Ελληνικός γλυκός με καϊμάκι: Μπαλτάκος

Τάκης Μπαλτάκος, “Ο θάνατος του Εφιάλτη”

Το θέμα της αρχαίας Σπάρτης και των Θερμοπυλών είναι επίκαιρο λόγω της ταινίας “300”. Έτσι, γίνεται επίκαιρο και το ιστορικό μυθιστόρημα του Μπαλτάκου (παρόλο που κυκλοφόρησε προ τριετίας) το οποίο αναφέρεται στα γεγονότα από τη μάχη του 480 π.χ. στις Θερμοπύλες ως το 469 π.Χ., οπότε σκοτώνεται τιμωρούμενος ο Εφιάλτης (Μαλιεύς και ουχί Λάκων, όπως στην ταινία).
Το βιβλίο ακολουθεί κλασικότροπες αφηγηματικές τεχνικές με αφηγητή έναν Σπαρτιάτη αξιωματούχο. Έτσι, χωρίς να ανανεώνει τον τρόπο αφήγησης, ο συγγραφέας επιμένει περισσότερο στην ανάπλαση της ιστορίας και της ατμόσφαιρας της περιόδου, την αποτύπωση του τρόπου ζωής των Λακεδαιμονίων και την προσπάθεια ερμηνείας του. Πράγματι ο αναγνώστης μυείται στη σκληρή και λιτή ζωή τους, μέσα στην οποία ανακαλύπτει όχι βέβαια ένα στρατοκρατικό σύστημα αλλά μια άλλη φιλοσοφία για τη ζωή με υπέρβαση του φόβου του θανάτου και υπακοή-πειθαρχία στα κελεύσματα της πατρίδας.
Δεν περιμένει κανείς ότι θα κρατήσει το βιβλίο στη συνείδησή του για τη νεωτεριστική γραφή του, αλλά δεν είναι λίγο που απολαμβάνει ένα καλογραμμένο κείμενο, με ισορροπία μεταξύ μυθοπλασίας και ιστορίας (με κάποια ίσως υπερβολή στους στοχαστικούς διαλόγους), με ενδιαφέρον για το τέλος, αν και δεν είναι αυτός ο μέγιστος αναγνωστικός στόχος.

Πατριάρχης Φώτιος
21.4.2007