«Ιμαρέτ»εκδόσεις Μεταίχμιο
2008
Κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα. Η Άρτα του 19ου αιώνα μέσα από την ιστορία δύο νέων, του Έλληνα Λιόντου και του Τούρκου Νετζίπ, που μεγαλώνουν μαζί και γίνονται αχώριστοι φίλοι στις καλές και στις κακές στιγμές των δύο λαών.
Κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα με γραμμική αφήγηση, με ανάπλαση της ιστορίας και της εποχής (αυτό που λέγαμε παλιά για επιστροφή στην ιδιαίτερη πατρίδα και ανάδειξή της σε συγκεκριμένο χωροχρόνο), πολλή αφήγηση, πολλές περιγραφές, ιδιαίτερη έμφαση σε συνήθειες, ήθη και έθιμα, πρακτικές κ.ο.κ. Ελλήνων και Τούρκων σε μια ηθογραφία της περιόδου από την πλευρά και των δύο λαών. Κείμενο χωρίς ενδιαφέρον, αφού ο φόνος-μυστήριο, οι συγκρούσεις Ελλήνων και Τούρκων, η πολυπολιτισμική Άρτα, ο φανατισμός δεν αρκούν για να προσδώσουν στις συγκρούσεις ένταση και δραματικότητα.
Μόνο σημείο που ενέχει κάποιο ενδιαφέρον είναι η εναλλαγή των οπτικών γωνιών, μια του Λιόντου και μια του Νετζίπ. Επειδή όμως δεν υπάρχει αντίθεση νοοτροπιών, παρά μόνο σε εθνικό επίπεδο, η πολυτροπικότητα δεν αναδεικνύει τον Άλλο στον πολιτισμό του αλλοεθνή, αλλά απλώς ανάγεται σε ένα παιχνιδάκι χωρίς αντίκρυσμα.
Ιστορικό αφήγημα με κλασικούς όρους ισοδυναμεί με δρόμο χωρίς άσφαλτο. Πρέπει να έχει ιδιαίτερη μαγεία για να επιχειρήσει κανείς να περάσει το αυτοκίνητό του απ’ αυτόν…
Πατριάρχης Φώτιος
11 comments:
Σεπτέ Πατριάρχα, γράφεις (και μάλλον υπογράφεις με τρόπο απόλυτο, με κιννάβαρι): "Ιστορικό αφήγημα με κλασικούς όρους ισοδυναμεί με δρόμο χωρίς άσφαλτο.".
Μπορεί όμως ο αναγνώστης να θέλει από μόνος του να περάσει από χωματόδρομους..
Παραμένει ημιονηγός, όποιος διαβάζει, ας πούμε, Αγγελο Βλάχο;
Μύρωνα,
συγγνώμη αν οι κρίσεις μου δεν περιλαμβάνουν και τη δική σου αναγνωστική σκέψη.
Φυσικά δεν αναφέρομαι στο κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα, σ' αυτό που γραφόταν με άλλους όρους, γιατί αναφερόταν σε άλλες συνθήκες και έτσι διαβάζεται και σήμερα ως στοιχείο -γόνιμο- της παράδοσης. ΣΗΜΕΡΑ όμως αυτού του είδους το ιστορικό μυθιστόρημα δεν έχει να αναζωογονήσει το κοινωνικό γίγνεσθαι και έτσι είναι ...ένα χωματόδρομος δίπλα στην άσφαλτο της εξέλιξης. Αν προτιμάς χωματόδρομους, θα απολαύσεις το δάσος, το πράσινο, την αγροτική ζωή (ωραία όλα αυτά), αλλά όχι τον επίκαιρο προβληματισμό που θα σε κάνει να ξαναδείς τον εαυτό σου μέσα από την ιστορία.
Πατριάρχης Φώτιος
Με αφορμή τη γνωριμία μου με τον συγγραφέα, και επειδή έτυχε και τα τρία μυθιστορήματά του, αυθόρμητα, την ώρα που διάβαζα το βιογραφικό, να τα εντάξω σε γενικότερες θεματολογικά κατηγορίες, έκανα την εξής σκέψη: ένας τρόπος να γίνονται οι συγγραφείς γνωστοί (και να διαβάζονται!), ίσως θα ήταν η συστηματική παρουσίαση από την κριτική θεματικών ενοτήτων: πχ εγώ τώρα που είδα τα βιβλία του Καλπούζου είδα ότι το πρώτο, ο "Μεθυσμένος δρόμος" είναι μια ιστορια ταξιδιού, φυγής. Μου ήρθε αμέσως στο νου ο Αλλος του Μεθενίτη, Η Ανατολή του Γκιμοσούλη κλπ (μιλάω πολύ πρόχειρα) Μπορεί σε υπόθεση να μη μοιάζουν και πολύ, δεν ξερω, αλλά έτσι τα εντάσσεις κάπου πρακτικά, όχι θεωρητικά (μοντερνισμός κλπ ακατανότητα για τον κόσμο), τα συγκρίνεις, κάνεις τους νέους να τα διαβάσουν ή έστω να τα μάθουν, όλα παίρνουν τη θέση τους. Αυτό που παρουσιάζετε έχει πολλά "αδερφάκια", δεν χρειάζεται να τα πω. Κι ένα άλλο του, που αναφέρεται σε σεισμό μου εφερε στο νου το Μπόχου του Πλάτωνα Ανδριτσάκη. Δηλαδή, θέλω να πω, γιατι οι εκδοτικοί δεν κάνουν σε συνεργασία και με κριτικούς κάτι τέτοιο. Με την ευκαιρία του ενός βιβλίου να υπενθυμίζονται και άλλα παλιότερα. Βέβαια έχω προσέξει ότι πολλοί επώνυμοι κριτικοί αυτό το κάνουν από μόνοι τους. Αλλά μιλάω για συστηματική παρουσίαση. Έτσι όλοι θα υποστηρίζονται και θα βρίσκουν τη θέση τους. Αντί το κάθε βιβλίο να είναι "εχθρός" του άλλου (εμπορικά) θα είναι σύμμαχος. Γιατί, δεν οργανώνονται τα πράγματ κάπως έτσι, πιο πρακτικά; μήπως η απάντηση είναι απλώς "Η πίτα μικρή, όποιος πρωτοφάει"; Αλλά τότε θα έλεγα ότι είμαστε (κι εδώ) στενόμυαλοι: έ τ σ ι θα μεγαλώσει η πίτα, δηλαδή οι αναγνώστες.
Σκέφτομαι λίγο σαν καθηγήτρια, το ξέρω. Αλλά μήπως θα έπρεπε έτσι να αντιμετωπιστεί το κοινό, σαν ..μαθητές; Μήπως αυτό ζητάει;(περιλαμβάνω φυσικά και τον εαυτό μου στο κοινό) Του δίνεις και την ευκαιρία να κάνει τον ..κριτικό, σε μια συγκεκριμένη γκάμα.
(πωπω, τα είπα πάλι! Μα, τι εχω παθει; Φταίει η Άνοιξη -ε-ε-ερχεται!)
Αύτό που λες, Pellegrina,
γίνεται σε πολλές κριτικές όντως. Ενώ φαίνεται εύκολο, δεν είναι πάντα, γιατί ναι μεν ο Καλπούζος γράφει ιστορικό μυθιστόρημα και μάλιστα τοπιογραφία, αλλά όσα άλλα κανείς σκεφτεί μοιάζουν ως προς το ένα ή το άλλο σημείο, αλλά όχι ως προς τη βασική συγγραφική αρχή. Σε πολλές δηλαδή περιπτώσεις, ο αναγνώστης ναι μεν λέει μού θυμίζει το τάδε ή το δείνα, αλλά σπανιότερα υπάρχουν πραγματικά σημαντικές ομοιότητες.
Τα κείμενα κρίνονται και συσχετίζονται ανά περίπτωση.
Πατριάρχης Φώτιος
Πατριάρχη
μετά από ολονύκτια βάσανο
Αγαπητές και αγαπητοί
φίλες και φίλοι του Πατριάρχη
σας προσκαλώ στο ποιητικό ξόρκι για προστασία από τη μαύρη γούνα της αντιποίησης
"Ding an sich: το ποίημα που διάβασε τον εαυτό του στο δωμάτιο του Ιμμάνουελ Καντ"
Είσοδος από το metissage [http://vintzidis.blogspot.com] δεξιά στήλη στο [substratum]κλικάρετε επάνω
Βαγγέλης Ιντζίδης
“Ιστορικό αφήγημα με κλασικούς όρους ισοδυναμεί με δρόμο χωρίς άσφαλτο. Πρέπει να έχει ιδιαίτερη μαγεία για να επιχειρήσει κανείς να περάσει το αυτοκίνητό του απ’ αυτόν…”
“ΣΗΜΕΡΑ όμως αυτού του είδους το ιστορικό μυθιστόρημα δεν έχει να αναζωογονήσει το κοινωνικό γίγνεσθαι και έτσι είναι ...ένα χωματόδρομος δίπλα στην άσφαλτο της εξέλιξης. Αν προτιμάς χωματόδρομους, θα απολαύσεις το δάσος, το πράσινο, την αγροτική ζωή (ωραία όλα αυτά), αλλά όχι τον επίκαιρο προβληματισμό που θα σε κάνει να ξαναδείς τον εαυτό σου μέσα από την ιστορία.”
Δεν είμαι βέβαιος ότι σε καταλαβαίνω απόλυτα.Θα μπορούσες να το εξηγήσεις λίγο περισσότερο;
Ως συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων δεν βλέπω πως μπορεί να λείπει ο «επίκαιρος προβληματισμός» από το ιστορικό μυθιστόρημα.
Ο Θουκιδίδης έγραψε ότι τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει όσο οι άνθρωποι μένουν ίδιοι. Ε, οι ανθρωποι δεν άλλαξαν και τόσο τα τελευταία 2-3 χιλιάδες χρόνια , σωστά; Ούτε και οι πονηριές τους…
Πέρα απ` αυτό όμως σε ότι αφορά ποσότητες και ποιότητες (προβληματισμών και όχι μόνο) που χτίζουν ένα βιβλίο , επιλέγει κανείς αυτό που ταιριάζει στην ιδιοτυπία του.
Στα δικά μου οι αναλογίες είναι τέτοιες που βρίσκω να ταιριάζει περισσότερο ο χαρακτηρισμός «μυθιστορηματική ιστοριογραφία» παρά «ιστορικό μυθιστόρημα». Γι αυτό και θεώρησα πολύ εύστοχη την κριτική που έγραψες για το «Των κοχυλιών και του Αίματος».
“Αλλά μιλάω για συστηματική παρουσίαση.”
Αυτό κάποιες φορές παρουσιάζει και άλλα πλεονεκτήματα.
Στην δουλειά μου υπάρχει ο όρος «συνέργεια». Σημαίνει με απλά λόγια ότι αν δοθούν δυό φάρμακα με παρόμοια δράση το αποτέλεσμα θα είναι αρκετά πιο έντονο .
Αυτό μπορεί να συμβεί και σε βιβλία.
Να είναι δηλαδή αυτοτελή, με διαφορετικό θέμα , αλλά να συνδέονται μεταξύ τους έτσι ώστε αυτός που διάβασε τα προηγούμενα να καταλαβαίνει περισσότερα απ` τον αναγνώστη του ενός.
Θεόφιλε,
ο προβληματισμός για το ιστορικό μυθιστόρημα είναι πλέον πολύ έντονος. Πέρα από τα κλασικά με την ευθύγραμμη πορεία και την παραδοσιακή αντίληψη για την ιστορία, τις τελευταίες δεκαετίες αναφύονται πιο πρωτοποριακά σε γραφή και σε αντίληψη ιστορικά μυθιστορήματα. Τα τελευταία προκαλούν τον αναγνώστη να αναθεωρήσει τον τρόπο που έβλεπε το παρελθόν και να ξαναδεί τον εαυτό του και την ταυτότητά του μέσα από αυτά.
Το δικό σου έργο, παρόλο που είναι γραμμικό και παραδοσιακά εν πολλοίς γραμμένο, προκαλεί ανοικείωση μόνο και μόνο λόγω της εποχής, αφού δεν έχουμε ως αναγνώστες σαφή εικόνα και εντύπωση για την προϊστορία μας.
Ένα άλλο, ανάλογο με του Καλπούζου, μια πλούσια αφήγηση αλλά χωρίς τον αιφνιδιασμό στην κατεστημένη ιστοριογραφία, μπορεί να τέρψει και να παρασύρει στην εποχή, αλλά δεν θα προωθήσει τη γνώση μας γι' αυτήν και συνεπώς δεν θα οδηγήσει σε εθνική αυτοσυνειδησία.
Το θέμα είναι τεράστιο και συνεχώς μελετάται και αναθεωρείται.
Πατριάρχης Φώτιος
Το βιβλίο μου το έκαναν δώρο
και περιμένει τη σειρά του
Βέβαια από τον τίτλο νόμιζα ότι μιλά για το Ιμαρέτ το ξενοδοχείο-μοναστήριο της Καβάλας
την πόλη όπου γεννήθηκε - λένε - ο Ιμπραήμ
Τώρα με την ανάρτησή σου Πατριάρχη
το σήκωσα κάτω από άλλα που κι αυτά περιμένουν τη σειρά τους
Φαίνεται ενδιαφέρον
βέβαια προσδοκώ
(αναγνωστικές προσδοκίες-promises,promises)
ότι η ιδιωτικότητα της φιλίας θα διέρχεται τον αιώνα των εθνισμών και εθνικισμών στην Βαλκανική
Αλλά...ένα μυθιστόρημα
αποτελεί εκείνη τη λογοτεχνική δομή που ο δικός μας αιώνας συνταιριάζει με το ιστόρημα του μύθου ή το μύθευμα του ιστορείν;
Πάντα υπάρχει στην εγχώρια λογοτεχνική παραγωγή
ο μύθος (αλλά και σε κάθε λογοτεχνική παραγωγή της αλλοδαπής)
αλλά αυτό - ίσως και με αυτή την πρόθεση να το διαβάσω - είναι και το ζητούμενο: Τι είναι ο μύθος για το συγγραφέα ενός ιστορικού μυθιστορήματος;
Ο μύθος - αναγωγή στην πηγή
Ο μύθος - συκρότηση της ταυτότητας
ή ο μύθος για να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο όπου μπορούμε να διερωτηθούμε για μας πώς θα ήμασταν αν ήμασταν κάτι άλλο
?
Ο μύθος για το βίωμα μιας ετερότητας
Για πες μου Πατριάρχα μου εσύ που το έχεις διαβάσει
γιατί εγώ τέτοιο εμπαθές ψώνιο που είμαι δεν αντιλαμβάνομαι γιατί όσοι δεν είναι - ή ισχυρίζονται πως δεν είναι- σεμνά και ταπεινά
διαφεντεύουν τον αγνωστικισμό τουs με περισσή σπουδή.
Ο αμαρτωλός αλλαζόνας
΄Ημαρτον
Βαγγέλης Ιντζίδης
Κι όμως καταφέρνει, Φώτιε, να ανασυστήσει ολοζώντανη την εποχή του και να τεκμηριώσει μια άλλη υπόθεση ζωής απ' την κοινά και εθνικά παραδεκτή. Ομολογώ ότι το χάρηκα.
Σε καλημερίζω, φίλε, μετά από καιρό.
ΥΓ. Πιο ολοκληρωμένη η θέση μου για το βιβλίο στο δικό μου ηλεκτρονικό χώρο.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΜΟΥ ΕΦΤΙΑΞΕ ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΟΥ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΠΟΥΖΟΥ.ΕΙΧΑ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΧΑΡΩ ΤΟΣΟ.ΔΙΑΒΑΖΩ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΝΙΩΘΩ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΜΑΓΕΙΑ ΜΕ ΤΟ ΙΜΑΡΕΤ.ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΜΕ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ,ΦΥΓΗ ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ,ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΑΓΑΠΩ,ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ...
Post a Comment