Τσαρλς Μπουκόβσκι, “Ταχυδρομείο”

Μπουκόβσκι: ένα όνομα του διαχρονικού αντικομφορμισμού ή της καθηλωμένης στη δεκαετία του ’70 αντικαθωσπρέπειας; Μια δυνατή λογοτεχνική φωνή ή ένα αντιμυθιστορηματικό αφήγημα;

Charles Bukowski “Post Office” Virgin 2009 Τσαρλς Μπουκόβσκι “Ταχυδρομείο” μετ. Ν. Μάντης εκδόσεις Μεταίχμιο  2019

Έχω φάει κράξιμο για τον Bukowski. Δεν μου άρεσε ο μισογυνισμός του και η μερικές φορές αντιλογοτεχνική μυθιστοριογραφία του. Π.χ. οι “Γυναίκες” είχαν ένα σωρό αρνητικά χαρακτηριστικά, αλλά και άλλα βιβλία τα διάβασα και τα παράτησα. Πιστεύω ωστόσο ότι αυτό που πολλοί ειδικοί και μη έχουν αναδείξει ίσως αξίζει κι από μένα μια δεύτερη, και μια τρίτη ευκαιρία…

> Ο Χάινριχ Καρλ (Χένρυ Τσαρλς) Μπουκόφσκι γεννήθηκε στο Άντερναχ της Δυτικής Γερμανίας, στις 16 Αυγούστου του 1920, από Γερμανίδα μητέρα, την Καταρίνα Φεττ, και πατέρα, τον Χένρυ Μπουκόφσκι, Αμερικανό στρατιώτη πολωνικής καταγωγής. Το 1922, το ζευγάρι και ο μικρός Τσαρλς μετανάστευσαν στις ΗΠΑ και εγκαταστάθηκαν στο Λος Άντζελες. Από το 1939 έως το 1941 παρακολούθησε μαθήματα δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας στο Los Angeles City College. Το 1941 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να γίνει συγγραφέας. Ωστόσο, το εγχείρημά του δεν απέδωσε... Το 1944, δημοσίευσε την πρώτη του ιστορία "Aftermath of a Lengthy Rejection Slip" στο περιοδικό "Story" και επέστρεψε στο Λος Άντζελες. Το 1958, πιάνει και πάλι δουλειά, αυτήν τη φορά ως υπάλληλος στο Ταχυδρομείο τους Λος Άντζελες. Από το 1960, μάλιστα διατηρούσε την εβδομαδιαία στήλη "Notes of a Dirty Old Man" ("Σημειώσεις ενός πορνόγερου") στην περιθωριακή εφημερίδα "Open City". Ο Μπουκόφσκι πέθανε από λευχαιμία το Μάρτιο του 1994, στο αγαπημένο του Λος Άντζελες, περιβεβλημένος τον μανδύα ενός μεγάλου συγγραφέα που τα βιβλία του αγαπήθηκαν στην Ευρώπη, αλλά κι από μια σημαντική μερίδα του αμερικανικού κοινού.

Το έργο του σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικό, περιλαμβάνει περισσότερα από σαράντα πέντε βιβλία ποίησης και πρόζας καθώς και μυθιστορήματα. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Πέρα από τα προσωπικά βιώματα του συγγραφέα, στα έργα του Μπουκόφσκι αντικατοπτρίζεται η περιθωριακή, αναρχική πλευρά της αμερικανικής πραγματικότητας, την οποία, μέχρι πρόσφατα, η αμερικανική λογοτεχνία είτε καταδίκαζε είτε, ηθελημένα, αγνοούσε. Αντίθετα, η υποδοχή που του επιφύλαξε, από την πρώτη στιγμή που τον γνώρισε, το ευρωπαϊκό κοινό ήταν εντυπωσιακά θερμή. Το έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από δώδεκα γλώσσες. Παρ' όλα αυτά μεγάλο μέρος παρέμενε ανέκδοτο μέχρι πρόσφατα.

Το “Ταχυδρομείο” ξεκινά με τον ίδιο κυνικό θα έλεγα τρόπο. Ο αφηγητής εργάζεται, από σπόντα, στο ταχυδρομείο. Κι εκεί συγκρούεται με τον επικεφαλής του υποκαταστήματος. Ωμός δεν σκαμπάζει από αυστηρούς κανόνες και επιβολές πυγμής. Συγκρούεται και… τελικά παραιτείται. Η πορεία του σε διάφορες δουλειές δείχνει έναν ασύμβατο άνθρωπο που βλέπει τη δουλειά ως αγγαρεία και όλους τους περιορισμούς της. Τα βιώματα του Bukowski στο ταχυδρομείο μετατρέπονται σε μια άμεση καταγγελία της εργασίας που υποδουλώνει τον άνθρωπο.

Το μυθιστόρημα δεν έχει σφιχτή πλοκή. Αντίθετα οι αναγνώστες παρακολουθούν μια σειρά από επεισόδια σε ευθύγραμμη κατά βάση πορεία. Η μία σκηνή μετά την άλλη ξεδιπλώνει μια αλυσίδα που πιο πολύ στηρίζει την αγανάκτηση του αφηγητή, του Henry Chinaski, ως alter ego του συγγραφέα. Η ιστορία είναι χλομή, ενώ ο Bukowski ποντάρει πιο στο ύφος του ήρωά του, στον λογοτεχνικό τσαμπουκά παρά στη στιβαρότητα της πλοκής. Η δουλειά στο ταχυδρομείο, η εναλλαγή συντρόφων, η εγκυμοσύνη μιας από αυτές αποτελούν μια ευθύγραμμη, μερικές φορές να επιστρέφει, αλυσίδα επεισοδίων. Ωστόσο όλα στοιχίζονται πάνω στην απέχθεια προς το εργασιακό καθεστώς, που οδηγεί τον εργαζόμενο στην ασφυξία.

Εξακολουθώ και μετά το διάβασμα αυτού του μυθιστορήματος να πιστεύω ότι ο Bukowski γράφει όχι με πλοκή, οργάνωση, σχέδιο, αλλά με το ύφος και την ορμή του. Η λογοτεχνικότητά του έγκειται στην αντικομφορμιστική του ιδιοσυγκρασία, σε ένα κλίμα προσωπικών επαναστάσεων. Αυτό μπορεί να αρέσει σε πολλούς αλλά σε άλλους, όπως σε μένα, φαίνεται λίγο. Μοιάζει να έχει μείνει στη νοοτροπία της δεκαετίας του ’70, μετά τον Μάη του ’68, και σε όλο το ανατρεπτικό σκηνικό ενάντια στον καθωσπρεπισμό και την αμερικανική ορθοπρέπεια. Ωστόσο, το άμετρο ποτό, η γυναίκα ως σκεύος ηδονής, η αντισυμβατικότητα στην εργασία, όσο γελοίες και μαζί απάνθρωπες κι αν είναι οι συνθήκες της, δεν εξηγούν στα μάτια μου την αποδοχή του.

Πάπισσα Ιωάννα