Έτσι δεν τιτλοφορούνται άρθρα σε περιοδικά ποικίλης ύλης; Όπως «Τα 30 πράγματα που πρέπει να κάνει ο άνδρας μέχρι να παντρευτεί» ή «Τα 20 αντικείμενα που δεν πρέπει να λείπουν από την τσάντα της σύγχρονης γυναίκας» και άλλες τέτοιες γκλαμουριές; Απέναντι σ’ αυτά εμείς λέμε: «Τα μυθιστορήματα που θα ήθελες να έχεις μαζί-σου σε ένα ερημονήσι». Τόσο μαζόχες είμαστε…!!!
Ψηφίζοντας τα «καλύτερα» μυθιστορήματα, δεν δημιουργούμε έναν αντικειμενικό Κανόνα. Δεν προβάλλουμε τις αυθεντίες-μας, δεν θεσπίζουμε νόρμες. Πιο πολύ ανασκαλεύσαμε τις βιβλιοθήκες-μας και τις αναμνήσεις-μας και περιηγηθήκαμε στα βιβλία που μας στιγμάτισαν. Πιο πολύ δείξαμε τον ορίζοντα πρόσληψης της παγκόσμιας παραγωγής από το ελληνικό κοινό.
36 (βιβλιό)φίλοι του Βιβλιοκαφέ βρήκαν την ιδέα-μου γόνιμη και συμμετείχαν στην κάλπη. Τους ευχαριστώ για την αποδοχή που επιφύλαξαν στο εγχείρημά-μου και αφιερώνω την ψηφοφορία στον Ερνέστο Σάμπατο, τον αργεντίνο συγγραφέα που πέθανε σε ηλικία 100 χρονών το Σάββατο 30 Απριλίου 2011 (“Το τούνελ” μάλιστα πήρε δυο προτιμήσεις), ενώ η ψηφοφορία έβαινε προς τη λήξη-της.
Ιδού ποιοι προσέτρεξαν στο κάλεσμά-μου:
1. Γιάννης Φ.
2. FaneZan
3. Orsalia
4. Ντροπαλός
5. Μάρω
6. Johnny Panic
7. Πάνος Αλεξόπουλος
8. brouss
9. Λάμπρος Αλεξόπουλος
10. Ναυτίλος
11. inter-notes
12. Σταυρούλα Χαϊδεμενάκου
13. laurus nobilis
14. Νίκος
15. Δήμητρα
16. amadis de gaula
17. elsa
18. Book Obsessed
19. Ρουμπάκης
20. Πατριάρχης Φώτιος
21. Melpo
22. ΝΟ14ΜΕ
23. Librofilo
24. Antoine Doinel
25. stimeni lemonokoupa
26. Στάθης
27. Δημήτρης Αλεξίου
28. Sue
29. Νώντας Τσίγκας
30. Pellegrina
31. Simply Bergman
32. Δανάη
33. μιράντα
34. inverted_a
35. Κατερίνα Μαλακατέ
36. Despoina
Ο καθένας ψήφισε με τα δικά-του κριτήρια, άλλος πιο κλασικά άλλος πιο πρωτοποριακά, άλλος και τα δύο… Η τελική κατάταξη δείχνει ίσως μερικές πολύ καλές προτάσεις που αξίζει ο καθένας-μας να βάλει στα υπόψιν, ώστε να γευτεί και στο μέλλον νέες αναγνωστικές απολαύσεις. Ομολογώ ότι έμαθα για βιβλία που δεν ήξερα και μπήκα στον πειρασμό να αγοράσω μερικά που τα είχα αόριστα στον νου-μου αλλά τώρα πείστηκα ότι πολλοί απλοί άνθρωποι (όχι κριτικοί) τα έχουν διαβάσει και τα προτείνουν απερίφραστα.
Τα 8 πρώτα συνέλεξαν πάνω από 100 πόντους, μαζί με τα υπόλοιπα που σε φθίνουσα σειρά συνθέτουν έναν αξιανάγνωστο σύνολο. Ο πρώτος αριθμός δηλώνει τους πόντους κάθε βιβλίου και μέσα στην παρένθεση πόσοι φίλοι το προτίμησαν. Ιδού η λίστα:
ΕΡΓΟ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΠΟΝΤΟΙ
Η δίκη, Φραντς Κάφκα 155 (17)
Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκυ 130 (14)
Εκατό χρόνια μοναξιάς, Γκαμπιέλ Γκ. Μάρκες 125 (14)
Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, Λουί Φ. Σελίν 125 (14)
1984, Τζόρτζ Όργουελ 120 (16)
Αδελφοί Καραμάζωφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκυ 110 (12)
Πόλεμος και ειρήνη, Λέο Τολστόι 100 (11)
Το μαγικό βουνό, Τόμας Μαν 100 (11)
Το όνομα του ρόδου, Ο. Έκο 095 (12)
Αναζητώντας το χαμένο χρόνο, Μ. Προυστ 095 (10)
Δον Κιχώτης, Μ. Θερβάντες 095 (10)
Ο ηλίθιος, Φ. Ντοστογιέφσκυ 090 (10)
Ο μικρός πρίγκηπας, Α. Σαιντ ντε Εξυπερί 085 (10)
Ο ξένος, Α. Καμύ 085 (10)
Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι, Ό. Ουάιλντ 080 (9)
Οδυσσέας, Τζ. Τζόις 080 (8)
Λολίτα, Β. Ναμπόκοφ 080 (10)
Οι Άθλιοι, Β. Ουγκό 080 (10)
Περί τυφλότητος, Ζ. Σαραμάγκου 070 (9)
Μόμπι Ντικ, Χ. Μέλβιλ 070 (9)
Ανεμοδαρμένα ύψη, Ε. Μπροντέ 070 (8)
Η πανούκλα, Α. Καμύ 065 (8)
Ο πύργος, Φρ. Κάφκα 065 (8)
Ο φύλακας στη σίκαλη, Τζ. Σάλιντζερ 065 (8)
Η αβάστακτη ελαφρότητα του είναι, Μ. Κούντερα 065 (7)
Οι υπνοβάτες, Χ. Μπροχ 065 (7)
Το κουρδιστό πουλί, Χ. Μουρακάμι 065 (7)
Η φάρμα των ζώων, Τζ. Όργουελ 065 (10)
Τα σταφύλια της οργής, Τζ. Στάινμπεκ 065 (10)
Άννα Καρένινα, Λ. Τολστόι 060 (8)
Μεγάλες προσδοκίες, Κ. Ντίκενς 060 (7)
Ανατολικά της Εδέμ, Τζ. Στάινμπεκ 060 (6)
Το βιβλίο της ανησυχίας, Φ. Πεσόα 060 (6)
Μαντάμ Μποβαρύ, Γκ. Φλομπέρ 055 (8)
Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, Ρ. Μούζιλ 055 (6)
Καθώς ψυχορραγώ, Γ. Φόκνερ 050 (6)
Ο λύκος της στέπας, Χ. Έσσε 050 (6)
Πέδρο Πάραμο, Χ. Ρούλφο 050 (5)
Το κόκκινο και το μαύρο, Σταντάλ 045 (7)
Ντέμιαν, Χ. Έσσε 045 (6)
Δόκτωρ Ζιβάγκο, Μπ. Πάστερνακ 045 (5)
Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας, Γκ.Γκ. Μάρκες 045 (5)
Το άρωμα, Π. Ζύσκιντ 045 (5)
Για ποιον χτυπά η καμπάνα, Ε. Χέμινγουεϊ 040 (6)
Dune, Φ. Χέρμπερτ 040 (5)
Περηφάνια και προκατάληψη, Τζ. Όστεν 040 (5)
Περηφάνια και προκατάληψη, Τζ. Όστεν 040 (5)
Η καρδιά του σκότους, Τζ. Κόνραντ 040 (5)
Δόκτωρ Φάουστους, Τ. Μαν 040 (5)
Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, Β. Γκαίτε 040 (5)
Ελπίζω να μέτρησα σωστά (έκανα δύο καταμετρήσεις με διαφορετικό τρόπο, ώστε να περιορίσω το περιθώριο λάθους). Συγχωρήστε-με αν κάπου έσφαλα. Υπήρχαν έργα με δύο-τρεις διαφορετικές μεταφράσεις στον τίτλο-τους, αφαιρέθηκαν συλλογές διηγημάτων ή ελληνικοί τίτλοι.
Ενδιαφέρουσες θα ήταν επιμέρους παρατηρήσεις, όπως ποιοι είναι οι αγαπημένοι συγγραφείς-μας, από ποιες λογοτεχνίες-γλώσσες επηρεαζόμαστε περισσότερο, σε ποιες περιόδους ανήκουν τα επιλεγμένα έργα, προτιμώνται τα ρεαλιστικά/παραδοσιακά ή τα μοντέρνα/πρωτοποριακά, ακολουθήσαμε τα παραδεδεγμένα ή καινοτομήσαμε κ.ο.κ..
Εύκολα λ.χ. μπορεί κανείς να δει την συχνή αναφορά στον ρώσο συγγραφέα Φ. Ντοστογιέφσκυ (2η, 6η και 12η θέση!!!), η προτίμηση στις μεγάλες γλώσσες (γερμανική, ρωσική, ισπανική, γαλλική, αγγλική ...), η εστίαση σε ευρωπαϊκά έργα, η μικρή παρουσία γυναικών κ.ο.κ.
Μπορούμε να μιλάμε για μέρες πάνω στα αποτελέσματα. Ελπίζω όλη αυτή η διαδικασία να ήταν ένα γερό εφαλτήριο για περαιτέρω ορειβασία στις κορυφές της παγκόσμιας μυθιστοριογραφίας.
Πατριάρχης Φώτιος
59 comments:
Προς μελέτη η λίστα, άλλωστε καλοκαίρι έρχεται! Καλημέρα Πατριάρχη!
ΝΟ14ΜΕ,
ειλικρινά, φίλε-μου, δεν έχω διαβάσει πολλά από αυτά. Και τώρα νιώθω ότι αξίζει να ασχοληθώ μαζί-τους, ασχέτως αν, μετά την ανάγνωσή-τους, θα συμφωνήσω ή όχι με την υψηλή αξιολόγηση που κατέκτησαν.
Τουλάχιστον έχουμε μια καλή συλλογή προτάσεων.
Καλό μήνα
Πατριάρχης Φώτιος
Καλό μήνα, αναμενόμενα τα αποτελέσματα,βοήθησαν και οι επανεκδόσεις ορισμένων κλασσικών μυθιστορημάτων τα τελευταία 2-3 χρόνια. Θα ήταν ενδιαφέρον να δει κανείς τι θα ψήφιζε ο κόσμος πριν από 10 χρόνια σε μια αντίστοιχη ψηφοφορία - σίγουρα δεν θα υπήρχε ο Μουρακάμι - όπως και τι θα ψηφίζει σε 10 χρόνια, είμαι σίγουρος ότι θα υπάρχει εκεί ο Wallace και ίσως ο Bolano. Γιατί όμως μόνο 36 "τολμηροί";Τι φοβήθηκαν άραγε;
γρηγορες παρατηρήσεις:
α) Προτιμώ τον Πύργο από τη Δίκη, για εντελώς υποκειμενικούς λόγους
β) Αγνοώ (οχι ως τίτλους) το Ταξιδι στην άκρη της νυχτας και τους Υπνοβάτες (που ειναι νομιζω τρίτομο). Πιο από τα δυο μου συτηνετε πρώτα για να ξεστραβωθώ;;:)
γ) Ηδη σε αυτη τη λίστα υπάρχουν δυο (πολύ καλά ασφαλώς) που εγώ στην άλλη (ξερετεποια) θα τους δωσω ..βατομουράκι!
δ) Του Πεσόα δεν ειναι δοκίμιο; (η ανησυχία εννοώ. Το εχω διαβασει-σαν στοχασμοί μου φαίνεται, μυθιστόρημα είναι;
ε) μια και σχολιάζουμε τη λίστα, και μια και εχει μεσα Καμύ: "Ο ξένος" ισως ειναι πιο γνωστό, . Αλλά η "πανούκλα" ειναι μεγαλειώδες βιβλίο, κατά τη γνώμη μου (θελω να πω, απλά, αν ειναι να εχει Καμύ η λίστα, θα "έπρεπε" να εχει την πανούκλα, αλλά ισως δεν ειναι τοσο γνωστή)
Ενδιαφέρουσα η λίστα, αγαπητέ Πατριάρχη... λίγα προσωπικά σχόλια μόνο:
1. Ποτέ δεν κατάλαβα τη διαφορά νουβέλας και μυθιστορήματος... Απ ό,τι φαίνεται ίσως να είναι μόνον θέμα έκτασης ή αριθμού λέξεων ή ορισμού από τον συγγραφέα ή τον εκδότη ή τους κριτικούς. Πάντως με βάση αυτούς θα έλεγα ότι ο Μικρός πρίγκηπας και η Φάρμα των ζώων είναι νουβέλες.
2. Μου κάνει εντύπωση η παρουσία του Ζύσκιντ στη λίστα, που προσωπικά δεν τον θεωρώ σπουδαίο μυθιστοριογράφο.Και ο Έκο είναι αρκετά υπερτιμημένος κατά τη γνώμη μου...
3. Αν ο Κούντερα, που τον εκτιμώ ιδιαίτερα, έβλεπε ότι σε μια τέτοια λίστα κατείχε την ίδια θέση με του Υπνοβάτες του Μπρόχ, που τους θεωρούσε ένα από τα αριστουργήματα του προηγούμενου αιώνα, θα αισθανόταν ιδιαίτερα κολακευμένος...
4. Ο Κάφκα είναι ο αντιπροσωπευτικότερος συγγραφέας του 20ου αιώνα... και πολύ φοβάμαι και του 21ου... Δύο έργα του στη λίστα... και αν δεν υπήρχε το μπλέξιμο με τις νουβέλες είμαι βέβαιος ότι και η Μεταμόρφωση θα ήταν μέσα!
5. Με το ζόρι ο Φλωμπέρ και ο Σταντάλ στη λίστα και έμειναν εκτός η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Χένρυ Τζέημς, ο Μπαλζάκ, ο Κορτάσαρ και ο Φουέντες... Γιατί άραγε;
Από άλλη με δυο βιβλία του ο Μαρκές είναι ο μόνος εκπρόσωπος του μαγικού ρεαλισμού (αν εξαιρέσουμε τον Ρούλφο), που αν και είναι σημαντικός δε νομίζω ότι είναι καλύτερος του Φουέντες ή του Κορτάσαρ, κάθε άλλο... Ίσως το Νόμπελ να έχει παίξει το ρόλο του... ή ο κινηματογράφος ή ποιος ξέρει τι άλλο...
Μόλις είδα τον τίτλο της ανάρτησης φούντωσα,διότι ποτέ δε θα μπορέσω να δεχτώ στην ίδια πρόταση τη συνύπαρξη των λέξεων "μυθιστόρημα"(ή ταινία,δίσκος,πίνακας κλπ) και "πρέπει".Καλά οι καταναγκασμοί της επιβίωσης,αλλά ο καταναγκασμός στην Τέχνη είναι η απόλυτη διαστροφή!
Τη διαφορά νουβέλας και μυθιστορήματος ούτε εγώ την έχω καταλάβει ακριβώς,εν προκειμένω μόνο την έκταση αντιλαμβάνομαι ως κριτήριο ειδολογικού διαχωρισμού και γι'αυτό άλλωστε είχα διστάσει να ψηφίσω τη "Μεταμόρφωση",που είναι το πιο αγαπημένο μου έργο του Κάφκα.
Η Γουλφ μου λείπει οδυνηρά απ'τη λίστα κι ακόμα περισσότερο όταν υπάρχει ο Ζίσκιντ,ενώ μόνο που βλέπω τον Μάρκες να ισοψηφεί με τον Σελίν,μου ανεβαίνει η πίεση!
Νιόβη,Μπροχ δεν έχω διαβάσει,αλλά σε παρακαλώ να ορμήξεις στο Ταξίδι,γιατί καίγομαι να μάθω τις εντυπώσεις σου! :)
Α,την Όστεν γιατί την αντέστρεψες;
"Περηφάνια και προκατάληψη, Ό. Τζέιν"
Για τον Μπροχ, το σημαντικότερο κείμενο ειναι, κατά τη γνώμη μου, "Ο Θάνατος του Βιργίλιου" - πολύ δύσκολο στη μετάφρασή του. (Αποδόθηκε στα ελληνικά από τον Γ. Κεντρωτή)
Johnny,
το "πρέπει" του τίτλου, όπως εξηγώ κάτω απ' αυτόν, είναι ειρωνικό. Φυσικά και δεν υποτασσόμαστε σε νόρμες και πρέπει.
Ευχαριστώ για την επισήμανση για την Όστεν. Το άλλαξα ήδη.
Πατριάρχης Φώτιος
Μα φυσικά και είναι ειρωνικό,αναφέρομαι στην πρώτη μου αντίδραση πριν ξεκινήσω να διαβάζω το κείμενο... :)
Αρκετά "ασφαλές" θα έλεγα πως είναι το αποτέλεσμα. Πολύ περιεκτική, από την άλλη, ως λίστα προτάσεων για μελλοντικές αναγνώσεις! Θα μου άρεσε πολύ, επίσης, να δω και μία αντίστροφη λίστα - δλδ μία λίστα με εκείνα που συγκέντρωσαν τους λιγότερους βαθμούς.
Θα συμφωνήσω με τον Johnny πως το μόνο κριτήριο κατάταξης ενός κειμένου στην μία από τις δύο κατηγορίες, νουβέλα ή μυθιστόρημα, είναι η έκτασή του. Βέβαια, η διάκριση ίσως να είναι μόνο δική μας, δηλαδή ελληνική, διότι στο εξωτερικό η ίδια λέξη -novel- χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει και τα δύο είδη.
Υπάρχει ο όρος novella (νουβέλα) με κριτήριο ακριβώς την έκταση (μικρό novel) Επίσης εχει προκύψει και το novelette (μεταξύ short story και novella)
Δείτε
http://en.wikipedia.org/wiki/Novella
novelette (μεταξύ short story και novella).
Φανταστείτε ψηφοφορία για το προσφιλέστερο novelette!!!
Sue,
υπάρχουν πάρα πολλά μυθιστορήματα, πάνω από εκατό εικάζω, που πήραν ένα Β (5 βαθμούς) ή ένα Α (10 βαθμούς). Ακόμα κι αυτά όμως δεν είναι στον πάτο της λίστας, αφού κέρδισαν τη συμπάθεια έστω και ενός αναγνώστη. Αντίθετα, πολλά άλλα δεν πήραν τίποτα...
Ναυτίλε,
δεν βλέπω γιατί ένας συγγραφέας σαν τον Σταντάλ ή τον Φλομπέρ πρέπει να λέει κάτι στον αναγνώστη του 21ου αιώνα. Μπορεί να κουβαλάνε περγαμηνές, να έχουν χαρακτηρίσει τον γαλλικό ρεαλισμό, να στιγμάτισαν μια εποχή, να..., να..., αλλά είναι πλέον παρωχημένοι, κατά τη γνώμη-μου, και αν-επίκαιροι αισθητικά. Αντίθετα, ο Ντοστογιέφσκυ είναι διαχρονικός, γιατί δεν μιλά μόνο για την εποχή-του, αλλά εκφράζει ψυχολογικά και υπαρξιακά όλες τις εποχές. Προφανώς κάποιος μπορεί να διαφωνεί μ' αυτήν την ανάλυση, αλλά η ετυμηγορία του κοινού δείχνει μάλλον αυτό που λέω.
Καλές αναγνώσεις
Πατριάρχης Φώτιος
Αν ο Κούντερα, που τον εκτιμώ ιδιαίτερα, έβλεπε ότι σε μια τέτοια λίστα κατείχε την ίδια θέση με του Υπνοβάτες του Μπρόχ, που τους θεωρούσε ένα από τα αριστουργήματα του προηγούμενου αιώνα, θα αισθανόταν ιδιαίτερα κολακευμένος...
Ναι, αλλά αν έβλεπε το 1984 -ένα όπως είχε γράψει (στις Προδομένες Διαθήκες, αν θυμάμαι καλά) κακό μυθιστόρημα, που υποβαθμίζει τη ζωή σε πολιτική και την πολιτική σε προπαγάνδα- μάλλον θα δυσανασχετούσε.
Υ.Γ. Για να μην μιλήσουμε για τον Έκο, που όπως μαθαίνουμε από το μεταφραστή του Γιάννη Η. Χάρη, δεν τον εκτιμά ιδιαίτερα...
Μέτρησα 47, σωστά;
http://bit.ly/m54EpD
Όλη αυτή η ψηφοφορία μου θύμισε τα τριάντα βιβλία που προτείνει ο αγαπημένος μου Νίκος Δήμου.
http://doncat.blogspot.com/2007/09/blog-post_07.html
Αν και δεν πρόκειται μόνο για μυθιστορήματα, είναι καλό να το έχουμε υπ' όψιν μας. Μπορεί τώρα να πείτε ποιος είναι αυτός που θα μας πει ποια βιβλία θα έπρεπε να έχει διαβάσει ενας καλλιεργημένος άνθρωπος.Αυτή όμως ειναι η προσωπική του άποψη που δε μας την επιβάλλει,απλώς προτείνει.
inverted_a,
είναι 48, αν δεν κάνω κι εγώ λάθος.
Μάρω,
η λίστα του Δήμου είναι αντιπροσωπευτική ανά εποχή και επομένως έχει ιστορική αξία, αλλά μερικά έργα μπορεί να μην έχουν καμμία αισθητική αξία για τον αναγνώστη του σήμερα. Η δική-μας λίστα απ' την άλλη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι "καλύτερη", αφορά στην οπτική ενός σύγχρονου Έλληνα, με τις διαστρεβλώσεις και τις αυταπάτες, με τις παρωπίδες κ.ο.κ. αλλά και με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αναγνωστικής συνείδησης του 21ου αιώνα.
Πατριάρχης Φώτιος
Μια παρατηρηση.Το Dune ειναι το πρωτο βιβλιο της σειρας και οχι ολη η σειρα,τα αλλα βιβλια της σειρας εχουν διαφορετικο τιτλο(μεσσιας του ντιουν,τα παιδια του ντιουν κλπ.).Ειναι ενα απο τα καλυτερα βιβλια sci-fi και ειναι κριμα να μην συμπεριλαμβανεται στην λιστα,εφοσον εχει ψηφιστει.
Είναι 48, σωστά, δικό μου λάθος.
Διόρθωσα τη λίστα και αν θέλει κάποιος να δει το αποτέλεσμα οπτικoποιημένο, υπάρχει εδώ: http://bit.ly/m54EpD
Δήμητρα,
το εκλογοδικείο δικαίωσε την πολύ διακριτικά διατυπωμένη ένστασή-σου. Συγγνώμη για το λάθος που διορθώθηκε πάραυτα.
Έτσι τώρα, inverted-a, είναι 49 τα μυθιστορήματα.
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος
Με όλο το σεβασμό Φώτιε, επίτρεψέ μου να διαφωνήσω.
Ο Φλωμπέρ, ο Σταντάλ αλλά και ο Μπαλζάκ έχει πολλά να πει στον αναγνώστη του 21ου αιώνα. Πολύ περισσότερα από τον κάθε Ζύσκιντ... Αν ο Μπουβάρ και ο Πεκυσέ δεν σημαίνει κάτι γι αυτόν τον αναγνώστη (για να αναφερθώ σε αυτό μόνο το έργο), το "πρόβλημα" μπορεί να είναι στον αναγνώστη και όπως θα έλεγε σκανδαλιστικά ο Σταντάλ,του οποίο το Κόκκινο και Μαύρο είχε πουλήσει μόνον πέντε αντίτυπα, δεν απευθύνονται παρά "to the happy few"...
Βιάστηκα λίγο να συμφωνήσω για τον διαχωρισμό νουβέλας-μυθιστορήματος. Υπάρχουν πολλές περισσότερες διαφορές (εκτός της έκτασης του κειμένου) μεταξύ μυθιστορήματος και νουβέλας και βέβαια, επίσης, δεν είναι μόνο ελληνικός ο διαχωρισμός αυτός αλλά στις ξενόγλωσσες (αγγλικές) κριτικές κυριαρχούν οι διακριτές λέξεις novel και short story. Το novella δεν είναι συχνό ακόμη και για μικρότερης έκτασης κείμενα.
Ομολογώ ότι εμένα οι εξαντλητικές περιγραφές των Γάλλων ρεαλιστών,είτε ρωμαλέες είτε λεπταίσθητες,συχνά με εξαντλούν και ενίοτε πηδάω και καμιά σειρούλα,εδικά όταν αυτές εκπίπτουν στη φωτογραφική αναπαράσταση(συγνώμη,είμαι παιδί της βιαστικής εποχής μου) κι επίσης αισθάνομαι,όπως ο Φώτιος,ότι ο Ντοστογιέφσκι έχει μεγαλύτερη ισχύ, ίσως λόγω ενός ιδιαίτερου δαιμονικού στοιχείου(αυτός ο κολασμένος "υπαρξισμός" του και όχι μόνο) που γοητεύει άμεσα κάθε γενιά.Από την άλλη όμως,διαβάζοντας σχετικά πρόσφατα την "Αισθηματική Αγωγή" του Φλωμπέρ και παρά την κάποια ανία που με κατέλαβε σε ορισμένα σημεία,αισθάνθηκα ότι είναι ένα έργο σχεδόν μοντέρνο το οποίο μπορεί να χαρακτηρίσει κάλλιστα τον εικοστό αιώνα και,μέσα από τις πάντα αναγκαίες αφαιρέσεις κι αναλογίες,την δική μας,σημερινή εποχή(δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το αγαπούσε τόσο ο Μπέκετ).Όσο για τον Μπαλζάκ,έχω διαβάσει μόνο δύο,το ένα θα μπει στην...άλλη λίστα και το άλλο είναι ο "Μπαρμπα-Γκοριό",που το θεωρώ μυθιστόρημα συγκλονιστικό κι αγέραστο.Ίσως λοιπόν να μη διασώζεται από τη φθορά του χρόνου το σύνολο του έργου ενός μεγάλου συγγραφέα(όχι ίσως,σίγουρα),αλλά το αληθινά σημαντικό έργο παραμένει πάντα σημαντικό,έστω κι αν η συχνά χαώδης αισθητική απόκλιση δε μας επιτρέπει να το γευτούμε στον ύψιστο βαθμό.Το βέβαιο είναι πως το ουσιαστικά σύγχρονο δεν ορίζεται από την χρονολογική συγχρονία ούτε από τον εφήμερο συγχρονισμό με τα αμφίβολα γούστα των πολλών.Όπως έλεγε κάποιος(ο Πήτερ Μπρουκ,νομίζω),"σύγχρονο είναι ό,τι με αρπάζει απ'το λαιμό", είτε Ευριπίδης είναι αυτό είτε Σουίφτ είτε Φλωμπέρ είτε Καμύ είτε Μπολάνιο κ.ο.κ.
@Sue
Εγώ πάλι γιατί νόμιζα ότι short story λέμε το διήγημα;
Τζόνυ, εννοείται πως δε μιλάμε για το σύνολο του έργου τους, αν και
για τον Φλωμπέρ αυτό ισχύει για όλα τα έργα της ώριμης ηλικίας του (είναι ελάχιστα εξάλλου) και για την εντυπωσιακή σε όγκο και ποιότητα αλληλογραφία του (αν την συμπεριλάβουμε κι αυτή στα έργα του).
Όσο για τον Σταντάλ αν εξαιρέσω τα δυο μεγάλα του μυθιστορήματα,τα υπόλοιπα που έγραψε δεν άξιζαν όσο αυτά. Αλλά μας άφησε εξαιρετικά ημερολόγια και απομνημονεύματα (έχουν μεταφραστεί μόνον οι Αναμνήσεις εγωτισμού από τον Τίτο Πατρίκιο) και Ταξιδιωτικά (υπήρξαν το πρότυπο για τον Ζέμπαλντ).
Ο Μπαλζάκ βέβαια με τόσα πολλά που έγραψε πρέπει να περάσει από μεγαλύτερο κόσκινο. Έχοντας όμως διαβάσει καμιά εικοσαριά θα έλεγα ότι πάνω από τα μισά τα βρήκα τουλάχιστον εξαιρετικά και αναμφίβολα έχουν να πουν πολλά στο αναγνώστη του 21ου αιώνα. Ο δικός μου όμως αναγνώστης δεν είναι "βιαστικός" ... είναι εραστής της βραδύτητας (ά ρε Κούντερα)...
Και κάτι άλλο: οι μεταφράσεις των περισσότερων μυθιστορημάτων του Μπαλζάκ στη γλώσσα μας ελάχιστη σχέση έχουν με το πρωτότυπο ενώ ο Φλωμπέρ υπήρξε πιο τυχερός!
Ναι,το ξέρω,η βραδύτητα είναι η ιδανική συνθήκη για την επίτευξη της εγγύτητας,αλλά τι να κάνω που εγώ εκών άκων είμαι περισσότερο της τατύτητας.Ίσως γι'αυτό μου αρέσουν και τόσο τα διηγήματα.Ειδικά με τις περιγραφές έχω πρόβλημα,δεν αντέχω να διαβάζω την περιγραφή ενός σαλονιού επί τρεις σελίδες,πλήττω θανάσιμα με την αναλυτική σκηνογραφία,ενώ αντιθέτως τις εμψυχωμένες περιγραφές ενός Παπαδιαμάντη λ.γ. τις βρίσκω μεθυστικές.Πάντως ο Φλωμπέρ μού έκατσε δύο στα δύο,να πάω για Μπουβάρ και Πεκυσέ,λες;
@ Johnny
Μα έτσι, είναι.
short story=διήγημα
novel=μυθιστόρημα
Τούτες οι δύο λέξεις όπως έγραψα κυριαρχούν στις ξενόγλωσσες κριτικές. Ίσως γιατί δεν ευδοκιμεί η ενδιάμεσης έκτασης φόρμα, ίσως γιατί κάτι τέτοιο (ένα κείμενο μικρότερο του μυθιστορήματος και μεγαλύτερο του διηγήματος) σχολιάζεται περιφραστικά, ο όρος novella=νουβέλα δεν είναι καθόλου συχνός. Ή τουλάχιστον, εγώ δεν τον έχω συναντήσει.
Ελπίζω τώρα, να ήμουν πιο σαφής. :-)
Το θέμα των ρεαλιστών του 19ου αιώνα είναι ένα μεγάλο ζήτημα και χαίρομαι που κι από εδώ συζητιέται από ανθρώπους που το ξέρουν καλά.
Οι γάλλοι (Σταντάλ, Ζολά, Φλομπέρ, Μπαλζάκ) και οι ρώσοι (Ντοστογιέφκσυ, Τολστόι, Γκογκόλ κ.ο.κ.) πεζογράφοι είναι μεγάλο κεφάλαιο για την ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Επειδή όμως κάθε εποχή αναθεωρεί τις κορυφές με τα δικά-της κριτήρια, ποια θέση εντέλει κατέχουν σήμερα;
Κατά τη γνώμη-μου (που είναι ειλικρινά υποκειμενική), η βραδύτητα της ανάγνωσης, η εμμονή στην περιγραφή, η εστίαση σε σημεία που σήμερα φαίνονται περιττά, ο ρεαλιστικός κόσμος που φαντάζει παρωχημένος, η σύλληψη της πραγματικότητας με την επίφαση της αντικειμενικότητας που στην εποχή-μας θεωρείται απατηλή είναι στοιχεία που δεν τους κάνουν διαχρονικούς.
Πρέπει επομένως να βρούμε τι άλλο μπορούμε να κρατήσουμε ως παρακαταθήκη από το έργο-τους.
Προσωπικά μου αρέσει ο "δαιμονικός" υπαρξιακός χαρακτήρας του Ντοστογιέφκσυ και λιγότερο οι προβληματισμοί του Τολστόι. Όσο για τους Γάλλους προσπαθώ κάθε φορά που τους διαβάζω να βρω κάτι που θα με κρατήσει εγρήγορο, αλλά συνήθως αποθαρρύνομαι σχετικά εύκολα. Οι ψήφοι των φίλων και η στοχαστική συνηγορία του Ναυτίλου δεν με έκαναν να αλλάξω γνώμη, αλλά με ώθησαν τουλάχιστον να διαβάσω μερικές κορυφές που δεν ξέρω, με την ελπίδα να πειστώ.
Θα ήθελα να ακούσω συγκεκριμένα έργα και τι έχουν πουν στον αναγνώστη τού σήμερα. Και φυσικά δεν φταίει ο αναγνώστης κάθε εποχής που δεν αναγνωρίζει το κλασικό (αν αυτό το κλασικό έχει πάψει πλέον να συγκινεί)... κάθε γενιά προσλαμβάνει το παρελθόν με άλλο τρόπο και δεν μπορούμε να μη βλέπουμε τις αλλαγές στην αναγνωστική συμπεριφορά, ειδικά μεταξύ βιβλιόφιλων που αγαπούν τα ποιοτικά βιβλία και όχι τα απλά ευπώλητα.
Πατριάρχης Φώτιος
@Sue
σαφής ήσουν εξαρχής,εγώ δεν διάβασα το "δεν" της τελευταίας σου πρότασης και μπερδεύτηκα...
Φώτιε,για παράδειγμα, στις μπαλζακικές εξαντλητικές περιγραφές ενός αστικού σπιτιού βρίσκονται τα πάντα... οι νοοτροπίες των ιδιοκτητών και οι αλλαγές που αυτές υπέστησαν, οι αντιλήψεις της εποχής, όπου γίνεται η περιγραφή αλλά και των προηγούμενων εποχών... η λεπτή ειρωνεία του συγγραφέα που ενίοτε φτάνει στην περιφρόνηση... ο ελεγειακός τόνος για ό,τι ευγενές χάνεται. Και ας μην ξεχνάμε ότι ο Μπαλζάκ γράφει σε μιαν εποχή και σε μια χώρα που ουσιαστικά διαμόρφωσε όλη τη σύγχρονη εποχή μας (κατά Χομπσμπάουμ-η Εποχή των επαναστάσεων).
Και μια σημείωση: τον Ζολά αν και τον εκτιμώ δεν τον βάζω στο ίδιο ύψος με τον Μπαλζάκ.
ΥΓ.1 Τίποτε υποκειμενικότερο των αντικειμενικών περιγραφών των "ρεαλιστών" Μπαλζάκ και Φλωμπέρ (τον Σταντάλ δυσκολεύομαι να τον χαρακτηρίσω ρεαλιστή)
ΥΓ2. Μπουβάρ και Πεκυσέ... τους συνιστώ ανεπιφύλακτα... και για σένα και για τον Τζόνυ. Τώρα μάλιστα που κυκλοφόρησε και σε μετάφραση Κυριακίδη από τις εκδ. Πόλις
Ναυτίλε,
είσαι σαφής, αν και πολύ κοινωνιολογικά, πολύ ιστορικίστικα μού φαίνονται όλα αυτά. Λ.χ. δεν διαβάζουμε τους αρχαίους τραγικούς για να καταλάβουμε καλύτερα την Αθήνα, ΑΝ μέσα στο έργο-τους δεν αποδίδονται αξίες που προβληματίζουν ή ισχύουν έως σήμερα.
Καταλαβαίνω ότι στο έργο όλων αυτών για τους οποίους συζητάμε βλέπουμε την ανάδυση της αστικής τάξης με όλη την ορμή αλλά και την παθογένειά-της. Από εκεί και έπειτα επιφυλάσσομαι, παρόλο που λαμβάνω σοβαρά όσα λέμε και θα δοκιμάσω κάνα-δυο απ' όσα προτείνονται.
Ευχαριστώ
Πατριάρχης Φώτιος
Ο,τι διαβάζουμε καλό είναι, αλλά σήμερα τι γίνεται; Δεν αρκεί να υπάρχουν αξιες και προβλήματα που "ισχύουν μεχρι σήμερα". ΟΛΑ ισχύουν με τη μία ή την άλλη μορφή. Η λογοτεχνία ειναι ειδος τέχνης (αν και με διαφορές από την "τέχνη" γενικα΄, γιατι χρησιμοποιεί αλλιως το υλικό της, η πεζογραφία εννοω). Πρέπει να βλέπει το σήμερα και να ανανεώνεται, για να μείνει ζωντανη. Γιατι ειναι το μεσον που μπορεί να δειξει και να πει ό,τι οι άλλες μορφες σκεψης-λόγου-διανόησης δεν μπορούν. Κι οταν τα λες με συγχρονα μεσα, τα ιδια, διαχρονικά πράγματα, ζωντανεύεις την ευαισθησία.
Εξ άλλου το πλαίσιο έχει αλλάξει: τελείωσε η "αστική τάξη" (Οχι στην Ελλάδα βέβαια: η Ελλαδα "πηδάει" κεφάλαια –αλλά τα πηδάει σημειωτόν)
(Συνεχίζεται)
Τώρα ζούμε στην εποχή τη μετακαπιταλιστική, όπου όλες σχεδόν οι "ταξεις" που θα ενδιέφεραν ένα μυθιστόρημα εξαρτώνται από μια απροσωπη (και αρα μη διαπραγματεύσιμη μυθιστορηματικά) εξουσία (μονοπωλιακός καπιταλισμός άλλα και οποιοδήποτε ίσως σύστημα, γιατί τείνουν να ενωθούν οι δυο βασικοί διαχωρισμοί συστημάτων-βλέπε Κίνα), μ έ σ α στην οποία (κι αφού τέλειωσε η εφηβεία της σύγχυσης-βλ. μοντερνισμός) πρέπει να ξαναχτίσουν τη ζωή, τις σχέσεις και τις αξίες. Η ζωή, ο κόσμος καλπάζει. Η λογοτεχνία ΤΩΡΑ χρειάζεται σκληρή, αποστασιοποιημένη, έλλογη, αλλά και ιδιαίτερα ευαίσθητη πάνω στο αδύναμο μα ζωντανό (έστω για τις λογοτεχνικές αναγκες!) ατομο ματιά. (Συνεχίζεται)
Η αστική τάξη εξάλλου έχει διαλυθεί μέσα σε πρόσωπα που εχουν μ ό ρ φ ω σ η και φαινομενικές δυνατότητες ΣΑΝ αυτες που ειχε κάποτε η αστική τάξη, αλλά είναι αβουλοι προλετάριοι ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνουν, σχεδόν ρομπότ. ΕΔΩ πρέπει να δομηθούν οι νεες ηθικές αξίες, η (ψευδ) αίσθηση ελευθερίας και το πλαίσιο της αγάπης, κι εδώ μιλάει η σύγχρονη λογοτεχνία, με τρόπο που κανείς άλλος δεν μπορεί να μιλήσει.
(τρομερά κουραστική η αναρτηση σχολίων στο βιβλιοκαφέ. Μου παίρνει περισσότερη ώρα και από το γραψιμό τους. τι συμβαίνει και δεν παίρνει μεγάλα σχόλια; μήπως εχεις κανει κάποια ρύθμιση;)
Ελληνικά κανείς;
Pellegrina,
όχι δεν έχω κάνει κάτι με τις ρυθμίσεις. Μπορείς -ως ιδέα- να γράφεις ό,τι θέλεις στο word και μετά να τα αντιγράφεις λίγα λίγα.
Καλημέρα
Π.Φ.
Ανώνυμε,
τι εννοείς;
Αν θες ελληνικά ΕΡΓΑ, δες την ψηφοφορία που κάναμε μετά τα Χριστούγεννα.
Πατριάρχης Φώτιος
ΕΡΩΤΗΜΑ 1:
Μια απουσία που στα μάτια-μου ξένισε είναι αυτή των έργων του Φίλιπ Ροθ. Κι αυτό γιατί μας έχουν κατά καιρούς βομβαρδίσει με τίτλους όπως "ο μεγαλύτερος εν ζωή Αμερικανός συγγραφέας" ή "Γιατί δεν παίρνει Νόμπελ ο πολύς Φ. Ροθ;" κ.ο.κ. Αν είδα καλά, προτάθηκαν τέσσερα βιβλία-του από τρεις φίλους (μπορεί να έχασα κανα-δυο). Τελικά, είναι τόσο κορυφαίος όσο λένε ή είναι εν τέλει υπερτιμημένος;
Πατριάρχης Φώτιος
αχ, φωτιε, ΑΥΤΟ κάνω...
Κανένα αραβικό μυθιστόρημα, βρε παιδιά; ολόκληρος Ναγκίμπ Μαχφούζ πού πήγε; δυστυχώς το ελληνικό αναγνωστικό κοινό δεν βλέπει προς Ανατολάς.
Ελένη,
θα μπορούσαν οι δικές-σου ψήφοι να οδηγήσουν και προς τα εκεί.
Γενικά όμως προσυπογράφω ότι είμαστε δυτικοτραφείς και δυτικόστροφοι, αφού αγνοούμε την Ασία (πλην Ιαπωνίας) και την Αφρική. Πού είναι ο Μαχφούζ, πού ο Παμούκ, πού άλλοι, Κινέζοι, Ινδοί, Λιβανέζοι, Ισραηλινοί;
Είμαστε φυτεμένοι στην αγγλοσαξονική-μας παιδεία και στις γαλλικές, γερμανικές, ισπανικές, ρωσικές κορυφές.
Δεν είναι όμως παράπονο, είναι διαπίστωση: έτσι μεγαλώσαμε και από τη Δύση δεχόμαστε τις επιδράσεις-μας.
Πατριάρχης Φώτιος
Αναγκαστικά γίνεται αυτό. Εδώ τρομάζουμε να βρούμε μεταφραστές από ευρωπαϊκές γλώσσες, θα βρούμε από άλλες... Αλήθεια ξέρεις πόσα ρώσικα έργα έχουν τελευταία μεταφραστεί από γαλλικά ή αγγλικά;
Γνωρίζεις μήπως καμιά μετάφραση από ινδικά (από την εποχή του Κ. Θεοτόκη και μετά); Και για τα ιαπωνικά, αν και υπάρχουν 2 μεταφραστές, ωστόσο συνεχίζουν και μεταφράζονται από άλλες γλώσσες. Πώς θα ήταν ο Μουρακάμι αν μεταφραζόταν απευθείας από τη γλώσσα του;
Όσο για τα κινέζικα μυθιστορήματα υπάρχει το κλασικό και αριστουργηματικό "Όνειρο του κόκκινου δωματίου", που είχε εκδοθεί τη δεκαετία του 60 από τον Φέξη (ποιος ξέρει σε τι μετάφραση) ενώ το "Πεκίνο σε κώμα", που βραβεύτηκε πρόσφατα έχει μεταφραστεί από τα αγγλικά.
Αναμφίβολα υπάρχουν σπουδαία έργα ανατολικότερα της χώρας μας, ιδιαίτερα στην Ιαπωνία αλλά και στην Κίνα (κρίνοντας από την ξένη βιβλιογραφία) αλλά ποιος εκδότης θα τολμούσε να επενδύσει σε αυτά;
Ακόμα και τα Βαλκάνια έχουν εξαιρετικούς συγγραφείς που δεν τους γνωρίζουμε ή οι Ρώσσοι. Πόσοι γνωρίζουν τον Αντρέι Μπέλυ και το διάσημο (παντού εκτός από δω) "Πετρούπολη" ή το "Ζωή και πεπρωμένο" του Βασίλι Γκρόσμαν;
Μήπως τελικά η ρεαλιστική λύση ειναι απλώς οι μεταφράσεις από τα αγγλικά;
Τα κινέζικα ίσως εχουν μέλλον, αν μεγαλώσει η γενιά που τώρα μαθαίνει (για λόγους μπίζνες, μαθαίνουν πολλά παιδιά)
Ερώτηση (πραγματική, οχι ρητορική):Τα ελληνικά, π ώ ς μεταφράζονται σε άλλες γλώσσες; Πόσοι αλλόχθονες ξέρουν νέα ελληνικά; μεταφράζονται μήπως από έλληνες; Είναι αυτό καλό για την ποιότητα του αποτελέσματος;
Ή, απλώς, δ ε ν μεταφράζονται;Μήπως κι εδώ η μόνη ρεαλιστική λύση θα ήταν η μεσολάβηση των αγγλικών;
Μεταφράζονται τα ελληνικά βιβλία στα αγγλικά;
Και μήπως όλο αυτο ευνοεί την πεζογραφία χωρίς πολλά γλωσσικα΄φιογκάκια (ξέρετε τι εννοώ)-πράγμα που προσωπικά δεν με χαλάει, αλλα΄ίσως χαλάει άλλους;
Τι να την κάνω,αγαπητέ μου, την ψηφοφορία του Ιανουαρίου μεμονωμένη περί ελληνικών;Από την πρόσφατη συγκεκριμένη προβληματίστηκα που στις πρέπει αναγνώσεις της ζωής σας καθώς φάνηκε, οι ίδιοι περίπου που βγάζατε πριν μερικούς μήνες αγαπημένο σας το "Κιβώτιο" και την "Φόνισσα", τώρα στα πρέπει σας δεν τα προτιμήσατε.Εμένα σκασίλα μου δηλαδή αλλά είναι δυνατόν από ένα όγκο εξαιρετικών δημιουργημάτων στην μητρική σας γλώσσα να μην προκύπτει ένα,ούτε ένα, που να συγκαταλέγεται στα πρέπει σας;
Ανώνυμε,
σκέψου, σε παρακαλώ, τα εξής:
Αν έκανε ένα γαλλόφωνο μπλογκ κάτι ανάλογο, οι 36 Γάλλοι που θα ψήφιζαν μπορεί να έβγαζαν μια ανάλογη λίστα με τη δική-μας (εξαιρουμένων των γαλλικών) λόγω της παγκοσμιοποίησης. Πόσα ελληνικά μυθιστορήματα θα βρίσκονταν στην εκατοντάδα, στη διακοσιάδα, στη χιλιάδα; Αν το έκανε ένα γερμανόφωνο, ένα τουρκόφωνο, ένα ισπανόφωνο κ.ο.κ. η ίδια λογική. Πιστεύεις ότι θα βρίσκονταν πολλά ελληνικά; Φυσικά θα τύχαινε να σταθούν ίσως ορισμένα (λ.χ. ο Καζαντζάκης ή ο Χ), αλλά μάλλον όχι τόσα ώστε να συμπεριληφθούν στην πρώτη πενηντάδα.
Με αυτό το σκεπτικό, εμείς οι Έλληνες μπορεί να βάζαμε στη λίστα-μας 2, 3, 10 ελληνικά βιβλία, αλλά θα ήταν μια άκρως υποκειμενική, ΜΕΡΟΛΗΠΤΙΚΗ άποψη. Επομένως, ψηφίσαμε ποια ελληνικά θεωρούμε καλά σε ξεχωριστή ψηφοφορία και τώρα, αποστασιοποιημένοι από την εθνική-μας συνείδηση, ποια ξενόγλωσσα.
Οποιαδήποτε άλλη συμ-ψήφιση θα είχε μεροληπτικό χαρακτήρα, σαν να βάζαμε διαιτητές σε αγώνα ελληνικής ομάδας με μια ξένη.
Έτσι το σκέφτηκα...
Πατριάρχης Φώτιος
Δεν μπορώ σε μια, από την φύση της, συναισθηματική ιεράρχηση να διαχωρίσω με εθνικό ή παγκόσμιο κριτήριο τα πρέπει μου.Πώς μπορώ να προχωρήσω στην Λογοτεχνία αν δεν μου έχει μιλήσει κάτι από τα τόσα γραμμένα στην γλώσσα μου;
Η αδύναμη,η ελλιπής παρουσία ελληνικών βιβλίων, πέρα από τα του Καζαντζάκη και μερικών ακόμη,
ελάχιστων,στην διεθνή λογοτεχνική σκηνή και η οποία απουσία οφείλεται σε χίλια δυο άλλα κι όχι στην τεχνική της κάλυψη,σε καλές ή όχι μεταφραστικές προσεγγίσεις δηλαδή,έχει παίξει ρόλο στο να φτάνουμε και μεις οι ίδιοι να μην θεωρούμε ομαλά ενταγμένη,επαρκώς εκπροσωπημένη την λογοτεχνία της υπέροχης γλώσσας μας και να την υποσκελίζουμε.
Μας στιγματίζουν τα "Ανεμοδαρμένα Ύψη",το "Όνομα του Ρόδου",
η "Μαντάμ Μποβαρύ"- φυσικά και δεν τα διαλέγω τυχαία- αλλά όχι "Το Νούμερο 31328","Η Ζωή Εν τάφω","Η Φόνισσα";Γιατί,τι τους λείπει άραγε,το διεθνές περιτύλιγμα;
Με εκτίμηση.Μαίρη
Μαίρη,
δεν κρίνω αν αξίζουν ή όχι όλα αυτά που λες και πολλά άλλα ελληνικά μυθιστορήματα εξίσου όσο τα ξένα. Κρίνω την αδυναμία-μας να τα αξιολογήσουμε με ουδετερότητα, όπως θα κάναμε στα αντίστοιχα ξενόγλωσσα.
Σκέψου ποια μυθιστορήματα, εφάμιλλα λ.χ. του "Νούμερου 31328", υπάρχουν π.χ. στα τσέχικα ή στα κενυάτικα! Οι Τσέχοι ή οι Κενυάτες σίγουρα θα πιστεύουν ότι υπάρχουν δικά-τους έργα που "λένε" και θα μπορούσαν να τεθούν, κατά τη γνώμη-τους, στον διεθνή Κανόνα, αλλά εξαιτίας κακών μεταφράσεων ή άλλων λόγων δεν προωθήθηκαν. Με όλα αυτά θέλω να πω ότι όλα όσα κρίνουμε δίκαια για τη δική-μας λογοτεχνία δεν είμαστε σίγουροι ότι ισχύουν απόλυτα, γιατί είμαστε μέσα-της! Να είσαι καλά που με βάζεις και σκέφτομαι.
Πατριάρχης Φώτιος
Αν και αργά συμμετέχω στην μετά ψηφοφορία συζήτηση δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με τον ναυτίλο στα σχετικά με τους Γάλλους ρεαλιστές. Ειδικά για τον Φλωμπέρ, νομίζω θα άξιζε να έχει περισσότερες ψήφους στη λίστα για τις ακροβασίες του επί του πεδίου του ρεαλισμού΄και κατόπιν αυτού ο Μπαλζάκ ως κλασικότερος ρεαλιστής. Νομίζω ότι και στο αναγνώστη του 21 ο αιώνα, αυτόν που διαβάζει Φράνζεν ας πούμε,ή Κόου ή ΜακΓιούαν, ή και Ροθ μιας που αναφέρθηκε δεν ΄κινείται υπόρρητα μια βάση με ρίζες στον Φλωμπέρ;Ιδίως σε αυτόν του οποίου ο ρεαλισμός στο εξαίρετο Μπουβάρ και Πεκυσέ (αν και ατελείωτο) κινείται από τη θέση στην άρση, ας το θέσω έτσι προχείρως. Ακόμη και ο επίπονος (ως ανάγνωση) Προύστ υφέρπει κάπου εκείστις απαρχές της σύγχρονης πεζογραφίας και μπορεί να ανιχνευτεί. Βάσεις της σύγχρονης πεζογραφίας, όσο κι αν αυτή επιθυμεί να αποκοπεί. Τουλάχιστον γαλλόφωνες βάσεις που και στην ελληνική πεζογραφία λειτούργησαν καταλυτικά. Από την άλλη δεν μπορεί να μείνει εκτός φυσικά ο Ντοστογιέφσκι... Φαίνονται όλα αυτά ιστορικίστικα; δεν νομίζω γιατί σε αυτούς τους συγγραφείς προκύπτει συχνά αβίαστα, όπως νομίζω, η αισθητική απόλαυση και η συγκίνηση, εν πολλοίς το ζητούμενο (για πολλούς το μόνο) από τη λογοτεχνία.
.
Παιδια ψαχνω το amadis de agula αλλά δεν το βρίσκο σε μετάφραση μεταφραση
Κάπως αργοπορημένη έρχομαι και εγώ να θέσω κάποιους προβληματισμούς.
Τι σημαίνει το "πρέπει να έχει διαβάσει", για ποιο λόγο, για να ευχαριστηθείς την ανάγνωση, ή για να αποκτήσεις μια πληρέστερη, όσο γίνεται γνώση της λογοτεχνίας;
Αν ισχύει το τελευταίο γιατί θα πρέπει να αποκλειστούν παλιότεροι συγγραφείς με το σκεπτικό ότι είναι παρωχημένοι; Για να κρίνεις και να αξιολογήσεις ένα έργο πρέπει,θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να έχεις διαβάσει τουλάχιστον και πέντε δέκα βιβλία παλαιότερων συγγραφέων, έστω και αν είναι παρωχημένοι στις ιδέες ή το στύλ.
Με λύπη είδα να απουσιάζουν από τις λίστες, ο Παπαδιαμάντης και ο Βυζιηνός,από τους δικούς μας, για να σναφέρω μόνο δύο, και από τους ξένους ο Λ. Ντάρελ και το Κουαρτέτο του όπως και ο Χάρυ Μούλις με " Την ανακάλυψη του Ουρανού".
Ελένη,
η ψηφοφορία έγινε ΜΟΝΟ επί των ξένων έργων. Για τα ελληνικά είχα κάνει μια ξεχωριστή παλιότερα.
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος
καλημέρα σας μπορεί καποιος να με ενημερώσει πως επιλέγουμε ελληνική έκδοση αυτών των βιβλίων?Πως ξέρουμε ποια ειναι η καλύτερη?
καλημέρα σας μπορεί καποιος να με ενημερώσει πως επιλέγουμε ελληνική έκδοση αυτών των βιβλίων?Πως ξέρουμε ποια ειναι η καλύτερη?
Κρυσταλλία,
δυστυχώς δεν μπορεί κανείς να πει με μια συνταγή για όλα
αλλά πρέπει να κινηθείς ξεχωριστά για το καθένα.
Κατά τη γνώμη-μου,
καλό είναι να βρεις μια μετάφραση από εκδοτικό οίκο που να είναι σοβαρός (όπως και ο μεταφραστής)
κι, αν είναι δυνατόν,
να συνοδεύεται από μια εισαγωγή, ένα επίμετρο,
κάτι τέλος πάντων που να πλαισιώνει το κείμενο και να κατατοπίζει τον αναγνώστη.
Πατριάρχης Φώτιος
Είναι ενα βιβλίο που οταν το διαβάζεις σου αρεσει, απο λίγο έως πολυ... οταν περάσουν 2 χρόνια ξέρεις ότι είναι το καλύτερο βιβλίο που έχεις διαβάσει ποτέ...είναι "ο Παν" του Κνουτ Χαμσουν (μετάφραση Παύλος Νιρβάνας)
Από όσα απ' αυτά έχω διαβάσει δεν μου άρεσε ιδιαίτερα το "Για ποιον χτυπά η Καμπάνα" του Χέμινγουεϊ. Αν και είχα ακούσει τα καλύτερα λόγια για τον Χέμινγουεϊ, εν τούτοις ο τρόπος γραφής του δεν μου άρεσε: πολύ φλυαρία και περιγραφικότητα άνευ ουσίας με σκοπό μάλλον να γεμίζει τις σελίδες -πως αλλιώς άλλωστε εξηγείται ότι αφιερώνει 600+ σελίδες για να περιγράψει ένα χρονικό διάστημα 3 ημερών; Παρόλα αυτά επειδή από ένα έργο δεν μπορείς να βγάλεις συμπέρασμα για το συγγραφέα θα διαβάσω και κάποιο άλλο έργο του που μπορεί να με κάνει να αλλάξω γνώμη για αυτόν.
Το ''κόκκινο και το μαύρο'' να συγκεντρώνει ίδια βαθμολογία με το ''άρωμα'' του Ζυσκίντ. Είμαστε έρμαια τελικά της προβολής των διαφόρων μέσων υποκουλτούρας.
Απουσία Χαμσούν, Παμούκ, Γκριμπράν, Ωρεβιγύ, Τσβάϊχ και όμως υπερσυμμετοχή του Ντοστογιέφσκυ. Ίσως γιατί είναι ο μόνος Ρώσος που ακούγεται ακόμα δυνατά, τελικά ακόμα κι η υποκουλτούρα έχει τις καλές αποστροφές της, έστω κι αν δεν ξέρουμε ποιός ήταν ο Τουργκένιεφ, ή ο Πούσκιν τελικά.
Νόρμαν Μάνεα, Η επιστροφή του Χούλιγκαν
Post a Comment