“Κόκκινες ουλές” της Μαίρης Μικέ

ΕΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ (1): Κάθε ουλή και γυναίκα, κάθε γυναικεία σιωπή και κρυμμένος πόνος, κάθε ιστορική εποχή και μια γυναίκα θύμα, κάθε οδύνη και μια αρμαθιά λόγια να την αποδώσουν.

Greco Corneto: Μαίρη Μικέ “Κόκκινες ουλές” εκδόσεις Ίκαρος 2015

          Γενικότερα η συλλογή διακρίνεται από μια μεστή γλώσσα, γλαφυρή, έντονα καίρια και πυκνή. Κάθε πρόταση, σχεδόν, συσσωρεύει εικόνες, σχηματοποιεί τον κόσμο, λεκτικοποιεί το μικρό που ενώνεται με τα άλλα μικρά σε μια συμπαγή αφήγηση. Η γλώσσα ζωγραφίζει τα πάθη γυναικών, αισθητοποιεί τον πόνο τους, τις συνδέει με την εξορία ή με την προσφυγιά, δίνει χρώμα στα αισθήματά-τους, πινελιές στη μουντή άφωνη μοίρα-τους, φωτίζει τον δύστροπο άνεμο που τις σαρώνει.

          Πάλι όμως θα σταθώ μόνο σε ένα διήγημα, καθώς τα άλλα έμειναν στη σφριγηλή πέννα, που μπορεί και δεν μπορεί να αγγίξει τον αναγνώστη.

          Το πρώτο διήγημα της συλλογής με τον τίτλο “Εξόριστοι ρόλοι” μαγγώνει με την σφιχτή κρεατωμένη γλώσσα-του αλλά συνάμα προχωρά σε μια μανιασμένη αφήγηση και σε έναν ευφυή παραλληλισμό. Το σκηνικό εντοπίζεται σε ένα ξερονήσι εξορίας, κάτι σαν τη Μακρόνησο, όπου οι γυναίκες υφίστανται τον εξευτελισμό της διωκόμενης, τις κακουχίες της φυλακισμένης, την οργή των υποβιβασμένων και πολιτικά αναμορφούμενων. Κάθε φράση χτυπά και μια στιγμή της ζωής-τους, κάθε πρόταση αποτυπώνει το ματωμένο συρματόπλεγμα και το σκληρό χώμα, τα γκρίζα σκληρά χόρτα και τα διαπεραστικά μεγάφωνα.

          Η περιγραφή θυμίζει άλλα έργα που αναφέρονται στην εξορία των αριστερών. Εδώ, όμως, η Μικέ βάζει τις ηρωίδες-της να επιχειρούν να παίξουν, κρυφά και με χίλιες προφυλάξεις, τις “Τρωάδες” του Ευριπίδη, ένα έργο που έρχεται να αποτελέσει αντανάκλαση της δικής-τους μοίρας, της κραυγής κάθε αιχμαλώτου, την οδύνη κάθε βασανισμένου που έπεσε στα χέρια των εχθρών.

Η τραγωδία του Ευριπίδη παρακολουθεί την τύχη των γυναικών των πολεμιστών της Τροίας, μετά την άλωση της πόλης τους από τους Δαναούς και τη θανάτωση των αρρένων μελών-της. Οι γυναίκες που απέμειναν πρόκειται να οδηγηθούν ως σκλάβες πίσω στην Ελλάδα. Όσα διαδραματίζονται δείχνουν πόσο οι Τρωάδες έχουν υποφέρει, πόσους εξευτελισμούς υφίστανται, τι προσβλέπουν στο μέλλον και πόσο φρικτή μοίρα τις περιμένει.

Η σύγκριση των Τρωαδιτισσών με τις εξόριστες αριστερές εστιάζει στον πόνο της γυναίκας, όπως και όλα τα διηγήματα της Μικέ, και με έξυπνο τρόπο το θεατρικό έργο που ανεβάζουν είναι γραμμένο για άλλη εποχή, αλλά διαχρονικά για κάθε αιχμάλωτη γυναίκα. “Σε λέω γυναίκα γιατί είσαι αιχμάλωτη” θα δηλώσει και η Κική Δημουλά, δείγμα πως η γυναικεία αιχμαλωσία, είτε είναι σε πόλεμο είτε σε πολιτική διαμάχη, είτε στην αρχαιότητα είτε στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, είναι αιώνια καμτσικιά, επώδυνη κραυγή, χαρακιά σε ανυπεράσπιστο σώμα.

[Οι εικόνες που συνοδεύουν το κείμενο είναι παρμένες από:  listverse.com,   atexnos.gr,   www.thebest.gr  και www.protothema.gr]

Πατριάρχης Φώτιος