Καλές διακοπές

Καλοκαιρινές σκέψεις για το βιβλίο σε 40 βαθμούς Κελσίου

Η άδειά-μου αρχίζει στις 3 Αυγούστου και ετοιμάζομαι από τώρα για διακοπές: θα πάρω την οικογένεια (και την πεθερά-μου) και θα σκαρφαλώσω, όπως κάθε καλοκαίρι, στα πάτρια εδάφη της Ηπείρου, στα γνώριμα διάσελα της Πίνδου, στο μικρό-μου χωριό, ένα από τα πολλά Ζαγοροχώρια, αν και όχι πολύ γνωστό (ευτυχώς!). Στόχος-μου η φυγή από τις υποχρεώσεις της Αθήνας, η επανασύνδεση με τον βουνίσιο αέρα, η καταφυγή στα παιδικά-μου χρόνια…
Επειδή όμως η πολύβουη Αθήνα φαίνεται πως έχει ήδη αδειάσει και το Βιβλιοκαφέ δεν μαζεύει πια τους τακτικούς και περαστικούς θαμώνες-του, αποφάσισα να το κλείσω σιγά-σιγά. Αφήνω την κουζίνα και μαζεύω τα καθίσματα μέχρι τα τέλη Αυγούστου, χωρίς να παρατώ το διάβασμα και τη λογοτεχνία. Καταθέτω μόνο δυο-τρεις σκέψεις που μπορούν να συντροφεύσουν όποιον θέλει ακόμα να κάθεται μόνος-του στην αυλή του Βιβλιοκαφέ και να αναπολεί ή να διαβάζει κάτω από τον πλάτανό-της.
1.Ο Μάνος Ελευθερίου, μετά από στιχουργός, μετά από ποιητής, μετά από πεζογράφος, δοκιμάζει και στο θέατρο με έναν μονόλογο, τον “Γέρο χορευτή”. Κι επειδή δεν αγαπά τους ηθοποιούς, ενώ αγαπά το θέατρο, τον κεντρικό ρόλο θα τον ερμηνεύσει ο ίδιος…!!! Έχω την εντύπωση ότι η υπερέκθεση είναι δείγμα όψιμης αγάπης για τη δημοσιότητα και δεν είναι ωφέλιμη.
2.Δεν είναι ένας μήνας που κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο της Ζυράννας Ζατέλη και έχουνε λυσσάξει στην κριτική-του, στην παρουσία-του, στη με κάθε τρόπο προβολή-του. Ο κατάλογος από τη Biblionet:
-Νάταλι Χατζηαντωνίου, Το διάβασμα, η μόνη ηδονή που δεν πληρώνουμε, "Ελευθεροτυπία", 18.6.2009
-Όλγα Σελλά, Η Ζυράννα Ζατέλη «ανασταίνει» τους νεκρούς της ήρωες, "Η Καθημερινή", 18.6.2009
-Ελπίδα Πασαμιχάλη, «Με νοιάζει ο έρωτας που τρώει τα σπλάχνα», "Ελεύθερος Τύπος", 18.6.2009
-Μανώλης Πιμπλής, «Το διάβασμα είναι η μόνη ηδονή που δεν πληρώνουμε», "Τα Νέα", 18.6.2009
-Νίκος Μπακουνάκης, Η επιστροφή της Ζυράννας, "Το Βήμα"/ "Βιβλία", 21.6.2009
-Ανταίος Χρυσοστομίδης, Βιβλία για το καλοκαίρι, "Η Αυγή", 28.6.2009
-Μικέλα Χαρτουλάρη, Σα ν΄ αγάπησε έναν λύκο, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 4.7.2009
-Ποιος είναι ο Ραμάνθις, "Το Βήμα"/ "Βιβλία", 28.6.2009
-Στέφανος Δάνδολος, Συγγενικές γραφίδες, "Βραδυνή", 14.7.2009
-Κωστής Παπαγιώργης, Στίφος ασωμάτων, "Lifo", τχ. 166, 16.7.2009
-Λίνα Πανταλέων, Στον θάνατο με χάρι, "Ελευθεροτυπία"/ "Βιβλιοθήκη", τχ. 561, 17.7.2009
Και δεν μιλάω λ.χ. για γνωστό αρθρογραφούντα σε κυριακάτικη εφημερίδα, ο οποίος συντρώει μαζί-της και γράφει συνέχεια γι’ αυτήν αναφέροντας μόνο το μικρό-της όνομα, γιατί δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο η προσωποπαγής σχέση διαμορφώνει «κυκλώματα», αλλά για την υπερπροβολή της Ζατέλη που σημαίνει μέχρι ενός σημείου ότι την περίμεναν σαν λογοτεχνικό Μεσσία. Γράφει χαρακτηριστικά η Λώρη Κέζα στο σαββατιάτικο “Βήμα” της 18ης Ιουλίου: «Εκδίδει κάθε επτά χρόνια, δηλαδή εξωλογοτεχνικά επενδύει στην προσμονή και παράγει συμβολισμούς.». Ωστόσο η γραφή της είναι καλή, αλλά επιτέλους κατεβάστε την από το εικονοστάσι και δείτε το έργο-της ως συγγραφέως και όχι τον μύθο-της ως ανθρώπου.
3.Το πρώτο κοσκίνισμα των υποψήφιων χειρογράφων για έκδοση γίνεται από τους «αναγνώστες» κάθε εκδοτικού οίκου. Πολύ ωραίο το αφιέρωμα σ’ αυτούς από τον «Ταχυδρόμο» (Τα Νέα) της 18ης Ιουλίου σε επιμέλεια Κατερίνας Δράκου: έξι επικεφαλής εκδοτικών οίκων εξηγούν με ποια κριτήρια επιλέγουν, τι σταθμίζουν, τα λάθη και τις προβλέψεις-τους, το τοπίο στην ελληνική λογοτεχνία κ.ο.κ. Κρατώ μια φράση του Ανταίου Χρυσοστομίδη: «εδώ δε διαβάζουν οι νέοι συγγραφείς [τους κλασικούς]. Για να είμαι ειλικρινής, αυτού του είδους την αυτάρκεια δεν την καταλαβαίνω»!!!
4. http://www.mediasoup.gr/greek-gigolos : όχι δεν παραπέμπω σε ελληνική ιστοσελίδα με συνοδούς αρσενικού φύλου, αλλά στα μικρά σποτάκια που επιμελούνται οι συγγραφείς Θανάσης Χειμωνάς και Δημήτρης Σωτάκης. Στο πρώτο (1.7.2009) παρουσίασαν τη φίλη-τους Εύη Λαμπροπούλου, στο δεύτερο (18.7.2009) τον Αλέξη Σταμάτη και τη φίλη-τους Μάιρα Παπαθανασοπούλου. Φυσικοί διάλογοι, έξυπνες-εξυπναδίστικες ατάκες, παρεΐστικο κλίμα… Η ιδέα μού άρεσε ως σύλληψη στο πλαίσιο μιας ζωντανής γνωριμίας με συγγραφείς, αλλά στην εφαρμογή χωλαίνει: στο πρώτο σποτάκι στηρίχτηκαν υπερβολικά στον αυτοσχεδιασμό, με αποτέλεσμα η Λαμπροπούλου να φαίνεται αμήχανη, ενώ δεν παρουσιάστηκε ούτε κατ’ ελάχιστον το βιβλίο-της. Στο δεύτερο άφησαν τον Σταμάτη να μιλήσει λίγο για το βιβλίο του, ενώ η ερώτηση στην Παπαθανασοπούλου κινήθηκε (κλασσικά) γύρω από τις πωλήσεις των μυθιστορημάτων-της. Ένας φίλος που ξέρει από τηλεόραση μού είπε ότι στα μεσημεριανάδικα λ.χ. ή στα πρωινάδικα οι διάλογοι που φαίνονται φυσικοί έχουν προσχεδιαστεί και γι’ αυτό εν μέρει δεν φαίνονται γελοίοι… Έτσι ως ιδέα, γιατί στο γυαλί ο πολύς αυτοσχεδιασμός και η φυσικότητα χάνει σε μεταδοτικότητα... Μπορεί να γίνει καλύτερο, μπορεί να δείξει ότι οι συγγραφείς έχουν μπρίο και είναι ζωντανοί άνθρωποι. Στοιχηματίστε ποιος θα είναι ο επόμενος… (;)
.

Θα είμαι εδώ για καμιά δεκαριά μέρες, αν και δεν θα περνάω τακτικά από το Βιβλιοκαφέ να δω αν κάθεται κανείς στη σκιερή αυλή του. Τα λέμε εν καιρώ.
Πατριάρχης Φώτιος