Νίκος Ζ. Κομνηνός, “Η σπίθα”

 

ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ -1. Πάνω στα σενάρια συνωμοσιολογίας, ένα έργο που δείχνει πόσα μπορεί να συμβούν πίσω από την απλή καθημερινή ζωή μας και πώς ένας τεχνητός ιός μπορεί να θέσει ηθικά διλήμματα στην ανθρωπότητα. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;

  

Νίκος Ζ. Κομνηνός “Single Spark” 2019 “Η σπίθα” μετ. Χ. Λίθαρης εκδόσεις Καστανιώτη -2020

  

Πόσο μπορεί κανείς να έχει προβλέψει την πανδημία με τον κορωνοϊό; Πόσο ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας να έχει προλάβει την πραγματικότητα; Κι αν ναι, πώς θα εξελιχθεί η ιστορία;

> Εδώ και δύο δεκαετίες, ο Νίκος Ζ. Κομνηνός δραστηριοποιείται με επιτυχία στη διοίκηση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Έχει ζήσει πολλά χρόνια στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει ταξιδέψει στις πέντε ηπείρους, σε περισσότερες από τριάντα χώρες. Με υπόβαθρο τις σπουδές του στην ψυχολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και στην επιχειρηματικότητα, εμπνέεται αλλά και ανησυχεί για τις αλλαγές που επέρχονται στη ζωή μας και των παιδιών μας από την τεχνητή νοημοσύνη και τις τεχνολογίες αιχμής, θέματα που έχει αναπτύξει σε συνέδρια, όπως το TEDx της Αθήνας. Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, αποφάσισε να περιγράψει τις ανησυχίες του μέσα από μια σειρά μυθιστορημάτων που εκτυλίσσονται στο παρόν και το άμεσο μέλλον. "Η σπίθα" είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς.

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ δέκα σελίδες είναι μια προφητική δήλωση για έναν ιό πολύ χειρότερο από τους γνωστούς, που μεταδίδεται ταχύτατα και σκοτώνει πολύ γρήγορα. Εν έτει 2022 ο Η7Ν9 είναι ό,τι πιο φονικό έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα, πιο απειλητικός ακόμα κι από τον κορωνοϊό του 2020! Όταν διάβαζα αυτές τις πρώτες παραγράφους, αναρωτιόμουν αν η ελληνική έκδοση που ήλθε τον Μάιο του 2020 προσέθεσε στοιχεία που δεν υπήρχαν στην αγγλική!

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ξεχνά τον ιό και ξεκινά με την πλούσια 33χρονη Cecilia, που αποφασίζει να εγκαταλείψει τις επιχειρήσεις και να βρει τρόπο να σώσει την ανθρωπότητα από την αυτοκαταστροφή της. Συστήνει μια ομάδα από επτά κορυφαίους που τους επιδεικνύει το πρόβλημα (οικολογική καταστροφή, πόλεμος, ολοκαύτωμα, υπερκατανάλωση κ.ο.κ.), πείθοντάς τους ότι αξίζει να βρουν τη λύση! Το μυθιστόρημα φορτώνει με στοιχεία που παθιάζουν τον αναγνώστη: παγκοσμιοποίηση, διεθνείς απειλές, μια ομάδα σουπερηρώων, αν και τόσο ανθρώπινων, χρήμα, ύψιστος σκοπός, ίντριγκα, διλήμματα… Η επιστημονική φαντασία, πέρα από το μελλοντολογικό της υπόβαθρο, έχει και μια ουτοπική χροιά, μια στοχοθεσία να ξεπεράσει το παρόν.

ΤΟ ΕΡΓΟ αξιοποιεί πλήρως τις θεωρίες συνωμοσίας που ακούγονται και φτιάχνει ένα αληθοφανές σενάριο. Η ομάδα της Cecilia, προκειμένου να σώσει το περιβάλλον και να ωθήσει την ανθρωπότητα να παίρνει κοινωφελείς αποφάσεις, απελευθερώνει έναν ιό (ο οποίος σκοτώνει μερικές χιλιάδες ανθρώπους) και μετά προσφέρει δωρεάν εμβολιασμό, με τον οποίο εισάγει στους εγκεφάλους μικρομέλισσες (τεχνητές), που καθοδηγούν τη σκέψη.

ΕΠΕΙΔΗ είναι έργο επιστημονικής φαντασίας με μελλοντολογικά στοιχεία και έμφαση στη δράση και την ίντριγκα, πάσχει σε επίπεδο γλώσσας και ατμόσφαιρας (πλην της κινηματογραφικής διάστασης). Αυτό όμως που εξισορροπεί τα πράγματα, είναι τα διλήμματα ηθικής, τα οποία το χαρακτηρίζουν, απ’ τη στιγμή που τρεις απ’ τους εφτά αντιλαμβάνονται πως η Cecilia πέρασε τα όρια και χειραγώγησε μέσω μικρομελισσών και τους ίδιους, ώστε να μην αντιδράσουν στις αποφάσεις της. Δύο λοιπόν ζητήματα προκύπτουν: α) αξίζει κάποιοι να θυσιάσουν μερικές χιλιάδες ζωές για να σωθεί ο πλανήτης κι όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι; και β) όποιος μπορεί να χειραγωγήσει τα άτομα προς το κοινό συμφέρον, κάποια στιγμή ενδέχεται να εκμεταλλευτεί τη δύναμή του και να στρέψει τον κόσμο προς άλλου είδους επιδιώξεις.

Πάπισσα Ιωάννα