George Saunders, “Λήθη και Λίνκολν”

Το ιστορικό θέμα της απώλειας του γιου του Abraham Lincoln δίνεται με ρηξικέλευθο τρόπο. Και συνάμα με τη συγκίνηση που δεν καταντά μελοδραματισμός.

George Saunders “Lincoln in the Bardo” 2016 “Λήθη και Λίνκολν” μετ. Γ.Ι. Μπαμπασάκης εκδόσεις Ίκαρος -2017

It feels like I'm talkin' to myself:

Χαίρομαι ειλικρινά πολύ που μεταφράζουμε γρήγορα στα ελληνικά όσα αξιόλογα βιβλία κυκλοφορούν στις μεγάλες λογοτεχνίες του κόσμου. Και τώρα ένα μυθιστόρημα του 2016, που απέσπασε το βραβείο Man Booker, είναι ήδη εδώ.

Probably find a way to complain about a Picasso painting:

Με κέρδισε σχεδόν αμέσως. Μόλις συνήθισα τη μορφή του, μόλις κατάλαβα το concept του, μπήκα πλησίστια.

1.Το συγκινητικό θέμα της επίσκεψης του προέδρου Lincoln στο νεκροταφείο να δει –για τελευταία φορά- τη σορό του αδικοχαμένου γιου του. Ο νεαρός Will πέθανε από κρύωμα και, όπως είναι φυσικό, τον θρήνησαν όλοι στο προεδρικό σπίτι. Ο ίδιος ο Abraham σπεύδει μες στη νύχτα να δει το άψυχο σώμα στη μαρμάρινη κρύπτη στο κοιμητήρι. Η απώλεια, ο θάνατος, ο εντεκάχρονος αθώος, το οικογενειακό δράμα κ.ο.κ. δίνουν το συγκινητικό στίγμα στο έργο. Χωρίς να γίνει μελό, χωρίς να μιλήσει ο Saunders για τον οδυρμό, βάζει τον αναγνώστη διακριτικά όσο και έντονα στο κλίμα.

2.Αυτό το δράμα ντύνεται με μια άκρως πρωτότυπη μορφή. Τα γεγονότα εξιστορούν εναλλάξ, με μικρές προτάσεις σαν σε θεατρικό έργο, χωρίς όμως διάλογο, διάφοροι παρευρισκόμενοι. Τα όσα προηγήθηκαν του θανάτου δίνονται από βιβλία και έντυπες πηγές. Τα όσα ακολούθησαν στο κοιμητήρι από διάφορα ονόματα ανθρώπων που βρέθηκαν τη νύχτα εκείνη στο νεκροταφείο. Μια καλειδοσκοπική αφήγηση που αποτελείται από πολυάριθμους αφηγητές, με μικροαφηγήσεις ο καθένας, με κοφτές φράσεις, με σύντομες οπτικές γωνίες, με μια γρήγορη μαρτυρία.

3.Το πιο ιδιαίτερο ακόμα, που το ανακαλύπτεις λίγο μετά την έναρξη της ανάγνωσης, είναι ότι οι παρευρισκόμενοι στο κοιμητήρι είναι ψυχές πεθαμένων!  OMG! Διάφοροι τυχαίοι άνθρωποι, φαντάσματα νυν, που απορούν αλλά και συζητάνε με τον τρόπο των ζωντανών και ασχολούνται για πολύ με τον νεαρό Lincoln, που περιδιαβαίνει ανάμεσά τους, χωρίς ο ζωντανός πατέρας του να μπορεί να τον δει.

Μέσα στην έξυπνη ιδέα ξεχωρίζω μερικά πολύ καλογραμμένα σημεία. Ο μονόλογος σε κάποιο σημείο του αιδεσιμότατου Everly Thomas είναι πολύ συγκινητικός. Κι επιπλέον ορισμένες αποφθεγματικές εκφράσεις, όπως η διαπίστωση του νεκρών για την κηδεία τους: «το τελευταίο μέρος όπου μας πήραν ποτέ στα σοβαρά», δείχνουν αποσταγμένη φιλοσοφία.

I exercise my right to express when I feel it's time:

Σε μερικά κομμάτια ένιωσα ότι η ιδέα δεν αρκούσε από μόνη της. Αλλά ως επί το πλείστον η σύλληψη και η εκτέλεση ήταν εξαιρετική. Οι νεκροί, που αφηγούνται, η διασπασμένη και αλληλοσυμπληρούμενη αφήγηση, ο θάνατος και η απώλεια, η φιλοσοφία της θλίψης κάνουν το έργο μια δυνατή λυρική ανάγνωση.

> Ο Τζορτζ Σόντερς γεννήθηκε το 1958 στο Αμαρίλλο του Τέξας και μεγάλωσε στο Σικάγο. Σπούδασε γεωφυσική μηχανική στο Colorado School of Mines του Κολοράντο και παρακολούθησε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα δημιουργικής γραφής (ΜΑ) του πανεπιστημίου Syracuse. Μεταξύ 1989-1997 εργάστηκε ως γεωφυσικός μηχανικός στην εταιρεία Radian International, με έδρα τη Ν. Υόρκη, και έλαβε μέρος σε έρευνες για την ανεύρεση πετρελαίου στη Σουμάτρα. Με τις πρώτες του πεζογραφικές εμφανίσεις κέρδισε τέσσερις φορές το βραβείο National Magazine Award for Fiction, με τα διηγήματά του "The 400-Pound CEO" (1994, Harper's Magazine), "Bounty" (1996, Harper's Magazine), "The Barber's Unhappiness" (The New Yorker, 2000) και "The Red Bow" (Esquire, 2004). To πρώτο βιβλίο του, η συλλογή διηγημάτων "CivilWarLand in Bad Decline" (1996), ήταν υποψήφιο για το βραβείο PEN/Hemingway Award. Ακολούθησαν επτά βιβλία πεζογραφίας και τρία βιβλία με δοκίμια, ανάμεσα στα οποία οι συλλογές διηγημάτων "Pastoralia" (2000), "In Persuasion Nation" (2006), "Tenth of December" (2013, βραβείο Folio και τελικές υποψηφιότητες για το National Book Award, ελλ. έκδ. "Δεκάτη Δεκεμβρίου", Ίκαρος 2015), οι νουβέλες φαντασίας για παιδιά "The Very Persistent Grappers of Frip" (2000) και "The Brief and Frightening Reign of Phil" (2005), που παραλληλίστηκε με τη "Φάρμα των ζώων" του Όργουελ, και το μυθιστόρημα "Lincol in the Bardo" (2017), που τιμήθηκε με το βραβείο Man Booker (ελλ. έκδ. "Λίνκολν και λήθη", μτφρ. Γ.-Ι. Μπαμπασάκης, Ίκαρος 2017). Έχει υπάρξει υπότροφος του Ιδρύματος Lannan, της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών (και μέλος της από το 2014), και του Ιδρύματος Guggenheim. Το 2006 τιμήθηκε με την Υποτροφία MacArthur. Το 2013 του απονεμήθηκε το Βραβείο PEN/Malamoud για τις εξαιρετικές επιδόσεις του στο διήγημα. Διδάσκει στο Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής του πανεπιστημίου Syracuse.

In2life, 23/1/2018 

Πάπισσα Ιωάννα