“Το μαύρο μονοπάτι” της Asa Larsson

Το καλοκαίρι, που πέρασε, έκανε αναγκαία μια βουτιά στα αστυνομικά της εποχής. Συνάμα όμως με την αινιγματική ανάγνωση, καλό είναι να βρούμε και μια άλλη κοινωνική ματιά.

 

Σουηδικός καφές με λικέρ φραγκοστάφυλο

Åsa Larsson
“Svart stig”
2006
“Το μαύρο μονοπάτι”
μετ. Ι. Ηλιάδη
εκδόσεις Μεταίχμιο
2014

            Τι είναι αυτό που έδωσε ώθηση στη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία και έχει κατακλύσει τον κόσμο; Έχω διαβάσει μερικά από αυτά, άλλα με αυξημένο ενδιαφέρον κι άλλα με υπομονή. Στο ανά χείρας έργο, είδα ανάμικτα θετικά και αρνητικά στοιχεία που θα ήθελα να συζητήσω, για να δω τι άξιο μίμησης μπορεί κανείς να βρει.

            Το πτώμα της Ίνα Βάτρανγκ βρίσκεται σε καμπίνα ψαρέματος στο βόρειο άκρο της Σουηδίας κι όλοι αναζητούν τον ένοχο στο περιβάλλον της Κάλις Μεταλλευτικής όπου αυτή δούλευε ως μεγαλοστέλεχος. Το “όλοι” μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί σε δύο κατά βάση γυναίκες, στην επιθεωρήτρια Άννα-Μαρία Μέλα και στη δικηγόρο που εργάζεται για την αστυνομία Ρεμπέκα Μάρτινσον. Η πρώτη είναι μια πολύτεκνη οικογενειάρχισσα, ενώ η δεύτερη μια εργασιομανής εργένισσα που είχε παλιότερα πάθει ένα ψυχολογικό σοκ, το οποίο ακόμα δεν έχει ξεπεράσει πλήρως.

Πώς κύλησε η ανάγνωση; Πώς είδα την υπόθεση και τι ενδιαφέρον είδα; Ποια χαρακτηριστικά του αστυνομικού είδους αναγνώρισα;

Ας ξεκινήσω από το τελευταίο: είδα μια ιστορία που γέμιζε με πολλές αναδρομές στη ζωή των διαφόρων πρωταγωνιστών, της Άννα-Μαρία, της Ρεμπέκα, της Ίνα αλλά και του αδελφού-της Ντίντι ή του φίλου και αφεντικού-της Μάουρι Κάλις. Όμως είδα και πολλά παραγεμίσματα, αργές εξελίξεις, παραφουσκωμένα μαξιλάρια που γράφονται σε καιρούς άκρας χιονόπτωσης που δεν επιτρέπει άλλες ασχολίες… Είδα πολύ κρύο και χιόνι, είδα το τοπίο της Σουηδίας να δεσπόζει και να στήνει ένα πρωτόγνωρο για μας αλλά και άκρως “αστυνομικό” σκηνικό, μέσα στο οποίο ταιριάζει απίστευτα η ατμόσφαιρα που θέλει η Λάρσον να δημιουργήσει. Φυσικά είδα αρτιότητα στην πλοκή, όπου οι διάφορες ενδείξεις δένονται σε μια αλυσίδα αποκαλύψεων μέχρι την τελευταία. Κι αυτή η πλοκή εμβαθύνει κιόλας στην ανθρώπινη ψυχολογία, μέσα στην οποία θα βρεθεί η αιτία του φόνου.

Έτσι, βλέπουμε δύο βασικά επίπεδα δράσης: από τη μία, η ερευνητική ομάδα και οι εικασίες, οι ανακρίσεις, οι αναζήτηση στοιχείων κι από την άλλη μια αναδρομική αφήγηση, τεμαχισμένη σε πολλά μικρά μέρη, αφορά τη ζωή του Μάουρι Κάλις και του φίλου-του Ντίντι Βάτρανγκ. Μέσα σ’ αυτά ανακαλύπτουμε παιχνίδια βιομηχανικής κατασκοπίας, με διαρροές, προδοσίες, εκβιασμούς, φόνους που φαίνονται αυτοκτονίες, τεράστια χρηματικά ποσά που αλλάζουν χέρια, ορυχεία και πολιτικές ανακατατάξεις στην Αφρική, επιχειρηματική στήριξη δικτατόρων κ.ο.κ. Μέσα σ’ αυτό τον ιστό οικονομικών συμφερόντων και προσωπικών φιλοδοξιών, ο φόνος της Ίνα Βάτρανγκ είναι μια αναγκαία απώλεια.

Γενικά η Λάρσον μου έδωσε την εντύπωση συγγραφέως παλιάς κοπής αστυνομικών έργων, αφού εμμένει στην πλοκή, αν και ανοίγεται βέβαια και στην ψυχολογία των προσώπων, αλλά κατ’ ουσία στήνει τον λαβύρινθό-της (ο οποίος δεν είναι τόσο αδιέξοδος) και οδηγεί διπλά τη σκέψη στην εξιχνίαση του εγκλήματος. Το διάβασα χωρίς αναμονές για το επόμενο…

 

[Οι φωτογραφίες αντλήθηκαν από: www.marriedtoadventure.com, loonlodgemaine.com, racheltakescopenhagen.wordpress.com, www.pv-magazine.com και dondeloslibrosduermen.blogspot.com]

Πατριάρχης Φώτιος