Κρέπα αλμυρή με λαχανικά: Δημήτρης ΜΑΜΑΛΟΥΚΑΣ

Δέκα χρόνια τώρα ο Δημήτρης Μαμαλούκας χτίζει σιγά σιγά το συγγραφικό-του προφίλ. Προσέχθηκε με ένα αστυνομικό, την “Απαγωγή του εκδότη” (2005) και καταξιώθηκε με ένα μυθιστόρημα που διαθέτει πάλι στοιχεία αστυνομικής λογοτεχνίας, τη “Χαμένη βιβλιοθήκη του Δημητρίου Μόστρα” (2007). Από τότε συνεχίζει…

Ο Δημήτρης Μαμαλούκας γεννήθηκε το 1968 στην Αθήνα, όπου και κατοικεί, αλλά κατάγεται από τη Λευκάδα. Είναι πτυχιούχος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Lecce της Ιταλίας. Ξεκίνησε τη συγγραφική του δραστηριότητα το 1999 με το μυθιστόρημα “Όσο υπάρχει αλκοόλ υπάρχει ελπίδα” (που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τίτλο Όσο υπάρχει αλκοόλ...) και ακολούθησαν έργα που τον καταξίωσαν τόσο στον χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας όσο και στο είδος του ψυχολογικού θρίλερ. Ασχολείται με τη μετάφραση και γράφει κριτική λογοτεχνίας στην κυριακάτικη «Αυγή». Διατηρεί δικό-του ιστολόγιο: mamaloukas.blogspot.com.

Εργογραφία (αντλημένη από τη http://www.biblionet.gr/):

- “Κοπέλα που σε λένε Φίνι”, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2009.
- “Η μοναξιά της ασφάλτου”, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2008.
- “Η χαμένη βιβλιοθήκη του Δημητρίου Μόστρα”, Καστανιώτη, 2007
- “Η απαγωγή του εκδότη”, Καστανιώτη, 2005.
- “Ο μεγάλος θάνατος του Βοτανικού”, Καστανιώτη, 2003
- “Όσο υπάρχει αλκοόλ υπάρχει ελπίδα”, Απόπειρα, 1999.

Τα χαρακτηριστικά της συγγραφικής-του τέχνης:

1. Πρώτον και σημαντικότερο προσόν του Μαμαλούκα είναι η δεξιοτεχνία στη σύνθεση πλοκής. Ειδικά, στα αστυνομικά-του έργα, όπου η εξύφανση της ιστορίας διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο, καταφέρνει να στήσει τα γεγονότα ώστε νομοτελειακά να καταλήγουν στο τέλος που επιθυμεί. Ο συγγραφέας με άλλα λόγια έχει την ικανότητα να συνθέτει (με την κυριολεκτική σημασία της λέξης) μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, χωρίς ο αναγνώστης να πιστέψει ότι μερικά σημεία στριμώχνονται άρον άρον για να δοθεί ένα Α τέλος στην υπόθεση. Σ’ αυτό βοηθούν οι εύστοχες ανατροπές οι οποίες δεν αφήνουν τον αναγνώστη να εφησυχάσει αλλά κι ούτε τον απογοητεύουν από την καμπή που παίρνουν συχνά τα πράγματα.

2. Εύστοχη η απεικόνιση των μεμονωμένων σκηνών και μαζί εξαιρετική η σκηνοθεσία της δράσης, ώστε να αποτυπώνεται παραστατικά ο χώρος, η ατμόσφαιρα, η ένταση της στιγμής. Ειδικά στα τελευταία-του θρίλερ, η έμφαση στο πώς κάθε σκηνής και η εστίαση στα ψυχολογικά συμφραζόμενα οδηγούν τον αναγνώστη σε μια εκμάγευση της σκέψης-του.

3. Αφανής αλλά όχι ασήμαντη είναι η σκιαγράφηση των χαρακτήρων του, ώστε να φανεί ο αβυσσαλέος ψυχισμός-τους, η φρενήρης εμμονή-τους σε προσωπικές αξίες, η εναγώνια προσπάθειά-τους να πετύχουν τον θεμιτό ή αθέμιτο στόχο-τους. Εν μέρει η μοίρα πλανάται μέσα στη ζωή-τους και τους χειραγωγεί κι αυτοί, μοιραίοι αλλά όχι άβουλοι, προσπαθούν να την οδηγήσουν εκεί που οι ίδιοι θέλουν.

Μια αποτίμηση του τελευταίου-του έργου “Κοπέλα που σε λένε Φίνι”:

       Από το 2008 με το μυθιστόρημά-του “Η μοναξιά της ασφάλτου” φαίνεται ότι επιχειρεί να κάνει μια στροφή και να αλλάξει το ιταλικό τοπίο και το αστυνομικό υπόβαθρο. Το προηγούμενο βιβλίο-του ήταν περισσότερο θρίλερ και μάλιστα σήκωσε πολλή συζήτηση στο ποστ της 7ης Ιανουαρίου 2009, όταν κατέγραψα τα υπέρ και τα κατά που είχε, με τα δεύτερα, κατά τη γνώμη-μου, να υπερισχύουν.

        Το τωρινό-του έργο “Κοπέλα που σε λένε Φίνι” ακολουθεί τα χνάρια του προηγούμενου, αλλά (όπως πιστεύω) με πολύ πιο προσεκτικά βήματα και με αποφυγή των όποιων ακροτήτων. Πρώτα απ’ όλα βγάζω το καπέλο στον Μαμαλούκα για τη δυναμική πλοκή-του, που στήνεται λιθαράκι λιθαράκι, χωρίς κενά και αδιέξοδα, χωρίς ο συγγραφέας να λεηλατεί την πίστη του αναγνώστη, χωρίς να εκκρεμούν ζητήματα… Αντίθετα, καθετί οικοδομείται με ακρίβεια μοιρογνωμονίου, η εξέλιξη προετοιμάζεται με όλες τις λεπτομέρειες και το τέλος έρχεται ως φυσική απόληξη μιας καλοεπεξεργασμένης αλυσίδας. Έχουν δίκιο λοιπόν όσοι έχουν εγκωμιάσει την τέχνη-του στην πλοκή.

        Από την άλλη, φτιάχνει (ίσως για πρώτη φορά) έναν κόσμο πλασματικό που ωστόσο πείθει για την αλήθεια-του. Σε ένα άτοπο στρατόπεδο η Φίνι ξεκινάει από εργάτρια σε απάνθρωπες συνθήκες στα λαγούμια κάτω από τη γη, κακοποιείται και μεταφέρεται στο νοσοκομείο, καταφέρνει να εξελιχθεί σε νοσοκόμα και σταδιακά να δραπετεύσει με τον νοσοκόμο Γκον. Η απόδρασή-τους και η πορεία-τους στην αφιλόξενη "γκρίζα γη" μέχρι το τέλος καταλήγουν σε μια ιστορία εκδίκησης. Οι περιπέτειές-τους δείχνουν τη φαντασία του συγγραφέα, δείχνουν μια καλογρασαρισμένη μηχανή παραγωγής αγωνίας, σασπένς, έντασης και τέλος συγκίνησης.

       Θα ήθελα για άλλη μια φορά να ξεκαθαρίσω μέσα-μου το γιατί ο Μαμαλούκας γράφει. Στήνει τις υποθέσεις-του για τη χαρά της εξιστόρησης, σαν ένα παζλ που ικανοποιεί τον κατασκευαστή-του και θέλγει τον συναρμολογητή-του μέχρι να το αποπερατώσει; Φυσικά ισχύει κάτι τέτοιο. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα όμως είδα επιπλέον και το ιδεολογικό background: η δύναμη της θέλησης που κινητοποιεί κρυμμένες δυνάμεις, αλλά και το βαθιά χαραγμένο πείσμα της εκδίκησης, που ελλοχεύει και ξεπηδά για να δαγκώσει όταν έλθει η ώρα-της. Ο πεζογράφος δουλεύει την ψυχή του ανθρώπου που θέλει να δραπετεύσει με κάθε τίμημα αλλά και την αίσθηση της προδοσίας που μπορεί να συντρίψει κάθε-του όνειρο.

Καλό μήνα και καλό Πάσχα

Πατριάρχης Φώτιος