“Ο φάρος” της Alison Moore

Αφιέρωμα: Βρετανική και ιρλανδική λογοτεχνία (3). Αφού ζω σε φάρο και μέρα-νύχτα αγναντεύω το πέλαγος και τον Θεό, είπα να διαβάσω ένα βιβλίο με ανάλογο τίτλο. Ο φάρος θα μπορούσε να είναι σημείο φωτός ή όριο απομόνωσης, μεταίχμιο ζωής και θανάτου ή ανάστημα του ανθρώπου προς τον ουρανό. 

 

 

Νες με άρωμα πραλίνα:

Alison Moore

“The Lighthouse”

2012

“Ο φάρος”

μετ. Α. Δημητριάδου

εκδόσεις Ίκαρος

2013  

            Το μυθιστόρημα ξεκινά με τον τρόπο που θα ήθελε κάθε αναγνώστης, για να πειστεί ότι έχει να κάνει με μια σοβαρή συγγραφέα. Με σταθερή γλώσσα, με ύφος στιβαρό, με την αφήγηση να ισορροπεί τα εξωτερικά και τα εσωτερικά γεγονότα, καθώς παρακολουθεί τον Φουθ να αρχίζει το ταξίδι-του από τη γενέτειρα Βρετανία στην ηπειρωτική Ευρώπη.

            Κέντρο της όλης ιστορίας είναι αυτός ο Φουθ και εμμέσως το μικρό μπουκαλάκι άρωμα που κουβαλά, ένα μπουκαλάκι σε σχήμα φάρου το οποίο όμως είναι κενό. Ένας συμβολισμός ορθώνεται εξ αρχής σ’ αυτόν τον μικρό φάρο, που τονίζεται περισσότερο με τον ομώνυμο τίτλο. Ο Φουθ ταξιδεύει προς τη Γερμανία, απ’ όπου κατάγεται ο πατέρας-του, ένα ταξίδι που το είχε ξανακάνει μαζί-του μικρός, ένα ταξίδι που τον βγάζει μακριά από τον πρόσφατο χωρισμό-του με την Άντζελα. Στον δρόμο-του συναντά, σε πραγματικό χρόνο ή σε παρελθόντα, τον Καρλ, την Έστερ, τον Κένι, στιγμές σε μια αλυσίδα συναντήσεων και αναμνήσεων, κόμβων αυτογνωσίας και κρίκων αφύπνισης. Ο Φουθ παραμένει όμως σιωπηλός και εσωστρεφής…

            Η καλοσμιλεμένη αφήγηση καταφέρνει και συνδέει σχεδόν ανεπαίσθητα το παρόν με το παρελθόν. Ο Φουθ θυμάται την πρώτη-του γυναίκα, την Άντζελα, πώς γνωρίστηκαν και τα σχετικά, ενώ συνεχίζει το ταξίδι που φέρνει νέες μικρές εμπειρίες και επαναφέρει μνήμες. Η Έστερ, ξενοδόχισσα στη μικρή πόλη του Χελχάουζ (που σημαίνει «φάρος»!), κάνει τις καθημερινές δουλειές-της και ενδιάμεσα παρεισφρέουν αναμνήσεις από τον άνδρα-της, τον Μπέρναρντ. Ο Φουθ συμπεριφερόταν στις γυναίκες σαν να επρόκειτο για τη μητέρα-του, η Έστερ γνώρισε τον σύζυγό-της, ενώ προηγουμένως τα είχε με τον αδελφό-του. Κι οι δυο έζησαν ένα είδος υπολανθάνουσας αιμομιξίας με άξονα ένα μικρό μπουκαλάκι άρωμα βιολέτα σε σχήμα φάρου.

            Η Μουρ ξέρει επίσης να αποδίδει, σχεδόν νατουραλιστικά, τα αντικείμενα και τα πρόσωπα. Οι περιγραφές-της δεν είναι καθόλου εξιδανικευμένες, αλλά σκιαγραφούν με ωμότητα λ.χ. ασπρουλιάρικα δέρματα και χαλαρωμένα μπούτια ή άλλες λεπτομέρειες σε έναν μυθιστορηματικό κόσμο, όπου το καθημερινό συναντά το ρεαλιστικά ασυνήθιστο. Ωστόσο αγνοεί τελείως το γερμανικό σκηνικό και αδιαφορεί, πέρα από την μπίρα, να το περιγράψει γλαφυρά, ώστε να εντάξει την ιστορία σε μια ρεαλιστική σκηνογραφία. Άλλη μια βρετανοκεντρική αφήγηση…

            Τελικά, βούλιαξα σε μια αργή αφήγηση που, ενώ ανανεώνεται με τις αναδρομές, δεν παύει να τελματώνεται. Οι αργές περιδιαβάσεις του Φουθ, οι αργοκίνητες βάρκες της σκέψης-του, οι εμβόλιμες αναδρομές επιδιώκουν να ορίσουν την προσπάθεια της συγγραφέως να αναδείξει τον κενό αρώματος φάρο σε σύμβολο μιας άδειας ζωής. Το γκρίζο άφωτο περιβάλλον τόσο του Φουθ όσο και της Έστερ, όπου η στάσιμη ζωή-τους αντανακλά το μουντό παρελθόν-τους, δίνει ένα κείμενο στατικό και λιμνάζον.  

[Δανείστηκα τις φωτογραφίες για τη σημερινή ανάρτηση από: thehappinesszone.hoop.la, luvparfum.com, wisetrips.blogspot.com, www.webmd.boots.com και bloggingonthebrightside.wordpress.com]

Πατριάρχης Φώτιος