“Στριπτήζ” του Ζορζ Σιμενόν

Ένας μικρόκοσμος σε γαλλικό καμπαρέ χάνει την ισορροπία-του, όταν εμφανίζεται η ταραχοποιός ενζενί. Κι εκεί που υπήρχαν οι φιλίες και οι ανταγωνισμοί, νέοι κραδασμοί διαταράσσουν την ισορροπία. Ο Σιμενόν ξέρει να χειρίζεται ψυχολογίες και συναισθήματα, κίνητρα και πάθη, σε μια μαεστρική συμφωνία.

 

Γαλλικός καφές με δυο σταγόνες κόκκινο κρασί: Georges Simenon “Strip tease” 1958 Ζορζ Σιμενόν “Στριπτήζ” μετ. Α. Μακάρωφ εκδ. Άγρα 2015

          Ξέρουμε τον Ζορζ Σιμενόν ως έναν πρωτοπόρο του αστυνομικού μυθιστορήματος, καθώς εμπλούτισε τη δράση και το σασπένς με κοινωνικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Κι αυτό ισχύει επειδή πρώτιστα είναι ένας αξιολογότατος συγγραφέας, που γνωρίζει να στήνει πλοκές αλλά και να φτιάχνει χαρακτήρες και σκηνές, ικανές να αποδώσουν δυσδιάκριτες αποχρώσεις.

          Δείτε λ.χ. το παρόν μυθιστόρημά-του. Όλα συμβαίνουν σε ένα νυχτερινό κέντρο των Καννών, όπου οι πελάτες απολαμβάνουν το στριπτήζ ευειδών κοριτσιών, νέων και μεγαλύτερων, από τη στρουμπουλή Μαριλού έως την πριμαντόνα της παρέας, την τριανταδυάχρονη Σελίτα. Η τελευταία εποφθαλμιά τη συζυγική θέση δίπλα στο αφεντικό Λεόν και γι’ αυτό βρίσκεται σε άρρητη σύγκρουση με τη γυναίκα-του, τη σαραντάχρονη Φλοράνς. Οι ισορροπίες είναι ήδη λεπτές, όταν εμφανίζεται η δεκαεννιάχρονη Μωντ Λερουά, που κόβει την ανάσα με τον αισθησιακό χορό-της και μπαίνει ως αουτσάιντερ ανταγωνίστρια μέσα στις λυκοφιλίες και συμμαχίες των κοριτσιών. Σημείωσα τις ηλικίες γιατί μέσω αυτών παίζεται και ένα παιχνίδι εξουσίας: η καθεστηκυία σύζυγος, η ώριμη πρώτη ερωμένη και η νεαρότατη επελθούσα ανταγωνίστρια.

          Αυτό που κάνει όλο και πιο έντονη την παρουσία-του, καθώς προχωρά η ανάγνωση, είναι οι ψυχολογικές αποτυπώσεις, που σκιτσάρονται με μια-δυο πινελιές και μας δίνουν να καταλάβουμε τις εντάσεις, τις εσωτερικές προκλήσεις, τις επιμέρους απειλές που ίπτανται ανάμεσα στους εργαζόμενους στο στριπτηζάδικο. Η Μωντ Λερουά είναι η πέτρα που ταράζει τη λίμνη, είναι η πέτρα του σκανδάλου καλύτερα που πυροδοτεί εξελίξεις σε μια εύθραυστη ούτως ή άλλως ισορροπία που υπήρχε έως τότε. Η Σελίτα τίθεται στο στόχαστρο των άλλων, ενώ κι η ίδια βρίσκεται σε μια διπλή μέγγενη από την οποία δεν μπορεί να απεμπλακεί.

          Το πολυγαμικό αυτό μικροπεριβάλλον (που δεν μένει στο επίπεδο του σεξ, ίσα ίσα που αυτό είναι δευτερεύων παράγοντας ή μέσο) μπορεί να αντιπαραβληθεί με τις ομάδες ζώων που υπάρχουν στη φύση, ένα κοτέτσι με έναν κόκορα ή μια αγέλη λιονταριών με έναν λέοντα. Το αρσενικό ως επικεφαλής απολαμβάνει τις πολυάριθμες συντρόφους-του, οι οποίες μάχονται και διαγκωνίζονται για να κερδίσουν την πρώτη θέση. Πρόκειται για ένα χαρέμι, όπου οι σύζυγοι διεκδικούν τα πρωτεία για τις ίδιες και για τα παιδιά-τους, ένα παιχνίδι μεταξύ των φύλων, αλλά κυρίως μεταξύ των ομόφυλων ανταγωνιστριών. Είναι πιο πολύ θέμα κοινωνικής κυριαρχίας, διαμάχη για την άνοδο στην ιεραρχία, κοκορομαχία για μια καλύτερη θέση στον μικρόκοσμο του καμπαρέ αλλά και στην ευρύτερη νυχτερινή κοινωνία…

Vincenzo Marinelli, "Ο χορός της μέλισσας στο χαρέμι", 1862

Πάνω σ’ αυτή τη βάση ο Σιμενόν αναδεικνύει ψυχικές καταστάσεις και κινήσεις σκακιέρας, άλλοτε μελετημένες κι άλλοτε αυθόρμητες και βεβιασμένες, ανακωχές και συμμαχίες, αναδιπλώσεις και μετωπικές επιθέσεις, ύπουλα μαχαιρώματα και ανέφελες λυκοφιλίες. Η εξέλιξη και το τέλος πιστοποιεί ότι ο ανθρώπινος ψυχισμός κρύβει δυσθεώρητα τάρταρα και θυελλώδεις ερήμους, που μπορεί να οδηγήσουν στη σωτηρία ή στην καταστροφή.

[Πρωτοδημοσιεύτηκε στο In2life στις 19/1/2016. Εδώ στολίζεται με εικόνες που κατέβασα από: annefloredanse.com, www.express.co.uk και www.thecinetourist.net]

Πατριάρχης Φώτιος