Αραβικός καφές με άρωμα γιασεμί: Μαρία Κουγιουμτζή

“Άγριο βελούδο”
εκδόσεις Καστανιώτη
2008

Εκπληκτικής συμπύκνωσης και έντασης διηγήματα, τα περισσότερα από τα οποία καλύπτουν ελάχιστες σελίδες (3-6) και παρ’ όλ’ αυτά καταφέρνουν να περιλάβουν μέσα στη (μικρο)πλοκή τους πυρήνες συναισθήματος ικανούς να διεισδύσουν στην ψυχή-μας.
Ο τίτλος «Άγριο βελούδο» δείχνει ακριβώς πώς συνδυάζεται η ευαισθησία και η σκληρότητα, η φωτεινή με τη σκοτεινή πλευρά της ζωής, η αθωότητα με τη μέγιστη απανθρωπιά. Κι εκεί που χτίζεται μια φυσιολογική σκηνή ανθρώπινης καθημερινότητας, παράλληλα εμφιλοχωρεί το σαράκι της ανηθικότητας, της αναισθησίας, της ζοφερής πτυχής του ανθρώπινου είναι.
Τα περισσότερα διηγήματα δημιουργούν την κορύφωση σε προγραμματισμένο σημείο και με οργανωμένο τρόπο, τέτοιο ώστε να αποτελέσουν γροθιά στη συνείδησή-μας. Πίσω από το καθημερινό κρύβεται έντεχνα το τραγικό, πίσω από το ανύποπτο καραδοκεί το λυσσαλέα δραματικό, πίσω από το ανέμελο ελλοχεύει ο θάνατος, η τρέλα, η μανία κ.ο.κ. Ο ήπιος αστυνομικός που φτάνει στον φόνο της κρατουμένης, ο θείος που οδηγείται στη δολοφονία μιας μικρής κοπέλας, η ομοφυλοφιλία, η αιμομικτική αγάπη… Η συλλογή διακρίνεται για την ποικιλία-της σε θέματα και ύφη, κάτι που παραξενεύει θετικά, καθώς από διήγημα σε διήγημα βλέπουμε μια εκπληκτική εναλλαγή –χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε και μια ιθύνουσα γραμμή-, εναλλαγή που πιθανότατα είναι το αποτέλεσμα χρόνων δουλειάς τα οποία συσσώρευσαν τα διηγήματα σε έναν τελικό τόμο.
Ο Γαραντούδης στα Νέα (25.4.2009) (www.tanea.gr/default.asp?pid=30&ct=19&artid=4513699&enthDate=25042009 ) λέει: «η Μαρία Κουγιουμτζή κατορθώνει να αφηγηθεί μικρά ή μεγάλα ανθρώπινα δράματα συνδυάζοντας περίτεχνα τον κοινωνικό προβληματισμό με το ψυχογραφικό βάθος και την υπαρξιακή αγωνία», ενώ «η υψηλή αξία των διηγημάτων της έγκειται καταρχάς στην κατοχή μιας στέρεης αφηγηματικής τεχνικής, σχεδόν απροσδόκητης για μια πρωτοεμφανιζόμενη με βιβλίο συγγραφέα». Όταν είχα πρωτοδιαβάσει την κριτική, πρωτοσκέφτηκα ότι ίσως η κριτική είναι υπερβολική, αλλά τώρα που περιδιάβηκα το έργο της μετανιώνω βλέποντας μια μείζονα διηγηματογράφο με πάμπολλα διαμαντάκια.

Το βιβλίο πήρε το βραβείο διηγήματος του περιοδικού "διαβάζω" 2009, για τα κυκλοφορηθέντα μέσα στο 2008.

Πατριάρχης Φώτιος