Sunday, April 24, 2016

Η “ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ” του Ιωάννη

          Για πολλούς θεωρείται ένα θρησκευτικό βιβλίο οραματικής θεολογίας, για άλλους ένα μελλοντολογικό θρίλερ και για άλλους μια δυστοπική εικονοποιία. Πέρα από τις χριστιανικές-της πλευρές, που εμένα ως Πατριάρχη με αφορούν ιδιαίτερα!, γενικότερο ενδιαφέρον έχει πώς η λογοτεχνία έκτοτε και κυρίως των τελευταίων αιώνων, με όλη αυτή την αγνωστικιστική-αθεϊστική ρητορική και ιδεολογία, χρησιμοποίησε την “Αποκάλυψη” για να δημιουργήσει.
          Μην ξεχνάμε ότι στη μετάφραση του κειμένου προέβησαν τόσο ο Σεφέρης («Η Αποκάλυψη δεν είναι κείμενο ενός καιρού και μιας γενιάς ανθρώπων, αλλά όλων των καιρών και όλων των γενεών») όσο και ο Ελύτης, σύμπτωση που τουλάχιστον δείχνει την προσοχή που προκάλεσε το συγκεκριμένο κείμενο της Καινής Διαθήκης στη γενιά το ’30.
          Καθώς μπαίνουμε στη Μεγάλη Εβδομάδα κι όσο εγώ θα διακοπεύω στο χωριό, εκεί ψηλά στην Πίνδο, όπου τα έθιμα και η ανοιξιάτικη φύση σημαίνουν Ανάσταση, εσείς μπορείτε να προτείνετε έργα που έχουν αφετηρία-τους την Αποκάλυψη.
          -Κείμενα με εσχατολογικό περιεχόμενο,
          -Διηγήματα αλληγορικά,
          -Μυθιστορήματα με αποκαλυπτική δυστοπία
          -Κείμενα με το θέμα Παράδεισος-Κόλαση να τονίζεται
          -Έργα τέλος πάντως κάθε είδους που εμπνέονται από το κείμενο του Ιωάννη και δίνουν λογοτεχνικές προεκτάσεις, με νέα ματιά, ένθεη ή άθεη στάση, φιλοσοφική διάσταση, επιστημονική φαντασία ή θριλερική αφήγηση.
          Κι επειδή υποπτεύομαι ότι είναι κομμάτι δύσκολο, προεκτείνω τις προτάσεις-σας σε έναν δεύτερο επάλληλο αλλά ευρύτερο κύκλο: κείμενα με δυστοπικό – τιμωρητικό – εσχατολογικό περιεχόμενο, μελλοντολογικές δυστοπίες, κοινωνίες κόλασης κ.ο.κ.
Αρκεί να εξηγείτε, παρακαλώ, τουλάχιστον την υπόθεση του έργου και την ατμόσφαιρά-του.
         
Θα ευχηθώ Καλό Πάσχα σε όλους και θα καταθέσω τον οβολό-μου λίγο πριν φύγω για το χωριό.

Πατριάρχης Φώτιος

7 comments:

Πάπισσα Ιωάννα said...

“Ο μαιτρ της Δευτέρας Παρουσίας” του Leo Perutz (1923) (http://vivliocafe.blogspot.gr/2012/05/leo-perutz.html):

Το έργο ξεκινά ως αστυνομικό μυθιστόρημα όπου αναζητείται η αιτία ενός θανάτου και συνεχίζεται με μεταφυσικές νύξεις ως υπαρξιακό θρίλερ, με αναφορές στην «Αποκάλυψη». Η τελική εξήγηση δεν είναι καθόλου μεταφυσική αν και κινείται στα όρια της επιστημονικής φαντασίας με απόλυτες δόσεις αληθοφάνειας. Το κείμενο εν τέλει γίνεται ψυχαναλυτικής έμπνευσης αριστούργημα, ψυχανάλυση που ξεκίνησε από τον Φρόιντ στη Βιέννη, τα χρόνια που ζούσε ο Λέο Πέρουτς εκεί. Πυρήνας του έργου είναι οι ενοχές του καθενός, οι τύψεις που ξυπνάνε και ταλανίζουν τον καθένα, οι Ερινύες που έρχονται απρόσκλητες ή και προσκεκλημένες να οδηγήσουν σε αυτοκτονία τον άνθρωπο.

Καλή Μεγάλη Εβδομάδα
Π.Φ.

Anonymous said...

Δάντης - Η Θεία Κωμωδία. Μίλτον - Ο Χαμένος Παράδεισος. Για ευνόητους λόγους, που έχουν να κάνουν με την αναπαραγωγή, υπό ποιητική μορφή, ολόκληρων κομματιών της χριστιανικής θεολογίας.

Ένα παρόμοια φιλόδοξο -όχι στο ίδιο ύψος φυσικά- σύγχρονο εγχείρημα είναι η Τριλογία του Κόσμου του Φίλιπ Πούλμαν, και ειδικά το τρίτο μέρος, όπου περιγράφεται η επανάσταση των ανθρώπων εναντίον ενός 'δυνάστη Θεού', με εικόνες επουράνιων μαχών ανάμεσα σε αγγέλους, διαβόλους, ανθρώπους και φανταστικά πλάσματα, με στόχο την τελική επικράτηση στο θεϊκό σύμπαν.

Κι αν όλα αυτά απέχουν πόρρω από την ελληνορθόδοξη αντίληψη περί Πάσχα, ας αναφερθώ σε δύο κείμενα του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, τον Πεθαμένο και την Ανάσταση, όπου μέσα σε έναν ορυμαγδό από εικόνες και πληροφορίες αναδεικνύεται η ιδιότυπη ορθόδοξη οπτική του ιδιαίτερου Θεσσαλονικιού, καθώς και στο απάνθισμα θεωρητικών κειμένων με τίτλο Προς Εκκλησιασμον του ιδίου, όπου περιγράφεται η στενή σχέση του με το θείο και τη χριστιανική πίστη.

Anonymous said...


Καλή Ανάσταση

Simone said...

Καλημέρα σας,
Πασχαλινά Διηγήματα του Αλ. Παπαδιαμάντη
Πάσχα στο χωριό του Αντ. Σουρούνη
Ρωσικές Πασχαλινές ιστορίες των Ν. Γκόγκολ, Α.Τσέχωφ και Β. Κορολένκο.
Ευχές για καλό Πάσχα και καλή Ανάσταση!
Σουμέλα

Επιμηθέας said...


- Φάουστ του Γκαίτε - Δόκτωρ Φάουστους του Μάρλοου.
- Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα - Μ. Μπουλγκάκοφ
- Ο Χριστός ξανασταυρώνεται - Ν. Καζαντζάκης
- Αδελφοί Καραμάζοφ - Φ. Ντοστογιέφσκι

Καλή Ανάσταση

Anonymous said...

Ο υπνοβάτης
Μυθιστόρημα, Μαργαρίτα Καραπάνου

"Ο Θεός ήταν κουρασμένος… Έβλεπε τη γη του και πώς είχε καταντήσει… Οι άνθρωποι τον είχαν προδώσει. Αποφασίζει, λοιπόν, να στείλει στη γη ένα Θεό καινούργιο, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή τους, το Θεό που θα τους άξιζε. Έσκυψε τότε στη γη κι έκανε εμετό. Πάνω σ' ένα ελληνικό νησί. Το ελληνικό νησί, μικρόκοσμος της σημερινής Ελλάδας και γενικότερα του σύγχρονου πολιτισμού, ένας πύργος της Βαβέλ, όπου οι γλώσσες, οι ανθρώπινες σχέσεις, τα φύλα συγχέονται. Ο Μανόλης, ο νέος Μεσσίας, περνάει σ' αυτό το χώρο σαν υπνοβάτης, αγνοώντας μέχρι τέλους τη θεϊκή του φύση. Σαν υπνοβάτες, εξάλλου, περνούν και όλα τα άλλα πρόσωπα. Μία απεικόνιση του διαλυμένου κόσμου μας, αιχμηρή και απεγνωσμένα κωμική, όμως γεμάτη συμπόνια."

Anonymous said...


Μύθος του Ηρός
- Πλάτων, προγενέστερος της Αποκάλυψης που, και αυτή όπως και όλη η χριστιανική φιλολογία και όχι μόνο, αποτελεί μια ελάχιστη υποσημείωση στο έργο του που και αυτό είναι συνέχεια αυτού των προσωκρατικών. Ωστόσο, το όντως υπερβατικό είναι άρρητο, η τραγικότητα του ανθρώπου μη αναστρέψιμη και τα κάθε είδους σχετικά κείμενα, άσχετες έως και παντελώς βλακώδεις καρικατούρες, για να περνάει (στην καλύτερη περίπτωση) η ώρα, η ζωή κλπ.
Εν πάση περιπτώσει, καλή Ανάσταση ή καλή Ανάταξη ή ό,τι τέλος πάντων παρηγορεί τον καθένα.