Μάικλ Οντάατζε, “Φώτα πολέμου”

Κατάσκοποι χωρίς κυνηγητό, μυστήριο χωρίς πυροβολισμούς, ενηλικίωση με πολλά ερωτηματικά για τον ρόλο της μητέρας στον πόλεμο. Ψυχολογικό κατασκοπικό, θα το έλεγα.

 

Michael Ondaatje “Warlight” 2018 Μάικλ Οντάατζε “Φώτα πολέμου”   μετ. Κ. Σχινά εκδόσεις Πατάκη -2020

Ο γνωστός συγγραφέας που έγινε γνωστός από την ταινία “Ο Άγγλος ασθενής”. Ξέροντας την ταινία, είπα να δοκιμάσω όχι το ίδιο το βιβλίο, απ’ όπου προέκυψε το film, αλλά ένα άλλο του μυθιστόρημα.

 

> O Mάικλ Oντάατζε γεννήθηκε στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα το 1943. Το 1952 μετακόμισε με τη μητέρα του και τα αδέλφια του στην Αγγλία. Σπούδασε στο Bishop's University του Κεμπέκ καθώς και στο πανεπιστήμιο του Τορόντο και στο Queen's University του Οντάριο, στον Καναδά. Το 1967 εξέδωσε την ποιητική συλλογή "Dainty Monsters". Η ποίηση αποτελεί βασικό κομμάτι του έργου και της γραφής του. Το 1970 εξέδωσε το υβριδικό έργο (ποίησης και πρόζας) "The Collected Works of Billy the Kid", ενώ το 1976 ακολούθησε το "Coming Through Slaughter". Το 1987 κυκλοφόρησε το "In the Skin of the Lion", το πρώτο του μυθιστόρημα. Mε το μυθιστόρημά του "The English Patient" (O Άγγλος ασθενής) κέρδισε το 1992 το βραβείο Booker και σημείωσε διεθνή εκδοτική επιτυχία, ενώ η ομότιτλη ταινία (κινηματογραφική μεταφορά του Anthony Minghella) κέρδισε 9 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και αυτό της καλύτερης ταινίας. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα "Anil's Ghost" (Tο φάντασμα της Aνίλ), 2000, που κέρδισε το βραβείο Mεντισίς καλύτερου ξένου μυθιστορήματος, "Divisadero", 2007, και "Τhe Cat's Table" (Το τραπέζι της γάτας), 2011. Έχει εκδώσει, επίσης, περισσότερα από είκοσι βιβλία ποίησης, κινηματογραφικά κ.ά. δοκίμια και έχει επιμεληθεί ανθολογίες καναδικού διηγήματος και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ("From Ink Lake: An Anthology of Canadian Short Stories", Viking, "The Faber Book of Contemporary Canadian Short Stories", Faber & Faber). Έχει δύο παιδιά με την πρώτη του σύζυγο, Kim Ondaatje. Ζει στο Τορόντο με τη δεύτερη σύζυγό του, πεζογράφο Linda Spalding, με την οποία συνδιευθύνουν τη λογοτεχνική επιθεώρηση "Brick: A Literary Journal".

ΔΥΟ ΠΑΙΔΙΑ, ο αφηγητής 14 ετών κι η αδερφή του Rachel 16 χρόνων, μένουν πίσω στο Λονδίνο του 1945, καθώς οι γονείς τους παίρνουν μετάθεση σε μια πολύ καλή θέση στη Σιγκαπούρη. Η ζωή λοιπόν ξεκινάει απ’ την αρχή με κηδεμόνα έναν φιλήσυχο αλλά αινιγματικό άνδρα, που του έχουν κολλήσει το προσωνύμιο “Σκόρος”! Το μεταπολεμικό Λονδίνο αφήνει πίσω τους βομβαρδισμούς και τον πόλεμο, αλλά μέσα του, κατά βάθος, τα κουβαλά χωρίς να μπορεί να κάνει παρθενορραφή για όσα επιβιώνουν ακόμα.

ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟ διάστημα το βιβλίο φλερτάρει με το Bildungsroman, καθώς ο νεαρός Nathaniel ενηλικιώνεται δίπλα στον Σκόρο και κυρίως δίπλα στον Σαΐτα, που ασχολείται με κυνοδρομίες και με παράνομες εισαγωγές σκύλων. Έτσι, δίπλα του μαθαίνει τη ζωή, τις γυναίκες, τη μεταπολεμική Αγγλία. Οι γονείς του λείπουν κι, ενώ ο πατέρας μάλλον είναι στη Σιγκαπούρη, η μητέρα άφησε πίσω τον μπαούλο που ετοίμαζε και …κανείς δεν ξέρει πού είναι. Η Nathaniel κι η Rachel μεγαλώνουν σχεδόν ως ορφανά, αυτόνομοι αλλά και αποπροσανατολισμένοι, αδιαφορούν για το σχολείο και ψήνονται στη δουλειά και στην καθημερινότητα των δύο “κηδεμόνων” τους. Τα πράγματα αλλάζουν άρδην όταν γίνεται μια συμπλοκή μεταξύ των Μυστικών Υπηρεσιών, γεγονός που στέλνει τα παιδιά να κρυφτούν σε σχολεία ανά τη γη…

ΟΛΑ δείχνουν πως ο πόλεμος άφησε πίσω του μυστικά. Το 1959, όταν πλέον ο εικοσιοκτάχρονος αφηγητής δουλεύει για το Κράτος, με αρμοδιότητα να ξεψαχνίσει έγγραφα που πιθανόν αποκαλύπτουν ατοπίες της Βρετανίας μέσα στον πόλεμο, ακόμα αναρωτιέται μέχρι ποιου σημείου είχε αναμιχθεί η μακαρίτισσα πλέον μητέρα του.

ΜΕ ΑΡΓΕΣ αποκαλύψεις φανερώνεται η δράση της μητέρας του στις μυστικές υπηρεσίες, από τη στρατολόγησή της όταν ήταν μικρομάνα μέχρι την κρυφή δράση της, από την αναχώρηση του άνδρα της μέχρι την εξ αποστάσεως προφύλαξη των παιδιών της, έστω κι αν η κόρη της την κρατούσε έκτοτε σε απόσταση.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ πιο πολύ και κοινωνικό. Αποκαλύπτει την ψυχοσύνθεση ενός παιδιού που ενηλικιώνεται μέσα στο μεταπολεμικό Λονδίνο, όχι σε μια φυσιολογική οικογένεια, αλλά λίγο αλητήρια, λίγο αυτόνομα. Μαθαίνει στην πράξη και στην πιάτσα, ψήνεται στην καθημερινότητα, ερωτεύτεται και εργάζεται. Κι από την άλλη, η Αγγλία που βγαίνει μέσα από έναν Παγκόσμιο Πόλεμο κρύβει μυστικά, προσπαθεί να βρει τον νέο της ρυθμό, ζυμώνει τις αντιθέσεις και τα παρασκήνια.

Πάπισσα Ιωάννα