“Το Ροτβάιλερ” της Ρουθ Ρένταλ

Είχα γράψει για τη Ρέντελ ότι είναι άξια της φήμης-της, αφού η “Εμμονή” καταξίωσε το αστυνομικό μυθιστόρημα. Τώρα έρχομαι να επιστρέψω στην άποψή-μου ότι δεν υπάρχουν συγγραφείς αλλά βιβλία, αφού κάθε έργο πρέπει να κρίνεται ξεχωριστά, ασχέτως αν ο δημιουργός-του έχει γράψει ένα, δύο ή πενήντα καλά άλλα.

Καφές στιγμής με άρωμα κάστανο:

Ruth Rendell
“The Rottweiler”
Arrow Books
2003
Ρουθ Ρένταλ
“Το Ροτβάιλερ”
μετ. Ε. Μπαρτζινόπουλος
εκδόσεις Μεταίχμιο
2011

            Μπορεί ένα αστυνομικό μυθιστόρημα να είναι βαρετό; Ναι, αν το βάρος της γραφής δεν είναι στο μυστήριο της ανακάλυψης του ενόχου αλλά στο κοινωνικό, πολιτικό, ψυχολογικό κ.ο.κ. πλαίσιο που περιβάλλει το έγκλημα. Τότε ο αναγνώστης, εφόσον το καταλάβει εγκαίρως, ανέχεται τους αργούς ρυθμούς και συμβιβάζεται να μην τρέχει ψάχνοντας τον δολοφόνο, αλλά με πιο σταθερό βηματισμό να κοιτάζει και τα υπόλοιπα στοιχεία του έργου, στα οποία βρίσκεται και η σαγήνη-του.

            Το συγκεκριμένο έργο της Ρένταλ δεν ανήκει σ’ αυτό το είδος γραφής. Κι ενώ θα περίμενα, όπως με ετοίμασε η “Εμμονή” (βλ. προηγούμενη ανάρτηση), ένα μυθιστόρημα με έντονη δράση και ανατροπές, συνάντησα 500 σελίδες όπου πολλά πρόσωπα, ποικίλες σκηνές, αργές εξελίξεις, πολλαπλές λεπτομέρειες ούτε επιταχύνουν τον ρυθμό ούτε υποβάλλουν μια πιο στοχαστική ανάγνωση, όπως αυτή για την οποία μίλησα παραπάνω. Πολυσέλιδο και χωρίς το σασπένς που θα ήθελα, πολυδιασπασμένο χωρίς τις καμπές που θα έκαναν την ανάγνωση πιο ελκυστική…

            Μια αντικερί που ανήκει στην Ινέζ είναι το κέντρο του έργου, μια αντικερί που βρίσκεται στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας στην οποία ζουν οι λίγοι ενοικιαστές της ιδιοκτήτριας. Το στόρι στρέφεται γύρω από τους φόνους γυναικών στους δρόμους της πόλης, ενώ κάθε θάνατος συνοδεύεται κι από την κλοπή ενός κοσμήματος από το θύμα. Στο περιθώριο, η Ινέζ ανακαλύπτει σταδιακά ότι οι περισσότεροι νοικάρηδές-της της λένε ψέματα, ίσως αθώα ίσως ύποπτα. Εκτός από τον Γουίλ που έχει μείνει πνευματικά στην παιδική ηλικία, η Ζεϊνάμπ φοβάται τον αυστηρό πατέρα-της, ενώ η αλήθεια είναι ότι φοβάται μην αποκαλυφθεί ότι είναι παντρεμένη, ενώ ο Τζέρεμι Κουίκ δήλωνε ότι είχε κοπέλα ονόματι Μπελίντα, η οποία ωστόσο δεν υπήρξε ποτέ.

            Το βιβλίο προχωρά με άπειρους διαλόγους, μικρές αλλά πολυάριθμες σκηνές, πολλούς παράδρομους που αντί να δημιουργούν σασπένς ξενερώνουν τελικά τον αναγνώστη. Το ότι μαθαίνουμε ποιος είναι ο δολοφόνος σχετικά νωρίς δίνει μια άλλη διάσταση στο έργο, αφού παρακολουθούμε τις σκέψεις-του αλλά και τις αντιδράσεις των άλλων, πάντα περιμένοντας μια έκπληξη να αναιρέσει ό,τι στήθηκε με υπομονή. Τελικά δεν το ευχαριστήθηκα, αφού η έκταση και η δαιδαλώδης εξέλιξή-του αποπροσανατόλισαν τη σκέψη.

Πατριάρχης Φώτιος

ΥΓ. Συγγραφέας ή κείμενο: υπάρχει μια σταθερή γραμμή που συνδέει τα έργα του ίδιου συγγραφέα μεταξύ-τους; Υπάρχει ένα όριο ασφαλείας κάτω από το οποίο ξέρει ο αναγνώστης ότι δεν θα πέσει το επίπεδο των λογοτεχνημάτων ενός συγγραφέα; Μπορούμε να σταθούμε στο όνομα και να “πρέπει” να ευαρεστηθούμε με ό,τι γράφει; Οι ερωτήσεις είναι ρητορικές, αλλά συχνά το όνομα του καταξιωμένου συγγραφέα λειτουργεί σαν οδοστρωτήρας που παρασύρει παλιά και νέα, καλά και μέτρια έργα σε μια συλλογική αποτίμηση.