Μισέλ Ουελμπέκ, “Σεροτονίνη”

Ποιο είναι το νόημα της ζωής για έναν Δυτικό, εύπορο, που του αρέσουν οι γυναίκες, αλλά κάποια στιγμή χάνει το νόημα, καταθλίβεται και μαραζώνει. Τελικά, η σεροτονίνη μπορεί να δώσει μια νέα ώθηση;

Michel Houellebecq “Sérotonine” 2019 Μισέλ Ουελμπέκ “Σεροτονίνη” μετ. Γ. Καράμπελας εκδόσεις Εστία 2019

Μεγάλη σύγχρονη πέννα ο Houellebecq. Είτε τον αποδέχεσαι είτε όχι, είναι μια ερεθιστική προσωπικότητα, της οποίας τα γραπτά προβληματίζουν και ξεσηκώνουν. Επομένως, μετά το “Η δυνατότητα ενός νησιού”, είχα αποφασίσει να ξαναδιαβάσω τον Γάλλο συγγραφέα κι είχα ήδη από το καλοκαίρι πάρει το βιβλίο για τις διακοπές και δεν το μετάνιωσα.

> Ο Μισέλ Ουελμπέκ, ο πλέον εμβληματικός συγγραφέας του σύγχρονου δυτικού κόσμου, γεννήθηκε το 1958 στο νησί Ρεϋνιόν, άλλοτε γαλλική αποικία στον Ινδικό Ωκεανό. Μεγάλωσε στη Γαλλία, όπου ξεκινά σπουδές αγρονόμου-μηχανικού και αρχίζει να γράφει το 1978. Ποιητής και δοκιμιογράφος καταρχάς, ο Ουελμπέκ πρωτοδημοσιεύει ποιήματά του το 1985. Εμφανίζεται στο χώρο του μυθιστορήματος το 1994. Έκτοτε γίνεται παγκοσμίως γνωστός, τα βιβλία του τυπώνονται σε υψηλότατα τιράζ ανά τον κόσμο και αποσπά σημαντικά γαλλικά και διεθνή βραβεία.

Και πρώτα απ’ όλα ο τίτλος που αναφέρεται σε μια ευφορική ορμόνη ανοίγει τον χορό της ανάγνωσης. Κι αμέσως μετά η γνωστή προκλητική, καταιγιστική, politically un-correct ιδεολογία του Γάλλου συγγραφέα που φτύνει κατάμουτρα ό,τι η δυτική κοινωνία έχει κατοχυρώσει: την αποφυγή καπνίσματος στα δημόσια κτήρια, τον σεβασμό προς το άλλο φύλο, τον σεβασμό στους άλλους πολιτισμούς και πολλά δεδομένα του δυτικού πολιτισμού.

Ο αφηγητής είναι μεγαλοστέλεχος του Υπουργείου Γεωργίας, αλλά απαυδεί από τη ζωή του, με τη σχέση του με μια Γιαπωνέζα με την οποία δεν τον συνδέει τίποτα παρά μόνο το σεξ, κι αποφασίζει να εξαφανιστεί, να παραιτηθεί και να ζήσει πάλι στο Παρίσι, αλλά απομονωμένος από όλους τους γνωστούς. Ο ίδιος δείχνει μια ατομικιστική συμπεριφορά, αλλά με τα αποταμιευμένα χρήματα που έχει και τη νοοτροπία του ευ ζην σπάει τους δεσμούς με το παρελθόν και αλλάζει ρότα… Η ανασκόπηση με διαδοχικές αναδρομές στις γκόμενες της ζωής τους, τη γνωριμία μαζί τους, το παρελθόν της ζωής τους αλλά και το σεξ με το οποίο λειτουργούσε η κοινή πορεία τους σκιαγραφεί όλο τον βίο τους.

Αυτά όλα οδηγούν σε μια σκέψη: ο Houellebecq θέλει να δείξει πως ο ανερμάτιστος βίος οδηγεί στα αντικαταθλιπτικά και στην απώλεια κάθε ζωτικής δύναμης, καθώς ο Florent-Claude, ο ήρωάς του, κάθε άλλο παρά ήρωας είναι. Πρόκειται για έναν ατομικιστή που υφίσταται τα αποτελέσματα του πλάνητα βίου του. Γρήγορα όμως αυτή η σκέψη ατονεί: αφενός γιατί ο φίλος του Αιμερίκ παθαίνει τα ίδια, παρόλο που ζει μια συμβατική ζωή με τη γυναίκα του, κι αφετέρου επειδή ο ίδιος ο συγγραφέας δεν φημίζεται για τις κομφορμιστικές αντιλήψεις του που θα ήθελαν να τιμωρεί το αντισυμβατικό πρωταγωνιστή του.

Κι έπειτα μεγάλο μέρος αφιερώνεται στα οικογενειακά προβλήματα του Αιμερίκ, κυρίως όμως στον αγώνα του μαζί με τους άλλους αγρότες να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους και μια αξιοπρεπή ζωή μπροστά στην αναλγησία της ΕΕ και το δικό τους βούλιαγμα. Ο Γάλλος συγγραφέας εγκολπώνεται πάλι την επικαιρότητα και εισάγει στο έργο του τις κινητοποιήσεις των “Κίτρινων γιλέκων”, που με μυθιστορηματικό τρόπο οδηγούνται σε μια αιματηρή κορύφωση…

Όλα αυτά οδηγούν σταδιακά σ’ αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μάχη των ορμονών. Η σεροτονίνη συγκρούεται με την κορτιζόλη, συνεπικρουμένη με το φάρμακο Captorix, ενώ στη συμμαχία συμμετέχουν και η ντοπαμίνη με τις ενδομορφίνες. Για να το μεταφράσω, η σεξουαλικότητα, που κατά τον Houellebecq είναι στη βάση όλης της ζωής, διασταυρώνεται με το άγχος, την κατάθλιψη, το πάχος, την ενέργεια για ζωή, που, επειδή λείπει, εντέλει οδηγεί σε αποφάσεις θανάτου.

Πάπισσα Ιωάννα