της διαμορφώνει ανθρώπους ικανούς για όλα. Ο Paco Martinez και ο Tigran Khoupiguian ξανασυνεργάζονται για να ανακαλύψουν ποιος σκότωσε τον αρχιτέκτονα Célestin Farapati και έπειτα τον Lauren Le Guen, λιμενάρχη της περιοχής. Στο προσκήνιο είναι πολλά πρόσωπα, η σεξουαλική παρέα των λευκών με κρεολούς, οι ιθαγενείς που δεν θέλουν την οικοδόμηση, οι λαθρέμποροι ναρκωτικών, τα κυκλώματα κ.ο.κ. Η εναλλαγή των αφηγητών και η σταδιακή κλιμάκωση της δράσης είναι οι κινητήριοι μοχλοί του μυθιστορήματος.

Η γη το παραμύθι λέει του ταξιδιώτη / (που `χε αγάπη την ωραία, την πριγκιπέσσα την κρυφή τη Δουλτσινέα) (Sadahzinia):

Το διάβασα με μερική ευχαρίστηση και όχι τόσο αυξημένο ενδιαφέρον. Γιατί; Κυρίως γιατί η πολιτική που χαρακτηρίζει τα κείμενα του Attia απουσιάζει και ο κοινωνικός προβληματισμός εκεί στη μακρινή Guadeloupe δεν με τράβηξε ιδιαίτερα.

> Ο Μωρίς Αττιά γεννήθηκε στο Αλγέρι το 1949. Εργάζεται ως ψυχίατρος - ψυχαναλυτής στο Παρίσι. Παράλληλα γράφει σενάρια για το σινεμά. Έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα "Ca va bien", "Fautes de conduites", "Le Carnaval des gueux", "Rue Oberkampf", "Une rude journee", "Drames de l'adolescence, familles en seance, recits cliniques", "Alger la noire" και "Pointe Roufe".

Πάπισσα Ιωάννα