Γκαζμέντ Καπλάνι,
“Μικρό ημερολόγιο συνόρων”
Το βιβλίο αυτό πρέπει να το διαβάσουν όλοι οι Αλβανοί που ζουν στη χώρα μας ως την προσωπική τους αυτοβιογραφία. Πρέπει να το διαβάσουν όλοι οι μετανάστες ως την πνευματική παρακαταθήκη της πρώτης γενιάς μεταναστών που πέρασαν τα σύνορα. Και φυσικά πρέπει να το διαβάσουν όλοι οι Έλληνες, για να θυμηθούν τις δικές τους ιστορίες στην Αμερική, στην Αυστραλία, στη Γερμανία κ.λπ. και να καταλάβουν τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος με δύο αλλά ταυτόχρονα με καμία πατρίδα.
Το “Μικρό ημερολόγιο συνόρων” δεν είναι μυθιστόρημα· είναι ωστόσο προϊόν λογοτεχνικότητας καθώς ο αφηγητής, που ταυτίζεται εξαιτίας της αυτοβιογραφικότητας του κειμένου με τον συγγραφέα, αναπλάθει τον ερχομό του στην Ελλάδα με καίρια, ευαίσθητα και ευαισθητοποιούντα, εύληπτα όσο και προβληματισμένα στιγμιότυπα. Κάθε μικρό κεφάλαιο αναφέρεται είτε σε κάποια φάση από τις πρώτες μέρες παραμονής στην Ελλάδα, είτε στη ζωή στην Αλβανία πριν από την έλευσή του εδώ, είτε στο τώρα που απολαμβάνει τη ζωή στη χώρα μας, αλλά και ταλαιπωρείται από τη “μεταναστευτική” του ταυτότητα.
Τέτοια βιβλία επαναπροσδιορίζουν την έννοια του ανθρώπου, του εθνικισμού και του ρατσισμού, της γραφειοκρατίας και της πατρίδας, της αλληλεγγύης και της ανθρώπινης μοίρας. Χωρίς να είναι σκληρό, προκαλεί προβληματισμούς, και, χωρίς να γίνεται μελοδραματικό, αγγίζει τις ευαισθησίες μας.
Επ' ευκαιρία, οι εκδόσεις Πατάκης στον ετήσιο διαγωνισμό διηγήματος για νέους συγγραφείς έδωσαν θέμα την μετανάστευση: Συμμετοχές μέχρι τις 30 Ιουνίου 2007 (σφραγίδα ταχυδρομείου). Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όσοι δεν έχουν εκδώσει πεζογραφικό βιβλίο. Κείμενα στα όρια των 5.000-7.000 λέξεων και επισύναψη σύντομου βιογραφικού Αποστολή με ταχυδρομείο: Εκδόσεις Πατάκη, Βαλτετσίου 14, 10680 Αθήνα, με την ένδειξη «Για το διαγωνισμό διηγήματος», υπόψη κ. Γιώργου Πάντσιου (τηλ. 210.36 50.051).
Πατριάρχης Φώτιος
18.4.2007
18 comments:
(μόλις έμαθα ότι γράφομαι με δύο ll)
α)Το βιβλίο του κ. Καπλάνι(το έχω διαβάσει) είναι πολύ ενδιαφέρον, και όχι μόνο για το θέμα του. Έχει, κατά τη γνώμη μου, λογοτεχνική αξία: πρώτον, είναι γραμμένο ελληνικά από συγγραφέα άλλης μητρικής γλώσσας. Δεύτερον, τα πρόσωπα, αν και δεν πρόκειται γαι "φίξιον" λογοτεχνία, έχουν χαρίσματα λογοτχνικών χαρακτήρων, τουλάχιστον σε κάποια στιγμιότυπα.
Τρίτον υπάρχει χιούμορ με την ουσιαστική, λογοτεχνική έννοια, όχι φτηνά καλαμπουράκια αλλά τραγικό χιούμορ, που βγαίνει από τις καταστάσεις (οι αντιδράσεις των νεαρών άρτι αφιχθέντων Αλβανών στα σούπερ μάρκετ και τα περίπτερα)
Ακόμη, υπάρχουν πολύ ανθρώπινες και αβίαστα βγαλμένες από την υποτυπώδη (αλλά ενδιαφέρουσα και συγκινητική) πλοκή "ερμηνείες" για πολλές προκαταλήψεις "κατά" μεταναστών (όπως, γιατί μιλάνε δυνατά ή γιατί δεν πλένονται συχνά!). Ακόμη, το τελευτaiο κεφάλαιο, που περιγράφει τις διαδικασίες για να βγει η άδεια παραμονής, μπορεί να τυπωθεί ξεχωριστά και να μοιραστεί σε όλους τους Έλληνες (καθότι σε αυτό ειδικά το θέμα, θα πρέπει κυριολεκτικά να ντρεπόμαστε: διαβάστε στο μπλογκ του κ. Καπλάνι πώς έβγαλε άδεια για Σουηδία ο Αρμπάν Περλάλα -ένας νεαρός ταλαντούχος ράπερ, του οποίου, παρεμπιπτόντως, το μικρό αδερφό είχα μαθητή - και, ειρήσθω εν παρόδω, το όνομα του μικρού αδερφού είναι Εουριάλ, τουτέστιν Ευρύαλος!)
Τέλος, συγκολονιστικό -με τη χρήση της γλώσσας, τη λιτότητα και περιεκτικότητα- είναι το σημείο (στο βιβλίο του κ. Καπλάνι επανέρχομαι) που μιλάει για το πρώτο κορίτσι που πέρασε τα σύνορα.
Να θυμίσω εδώ τα βιβλία του Βασίλη Γκουρογιάννη -ενός πολύ σοβαρού (σπόντα για τον κ.Εθος!)συγγραφέα, που αγγίζει με τα έργα του τομείς συλλογικής συνείδησης- που ασχολούνται (με μεγαλύτερες λογοτεχνικές απαιτήσεις) με το θέμα "μετανάστες". Να θυμίσω επίσης το βιβλίο "Ο δρόμος για την Ομόνοια", το συλλογικό έργο που βγήκε για να ενισχύσει τα θύμτα εκέινου του παλαβού, του Καζάκου, και που (το έχω διαβάσει)συμπεριλαμβάνει διηγήματα στο σύνολό τιυς πολυ΄αξιόλογα λογοτεχνικα΄. Αν μου επιτρέπετε κριτική (εξ αποστάσεως, καθότι καταγράφω εντυπώσεις προ έτους) το μόνο "κακό" ήταν της κ. Γαλανάκη (μπορεί να αρέσει σε άλλους, αλλά εγώ βρήκα τη γλώσσα ψεύτικη, στομφώδη και άδεια, δήθεν λυρική, σχεδόν "ροζ"), ενώ γενικά τα κέιμενα του τόμου είναι πολύ ενδιαφέροντα.
pellegrina,
εξαιρετικό και πληροφορητικότατο το σχόλιό σου. Είναι σαν να μπήκες στο καφέ και πήρες την πρωτοβουλία να σερβίρεις "καφέ φίλτρου" σε όλο το μαγαζί.
Ο Καπλάνι είναι όντως ιδιαίτερη περίπτωση που γράφει στα ελληνικά αν και αλλοδαπός και έτσι εντάσσεται στην ελληνική πλέον γραμματεία (το πρώτο ίσως νεοελληνικό παράδειγμα ήταν το "Παλληκάριον" του Samuel Sheridan Wilson (1835). Από τότε δεν ξέρω αν έχουμε πολλά τέτοια δείγματα.
Ευχαριστώ για τις συμπληρωματικές υποδείξεις.
Πατριάρχης Φώτιος
pellegrina δεν φαντάζομαι πως εκλαμβάνεις την "τρέλλα" στη δημιουργία ως κάτι ΜΗ-σοβαρό [είτε πρόκειται για δημιουργική Γραφή είτε για δημιουργική Ανάγνωση]. Και τα δύο πουλιούνται πλην της "τρέλλας" και του "ταλέντου" μια και τα τελευταία είναι και τα δύο ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ. Γι αυτό και καλό είναι να θυμόμαστε πως οι πολλοί Κανόνες, η πολύ Οργάνωση, Συνεπεια κλπ δεν αφορούν τις Τέχνες πχ Λογοτεχνία αλλά τις επιστήμες πχ Φιλολογία.
Μια υπενθύμιση και τίποτε περισσότερο.
Το βιβλίο του κου Καπλάνι το έχω διαβάσει κι εγώ νομίζω πέρσυ και έχω πολύ καλές εντυπώσεις.
Ethos, χαίρομαι που σου άρεσε το βιβλίο του Καπλάνι.
Από την άλλη, ο διαχωρισμός σου είναι σωστός (μεταξύ τέχνης και επιστήμης) αλλά ο αναγνώστης είναι -κατά τη γνώμη μου- πιο κοντά στην κοινή λογική του επιστήμονα παρά στην υπερβατική τρέλα του καλλιτέχνη. Γι' αυτό ο καλλιτέχνης πρωτοπορεί (βλ. λχ. υπερρεαλιστές) και τον ακολουθούν οι άλλοι, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει με την τέχνη την πραγματικότητα.
Πολύ περισσότερο ένα βιβλιοφιλικό μπλογκ, στημένο από αναγνώστη, για να σέβεται όσους το διαβάζουν, οφείλει να λειτουργεί με μια άτυπο κώδικα δεοντολογίας (οργάνωση, συνέπεια κ.ά.), ένα είδος ΚΟΚ, για να μην ευτελίζει ό,τι κάνει και να μη συγκρουστεί α η θ ώ ς με πρόσωπα (τονίζω το αηθώς, γιατί αλλιώς η σύγκρουση είναι γόνιμη).
Αν ψάχνεις αυτό το είδος δημιουργικής τρέλας που λες, ίσως να το αναζητήσεις σε μπλογκ συγγραφέων ή καλλιτεχνών, όπου το ίδιο το μπλογκ εξελίσσεται σε έργο τέχνης. Είναι άλλο πράγμα όμως αυτό.
Την καλημέρα μου.
Πατριάρχης Φώτιος
Καταλαβαίνω τι εννοείς ακριβοδίκαιε χιλιόχρονε, αλλά φοβάμαι πως εσύ δεν καταλαβαίνεις τι εννοώ εγώ και γι αυτό θα εξηγηθώ.
Χρησιμοποίησα τη λέξη Δημιουργός και όχι Καλλιτέχνης ακριβώς γιατί αυτή είναι η λέξη που αφορά κατά τη γνώμη μου, σε έναν δημιουργικό Ανανγνώστη όπως είναι ένας blogger που αρθρώνει δημόσιο κριτικό λόγο για ένα βιβλίο.
Ο Αναγνώστης αυτός μου φαίνεται πως έχει πλέον μεγαλύτερη ευθύνη γι αυτό και επεσήμανα τη ροπή προς τους Κανονισμούς που παρατήρησα τελευταία σ αυτό το blog. Αυτόν τον ΚΟΚ που λες.
Τίποτε περισσότερο.
Η αυτόματη γραφή των υπερρεαλιστών, ένα υπέροχο πείραμα, απέχει πολύ από αυτό που εννοώ εδώ [όπου φυσικά δεν θα περίμενα κάτι ανάλογο] και επί της Γραφής δεν θυμάμαι άλλα από τους υπερρεαλιοστές αλλά μπορεί να κάνω και λάθος.
κύριε Eθος, η "τρέλα" στη δημιουργία είναι κάτι ΜΗ σοβαρό. Είναι το άλλοθι του συστήματος, για να χρησιμοποιεί μεν ως εμπορεύσιμα προϊόντα τα έργα των δημιουργών,να μην επιτρέπει όμως να λαμβάνονται σοβαρά και ως παράδειγμα τυχόν ανατρεπτικές ή μη συμβατικές απόψεις και συμπεριφορές τους("Έλα μωρέ, καλλιτέχνης είναι!") Δεν υπάρχει τρέλα, υπάρχει μόνο συνέπεια και ανθρωπιά που προσπαθεί να γίνεται καλύτερη. Κατά τα άλλα, υπάρχει μια πληθώρα ανάγωγων ανθρώπων, καλλιτεχνών και μη, που ονομάζουν "τρέλα" την απαίτησή τους να γίνεται ανεκτή (και, συχνά, γίνεται) η κακογουστιά τους. Συνήθως, ακόμα και τα "ψυχολογικά προβλήματά" τους είναι μικρότερα από άλλων ανθρώπων, αξιοπρεπέστερων, που ζουν ήσυχα και δεν επιδίδονται σε "τρέλες", ούτε φορτώνουν στους άλλους τις ανασφάλειές τους, σαν κακομαθημένα παιδιά (Το σύστημα όμως ευνοεί και αυτή την αντίληψη, ότι οι καλλιτέχνες είναι "μεγάλα παιδιά" Καθότι έτσι τους δουλεύει ευκολότερα σε θέματα οικονομικά κλπ). Ούτε το ταλέντο ούτε, πολύ περισσότερο, η φαντασία (που για να είναι δημιουργική πρέπει να είναι πειθαρχημένη)έχουν σχέση με την "τρέλα". Αυτό δεν σημαίνει κατ ανάγκην κανόνες που φαίνονται. Οι κανόνες είναι εσωτερικοί και εξατομικευμένοι,στο ρυθμό του καθενός ούτε έχουν σχέση με σχολές κλπ. Αλλά δεν μπορεί να μην υπάρχουν.
Για το παρόν μπλογκ: δεν έχω διαπιστώσει κανόνες, αλλά ε υ γ έ ν ε ι α.
Για τους αναγνώστες: μέγα θέμα. Οι αναγνώστες θα έπρεπε να είναι "επιστήμονες" όπως λέει ο Πατριάρχης (φυσικά και δημιουργικοί όπως λέει ο Έθος, μόνο που εγώ εξακολουθώ να διαχωρίζω τη δημιουργικότητα από την "τρέλα" -εκτός αν εννοούμε άλλο πράγμα με την ασαφή αυτή λέξη)
Τελικά όμως αναγνώστες είναι συχνότατα κάτι άλλο: άνθρωποι που ψάχνουν να ξεχάσουν τη δική τους "τρέλα" μέσα σε "τρελά" βιβλία. Έχετε προσέξει ότι τα δυσνόητα (όχι λόγω δύσκολων στοχασμών αλλά λόγω έλλειψης ειρμού) βιβλία είναι προσφιλή; Νομίζω ότι σε μια έρευνα θα προέκυπτε ότι στην Ελλάδα τουλάχιστον οι αναγνώστες λογοτεχνίας είναι κάπως "τρελοί"!
Και για να σοβαρολογήσω, πράγματι, η λογική άποψη ότι ένα μυθιστόρημα με πλοκή πχ, αρχή, μέση και τέλος διαβάζεται ευκολότερα από ένα χωρίς ειρμό, κατά την εμπειρική μου διαπίστωση σε συναναστροφές, ΔΕΝ ισχύει όσο θα νομίζαμε. Κατά τη γνώμη μου επειδή η παρακολούθηση πλοκής απαιτεί μυαλό που ευχαριστιέται με λογικούς συσχετισμούς, αλλά οι άνθρωποι με ψυχολογικά προβλήματα έχουν αρνηθεί να δουν κυρίως την ίδια τη ζωή τους ως αντικείμενο λογικής ερμηνείας. Το μυαλό αμύνεται μπροστά στην αποκάλυψη της αλήθειας -και αμύνεται μπροστά σε κάθε εξάσκηση τέτοιας δυνατότητας.Έτσι, βιβλία φλύαρα, αυτοαναφορικά και με χαλαρή δομή αρέσουν, όχι μόνο λόγω διαφήμισης. Αρέσουν πραγματικά, γιατι "εκεί μέσα" οι "τρελοί" "χάνονται' κι αυτό θέλουν! Το πήγα μακριά -και ψυχαναλυτικά- αλλά, τρέλα δεν θέλατε; Ιδού!
Οταν συναντιούνται δύο άνθρωποι οι οποίοι μιλούν διαφορετικές γλώσσες είναι μάταιο να προσπαθούν να επικοινωνήσουν με το λόγο.
Μπορούν να παίξουν όμως παιχνίδια - όπως τα παιδιά. Να διαβάζουν ας πόύμε βιβλία και να "μιλάνε" γι αυτά.
Αυτό όχι μόνο δεν είναι μάταιο αλλά και πολύ ενδιαφέρον.
Από τα λεγόμενά σου pellegrina υποθέτω πως δεν θα βρούμε πολλά κοινά βιβλία που μας άρεσαν ή που δεν μας άρεσαν. Μπορεί ομως και συμβεί το αντίθετο καθώς όλα μπορούν να συμβούν σ αυτή τη ζωή.
Αυτό το αντίθετο για μένα θα έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον - πώς γίνεται δηλαδή άνθρωποι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, μεγαλωμένοι με διαφορετικούς κανόνες, ψημένοι σε διαφορετικά βιώματα κλπ κλπ να γοητεύονται από κάτι κοινό. Εγώ εκεί, σ αυτό το πράγμα που συμβαίνει ΣΠΑΝΙΑ συναντάω το Μεγαλείο της Λογοτεχνίας και όλων των άλλων Τεχνών. Εκεί νομίζω κιόλας πως παίζεται η υπόθεση τί είναι μεγάλο έργο και τι είναι ... καλό.
Γι αυτό ας αφήσουμε τις κουβέντες κι ας πάιξουμε το παιχνίδι της ανάγνωσης. Διαφωνώ κάθετα με τις αντιλήψεις σου και είναι προφανές πως διαφωνείς κι εσύ με τις δικές μου.
Αλήθεια, ποιόν θα διάλεγες για φίλο σου; Τον Τόμας Μάν, τον Τσαρλς Μπουκόφσκι, τον Ιταλο Καλβίνο ή και τους τρείς; Και γιατί, με δυο λόγια;
Και κάτι ακόμα. Το σχόλιο σου δεν υποδηλώνει καμμία ΑΠΟΛΥΤΩΣ τρέλα. Στο λέω επειδή γράφεις "τρέλα δεν θέλατε; ιδού".
Πού;
Καλησπέρα. Πολύ στα παιχνίδια το γυρνάτε, κύριε Έθος και θα μας μαλώσει ο Πατριάρχης! Μέχρι να μας μαλώσει, πάντως:
α)Από πού το βγάλατε ότι έχουμε "κάθετη' διαφωνία;(εγώ δεν έβγαλα τίποτα, παραμένετε άγνωστος!)
β)Ποτέ δεν θα έκανα φίλο μου κάποιον με βάση τα γραπτά του. Είναι μια ένδειξη για ορισμένα πράγματα, αλλά δεν αρκεί. Και κυρίως, καμιά σχέση δεν έχει η λογοτεχνική αξία κάποιου με το αν θα τον έκανα φίλο. Οι καλύτεροι δημιουργοί είναι συχνά "ρεμάλια" (μήπως αυτό εννοούσατε "τρέλα";)
γ) Με υπόθεση εργασίας ότι δεν έχουμε άλλο κριτήριο επιλογής φίλων (θλιβερότατη υπόθεση!) παρά μόνο τα γραπτά τους(ΠΡΟΣΟΧΗ: Όχι ως προς τη λογοτεχνική τους αξία, αλλά ως προς το χαρακτήρα του συγγραφέα, όπως τον καταλαβαίνουμε από αυτά ), εννοείται πως θα διάλεγα για φίλο μου τον Τσαρλς! Γιατί εμπιστοσύνης άνθρωπος και πλούσιος στις σχέσεις του είναι αυτός που δεν διστάζει να εκτίθεται. Κι αυτός που, με τον τρόπο του υπήρξε πιο παλικάρι από τους τρεις, μένοντας στο περιθώριο μιας κοινωνίας και χώρας που είναι ανελέητα απορριπτική σε όποιον δεν αφιερώνει τη ζωή του στην "προσωπική επιτυχία" Υπήρξε τρυφερός και τραγικός στην αναζήτηση της αγάπης, οι σεξουαλικές του περιπέτειες -και οι ερωτικές του συντρόφισσες- ουδεμία σχέση έχουν με τα νάυλον "¨ονειρα" των μικροαστών (που ωστόσο τον επικαλούνται) και κάποια κέιμενα και ποιήματά του υπήρξαν προφητικά ανατρεπτικά (θυμάμαι ένα κειμενάκι όπου ταυτίζει την τηλεόραση με το lsd. Τότε το είχα βρει υπερβολικό, τώρα επαυξάνω) Φυσικά ο Τσαρλς είναι ο "χειρότερος" (έτσι λέει η επίσημη αξιολόγηση) από τους τρεις, ως λογοτέχνης. Αλλά ο καλύτερος φίλος!(επιπλέον όποιος δεν φοβάται να εκτεθεί δεν φοβάται και να πάρει, και για να έχεις κάποιον φίλο πρέπει να παίρνει από σένα, όχι με την έννοια της εκμετάλλευσης!Ακόμη, στο ποτό δεν θα τον συντρόφευα, αλλά ούτε και θα του έκανα τη μαμά, Τσαρλι μην πίνεις και λοιπά!)
β) Αν η ερώτηση ήταν, πλαγίως, ποιον από τους τρεις προτιμώ ως συγγραφέα θα έλεγα: τον Καλβίνο ως ιδιοσυγκρασία (τον απολαμβάνω, απολαμβάνω τις τόσο πλούσιες σε πολυσημία, ομορφιά, συναισθήματα και γνώσεις, εκπληκτικά πρωτότυπες αλληγορίες του. Επίσης, προσωπικά με γοητεύουν τα συνθετικά μυαλά περισσότερο από τα αναλυτικά).Για φίλος μου φαίνεται απόμακρος (από το έργο πάντα)Γενικά, ενώ με γοητεύουν οι μύθοι, νομίζω ότι για να τους φτιάξεις απαιτείται μεγάλη απόσταση από τα πράγματα (το αντίθετο του Τσαρλς!)κι αυτό ίσως μένει κουσούρι!
γ) Αν η ερώτηση ήταν ποιον θεωρώ "σπουδαιότερο" συγγραφέα, με την έννοια ότι το έργο του προσφέρει αντικειμενικά τα περισσότερα, αναμφίβολα τον τίτλο έχει ο κύριος Τόμας Μαν. Ανήκει βέβαια στην εποχή που η (δυτική)ανθρωπότητα ακόμα έλπιζε. Και δεν δίσταζε να εκτεθεί συνολικά (στη θεωρητική ανάλυση, την ψυχανάλυση, τις πολιτικές θεωρίες και πράξεις) προκειμένου να γίνει καλύτερη. Δεν θα τον ήθελα για φίλο (αν έμοιαζε με τον ήρωα του μαγικού βουνού μου φαίνεται προβληματικά νευρωτικός) αλλά θα τον ήθελα για δάσκαλο.
δ) Μάρω Δούκα, Σώτη τριανταφύλλου ή Ζυράνα Ζατέλη;
pellegrina
α.ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ
β.Σώτη ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
γ.Ζυράννα Ζατέλη
[και με ό,τι παραπάνω αντιλαμβάνεσαι πως συμβολιζει ο τρόπος χρήσης της γραμματοσειράς μου].
Αν σου έκρυβαν το συγγραφέα ενός μυθιστορήματος της Ζυράνα Ζατέλη, θα μπορούσες να μαντέψεις πως η συγγραφέας του είναι η ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ ή η Σώτη ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ;
@ethos
είναι σαν να μου δείχνετε ταινία του Ταρκόφσκι και να με ρωτάτε αν είναι του Κεν Λόουτς ή του Γούντι Άλλεν. Φυσικά θα σας έλεγα "πλάκα μου κάνετε;"
@pellegrina
Που σημαίνει πως οι συγγραφείς δεν είναι τα έργα τους αλλά είναι ΣΙΓΟΥΡΑ πολύ κοντά σ αυτά μια και αυτοί τα γεννάνε.
Δεν μπορείς δηλαδή να απομακρύνεις τον συγγραφέα από το έργο του ή τον σκηνοθέτη από τις ταινίες του ΤΟΣΟ ΟΣΟ ΝΑ ΤΟΝ ΜΠΕΡΔΕΨΕΙΣ.
Πώς λοιπόν δεν μπορείς να "γνωρίσεις" κάποιον από τα γραπτά του; Στο αυτονόητο μέτρο φυσικά της "γνωριμίας" έτσι; Μη μου απαντήσεις πως ναί, θα τον γνωρίσω λίγο αλλά όχι τελείως κλπ κλπ
Νομίζω πως για να σας απαντήσω θα καταχραστώ το χώρο του Πατριάρχη για θέμα εκτός λογοτεχνίας, αλλά ας με συγχωρήσει (και ίσως δεν είναι τόσο εκτός λογοτεχνίας, αφού λέει τι ΔΕΝ περιέχει ένα βιβλίο!)
Δεν είπα ότι δεν μπορώ να γνωρίσω (εδώ ολόκληρο σεντόνι απλωσα για τον Τσάρλι!), είπα "δεν θα έκανα φίλο μου κάποιον με βάση τα γραπτά του". Γιατί, καλέ μου φίλε (:)), κανένα βιβλίο, όσες "ηθικές αξίες" του συγγραφέα κι αν υποδηλώνει, δεν θα με διαβεβαιώσει ότι μυστηριωδώς δεν θα είναι κλειστό το κινητό του ακριβώς τις μέρες που είμαι άρρωστη (και μόνη και χρειάζομαι βοήθεια).Αν όταν είμαι ερωτευμένη για χι φορά με "τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής μου" δεν θα μου πει "αυστηρά" "Πάλι μαλακίες λες".Αν δεν θα μεταφέρει (καλοπροαίρετα έστω) τα δικά μου προσωπικά σε αυτόν/ην με τον οποίο κοιμάται. Αν, το χειρότερο, με ψαρεύει και μου λέει ψέματα (ειδικά αν έχει οικογενειακές εξαρτήσεις, που στην Ελλάδα προηγούνται ως αξία από την ακεραιότητα της φιλίας) Κι ακόμα, αν δεν κάνει κριτική την ώρα που απολαμβάνω το παγωτό μου (παχαίνει), την ταινία μου (τι το θες το ψυχοπλάκωμα) ακόμα το χαζό μου σκυλάδικο όταν γουστάρω (σε αποκηρύσσω, δεν ντρέπεσαι;)Αν θα θυμάται πότε δεν θέλω να με ενοχλούν, ποιο φαγητό δεν μου αρέσει (και δεν μου το σερβίρει όταν μου κάνει το τραπέζι), αν αγαπάει (μη κτητικά) τα ζώα, αν, στην πράξη -αφήστε τα λόγια- δεν είναι στο ελάχιστο ρατσιστής, αν δεν είναι τσιγκούνης κι αν δεν έχει την αποκρουστική νεύρωση του "μοιράσματος του λογαριασμού"! Στην πραγματικότητα, όσο πιο "μεγάλο" είναι το βιβλίο, τόσο λιγότερες πληροφορίες σου δίνει για τις επιδόσεις του συγγραφέα στην καθημερινή άσκηση φιλίας, συντροφιάς, και συνύπαρξης!
(εννοείται ότι τα αντίστοιχα με τα παραπάνω από την πλευρά του θέλω να ΤΑ ΑΠΑΙΤΕΙ ο φίλος μου από μένα, αλλιώς ούτε τότε είναι φίλος)
Αυτά (Πατριάρχα χίλια συγνώμη, αλλά πρέπει να το ξεχωρίσουμε μια και καλή: η λογοτεχνία δεν υποκαθιστά την πραγματικότητα. Απλώς (και δεν είναι λίγο) μας βοηθάει, ίσως, να την κάνουμε καλύτερη!
@ pellegrina
Ακριβώς στα ίδια "λάθη" μπορεί να υποπέσει και ο σύντροφος της ζωής μας - αν υπάρχει.
Και για να μη μακρυγορήσω, πιστεύω πως τα Εργα Τέχνης δεν είναι άμοιρα των Δημιουργών τους όσα ψέμματα κι αν λένε κι όσες αλήθειες κι αν αποκρύπτουν.
Αυτό είναι ένα αξίωμα [συγχωρήστε μου το απόλυτο] που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Και είναι αυτό που υπαγορεύει την ανάγκη απομάκρυνσης από τη .... Γραμματική. Δηλαδή τους πολλούς ΚΑΝΟΝΕΣ.
Και δεν φαντάζομαι να ειπωθεί πως έχω κάτι τις με τους φιλολόγους γιατί θα είναι αστείο. Εκτιμώ και τιμώ τον καθέναν όπου τάχθηκε.
Υπόθεση εργασίας: ζούμε στην απόλυτα κομμουνιστική κοινωνία, στην οποία όλα τα έργα (και τα έργα τέχνης) είναι ανυπόγραφα.
Πώς θα τα "διαβάσουμε" (ή θα τα χρησιμοποιήσουμε ή θα τα δημιουργήσουμε) χωρίς κανόνες;
Μπορεί να υπάρξει απόλυτα κομμουνιστική κοινωνία χωρίς αυστηρούς κανόνες;
Με άλλα λόγια, μήπως ό,τι λέμε δεν αφορά τελικά τη λογοτεχνία, αλλά τον τρόπο αυτοαντίληψης (οπότε και αντίληψης του άλλου) μέσα σε ένα δοσμένο κοινωνικοοικονομικό σύστημα;
Το οποίο δεν είναι ο κλασικός καπιταλισμός (που ενισχύει την ατομική πρωτοβουλία για συνδρομή και ανάπτυξη του ίδιου του συστήματος)αλλά η μετακαπιταλιστική ολιγαρχία, που ενισχύει το απόλυτο ιδιωτεύειν Οπότε έργο τέχνης ίσον μόνο ο δημιουργός του/άτομο-και όχι η εποχή του, η τάξη του, η πατρίδα του, το φύλο του,η γλώσσα του κλπ. Ανάγνωση "ατομική" χωρίς κανόνες, να γνωριστούμε ως άτομα με το δημιουργό/άτομο -με τον οποίο, προσέξτε, δεν μπορούμε να γνωριστούμε αλλιώς, μας εμποδίζει το σύστημα. Επίσης όλα γράφονται, όλα επιτρέπονται, όλα ψηφίζονται δημοκρατικά (πχ βραβεία, ψηφοφορίες κλπ "δημοκρατικά" της μετα-εποχής)
και όλοι βαφτίοζονται εξ αποστάσεως "φίλοι" μεταξύ τους.
Και για γίνω πιο "προκλητική" (χιούμορ κάνω, έτσι;)εσείς (όπως και το μετασύστημα)μήπως τελικά προτείνετε τον πιο "απάνθρωπο" κανόνα;Δηλαδή: να διαβάζουμε το έργο ως έκφραση του ατομικού εγώ του δημιουργού (εννοείται συμφωνώ με το αξίωμα, αλλά οι χρήσεις του ποικίλλουν!)και να τον "γνωρίζουμε" μέσα από αυτό, αλλά να τον γνωρίζουμε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟ. Περαιτέρω γνωριμίες τζιζ!Ο μεγάλος νταβατζής (με συγχωρείτε, αλλά σχεδόν κυριολεκτεί)καραδοκεί!
υγ ελπίζω ο Πατριάρχης να είναι πολύ μεγαλόθυμος. Ειρήσθω εν παρόδω, Πατριάρχα -μια που κάνετε comment moderation (καλά κάνετε!), άρα διαβάζετε τις αρλουμπίτσες μου- το μεγαλύτερο ανέκδοτο που γράφτηκε σε βιβλιοφιλικό μπλογκ είναι αυτό που γράψατε εχτές, ότι ο επιμελητής είναι για "να υποστηρίζει το λόγο του αφηγητή σε σχέση με τους ήρωές του". Αν σας πω εγώ (ΔΕΝ ΘΑ ΣΑΣ ΠΩ, είναι πολύ οδυνηρό) για επιμελητές, θα σας πέσουν τα μαλλιά.
(και επειδή υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να ξέρετε ποια είμαι -όπως όλα στην Ελλάδα,οι μπλόγκερς είναι χωριό- ΔΕΝ αναφέρομαι στον επιμελητή του τελευταίου μου βιβλίου, που ήταν, κυριολεκτικά, άγγελος)
Καλημέρα σας, κύριοι,τώρα πάω στο σούπερ μάρκετ (είδατε; ξέφυγα από τους κανόνες:-)Έγινα "ανθρώπινη"!)
@pellegrina
Με συγχωρείτε, έχασα τη μπάλα.
"απόλυτα κομμουνιστική κοινωνία" ?
"αυτοαντίληψη" ?
"ατομικό εγώ" ?
Καλά ψώνια.
pellegrina & ethos, άφησα τη συζήτησή σας να διεξάγεται απρόσκοπτα, αλλά -παρόλο που δεν παραφερθήκατε- χάσατε το μέτρο και η δημόσια συζήτησή σας εξελίχθηκε σε προσωπική διαμάχη.
Θα παρακαλέσω να σταματήσετε για να μην εκτεθείτε.
Ευχαριστώ
Πατριάρχης Φώτιος
Δεν είχα σκοπό να συνεχίσω. Εγραψα πως "έχασα τη μπάλα" κι αυτη η έκφραση που σηματοδοτεί το "τέλος του παιχνιδιού" στην Αγγλία θα θεωρείτο ΕΞΕΛΙΞΗ της γλώσσας. Θέλω να ελπίζω πως και εδώ θεωρείται το ίδιο. Αυτό θέλω να ελπίζω!
Με την pellegrina είχαμε μία συζήτηση ΚΑΘΑΡΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ που ξεκίνησε με αφορμή το δικό σας ποστ και προχώρησε με επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα ώσπου κατά τη γνώμη μου ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΕ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΤΗΣ.
Εαν σας φάνηκε πως χάσαμε το μέτρο και επρόκειτο για προσωπική διαμάχη, ΕΥΤΥΧΩΣ οι δημόσιες συζητήσεις έχουν το προνόμιο να κρίνονται από λέκτωρες και σιωπηλούς.
Η μόνη παρεκτροπή στον ηλεκτρονικό αυτό διάλογο ήταν ίσως το λογοπαίγνιό μου "Καλά Ψώνια". Αλλά ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας είναι προκλητικός και συχνά δεν μπορώ να του αντισταθώ. Ζητώ πάντως συγνώμη γι αυτό από εσάς και ευχαριστώ θερμά την ελληνική γλώσσα που μου προσφέρει τέτοιες διασκεδάσεις.
Post a Comment