Θανάσης Διαμαντόπουλος, “Ο δικαστής”

Η ελληνική Ιστορία μέσω δικαστικών περιπτώσεων, αλλά και μέσω της ματιάς ενός αυστηρού και ανυπότακτου δικαστή. Η οπτική του βάζει τα πράγματα σε μια σειρά, αλλά ταυτόχρονα προβάλλει μια αναθεωρητική ματιά σε πολλά γεγονότα της μεταπολεμικής Ελλάδας.

  

Θανάσης Διαμαντόπουλος “Ο δικαστής” εκδόσεις Μεταίχμιο 2019

Κατήγοροι αλλά και κατηγορούμενοι οι δικαστές στη συνείδηση του λαού, δεν κρίνουν με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, αλλά με βάση την αυστηρή τεχνοκρατική τήρηση του νόμου.

> Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος σπούδασε αρχικά νομικά και πολιτικές επιστήμες στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αργότερα φιλοσοφία, ψυχολογία και παιδαγωγικά στη Φιλοσοφική Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου. Με διαδοχικές υποτροφίες της γαλλικής κυβέρνησης και του Ιδρύματος Στασινόπουλου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Σορβόννη, με τον καθηγητή Maurice Duverger και είναι διδάκτορας πολιτικής επιστήμης του 1ου Πανεπιστημίου του Παρισιού. Πραγματοποίησε μεταδιδακτορικές έρευνες και στην Οξφόρδη. Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, έχει επίσης διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών της Λίλλης. Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης. Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών και δύο λογοτεχνικών βιβλίων, ενώ από τις Εκδόσεις "Πατάκη" κυκλοφορεί και το έργο του "Εκλογικά συστήματα: Θεωρία και πρακτικές εφαρμογές", "Ανάδειξη κοινοβουλίων και προέδρων δημοκρατίας", το οποίο έχει εκδοθεί σε μετάφραση και από τις Πανεπιστημιακές εκδόσεις Βρυξελλών. Έχει συνεργασθεί επί χρόνια, ως πολιτικός σχολιαστής-αναλυτής, με την "Καθημερινή", τον "Οικονομικό Ταχυδρόμο", τον "Τύπο της Κυριακής" και το ραδιοσταθμό "Αθήνα-9.84".

Το βιβλίο του πολιτικού επιστήμονα Διαμαντόπουλου δεν είναι δικαστικό μυθιστόρημα. Δεν αναφέρεται δηλαδή, με δόσεις μυστηρίου και ίντριγκας, σε μια δίκη, στο προσκήνιο και στο παρασκήνιό της. Είναι η “βιογραφία” ενός δικαστή, που γεννημένος το 1924 έζησε όλα τα ιστορικά, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα της μεταπολεμικής Ελλάδας και τα αφηγείται σε μια διδακτορική φοιτήτρια. Η αρχική επίφαση αληθοφάνειας δίνει τη θέση της σε έναν μονόλογο, όσο κι αν οι παρεμβάσεις της ακροάτριας φοιτήτριας διασπούν τη ροή.

Η Κατοχή, οι δωσίλογοι, ο Εμφύλιος, ο διχασμός, οι εκτελέσεις των κομουνιστών, οι δικές τους ευθύνες, η έννοια του δικαίου, οι προσωποπαγείς σχέσεις και η αξιοκρατία, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, η δίκη Μαξ Μέρτεν, η δίκη Αντρέα Παπανδρέου, η εκτέλεση της θανατικής ποινής για τον Παγκρατίδη, η δίκη Δεσποτόπουλου, η δικαιοσύνη και ο πιέσεις, ο πολιτικός παράγοντας,

Από τη μία, ένιωθα ότι η λογοτεχνική αξία του βιβλίου αποδυναμώνεται ανάγοντας την ανάγνωση σε μια ιστορική αναδίφηση. Η ισχνή δικαιολόγηση της αφήγησης και ο εκτενής μονόλογος του δικαστή στην ουσία έχουν ως κέντρο τα γεγονότα του δημόσιου βίου, υπό την οπτική γωνία ενός ανθρώπου που τα έζησε από θέση κλειδί. Από την άλλη, το ύφος παίζει λίγο με τα πινέλα του, το σχόλιο αλατίζει την ιστορία και την Ιστορία, η αιρετική ματιά σε ορισμένα από αυτά κάνουν πιο ενδιαφέρουσα την ανάγνωση. Η ιστορική περιέργεια ενώνεται με μια ρέουσα αφήγηση, τα ουδέτερα, αν υπάρχει αυτό, γεγονότα διανθίζονται από τη ματιά του δικαστή, που δεν θέλει ωραιοποιήσεις ούτε politically correct απόψεις. 

Πάπισσα Ιωάννα