Διπλός καφές: Μάντης

Νίκος Μάντης, Ψευδώνυμο

Το πολύ θετικό των blogs είναι πλέον ότι αναδεικνύουν βιβλία, τα οποία θα βρίσκονταν στην αφάνεια, αν δεν υπήρχαν οι διαδικτυακοί αναγνώστες και τα ιστολόγιά τους. Το βιβλίο του Ν. Μάντη έγινε γνωστό από τέτοια blogs (αν και έγραψαν και οι κριτικοί γι' αυτό), το διάβασα και, για να μη γεμίσω άλλη μια σελίδα με προσωπικά σχόλια, συνθέτω μια γνώμη με κοπτοραπτική άλλων:
Η πρώτη που ανακάλυψε αυτή τη συλλογή διηγημάτων δεν είναι blogger αλλά κριτικός. Η Λίνα Πανταλέων στα “Πρώιμα πένθη” (Ελευθεροτυπία, 10.11.2006) μιλάει για γραφή που “φροντισμένη, με λόγιες λέξεις, λυρικές περιγραφές και αρκετές παρομοιώσεις, πασχίζει να πείσει για την επιμέλεια και σοβαρότητα του γράφοντος” και για λιτότητα που “είναι κατεξοχήν κατάκτηση της ωριμότητας ή αλλιώς ζήτημα αυτοπεποίθησης”. Γενικότερα, βέβαια η κριτικός είναι συγκρατημένη θεωρώντας ανισοβαρή τη συλλογή με καλά και κακά διηγήματα, τα οποία ωστόσο αφήνουν ελπίδες για το μέλλον. Μια άλλη κριτικός, η Μάρη Θεοδοσοπούλου στο Αθάνατος στη Βενετία” (Το Βήμα, 12.11.2006) μιλάει ιδιαίτερα για το “Κυρίαρχο μοτίβο των εντελέστερων διηγημάτων της συλλογής”, που είναι η σεξουαλική επιθυμία, ενώ γενικά η παρουσίασή της δεν εμβαθύνει.
Από εκεί και πέρα ξιφούλκησαν τα blogs με πρώτο τον βιβλιοφάγο (http://bibliofagos.blogspot.com) στις 19.11.2006. Ο βιβλιοφάγος είναι πολύ θερμός για τα 11 διηγήματα, από τα οποία “τα περισσότερα είναι σφιχτοδεμένα, χωρίς πλατειασμούς, με λόγο που ρέει ευχάριστα, με δυνατά νοήματα και τολμηρές αναφορές και συσχετισμούς με βιβλία άλλων συγγραφέων, όπως ο Τόμας Μαν, και με έναν διάχυτο ερωτισμό να υποφώσκει κάτω απ’ τις αράδες του”.
Στην Ελληνική λογοτεχνία (http://diavazo.blogspot.com) της 15.12.2006, ο blogger βλέπει “κοινό παρανομαστή [των διηγημάτων] τον αντρικό πόθο για τη γυναίκα είτε αυτός εκφράζεται με τη σεξουαλική επιθυμία, είτε μέσω αναμνήσεων, ονείρων, φωτογραφιών.” Παρόλο που πιστεύει ότι “ο Μάντης προσπαθεί φιλότιμα να δημιουργήσει μια ψευδαίσθηση ανατροπών, μια σχεδόν κινηματογραφική πλοκή στα αφηγήματα του ορισμένα από τα οποία φλερτάρουν με το μεταφυσικό, το ονειρικό και τις υπαρξιακές αναζητήσεις.”, νιώθει να τον κουράζει η ανάγνωση “γιατί σε κανένα από τα διηγήματα δεν έρχεται η κορύφωση με τη μορφή έκρηξης αλλά μάλλον σαν αναμενόμενη λύτρωση”. Γι’ αυτό θεωρεί πως ο Μάντης προσέχθηκε, επειδή κυκλοφόρησε στον Καστανιώτη.
Τα πρώτα διηγήματα είναι καλύτερα και μετά ξεφουσκώνει η συγγραφική του πνοή. Κι είναι καλύτερα όσο ο διηγηματογράφος παίζει με ένα τέχνασμα γνωστό από τον Ντοστογέφσκι και τον Στήβενσον (δεν θα αποκαλύψω το αίνιγμα: το εικονίδιο αποκαλύπτει έμμεσα την τεχνική που καταξιώνει τα διηγήματα).
Καλή ανάγνωση,
γιατί το αξίζει.

Πατριάρχης Φώτιος
20.1.2007