Ιωάννα Μπουραζοπούλου, “Κεχριμπαρένια έρημος”

Η βόρεια όχθη της Πρέσπας είναι έρημος κι οι δρακολόγοι αναζητούν τρόπους να μελετήσουν το τέρας που τους κατατρύχει. Τι γίνεται τελικά στο τριεθνές και πώς όλα αυτά τα αλλόκοτα αντικατοπτρίζουν τη δική μας κατάσταση;

 

Ιωάννα Μπουραζοπούλου “Κεχριμπαρένια έρημος”   εκδόσεις Καστανιώτη 2019

  

“Η κοιλάδα της λάσπης” ήταν ένα πολυεπίπεδο έργο. Επομένως, για την περίοδο της καραντίνας δοκιμάσαμε πάλι Μπουραζοπούλου, γιατί περιμέναμε πολλαπλούς ορόφους και κλίμακες.

> Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Σπούδασε Διοίκηση Ξενοδοχείων στην Ανωτέρα Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων Ρόδου και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο University of Buckingham της Αγγλίας, στον τομέα του Διεθνούς Ξενοδοχειακού Management. Κυκλοφορούν πέντε μυθιστορήματά της και ένα βιβλίο για παιδιά. Τα έργα της εντάσσονται στην κατηγορία της λογοτεχνίας του φανταστικού και της πολιτικής δυστοπίας, περιγράφοντας μελλοντικά συστήματα εξουσίας, φανταστικές κοινωνίες σε κρίση ή σε μετάβαση, και κοσμοθεωρίες σε σύγκρουση.

ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΑ του προηγούμενου βιβλίου η συγγραφέας οδηγεί πλέον το σκηνικό στον χώρο της Βόρειας Μακεδονίας, στο βόρειο μέρος της λίμνης Πρέσπας. Νέοι χαρακτήρες, λοιπόν, νέοι πρωταγωνιστές, νέα τοπία και πλαίσια… Αλλά κάτι μου λέει ότι η φιλοσοφία της νέας ιστορίας κουμπώνει με αυτήν του προηγούμενου βιβλίου στο ίδιο μήκος κύματος.

“Η ΕΠΕΛΑΣΗ του θηρίου είναι σαρωτική. Στην "Κεχριμπαρένια Έρημο" η αφήγηση μας μεταφέρει στην πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας. Εκεί ο δράκος εμφανίζεται ως απόκοσμη άμμος που μετατρέπει τη λίμνη σε αδιάβατη έρημο. Οραματιστές και τυχοδιώκτες, δημαγωγοί και εγκληματίες, φιλόσοφοι και έμποροι συναγωνίζονται και συνωμοτούν στη φωλιά του. Απατηλός και απρόβλεπτος, ο δράκος προκαλεί τους ερευνητές που τον μελετούν, την αγορά που τον ορέγεται και την κοινωνία που τον ανέχεται, τον συντηρεί και τον φαντασιώνεται, αλλά ο μύθος του αρχίζει να κλονίζεται...” να πώς το οπισθόφυλλο ξεκαθαρίζει την υπόθεση πριν μπούμε στα βαθιά νερά της λίμνης, ή στα άπατες αμμώδεις της κοιλάδες…

ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ, “η συγγραφέας βάζει σε μια διμέτωπη αναμέτρηση δυο εκφοβιστικούς παράγοντες. Αμφότεροι απειλούν, ο καθένας από την πλευρά-του, τον άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται ανάμεσα σε θεούς και δαίμονες. Ανάμεσα στα άγρια στοιχεία (και στοιχειά) της φύσης και την ανθρώπινη υπεροψία που στηρίζεται σε οικονομικούς δείκτες και ποσοτικά δεδομένα. Πρόκειται για τον εντός και τον εκτός Πρέσπας τόπο, για δυο επικράτειες που δεν εφάπτονται παρά μόνο στο δεύτερο μισό του μυθιστορήματος όπου συγκλίνουν επικίνδυνα. Θα μπορούσε δηλαδή κανείς να δει στο έργο μια οικολογική ματιά. Μια ματιά που βλέπει ως αντίπαλο τη διάθεση των αρχών να εκμεταλλευτούν τη φύση, την παράδοση, τη φυσική ζωή και τις παγανιστικές αντιλήψεις που εγείρονται γύρω από τους φυσικούς νόμους”. Αυτά τα έγραφα για την “Κοιλάδα της λάσπης” κι εδώ φαίνονται να συνεχίζουν την ίδια λογική.

ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ της βόρειας όχθης αναζητούν με τον δικό τους τρόπο το αίνιγμα του τέρατος. Ρητά κι ολοφάνερα αποκαλύπτεται ότι το τέρας είναι μια απάτη. Μια καλοστημένη υποβολή, ώστε κάποιοι να κρατούν τους κατοίκους υπό καθεστώς μιας ιδιότυπης ομηρείας. Η κεντρική κυβέρνηση θέλει να ελέγχει τα πάντα. Θέλει να εκμεταλλεύεται οικονομικά την περιοχή. Θέλει να υποδαυλίζει τα μίση, ώστε να διαιρεί και να κυβερνά.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ προχωρά μια στα ανώτερα κλιμάκια του παρασκηνίου και μια στα κατώτερα των δρακολόγων. Η άμμος, η ξεραΐλα, οι ξαφνικές εμφανίσεις του δράκου και τα χτυπήματα στις εξέδρες. Αλλά και στο προσωπικό, οι εσωτερικές κόντρες των ομάδων που δουλεύουν εκεί. Η προσπάθεια μερικών να ξεπεράσουν τα τεχνητά φράγματα και να συναντήσουν, πνευματικά και σωματικά, τους εχθρούς αλλόχθιους της νότιας πλευράς. Τα αινίγματα, οι συγκρούσεις, τα σχέδια και οι ανατροπές τους, οι χαρακτήρες και οι ιδιαιτερότητές τους. Όλα αυτά φτιάχνουν έναν νέο πλανήτη, που φαντάζει μαγικός όσο και ρεαλιστικός, υπερκόσμιος όσο και οικείος.

ΠΟΙΟ είναι το βαθύτερο νόημα όλων αυτών των επιπέδων που συντήκονται; Η φύση, οι έριδες, η οικονομική κρίση; Πού η αφήγηση ανοίγει τρύπες για ουσιαστικότερη σκέψη; Προς το παρόν μαγεύομαι από το ταξίδι κι ίσως περιμένω το τρίτο έργο της τριλογίας για να ολοκληρωθεί κυκλικά και ευρέως το όραμα της συγγραφέως. (Έκανα και στίχο!).

Πάπισσα Ιωάννα