“Δολοφονίες προφητών” του Μεχμέτ Μουράτ Σομέρ

Τι θα γινόταν στην Ελλάδα αν γραφόταν ένα μυθιστόρημα με τραβεστί; Μπορεί να ακουγόταν στα μεσημεριανάδικα, αλλά έχω την εντύπωση ότι δεν θα σόκαρε, ούτε θα προβαλλόταν ως σκάνδαλο. Πόσο όμως η τουρκική κοινωνία, στην οποία η δυτικόστροφη ελίτ είναι πιο ανεκτική αλλά η πλειονότητα είναι συντηρητική, είδε το έργο του Σομέρ;

Τούρκικος γλυκός:

Mehmet Murat Somer

“Peygamber Cinayetleri”

İletişim Yayınları

2003

Μεχμέτ Μουράτ Σομέρ

“Δολοφονίες προφητών”

μετ. Ιώ Τσοκώνα

εκδόσεις Πατάκη

2011

Τη μέρα σακάκι, …τη νύχτα φούστα

            Ένας παράξενος, διαφορετικός κόσμος ανοίγεται μ’ αυτό το μυθιστόρημα μπροστά-μας. Ένας κόσμος τόσο ξένος, τόσο ιδιαίτερος για όλους εμάς του ετεροφυλόφιλους που βιώνουν τον έρωτα στη συνηθισμένη-του διάσταση, είτε ως αγάπη για ένα πρόσωπο είτε ως σαρκικό έρωτα με το άλλο φύλο. Ο τούρκος συγγραφέας στήνει το σκηνικό-του όπου οι ομοφυλόφιλοι και οι τραβεστί έχουν τη δική-τους νοοτροπία, ζουν και κινούνται με τις σεξουαλικές-τους επιλογές, με την ενεργητική ή παθητική συμπεριφορά-τους. Το έργο ωστόσο –φυσικά- δεν είναι προκλητικό, με ωμές περιγραφές και σκηνές πάθους, με λεπτομερή πλάνα που να σοκάρουν τον αμύητο αναγνώστη. Μένει στην καθημερινότητα και στις σχέσεις-τους χωρίς να θέλει να είναι το μάτι της κλειδαρότρυπας. Το κλαμπ όπου συχνάζουν, οι κουβέντες που έχουν στόχο τον υποψήφιο πελάτη, ζητήματα γυναικείας περιποίησης, η εναλλαγή ρόλων και αμφιέσεων ανάλογα με το αν λειτουργούν ως άνδρες ή ως γυναίκες…

            Από την άλλη, δεν υπάρχουν ζητήματα ταυτότητας. Δεν τίθεται το θέμα του Άλλου, όλοι οι χαρακτήρες είναι συνειδητοποιημένοι, δεν αντιμετωπίζουν συνειδησιακά προβλήματα, δεν σκέφτονται πλην λίγων περιπτώσεων τον περίγυρο, αλλά παρουσιάζονται να ζουν απόλυτα φυσιολογικά, όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Δεν ξέρω αν ο Σομέρ ανήκει σε κάποια από τις περιγραφόμενες κατηγορίες, αλλά τις παρουσιάζει όπως ένας άλλος συγγραφέας θα παρουσίαζε μια οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα, τους δικαστές, τους αγρότες, τις νοικοκυρές κ.ο.κ. Ο κόσμος-του είναι αρραγής χωρίς κενά και ψυχολογικές διακυμάνσεις, χωρίς κανείς να βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στο πριν και στο μετά.

            Ο συγγραφέας καταφέρνει να μας πείσει για τύπους τραβεστί, όπως ο πρωταγωνιστής, που δουλεύει σε ηλεκτρονικά συστήματα αλλά διαθέτει και ένα ποσοστό του κλαμπ όπου συχνάζουν τα «κορίτσια». Στην καθημερινότητά-του ζει ως άνδρας, ενώ τα βράδια ντύνεται γυναίκα και ψάχνεται. Δίπλα-του ο φανατικός ομόφοβος που αποδεικνύεται ομοφυλόφιλος μαζοχιστής και φυσικά οι «κοπέλες», άλλη από τις οποίες είναι υστερική και εξωστρεφής, άλλη ξεπεταρούδι που θέλει να βάλει στήθη, άλλη λαϊκιά με προφορά και χωρίς τρόπους κ.ο.κ. Ένα νυχτερινό σκηνικό, ένας παράλληλος κόσμος με τη δική-του ερωτική επιθυμία.

            Αχ, ξέχασα να πω ότι όλοι αυτοί αναζητούν έναν serial killer, έναν κατά συρροή δολοφόνο, που σκοτώνει όποια «κοπέλα» είχε προηγουμένως ανδρικό όνομα προφήτη από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη ή από το Κοράνι. Σχετικά γρήγορα ανακαλύπτουν ποιος είναι και προσπαθούν να τον εγκλωβίσουν επί τω έργω, με αποτέλεσμα το μυθιστόρημα να εξελίσσεται σε θρίλερ. Τα βήματα της δράσης μπλέκονται με τις μικρές σκηνές των τραβεστί και η αγωνία δεν αφήνει ασυγκίνητο τον αναγνώστη. Στο τέλος ο καφές …χαλάει, αφού η λύση δίνεται με το τέχνασμα του από μηχανής θεού, που αλλοιώνει την αλληλουχία, κι ακόμα περισσότερο το κλειδί με τα ονόματα των προφητών δεν εξηγείται διακειμενικά, ψυχαναλυτικά, συμβολιστικά ή με κάποιον άλλο τρόπο· παρουσιάζεται ως τυχαίο εύρημα των δραστών και έτσι χάνεται η όποια εμβάθυνση θα μπορούσε να δοθεί.

Πατριάρχης Φώτιος