1. Σχέση συγγραφέων-αναγνωστώνΕνδιαφέρει τους συγγραφείς η γνώμη των αναγνωστών; Και δεν αναφέρομαι στις φιλοφρονήσεις που τόσο κολακεύουν τον εγωισμό τους αλλά και ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους. Αναφέρομαι πρώτιστα στο να ακούσουν τι λένε οι αναγνώστες και γιατί –ενδεχομένως- δεν άρεσε στους τελευταίους το βιβλίο τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο αναρωτιέμαι αν έχουν νόημα οι παρουσιάσεις νεότευκτων βιβλίων. Οι συγγραφείς παρουσιάζουν και παρουσιάζονται, αλλά ποτέ –όσο έχω παρακολουθήσει τέτοιες συναντήσεις με το αναγνωστικό κοινό- δεν διεξάγεται ουσιαστικός διάλογος με διαφωνίες και διαφορετικές οπτικές γωνίες, με ήπιες φυσικά αντιπαραθέσεις και ανταλλαγή απόψεων. Μας τα λένε, τους ακούμε και φεύγουν ήσυχοι.
Το ενθαρρυντικό είναι ότι υπάρχουν πλέον τα ιστολόγια και οι αναγνώστες έχουμε λόγο. Και με ικανοποίηση δέχομαι μηνύματα από το
υς ίδιους τους συγγραφείς ότι η όποια παρουσίασή μου, με τα αρνητικά και τα θετικά, εισακούστηκε με προσοχή. Δεν τιμά αυτό εμένα, αλλά τους ίδιους που λαμβάνουν υπόψη ό,τι τούς υποδείχθηκε· φυσικά δεν απαιτούμε να το δεχτούν, αλλά τουλάχιστον να περάσει από τη σκέψη τους στο επόμενο βιβλίο τους.
Το ενθαρρυντικό είναι ότι υπάρχουν πλέον τα ιστολόγια και οι αναγνώστες έχουμε λόγο. Και με ικανοποίηση δέχομαι μηνύματα από το
υς ίδιους τους συγγραφείς ότι η όποια παρουσίασή μου, με τα αρνητικά και τα θετικά, εισακούστηκε με προσοχή. Δεν τιμά αυτό εμένα, αλλά τους ίδιους που λαμβάνουν υπόψη ό,τι τούς υποδείχθηκε· φυσικά δεν απαιτούμε να το δεχτούν, αλλά τουλάχιστον να περάσει από τη σκέψη τους στο επόμενο βιβλίο τους.2. Σχέση συγγραφέων-εκδοτών
Γιατί αλλάζει ένας συγγραφέας εκδοτική στέγη; Φαντάζομαι γιατί μάλωσε με τον προηγούμενο εκδότη του ή γιατί πίστεψε ότι τον έριχνε στα ποσοστά. Πιθανόν να αναζήτησε καλύτερες προοπτικές είτε σε οικονομικό επίπεδο είτε σε επίπεδο προώθησης. Γι’ αυτό μάλιστα οι νέοι συγγραφείς όλο και πλησιάζουν τους μεγάλους εκδοτικούς οίκους, όπως τον Καστανιώτη, τον Πατάκη, τον Κέδρο ή το Μεταίχμιο κ.ο.κ. Αφορμή γι’ αυτές τις σκέψεις η μετακίνηση λ.χ. του Βαλτινού και της Γαλανάκη παλαιότερα από την Άγρα σε άλλους οίκους ή η πρόσφατη αλλαγή στέγης του Μαμαλούκα από τον Καστανιώτη στον Λιβάνη. Το τελευταίο περιστατικό με αφήνει με ερωτηματικά.
3. Σχέση συγγραφέων-επιμελητών
Τι είναι οι τελευταίοι; Το ίδιο αναρω
τιούνται και οι ίδιοι οι συγγραφείς που δεν ανέχονται να επεμβαίνει κανείς στο κείμενό τους. Στο εξωτερικό ο επιμελητής είναι συνυπεύθυνος για το τελικό αποτέλεσμα, αφού δεν διορθώνει μόνο τυπογραφικά λάθη αλλά έχει (συμβουλευτική) γνώμη και σε στοιχεία δομής ή οικονομίας της πλοκής. Βλ. το ρεπορτάζ της Ο. Σελλά στην Καθημερινή της 30.11.2008 (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_30/11/2008_293814 ).4. Σχέση συγγραφέων-κριτικών
Τι κάνει ο συγγραφέας μόλις διαβάσει μια κριτική για το έργο του; Αυτοθαυμάζεται; Την αρχειοθετεί μαζί με τις άλλες και χαίρεται που αυγαταίνουν όσα γράφονται γι’ αυτόν; Καμαρώνει με τα θετικά και εθελοτυφλεί στα αρνητικά; Θα ήθελα να γίνεται ένας υπόρρητος διάλογος μεταξύ της κριτικής και της συγγραφικής διάνοιας. Να ακούνε οι μεν τους δε πιστεύοντας ότι κάποιες επισημάνσεις τους είναι αξιόλογες και γι’ αυτό αξίζει να τις λάβουν υπόψη στα επόμενα βιβλία τους.Πατριάρχης Φώτιος
45 comments:
Καλησπέρα σας. Μετά από αρκετό δισταγμό αποφάσισα να καταθέσω κάποιες απαντήσεις στο ποστ σας, ελπίζω στοιχειωδώς ενδιαφέρουσες:
α)Για τους αναγνώστες: Ενδιαφέρει ο αναγνώστης-γνώστης(ως ένα βαθμό και με κάποιο τρόπο). Τουτέστιν, ο αναγνώστης που σου λέει ότι το βιβλίο σου δεν του άρεσε επειδή πχ οι ήρωες στο τέλος δεν παντρεύονται (μου το μου έχουν πει, για το "Πρωινό Ιντερσίτυ")μου είναι αδιάφορος. Εξ ίσου αδιάφορος μου είναι ο αναγνώστης που, όντας εθισμένος σε έναν τρόπο γραφής, μου λέει πχ ότι το βιβλίο μου "δεν είχε συναισθήματα" (μου το έχουν πει για τους "Εθελοντές") Από τα τρία (έντυπα) βιβλία μου, αυτό που αρεσε πιο πολύ στους "απλούς" αναγνώστες είναι το "Μαχαίρι στην μπότα", που από άποψη γραφής είναι αντικειμενικά το χειρότερο. Άρα μόνο ΛΙΓΟΥΣ αναγνώστες, αυτούς που ξέρουν από λογοτεχνία, ακούω. Οι υπόλοιποι να ναναι καλά και τους ευγνωμονώ (αποτελούν πάντα ζωντανή διαφήμιση) αλλά με αυτούς δεν πάει μπροστά ο συγγραφέας.
β)Για τους εκδότες: Εκτός από τους λόγους που λέτε, και που υποθέτω ισχύουν, υπάρχουν δύο ακόμη: α) ο συγγραφέας για κάποιο λόγο εντελώς υποκειμενικό, (κάποια δική του εμμονή, υπερευαισθησία ή ιδέα), δεν αισθάνεται καλά στο συγκεκριμένο ερπιβάλλον. β) Πολύ απλά: α π ο ρ ρ ί π τ ε τ α ι από τον προηγούμενο! ντρεπόμαστε να το πούμε;
γ) Για τους επιμελητές: η σχέση μου μαζί τους υπήρξε πολύ τραυματική. Η μεγαλύτερη ηδονή της διαδικτυακής δημοσίευσης των δύο τελευταίων μυθιστορημάτων μου είναι ότι κάνω μόνη μου τη γλωσσική επιμέλεια (και δεν νομίζω ότι τα πάω άσχημα!)Θα μπορούσε βέβαια να πει κανείς ότι, όσο περνάει ο καιρός, ο συγγραφέας ξεκολλάει από τις γλωσσικές εμμονές του και βάζει νερό στο κρασί του. Από την άλλη, όσο περνάει ο καιρός, οι καλοί επιμελητές θα είναι φαντάζομαι, όλο και περισσότερο, δυσεύρετοι.
δ)Για τους κριτικούς: η ελάχιστη σχέση που είχα μέχρι τωρα με κριτικούς κάθε επιπέδου (περιλαμβάνω και τους μπλόγκερς) ήταν παραπάνω από πολύτιμη. Πολύτιμο φυσικά ήταν ό,τι αρνητικό, ακόμη κι αν δεν το υιοθέτησα παρά ελάχιστα και με δικό μου τρόπο. Τα θετικά δεν με ένοιαξαν πολύ, τα θεώρησα, με συγχωρείτε, αυτονόητα!!
Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία και την υπομονή να διαβάσετε (αν!)
Νιόβη
WWW.ARELIS.GR
ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΕΡΩΤΟΝΟΜΙΚΟΝ ΠΟΥ ΔΙΧΑΣΕ ΚΟΙΝΟ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 18 ΕΤΩΝ
Νιόβη, σ' ευχαριστώ ε ι λ ι κ ρ ι ν ά, γιατί μας έβαλες στο παιχνίδι από την πλευρά του συγγραφέα, έστω και ενός μόνο προσώπου. Οι παρατηρήσεις σου δείχνουν σοβαρότητα και συνείδηση της λογοτεχνίας. Πες μας, αν θέλεις, περισσότερες λεπτομέρειες για τους επιμελητές, γιατί έχω μαύρα μεσάνυχτα.
Πατριάρχης Φώτιος
Ω καλησπέρα. α) Οι αναγνώστες-γνώστες είναι βεβαια οι μόνοι που μετράνε για το συγγραφέα, αλλά κι αυτοί διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Τι λαμπρότερο παράδειγμα από αυτό το μπλογκ;
β)το ερώτημα άπτεται του κουτσομπολιού, για να μην πω ότι η τελευταί ερώτηση το αγκαλιάζει! 9το κουτσομπολιό)
γ) οι επιμελητές ειναι δύο ειδών, οι σχετικοί και οι ασχετοι. Το ίδιο, όσον αφορά τη γλωσσική κατάρτιση, πιστεύω (και να με συγχωρούν) και οι συγγραφείς. Τα προβλήματα εμφανίζονται όταν ένας σχετικός και ένας άσχετος συναντώνται.δ) Αυτό, Πατριάρχη, πρέπει να το ε΄χουμε συζητήσει, πενήντα; εξήντα; φορές
υγ: Προσωπικά δεν θεωρώ ότι ανήκω στους αναγνώστες-γνώστες, ανήκω όμως στους αναγνώστες - εραστές, οπότε ως γνωστόν η ..βιβλική σημασία της λέξης γνωρίζω κλπ:))
υγ2: τι θα μει a limine;
Καλησπέρα σας και πάλι. Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα, οι επιμελητές, όπως άλλωστε οι πιο πολλοί από μας, είναι σκληρά εργαζόμενοι και μάλιστα με τεράστια ανασφάλεια. Τα προβλήματα εστιάζονται κυρίως σε αυτό. Συχνά, αν τους δοθεί η καλοπροαίρετη οδηγία "πρόσεξέ το", αυτοί την ερμηνεύουν ως "άλλαξέ του τα φωτα"!
Θα ήθελα να πω επίσης ότι ελπίζω πως έχω καλή γλωσσική κατάρτιση, δεδομένου ότι (με συγχωρείτε!) είμαι αριστούχος φιλόλογος. Κι ακόμη ότι τα κείμενά μου δεν "γεμίζουν το μάτι" των διορθωτών, γιατί έχουν το ελάττωμα να είναι ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ πολύ απλά. (το τι δουλειά έχουν "από κάτω" για να βγουν τόσο απλά, οι διορθωτές ούτε που το φαντάζονται, αλλά δεν φταίνε αυτοί! Αυτές είναι οι γλωσσικές μας συνήθειες, οι "εξυπνάδες" και ο στόμφος!)
Τέλος οφείλω να πω πως ο επιμελητής που μου διέθεσαν οι εκδόσεις Εστία για το Ιντερσίτυ ήταν ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ό ς.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ και, αν μου επιτρέπετε, αποσύρομαι και πάλι στο μοναχικό βασίλειό μου!
Φώτιε,
Μένω κυρίως στο πρώτο. Υποκειμενική η πράξη της ανάγνωσης και δεν νομίζω ότι αίρεται η υποκειμενικότητά της με την προσφυγή στη συνισταμένη των επιμέρους γνωμών. Για ψυχολογικούς βέβαια λόγους έχει ο καθένας την ανάγκη της καλής γνώμης. Όμως από άποψη δημιουργίας, νομίζω ότι πιο ωφέλιμη είναι η τεκμηριωμένη και καλοπροαίρετη αρνητική κριτική. Αξιώνω τη δεύτερη απευθυνόμενος σε υποψιασμένους αναγνώστες, πιθανώς και ειδικούς. Πάντως ο πυρήνας της γνώμης του ίδιου του δημιουργού για το βιβλίο του νομίζω ότι μένει σε κάθε περίπτωση ανεπηρέαστος. Αξίζει να συζητήσουμε κάποτε το γιατί.
μπες στο chris29-blogspot.com
Μεγάλο το θέμα που πιάνεις και πάλι. Θα σταθώ στο κομμάτι που αναφέρεται στους επιμελητές για να πω ότι αυτοί είναι "αναγκαίο καλό". Πολλές φορές οι συγγραφείς παρασύρονται και ξεφεύγουν και είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός επιμελητή για να τους επαναφέρει στην τάξη. Διαβάζοντας βιβλία στα αγγλικά βλέπει κανείς πόσο στενή και χρήσιμη μπορεί να είναι η σχέση του συγγραφέα με τον επιμελητή του. Μέρα καλή
Ο συγγραφέας οφείλει να κανει ένα ξεσκαρταρισμα ανάμεσα στους κριτικούς , τους εκδοτες και επιμελητές....να κινηθεί σε μια διαδραστική επιλογή. Σε ότι αφορά τους κριτικούς μονάχα μια εξαιρεση καλο είναι να υπάρχει η δεοντολογια του να μην πίνω καφέ με τους κριτικούς και να μην ανταλασσουμε δωρα τα Χριστούγεννα. Οι εκδότες είναι νομίζω σημαντικό να στηρίζουν εξισου όλους τους συγγραφέις τους. Υποθέτω πως ο κύριος Μαμαλούκας έφυγε από τον κύριο Καστανιώτη γιατί στου Λιβάνη ταιριάζει περισσοτερο το ύφος των βιβλίων του. Εγώ θεώρω την αλλαγή αξιοπρεπή. Αποσυρομαι κι εγώ...ειναι ξημερωματα και διαβαζω κατι.
Μαρκος2
Pellegrina,
δεν είναι κουτσομπολιό η σχέση συγγραφέα - εκδότη, είναι ο αναγκαίος κρίκος έκδοσης ενός βιβλίου. (Η Νιόβη δίνει δύο πολύ ουσιώδεις λόγους).
Όσο για τους κριτικούς, συγχώρεσέ με αλλά τους έβαλα για να κλείσει το καρέ.
Πατριάρχης Φώτιος
Νιόβη και Λάκη,
η Σελλά στην Καθημερινή θέτει το θέμα του επιμελητή ως έχοντος γνώμη και για τη δομή, το εύρος κάθε ενότητας, τη ροή του κειμένου κ.ο.κ. και όχι μόνο ως διορθωτή, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα.
Φυσικά ισχύουν όσα λέτε, αλλά στο συγκεκριμένο θέμα θα ήταν οι συγγραφείς ανοιχτοί;
Πατριάρχης Φώτιος
Παναγιώτη, φυσικά αναφερόμαστε σε καλοπροαίρετους και υποψιασμένους αναγνώστες (Τα παραδείγματα που κατέδειξε η Νιόβη είναι διαφωτιστικά). Έστω και διαισθητικά καταλαβαίνω γιατί ο πυρήνας της σκέψης του δημιουργού θα μείνει ανεπηρεάστος.
Πατριάρχης Φώτιος
Μαρκό, συμφωνώ περί απόλυτων γραμμών στις σχέσεις συγγραφέα και λοιπών ξένων... για να μην αλλοιωθεί η γνώμη τους και μαζί αυξηθεί η κριτική μυωπία τους.
Πατριάρχης Φώτιος
Φωτιές μας άναψες πρωί-πρωί.
Κατά την δήθεν ταπεινή μου γνώμη.
1. Ο συγγραφέας πρέπει να χτίζει «διονυσιακά όργια» πριν, μετά και κατά τη διάρκεια της έκδοσης του βιβλίου του. Χωρίς feedback δεν γίνεται «τίποτα» σωστό σε αυτή τη ζωή. Απ τα αχ και βαχ καταλαβαίνεις αν το κάνεις σωστά στο κρεβάτι, απ το αχ και βαχ καταλαβαίνεις σκαι στη γραφή. Α! Είναι καλό να μάθεις να καταλαβαίνεις και τους προσποιητούς οργασμούς, πολύ χρήσιμο.
2. Το γεγονός ότι οι μοναδικοί που δεν ζουν από το βιβλίο είναι οι συγγραφείς που το γράφουν, αλλά μια ολόκληρη βιομηχανία ζει πίσω από αυτούς, δεν είναι θέμα μόνο εκδοτών αλλά ολόκληρης της παραγωγικής διαδικασίας. Έλεος!!! Αν δεν αμείβεται ο παραγωγός, αλλά ζούνε τόσοι και τόσοι μεσάζοντες, μιλάμε για την πιο ακραία μορφή εκμετάλλευσης. Φυσικά αυτό μόνο οι εκδότες μπορούν να το αλλάξουν. Όχι, όχι λάθος. Πολιτική βούληση χρειάζεται.
Να θεσπιστεί νόμος που να ανεβάζει από το 10% στο 20% το ποσοστό του συγγραφέα επί της λιανικής.
ΥΓ. Μακριά από το Μεταίχμιο...
3. Υπάρχουν επιμελητές στην Ελλάδα; Άλλο διορθωτής και άλλο επιμελητής. Τι κουσούρι να αλλοιώνουμε τις καλλιτεχνικές έννοιες σε αυτή τη χώρα; Αφού μέχρι και το director το βαφτίσαμε σκηνοθέτη, καμία σχέση...
4. Οι κριτικοί είναι παίδαροι... γλυψ... γλυψ... τι παίδαροι... ημίθεοι.... τι ημίθεοι... θεοί.... γλυψ, γλυψ... Ποσειδώνες, Αφροδίτες... Επ! Για μια στιγμή... τι βλέπω εδώ... Τον μπάσταρδο! Τον άχρηστο! Τι ναι αυτά που γράφει ο καραγκιόζης για το αριστούργημά μου;
Vita,
ήσουν απολαυστικός. Πολλές αλήθειες για την πληρωμή των συγγραφέων, για την εκμετάλλευσή τους, για τη δυσκολία συνταξιοδότησής τους. Όταν έθετα τα ζητήματα, είχα υπόψη μου τις ευθύνες των δημιουργών απέναντι σε όλους εμάς, αλλά τώρα αντιλαμβάνομαι και τα δικαιώματά τους.
Πατριάρχης Φώτιος
Καλημέρα. α)Πατριάρχη ασφαλώς ο εκδότης είναι σημαντικός, αλλά ετσι όπως το θέσατε είναι όντως κουτσομπολιό! Από πού κι ως πού θα έπρεπε να απαντήσει πχ ο κ. Μαμαλούκας γιατί έφυγε από τον εκδότη του; Μπορεί να μην του άρεσε το χρώμα των τοίχων!
β)Super Vita, ασφαλώς πρόκειται για τον επιχειρηματικό χώρο με τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση του παραγωγού, αλλά φταίνε και οι ίδιοι οι συγγραφείς. Συχνά αλληλοσπαράσσονται ή δέχονται το ψέμα,ή κολακεύονται από γλοιώδεις κουβέντες(τι ωραίο το φόρεμά σας, τι ...ζώδιο είστε, ελάτε στο παρτι μας κλπ) Η "επαναστατικότητά" τους εξαντλείται σε νεανικές εξυπνάδες στα βιβλία τους.
γ)η κ. Λύρη γράφει πλέον βιβλία (αναφέρομαι στα ηλεκτρονικά της) που αντικειμενικά εχουν δύο δρόμους: ή να γίνουν επιτυχίες ή να μείνουν εκτός. Το να εκδώσει κάποιος πχ τη "Μέρα της Μελάνης" σε 500 αντίτυπα, σε έξι μήνες να εξαφανιστεί, σε 20 να πολτοποιηθεί και να ΜΗΝ ΜΠΟΡΕΙ ΠΙΑ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΒΑΣΕΙ (γιατί ο εκδότης θα εχει τα δικαιώματα για 10 χρόνια!)είναι εντελώς για γέλια. Η κ. Λύρη ακολούθησε νομίζω το φυσικό και αναπότρεπτο για την περιπτωσή της δρόμο, έμεινε, σοφά, προς το παρόν εκτός.
δ) Οι επιμελητές στο εξωτερικό είναι ένας ακόμα κλάδος που κερδίζει από τη βιομηχανία. Φροντίζουν απλώς ωστε τα βιβλία να είναι πιο "διαβαστερά" Αν ήμουν συγγραφέας θα το έβλεπα ως πρόκληση για τη βελτίωση του εργου μου (όπως πχ είναι και η λογοκρισία), αλλά δεν θα είχα καμιά ψευδάισθηση ότι γίνεται μόνο για εμπορικούς λόγους. Στην Ελλάδα, με τη μικρή αγορά, είναι άνευ νοήματος. Επίσης χρειάζονται πολύ μορφωμένοι άνθωποι γι αυτό, να μπορούν να κατανοήσουν και να χειριστούν τον πραγματολογικό και ιδεολογικό πλούτο ένος μεγάλου, σύνθετου μυθιστορήματος.
ε)Αν ήμουν κριτικός θα έ π ι ν α κ α φ έ με συγγραφείς. Τώρα αν έπινα πολλούς καφέδες με τον ίδιο, απλώς δεν θα του εκανα κριτική. Ο καφές είναι μεγαλύτερη αξία από την κριτική.
υγ: οι συγγραφείς στην Ελλάδα έ χ ο υ ν editor: το ..συγγενολόι τους! δεν εχετε διαβάσει συνεντέυξεις, ο πρωτός αναγνώστης μου και πιο αυστηρός κριτής κλπ είναι ο σύζυγος, ο γιος μου, ο γκόμενος κλπ;; (:))
Έχω την εντύπωση ότι η Pellegrina και η κ. Λύρη είναι το ίδιο άτομο. Κάνω λάθος;
Pellegrina,
"Ο καφές είναι μεγαλύτερη αξία από την κριτική.". Γι' αυτό κι εγώ άνοιξα καφέ κι όχι ένθετο κριτικών!
Το θέμα με τους εκδότες δεν είναι απλώς κουτσομπολιό. Αν ένας συγγραφέας εκδίδει στον εκδοτικό οίκο ΣΕΙΡΙΟΣ που βγάζει ποιοτικά βιβλία, δεν ασχολείται με μπεστ-σέλλερ (χωρίς βέβαια να τα αγνόεί) κ.ο.κ. και ξαφνινά μεταπηδήσει στο ΟΝΑΡ που εκδίδει σελέμπριτις, απευθύνεται σε ένα x' κοινό, βγάζει βιβλία μιας κυκλοφορίας, τότε εγώ ως αναγνώστης προβληματίζομαι. Τα παραδείγματα είναι φανταστικά για να εξηγήσω ότι η αλλαγή εκδοτικού οίκου μπορεί να οφείλεται σε λόγους σαν κι αυτούς που αναφέραμε ή έχει να κάνει με το είδος και το κοινό στο οποίο απευθύνεται το εκάστοτε βιβλίο. Αυτά προς το παρόν
Πατριάρχης Φώτιος
καλημέρα
θα μου επιτρέψετε δυο σύντομα λόγια.
οι αναγνώστες είναι για μένα ιεροί και τους αγαπώ πολύ, όλους ακόμα κι εκείνους που θα σου πουν κάτι παρωχημένο ή άτοπο. η χαρά που έχω πάρει απο 6-7 μέιλ αυθόρμητα από ανώνυμους ή άγνωστους αναγνώστες μ έχουν γεμίσει κουράγιο για να συνεχίσω τη συγγραφή.
Τα υπόλοιπα θέματα (επιμελητές -κριτικοί)είναι ακόμα πιο μεγάλα κι έχουν συζητηθεί και στο παρελθόν στου reader.
θα μου επιτρέψετε, τέλος, με όλο το σεβασμό να μην συζητήσω το θέμα της μετακίνησής μου.
Χαιρετισμούς σε όλους
Δημήτρη, σ' ευχαριστούμε που παρενέβης. Ευγενικά κρατάς τους λόγους της μετακίνησής σου κρυφούς κι εμείς φυσικά δεν απαιτούμε ούτε απαιτήσαμε να μάθουμε από εσένα κάτι.
Καλοτάξιδο το βιβλίο σου.
Πατριάρχης Φώτιος
α)Ατσά, μας πιάσανε! Anonymus, ΔΕΝ κάνεις λάθος! Απλώς, κανείς μέχρι τώρα δεν ρώτησε!! ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, κάποιος πήρε σοβαρα αυτό που γράφω στο προφίλ μου (ως Pellegrina, όχι ως Νιόβη!)
β) Μιλώντας ως Pellegrina (το παιχνίδι συνεχίζεται, why not;), η επιλογή των βιβλίων βάσει περιεχομένου γίνεται από την αγορά και όχι από τον ίδιο το συγγραφέα. Aπλώς αν ο συγγραφέας ξέρει από αγορά την ακολουθεί, αν δεν ξέρει, κάνει μόνο ό,τι του κατέβει! Kι εγώ η ίδια, ως Νιόβη (θα moy περάσει, είναι οι πρώτες μετεγχειριτικές επιπτώσεις!) πήγα κάποτε, μεταξύ άλλων, βιβλίο στον Ψυχογιό! (ένας καλός εκδότης είναι, εγώ τότε δεν ήξερα και πολλά, με σύστησαν, είχα την πολυτέλεια να διαλέξω;) Ο Ψυχογιός φυσικά απέρριψε το βιβλίο (ήταν το Ιντερσίτυ) που το εξέδωσε πολύ ευκολα η Εστία. Έγινε κάθε άλλο παρά μπεστ σέλερ, πήρε όμως ΜΟΝΟ ΤΟΥ τη σωστή του θέση. Θέλω να πω, τελικά λειτουργεί μόνο του το σύστημα!
υγ: Δεν έχω ..πεσοϊκές τάσεις: Πλην Πελε και Νιόβης δεν υπάρχει άλλη περσόνα, στο λόγο μου! (Αλλά μπορεί να υπάρξει στο μέλλον!)
Επειδή μόλις είδα την παρέμβαση του κ. Μαμαλούκα, να διευκρινίσω το αυτονόητο, ότι κι εγώ (όλοι οι συγγραφείς νομίζω) αγαπώ όλους τους αναγνώστες, άλλωστε έχω αρκετούς μάλλον ανεπαρκείς αλλά συγκινητικά γνήσιους αναγνωστες στο σχολείο, τους μαθητές μου(ΟΧΙ αναγνώστες των δικών μου βιβλίων, αναγνώστες γενικά) Κάνουν εύστοχες, αυθόρμητες και ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις και βλέπεις τη σχέση του "απλού" αναγνώστη με το διάβασμα, σχέση συχνά πιο εποικοδομητική για τον ίδιο από αυτή των δήθεν τακτικών αναγνωστών, δηλαδή των καταναλωτών των βιβλιοπωλείαν. Απλώς απαντώντας στην ερ΄τηση του Πατριάρχη εννοούσα (και εννοώ ακόμα) ότι τέτοιες αφελείς παρατηρήσεις δεν βοηθάνε την ε ξ έ λ ι ξ η του συγγραφέα.
Ενδιαφέρουσες κουβέντες, που ειλικρινά χαίρομαι να τις διαβάζω.
Από την πλευρά μου πιστεύω ότι τον τελευταίο λόγο τον έχουν οι αναγνώστες.
Ό,τι κι αν πουν οι εκδότες, οι επιμελητές και οι κριτικοί, ο χρόνος και οι αναγνώστες θα δείξουν.
Θεωρώ ότι μέσω των ιστολογίων ο αναγνώστης πια μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα και αυτό μόνο θετικό μου φαίνεται για το χώρο του βιβλίου.
Συνεπώς, η σχέση του αναγνώστη και του συγγραφέα σίγουρα τροποποιείται.
Καλησπέρα σας.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, ο επιμελητής θα έκανε πάνω κάτω ό,τι και ένας καλός μοντέρ στο σινεμά: θα είχε την ικανότητα να κρίνει αν ο ρυθμός είναι λειτουργικός, θα πρότεινε λύσεις για την οικονομία του έργου, θα έδινε ιδέες για την ανάπτυξη ενός χαρακτήρα κτλ. Δε ζούμε σε έναν ιδανικό κόσμο –ποιος θα το άντεχε άλλωστε...
Έτσι μας μένουν οι επιμελητες -διορθωτές, η δουλειά των οποίων είναι διαφορετικού επιπέδου αλλά πολύ πολύ σημαντική -και μάλλον κακοπληρωμένη αν σκεφτείς ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να πέσουν πάνω στον ύφαλο ενός υπερφίαλου συγγραφέα.
Εξίσου αν όχι περισσότερο σημαντική είναι και η κριτική του αναγνώστη. Οποιουδήποτε αναγνώστη. Φωτίζει πτυχές, επισημαίνει ελαττώματα, δίνει κουράγιο, προσγειώνει, απογειώνει, καταρρίπτει...
Lirbarian, ο αναγνώστης έχει τον τελικό λόγο..., αλλά η γνώμη του διαμορφώνεται από τις επιλογές των εκδοτών, τις διορθώσεις-παρεμβάσεις των επιμελητών και φυσικά από τις κριτικές ή γενικά το μάνατζμεντ του βιβλίου.
Πατριάρχης Φώτιος
Pestrofa,
καλωσόρισες στο βιβλιοκαφέ μας.
Στις άλλες χώρες ζουν σε ιδανικό κόσμο και έχουν επιμελητές με ουσιαστική γνώμη;
Το θέτω αλλιώς: αν πριν εκδοθεί το βιβλίο, το είχαν διαβάσει μερικοί έγκριτοι κριτικοί, μερικοί ψαγμένοι αναγνώστες και είχαν προτείνει αλλαγές, τις οποίες ο συγγραφέας -παίρνοντας μέσω τρίτων αποστάσεις από το έργο του- συζητούσε και εν μέρει ή εν όλω δεχόταν, θα ήταν άσκοπο κάτι τέτοιο; Τώρα βγαίνει το βιβλίο, δέχεται τις μύριες όσες κριτικές, γεγονός που στην πράξη δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα, εκτός από το επόμενο βιβλίο. Ένα έμπειρο μάτι (του καταρτισμένου επιμελητή) είναι η χείρα βοηθείας στα ατοπήματα (όχι μόνο εκφραστικά, αλλά και αφηγηματικά, υφολογικά κ.ο.κ.) του δημιουργού.
Πατριάρχης Φώτιος
Αγαπητέ οικοδεσπότη, δε βλέπω να διαφωνούμε σε κάτι. Φυσικά και δε θεωρώ άσκοπο αυτό που περιγράφεις. Φαντάζομαι ότι κάθε συγγραφέας έχει κάποιους στους οποίους προστρέχει πριν το χειρόγραφο παει στον εκδότη. Καλό βέβαια θα ήταν να γίνεται και μια "επαγγελματική" επιμέλεια (σαν αυτή που εσύ και ορισμένοι άλλοι θαμώνες του φιλόξενου καφέ σου, περιγράψατε) αφότου το βιβλίο έγκριθεί. Μια επιμέλεια δηλαδή από έναν επαγγελματία επιμελητή ο οποίος θα πληρωθεί για τη δουλειά του και θα είναι συνυπεύθυνος για το αποτέλεσμα. Αυτό το τελευταίο δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα -και για αυτό δεν νομίζω ότι φταίνε οι συγγραφείς.
Χαίρομαι, πέστροφα, που όλοι θέλουμε μια επαγγελματική δουλειά για να δημοσιευτεί στην καλύτερη μορφή το χειρόγραφο. Η Ο. Σελλά στην Καθημερινή υπονοεί (σχεδόν το λέει καθαρά) ότι οι ίδιοι οι Έλληνες συγγραφείς δεν επιτρέπουν σε άλλους να αγγίξουν το αριστούργημά τους, μήπως κουνηθεί καμιά τελεία από το ιερό κείμενο. Μια συνεργασία εμπιστοσύνης και περισσότερη διαλλακτικότητα είναι το ζητούμενο.
Πατριάρχης Φώτιος
Δεν έχω να προσθέσω και πολλά, πλην της δίχρονης εμπειρίας μου και κάποιων πραγμάτων που έχω μάθει από τους συγγραφείς που γνώρισα αυτό το διάστημα.
α)Όποιος ισχυρίζεται πως δεν τον ενδιαφέρει η άποψη των αναγνωστών φοβάμαι πως ψεύδεται. Σε μεγάλο βαθμό το αναγνώστικό κοινό έχει το κριτήριο και τη δύναμη να εκτινάξει ή να καταβυθίσει ένα βιβλίο. Είδα σε προηγούμενο σχόλιο τον όρο "αναγνώστες-γνώστες". Αλήθεια, τι σημαίνει αυτό; Ποιός ή τι καθιστά έναν αναγνώστη ειδήμονα σε σχέση με κάποιον άλλο;"Καλοί" αναγνώστες είναι μόνο αυτοί που ταυτίζονται με τη γραμμή του συγγραφέα; Πολλάκις οι ίδιοι οι συγγραφείς δεν έχουν σταθερή άποψη για ένα έργο (δικό τους ή αλλουνού)...
Η θέση μου είναι πως πρέπει να αφουγκραζόμαστε το αναγνωστικό κοινό γιατί έχει αισθητήριο και συμμετέχει σε αυτό που θέλει να κάνει η λογοτεχνία :να βελτιώσει τον κόσμο.
β)Η σχέση με τους εκδότες είναι μάλλον πονεμένη στην Ελλάδα. Πρόλαβα να διαπιστώσω πολλές έριδες και μνησικακίες, σχόλια και σχολειανά, πολλές φορές τόσο παθιασμένα όσο και αδικαιολόγητα. Γνωρίζω περίπτωση συγγραφέα που έφυγε για ένα μόνο βιβλίο από εκδοτικό οίκο και μετά επέστρεψε ξανά, σα να μην είχε συμβεί τίποτε.Μέλι-γάλα!
Το οικονομικό μάλλον είναι το τελευταίο ως αιτία των θερμών διμερών σχέσεων (στάνταρ πράγματα λίγο-πολύ). Το πιο συχνό φαινόμενο είναι η μη καλή προώθηση του βιβλίου (ή του συγγραφέα) από τον εκδότη. Οι άλλοι λόγοι αναφέρθηκαν από την κυρία Λύρη.
Παραδόξως, ο ίδιος δεν είχα την ατυχία να αδικηθώ, παρότι δεν είχα μπάρμπα στην Κορώνη, ούτε είμαι μέλος συγγραφικής οικογένειας ή κολλητός κριτικών, ούτε καν Αθηναίος. Ο εκδότης μου είναι (μέχρι στιγμής τουλάχιστον -και φαντάζομαι για όσο τα βιβλία μου θα είναι άκρως κερδοφόρα για την επιχείρησή του) άψογος. Άρα,με αυτούς τους όρους, υπάρχουν και ευτυχείς συνεργασίες!
γ)Συμφωνούμε όλοι φαντάζομαι στο ότι η καλή και προσεγμένη επιμέλεια κάνει ένα βιβλίο καλύτερο (μερικές φορές το κάνει απλά βιβλίο). Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο ειδών επιμελητές. Οι "Διορθωτές" και οι "Παρεμβατικοί". Οι πρώτοι πληρώνονται λιγότερο (νομίζω με τη σελίδα, πιθανότατα ευτελώς) και σιγά μην κάτσουν να κάνουν ανάλυση ύφους και βελτίωση του ρυθμού. Ορθογραφία, συντακτικό, και έξω απ' την πόρτα.Ένας μέτριος φιλόλογος αρκεί για μια τέτοια εργασία.
Οι "Παρεμβατικοί" έχουν συνήθως πιο μόνιμες σχέσεις εργασίας με τον εκδοτικό οίκο και πιθανότατα γράφουν και οι ίδιοι, οπότε έχουν μια άλφα λογοτεχνική άποψη, πράγμα σωτήριο για την επιμέλεια, αφού γίνονται οι πρώτοι σοβαροί κριτές του έργου. Παράλληλα γνωρίζουν να σέβονται την αξία όταν τη συναντούν και να κλαδεύουν τους "κάλλους" των κειμένων. Στη χώρα μας αυτοί βέβαια είναι λίγοι και δεν τα πάνε πάντα καλά με τους συγγραφείς, οι οποίοι (η αλήθεια είναι) αντιστέκονται πάντα σε κάθε "κούνημα τελείας του ιερού τους κειμένου", όπως χαρμόσυνα παρατηρεί ο Πατριάρχης.
Κακώς! θα πω για μια ακόμα φορά την άποψή μου. Και για να γίνω πιο αιρετικός, θα έλεγα πως κάποια από τα παγκόσια κλασικά αριστουργήματα, με μια ελαφρά επιμέλεια, θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα καλύτερα. Προσωπικά, διατηρώ φιλική σχέση με τον επιμελητή μου (δεν τον γνώριζα τον άνθρωπο πριν ενάμιση χρόνο)και σέβομαι (τώρα πια τις έχω ανάγκη!) τις υποδείξεις του, που τις περισσότερες φορές είναι σοφές.
δ)Οι κριτικοί έχουν άποψη. Ίσως διαφορετική από τη δική μας, μα άποψη. Όταν την τεκμηριώνουν γίνονται σύμβουλοι, ακόμα κι αν θίγουν τον κακώς εννοούμενο (σάμπως υπάρχει και καλώς τοιούτος!)εγωϊσμό μας. Αυτό βέβαια, στην περίπτωση και μόνο που οι ίδιοι οι κριτικοί αισθάνονται κριτικοί και όχι υπέρτατοι κριτές.
Κατακλείδα)Η ταπεινότητα σε όλες τις εκδοτικές διαστρωματώσεις και συσχετισμούς, θαρρώ πως είναι άριστος οδηγός.
Καλημέρα! Μεγάλη ρέντα βλέπω οι επιμελητές, ακολουθούν οι αναγνώστες! Κριτικοί αυτή τη φορά δεν φτουράνε (μπουχτίσαμε!), εκδότες ακόμα λιγότερο!
Διάβασα την κ. Σελλά. Πολύ ωραίο μου φαίνεται το παιχνιδάκι που παίζεται στην αλλοδαπή! Υποθέτω θα υπάρχει και ανάλογο κοινό, που έχει πχ απαιτήσεις δομής, ρυθμού κειμένου, πραγματολογικής υπευθυνότητας κλπ. Με άλλα λόγια μια πλουσιότερη και πολυπλοκότερη σχέση ποιότητας-εμπορικότητας.
Υποθετικά, αν ο εν λόγω editor μου πρότεινε πχ "βάλε αυτό το κεφάλαιο ανάμεσα στα άλλα δυο για να τα σπάσει", θα ήθελα πρώτα να βεβαιωθώ ότι έχει ξεκλειδώσει ΟΛΟ το έργο. Δηλαδή έχει αντιληφθεί ότι η προτασή του σημαίνει πχ ότι σπάει η κατά τα άλλα γραμμικότητα του χρόνου, και/ή ότι πειράζεται το σασπένς (που έτσι θέλει δουλειά από την αρχή) και/ή, ακόμα σπουδαιότερο, ότι πειράζεται η εξέλιξη ενός χαρακτήρα ή μιας ιδέας, που αυτό κι αν θέλει δουλειά από την αρχή! Αν όλα αυτά τα είχε πιάσει(οπότε θα βοηθούσε, με την πείρα του, ΚΑΙ σε αυτά), τότε εγώ τουμπίτσες θα έκανα από τη χαρά μου για το παιχνίδι, κι όχι για να "πουλήσει", αλλά γιατι κάθε προπόνηση με κάνει καλύτερη!
Να πω όμως τώρα την κακιούλα μου: εγώ όταν διαβάζω μεταφρασμένο βιβλίο, σπάνια γνωρίζω τα τοπωνύμια και την ιδιαίτερη σημασία τους για τους συμπατριώτες του συγγραφέα, ή τα ονόματα πχ άλλων συγγραφέων ή πραγματικών προσώπων που αναφέρονται στο βιβλίο, όμως απολαμβάνω το βιβλίο. Τόσο πολύ πείραζε που οι Γερμανοί δεν ξέρανε τον Πόντο; Να τσακιστούν να τον μάθουν!!:)
Παναγιώτη είναι ευνόητο τι κάνει έναν αναγνώστη γνώστη: το περιεχόμενο της ατομικής του βιβλιοθήκης. Τους υπόλοιπους, επειδή τους αγαπάμε (ως α ν θ ρ ώ π ο υ ς, όχι ως αναγνώστες) τους βοηθάμε να φτιάξουν (βιβλιοθήκη), κι αυτό δεν γίνεται αν τους κολακεύουμε!
Αυτά!
Παναγιώτη,
Αναγνώστης-γνώστης είναι αυτός που ξέρει να διαβάζει πίσω από τις λέξεις, που καταλαβαίνει γιατί του άρεσε και γιατί δεν του άρεσε ένα βιβλίο, αυτός που έχει εκ πείρας –όπως λέει η Pellegrina- γνώμη, αφού έχει διαβάσει πολύ και ξέρει να σταθμίζει αρετές και ελαττώματα. Υπάρχει μάλιστα ο όρος «υποψιασμένος αναγνώστης», αυτός που καταλαβαίνει δηλαδή ακόμα και όσα ο συγγραφέας δεν είχε την πρόθεση να βάλει στο έργο του. Φυσικά είναι θεωρητική έννοια, αλλά, αν μιλήσεις με βιβλιόφιλους, αν δεις τους ψαγμένους ιστολόγους (και νομίζω ότι για το πρώτο σου βιβλίο άκουσες καλοπροαίρετα και αρνητικά σχόλια που δεν τα είχες σκεφτεί), θα βρεις αναγνώστες-γνώστες. Δεν μιλάμε βέβαια για όσους έχουν σπουδάσει και κάτι παραπάνω σκαμπάζουν…
Πατριάρχης Φώτιος
Pellegrina,
αυτόν ακριβώς εννοώ κι εγώ ως ιδανικό επιμελητή-σύμβουλο. Όσο για τα πραγματολογικά δεδομένα, εγώ θα ήθελα να καταλαβαίνω πρόσωπα, γεγονότα κ.ο.κ., όπως πολλές εκδόσεις των εκδόσεων Πόλις με χρήσιμα σχόλια στο τέλος του βιβλίου.
Πατριάρχης Φώτιος
@pellegrina
Γνωρίζω κάποιους συγγραφείς που διαβάζουν σπάνια (προφανώς το έκαναν στο παρελθόν) και άλλους που η βιβλιοθήκη τους είναι για κλάματα (στο παρόν). Επίσης γνωρίζω κάποιους αναγνώστες που δεν έχουν τελειώσει κάποια φιλολογική σχολή, μα που είναι άνθρωποι με εξαιρετικό κριτήριο ως προς τη λογοτεχνία. Πως θα μου τα εξηγήσετε αυτά;
Και για να συμπεριλάβω στο σχόλιο και τον Πατριάρχη, πως εξηγούνται τα 150 χιλιάδες αντίτυπα της αξιότιμης και καλοσυνάτης κυρίας Λ. Μαντά αν δεν εκτιμούμε το κοινό που διάβασε το "Σπίτι δίπλα στο ποτάμι" (και στο οποίο συμπεριλαμβάνομαι); Εκτός κι αν εκτιμούμε πως εκατόν πενήντα χιλιάδες Έλληνες (πολλοί περισσότεροι, δεδομένου ότι ένα αντίτυπο δεν το διαβάζει ποτέ ένας μόνο άνθρωπος), ή όσοι διάβασαν τις "Μάγισσες της Σμύρνης" τελοσπάντων (σε αυτούς δε συμπεριλαμβάνομαι) είναι όλοι "υποψιασμένοι αναγνώστες" με κάτι βιβλιοθήκες να! (μετά συγχωρήσεως...).
Φίλε Παναγιώτη, έμεινες στην ποσότητα των αναγνωσμάτων και (ξ)έχασες όλα τα άλλα. Δεν είναι καποιος υποψιασμένος αναγνώστης επειδή διαβάζει άρλεκιν, περιοδικά ποικίλης ύλης και πολυφορεμένα στερεότυπα. Τότε τα κριτήριά του θα είναι επιπέδου κομμωτηρίου. Είπα πολλά άλλα, πιο σημαντικά.
Όσο για τους συγγραφείς που δεν διαβάζουν, προφανώς για μένα βαυκαλίζονται και ναρκισσεύονται ...με την απαιδευσία τους.
Πατριάρχης Φώτιος
όταν γράφω κάτι και στην συνέχεια διαβάζω , δεν το διαβάζω μόνο εγώ αλλά και ένας πολύ απαιτητικός υποθετικός αναγνώστης που τα μάτια του έχουν διαβάσει βιβλία που ένας χρειαζεται μια αιωνιοτητα για να διαβάσει. Αν μιλησω για τον εαυτο μου δεν σκέφτομαι τον αναγνώστη όταν γράφω γιατί ειμαι εγω ο πιο απαιτητικός αναγνώστης και μαζί μου όλα τα μάτια που σκύβουν πανω από τα βιβλία με τον ίδιο ή διαφορετικό τρόπο. Ας καταληγουμε σε διαφορετικά συμπεράσματα, στην ουσία η γνώμη θα είναι η ίδια και δεν θα έχει να κάνει με την ποιοτητα του βιβλίου. Επιτρέψτε μου να πω πως σαν συγγραφέας εχω πετάξει πολλά , πάρα πολλά κείμενα μου γιατί δεν μου άρεσαν. Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι σε μια πολυ δύσκολη θέση γιατί δεν ξέρω αν αυτό που γράφω είναι καλό ή όχι και είναι η πρώτη φορά που θα δείξω πριν πάω στον εκδότη μου το κείμενο μου σε μια ξαδέρφη μου (συγγενολοι). Ναι πολύ, πάρα πολύ, θα ήθελα να υπάρχουν επαγγελματίες ανθρωποι να κοιτάν το γραπτό μου και να είναι σε θέση να διαβάσουν και αναμεσα στις λέξεις , να διαχειρίζονται οπως λέει και η πελλεγκρίνα τον πραγματολγικό πλούτο από τη συλλογή γνώσης αιώνων...μεγαλοστομία? όχι ειναι η αλήθεια. εχω διαβάσει πάρα πολύ και πλεόν [...πίσω από τις σκηνοθεσίες της απέραντου υπάρξεως , στο πιο μαύρο της αβύσσου, βλέπω καθαρά κόσμους μοναδικούς...(Μπωντλαιρ)] Αυτή τη στιγμή γράφω σαν το παιδί που θέλει να σώσει τον κόσμο. Αφελώς πιστευω ότι τα βιβλία έχουν την δυναμη...και θέλω να είμαι συνεπης μοναχα ως προς αυτό. Ας φαω τα μούτρα μου. Δεν ζω απ' τα βιβλία , δουλεύω. Και προτιμω να δουλεύω και να πειραματιζομαι , παρά να γραφω χαλαρή λογοτεχνία για να μην δουλεύω.
Μάρκος ΙΙ
Μάρκο,
Έχω την εντύπωση πως, όσο απαιτητικός κι αν είσαι με τα βιβλία σου, είσαι ταυτόχρονα και υποκειμενικός εκτιμητής τους, επειδή είναι παιδιά σου. Αν ο συγγραφέας ήξερε απόλυτα τι ανεπάρκειες και τι ατέλειες έχει το βιβλίο του, ή δεν θα το εξέδιδε ποτέ, ή θα έγραφε το τέλειο (ως προς το δυνατό επίπεδό του) βιβλίο. Γι’ αυτό το καταρτισμένο-υποψιασμένο-εξωτερικό και γι’ αυτό περισσότερο αντικειμενικό- μάτι ενός επαγγελματία μπορεί να βοηθήσει.
Πατριάρχης Φώτιος
Φυσικά φταινε και οι συγγραφείς!
Ο έμπορος πήγε στο χωράφι να βρει το γεωργό. Όταν έφτασε είδε τον γεωργό σκυφτό πάνω από τη γραφομηχανή του, ωχ, πάνω απ το τσαπί του, απ το τσαπί του και του λέει:
«Αν μου δώσεις 2.500 ευρώ θα πάρω τις πατάτες σου, για να τις πουλήσω και να κονομήσω»
Τι να κάνει ο "κακομοίρης" γεωργός να γίνουν οι πατάτες του μεζές στα σκουλήκια; Έδωσε στον έμπορα τις πατάτες παρεούλα με τον κουμπαρά του.
Και γαμώ τις πνευματικές ηγεσίες!!!
ξανά...
Και γαμώ τις πνευματικές ηγεσίες!!!
Βέβαια κι εγώ που δεν τα έσκασα, αλλά έχω υπογράψει μόνο για 10% μια από τα ίδια δεν είμαι; Σχεδόν... Σκατά!
Τουλάχιστον δεν έδωσα τον κουμπαρα μου.
Κι άμα μου τη βαρέσει, μπορώ ανά πάσα στιγμή να βγάλω το τρακτέρ μου για να κλείσω την εθνική!
Καλησπέρα Πατριάρχα, ευλογείτε.
Θα μιλήσω αν επιτρέπετε περί επιμελητών:
Μου είναι δύσκολο να δεχτώ ότι οι συγγραφείς της Ελλάδας δεν δέχονται την επέμβαση ενός επιμελητή στο κείμενό τους. Έχουν δηλαδή τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους και δε σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους σε αντίθεση με τους ξένους συναδέλφους τους που είναι προσγειωμένοι και συνεργάσιμοι;
Η ανυπαρξία παράδοσης σοβαρής επιμέλειας πέραν της επιφανειακής γλωσσικής οφείλεται στο ναρκισσισμό των Ελλήνων γραφιάδων;
Αυτή η άποψη είναι όμως που κυκλοφορεί και ο καθένας απολογείται όπως καληώρα η κ. Λύρη, που δεν έδωσε το κείμενό της βορά σε ανεπαρκή φιλόλογο να το «διορθώσει». (I corrected him! θυμηθείτε την Λάμψη του Στ. Κινγκ)
Κάποια βάση προφανώς υπάρχει σε αυτή τη φήμη, δεν είναι δυνατόν να ψεύδονται όλοι ούτε να έχουν συνεννοηθεί και να πρόκειται περί συνωμοσίας.
Πιστεύω όμως ότι πρόκειται για ένα μύθο που καλλιεργείται από κάποιους εκ του πονηρού.
Δεν είναι δυνατόν οι Έλληνες συγγραφείς να είναι καβαλημένα καλάμια επειδή ενδεχομένως έχουν αρνηθεί την επέμβαση κάποιου που θεωρείται ανεπαρκής και εκ της αμοιβής του και μόνον η δουλειά του θα είναι «ξεπέτα» και δεν τον παραδέχονται επομένως ως κατάλληλο για να κάνει αυτή τη δουλειά ακόμα και για τη γλώσσα. Μπορεί ο «άγονος αγώνας» των εκδόσεων σε μια μικρή χώρα με μικρό εν δυνάμει αριθμό αναγνωστών να ευθύνεται για τις αμοιβές των επιμελητών και στην απροθυμία των εκδοτών να πληρώσουν κάποιον «επαρκή επιμελητή» που θα ασχοληθεί και με θέματα πέραν μιας επιφανειακής γλωσσικής επιμέλειας.
Για το πώς δημιουργείται όμως η φήμη, έχω να καταθέσω το εξής:
Συζητώντας με εκδοτικό οίκο όπου είχα καταθέσει το χειρόγραφο του «μονάκριβού μου» για το ενδεχόμενο επιμέλειας που θα χρειαζόταν, άκουσα την άποψη του εκδότη: «ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να δεχτείτε εσείς οι συγγραφείς έναν επιμελητή».
Άκουσα έκπληκτη και ψυλλιάστηκα. Επειδή δεν παραμυθιάζομαι στα πενήντα μου με το να με αριθμήσει κανείς στην κάστα των συγγραφέων και μάλιστα με τα ίδια με αυτούς επαγγελματικά ψώνια και κολλήματα, από τη μειονεκτική θέση μάλιστα αυτού που περιμένει την κρίση κάποιου άλλου που έχει διαφορετικά ενδεχομένως κριτήρια για τη δουλειά του, αμήχανα κατάλαβα ότι κάποιος φόρτωνε στη ματαιοδοξία κάποιων ανθρώπων που όπως είπε ο Βιτα Μ. Μπ στο κάτω κάτω δεν κερδίζουν τίποτε από την έκδοση ενός βιβλίου, την απροθυμία του « να πληρώσει το μάρμαρο».
Άσε που μπορεί να σου πάρουν και τον κουμπαρά.
Μου δημιουργήθηκε δηλαδή η επίγνωση, ότι η φήμη του καβαλημένου καλαμιού, που αρνείται επεμβάσεις, είναι κάτι που καλλιεργείται για να συγκαλύψει άλλου είδους ανεπάρκειες.
Δεν θέλω να γενικεύω αλλά έχω ένα τουλάχιστον το στοιχείο για να υποψιάζομαι. Και δεν εννοώ φυσικά τον σημερινό μου εκδότη.
Ω καλησπέρα! Παναγιώτη I cant explain, αυτονόητο, τι να εξηγήσω, συμφωνώ!
Τι έχετε πάθει όλοι με τη Λένα Μαντά;(κατι σαν αυτό που είχατε πάθει καποτε με τη Μάρα, ζηλιάρηδες! Τουλάχιστον η Μαντά δεν είναι του ενός βιβλίου!) Προσωπικά δεν διαβάζω τέτοια βιβλία, δεν μου αρέσουν καθόλου και έχω εκφράσει ανοιχτά τις απόψεις μου εδώ. Σαφέστατα ούτε στην κ. Μαντά θα αρέσουν τα δικά μου, no problem! Πάσιν αδείν χαλεπόν, που έλεγαν οι πρόγονοι!(Αλλά το "καλοσυνάτη" την αδειάζει, dear Panagiotis, ο δημιουργός περιμένει κατι πιο ουσιαστικό από συγκαταβατικές ευγενικούρες από ένα συνάδερφο!)
Πατριάρχη καλές οι σημειώσεις του Πόλις, γιατί λοιπόν οι Γερμανοί δεν έβαλαν σημείωση για τον Πόντο κι έβαλαν το Μάρκαρη να γράψει ολόκληρο κεφάλαιο;
(Μη γίνεστε κακός με τις κομμώτριες, ιερέας άνθρωπος.
Μάρκο πουλάκι μου, δεν πας μέχρι το Σύνταγμα να δεις το δέντρο του Κακλαμάνη;; δεν είναι κακό! Άντε να ξελαμπικάρεις λίγο μωρό μου!
Vita θέλεις να πεις ότι δίνουν και λεφτά για να τους εκδώσουν; Πουρκουά όμως; Εμένα οι πατατούλες μου είναι μια χαρά στο διαδίκτυο. Μπορεί λεφτά να μην παίρνω, αλλά το χώμα δεν τις τρώει, ανθίζουν (πού να δείτε επισκέψεις από χτες, πολλή πλάκα έχει)!
Καλά Χριστούγεννα παιδιά, λέω να στολίσω κανένα μπαλκόνι τωρα!
να παω στο συνταγμα να κανω τι, να δω το δέντρο μιας αθήνας που έχει αφεθεί στο έλεος της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης ελλήνων και ξένων? να δω τις αρσενικές πόρνες να ξεροσταλιάζουν για κάποιο ξεμωραμένο υπερήλικα? να φάω στη μάπα την αναρχη ελλάδα? Την απουσία του οτιδήποτε και την εγκατάλειψη κάθε κάτι ή το ξεπούλημα και της τελευταίας ικμάδας τσίπας? Κοπέλα μου χθες δολοφόνησαν ένα συμπατριώτη σου...και εσύ με θες στο συνταγμα στο άνδρο της δικτατορίας τους για να ξελαμπικάρω ή για να μου σκοτωσουν τα όνειρα? αυτά τα ξέρω και για την εξάλειψη τους αγωνίζομαι μαζί με συμπολίτες μου όταν εσυ τυρβάζεις για επιμελητές. Η Μάρα Μειμαριδου εχει γράψει και άλλα δυο βιβλία μαγείας και μια τράπουλα της κυκλοφορεί στην αγορά για να ανοίξει ενα μουσειο σμυρνεικης ιστορίας. Τα βιβλία που κυκλοφορεί που αποτελούν φυσικά δικοπο μαχαίρι αν πέσουν στα χέρια ενός αφελούς είναι ανθρωπολογικές μελέτες από πτυχές μιας κοινωνίας που χάθηκε. Όταν θα φτάσεις στο σημείο να διασώσεις κάτι και συ απ΄αυτό που ξεπουλάς ελα να μου πεις ξανά , να παω στην πλατεία συνταγματος, στην ελλαδα πόρνη που ξεπουλάει το σώμα και το πνεύμα της και θεματοφύλακες τύπου αλησμόνητες πατρίδες θεωρούνται ήδη αναχρονισμός...καθώς οι έλληνες συνωστίζονταν στην προβλήτα του λιμανιου της Σμύρνης όπως γράφει και η ανήθικη Ρεπούση για να τιμήσει τους νεκρούς και την καταγωγή της. Εσένα και στο προσωπο σου, πελλεγκρίνα , του κάθε τιμητή των ανθρωπινων δικαωμάτων σας ονομάζω προδότες...απλα μπερδεύετε τ' ανθρώπινα δικαιώματα των αλλων με την ταυτότητα σας τον πολιτισμό σας την μνήμη σας και θέλετε να τ΄ανταλλαξετε. Συνεχίστε έτσι. Να σας πω μπραβο που τον ΄κυκλοφορείτε βιβλία στο διαδίκτυο? Ο Καθένας μπορεί να διαβάσει το έργο σας όμως κανείς δεν θα το κάνει γιατί κοστίζετε φτηνά. Μπείτε στο κόλπο και αγωνιστείτε εκει αν έχετε τη δύναμη. Μοναχισμούς στο λογοτεχνικό χώρο δεν θέλουμε...
Μάρκος ΙΙ
Vita,
Είναι θλιβερό όχι ότι κάποιοι τα σκάνε για να εκδοθούν(!), αλλά γιατί αναπτύσσεται έτσι –όπως φαίνεται σ’ αυτό το θεμα αλλά και αλλού- ένα σύστημα προαγωγής.
Πόλυ,
Παρουσίασες μια πολύ σημαντική παράμετρο που στην τύφλα μου δεν μπόρεσα ως τώρα να δω: φυσικά και ο εκδοτικός οίκος δεν θα έδινε ένα σοβαρό ποσό για επιμελητή και τον συμφέρει να δώσει ψίχουλα σε έναν διορθωτή. Λένε από μέσα τους: σιγά την αγορά που έχουμε, σιγά τα ποσά που διακινούνται, άρα σιγά μην ρίξω λεφτά για να γίνει καλύτερο (αλλά όχι ίσως εμπορικότερο) το βιβλίο;
Pellegrina και Μάρκο,
καλό είναι να μην το κάνουμε εδώ American Bar• γι’ αυτό ήηηηηηηηρεμα! Όσο για τον Μάρκαρη, φυσικά θα προτιμούσα σημειώσεις τέλους, αλλά, αφού ο ίδιος θέλησε να κάνει την αλλαγή, και δεν νομίζω να τον εκμεταλλεύτηκαν, δικό του θέμα.
Πατριάρχης Φώτιος
Καλημέρα. Μάρκο μωρό μου, τι λες; Αλήθεια το είπα για το Σύνταγμα, δεν ειρωνευόμουν! Δεν ήξερα ακόμα για το παιδί που σκοτώθηκε, δεν βλέπω καθόλου τηλεόραση. Το διάβασα μόλις διαδικτυακά, είναι ο μόνος τρόπος που ενημερώνομαι. Λυπήθηκα πολύ, αλλά δεν κατάλαβα τα δικά σου, αντιφατικά μου φάινονται! μετανάστες και πατρίδα μου, για μένα και τον τροπο που νιώθω (ΟΧΙ απλώς την ιδεολογία, τον τρόπο που ΝΙΩΘΩ) πάνε ΕΝΤΕΛΩΣ μαζί! Ό,τι αγαπώ (πατρίδα) θέλω να μεγαλώνει, νa πλουτίζει και να λάμπει, κι αυτό θα συμβεί με τους μετανάστες. Κι εμείς μετανάστες είμαστε! (χαμένες πατρίδες) Όχι, δεν μου αρέσουν τα βιβλία για τις χαμένες πατρίδες, γιατί είναι υποκριτικά (βλέπε και σχόλια στο του Μάρκαρη, που απομυθοποιεί). Η κ. Ρεπούση δεν είναι ανηθικη, είναι επιστήμονας. Η λέξη συνωστισμός κατά την προσωπική ταπεινή μου γνώμη, αργά ή γρήγορα θα μας συνέβαινε: τα σχολικά βιβλία συνήθως αντιγράφονται από ευρωπαϊκα΄συγγράμματα (αφού τα δικά μας είναι απαρχαιωμένα έως ανύπαρκτα), οπότε θα μεταφράστηκε κανένα crowded ή κάτι ανάλογο (λέω μια γνώμη, δεν ξέρω!) Η κ. Μειμαρίδη νόμιζα ότι είχε γράψει ένα βιβλίο για μια κυρία που βάζει βότανα στους άντρες για να τους τυλίξει και να ανέβει κοινωνικά! Λες αυτή να είναι η παράδοσή μας; (όσο πίνω καφέ με πιάνουν τα χαριτωμένα, γι αυτό στοπ) Να είσαι καλά, μωρό μου, μωρό μου. Μη μου στενοχωριέσαι, το Σύνταγμα κανείς δνε θα μας το πάρει. Δεν νιώθω πως εχουμε δικτατορία, μια εκφυλισμένη κατάσταση συμφωνώ. Αφού νέοι άνθρωποι πληρώνουν για να εκδοθούν, η μόνη "εξέγερση" είναι οι πέτρες και τα ξύλα των δεκαεξάχρονων. Καιρός τα κόμματα τη αριστεράς να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την κατάντια. Τέλος πάντων. τι άλλο; Α, δεν είμαι φτηνή, είμαι δ ω ρ ε ά ν! με αγάπη, Νιόβη
υγ: Πόλυ έτσι είναι όπως τα λες, και επιτέλους κάποιος είπε το σοφόν "δεν παραμυθιάζομαι στα πενήντα μου" Πατριάρχη, ήταν αυτονόητο αυτό που λέει η Πόλυ και θα ισχύει για όλους τους συγγραφείς: αυτούς που δεν πουλάνε γιατί ποιος χ...κε, κι αυτούς που πουλάνε γιατί έτσι κι αλλιώς, και τον τσελεμεντέ να γράφουν, πουλάνε! τεσπά, σήμερα παιδιά θα στολίσω όντως! LOVE, LOVE!
υγ: προς αγαπημένο Μάρκο: και ε ί μ α ι μέσα στο "κόλπο" που λες, "αγωνίζομαι" (;),με το μόνο όμως τρόπο που ξέρω και μπορώ. Αν πιάσει έπιασε, αν όχι δεν πειράζει,εγώ ετσι κι αλλιώς θα συνεχίσω να γράφω, σε όλη μου τη ζωή (δεν είναι κάτι που κάνω, είναι κάτι που ε ί μ α ι).
Ανοίγετε τα θέματα το ένα μετά το άλλο και έτσι, μια και διαβάζω «ασύγχρονα» τα σχόλια της συζήτησης, βρίσκω πολύ ενδιαφέρον υλικό για σκέψη.
Ευτυχώς ο Μάρκος και η Πελεγκρίνα έπαψαν να τσακώνονται. Αν η σημερινή μέρα δεν είχε το βάρος του θανάτου του 16χρονου Ανδρέα – Αλέξανδρου, τα έμαθα κι εγώ από το διαδίκτυο από την καλύβα στο ποστ «sweet sixteen», θα σχολίαζα τη μεταξύ τους αντιδικία και θα σας απεκάλυπτα την ταυτότητα της πρώτης μορφής ύπαρξης του Μάρκου και τη σχέση του με την Πελεγκρίνα. Ας είναι όμως. Έχουμε όλοι μουδιάσει.
Επιστρέφω λοιπόν στο σχόλιο του Πατριάρχη προς τον Μαρκό, εκεί όπου του γράφει ότι « Αν ο συγγραφέας ήξερε απόλυτα τι ανεπάρκειες και τι ατέλειες έχει το βιβλίο του, ή δεν θα το εξέδιδε ποτέ, ή θα έγραφε το τέλειο (ως προς το δυνατό επίπεδό του) βιβλίο». Επικροτώ απολύτως και θα ήθελα να προσθέσω ότι η άγνοια του συγγραφέα για το τι έχει ήδη γραφτεί ή έχει ήδη ειπωθεί είναι η κινητήρια δύναμη που τον κάνει να επιχειρεί να δημιουργήσει και να γράψει. Αν γνώριζε δηλαδή τι έχουν γράψει οι άλλοι πριν από αυτόν, θα έλεγε στον εαυτό του « πού πας βρε Καραμήτρο» και θα καθόταν στα αυγά του.
Η δημιουργικότητα δηλαδή προϋποθέτει την άγνοια, το λάθος και την αίσθηση της μοναδικότητας. Για αυτό το λόγο χρειάζεται ο σωστός επιμελητής, φυσικά εκ των υστέρων, για να δει το δοκίμιο και να επέμβει.
καλησπέρα σας κάπως καθυστερημένα λυπάμαι που μόλις τώρα ανακάλυψα αυτές τις σπουδαιές συζητήσεις σίγουρα αν της είχα ανακαλύψει πιο νώρις θα είχα προλάβει πολλά!
Εγώ θα μιλήσω εκ μέρους των εκδοτών αλλα όχι των μεγαλοεκδοτών αλλά των απλών μικρών και ιδεολόγων εκδοτών.Βέβαια τα τελευταία δύο χρόνια πάμε πάρα πολυ καλα σε σχέση με τον ανταγωνισμό αλλα αυτο δεν φτάνει.
Θέλω λοιπόν να πώ οτι καμια φορα οι συγγραφεις αποχωρούν απο έναν εκδοτικό γιάτι θέτουν θέμα προώθησης και αυτό δυστυχώς δεν υφίσταται,ένα βιβλίο που δεν τράβαει θέλει πολύ προώθηση που στο τέλος δεν θα καταλήξει πουθένα παρα σε ένα προσωρίνο ψεύτικο ντόρο όπου οι φίλοι και γνώστοι θα πάνε θα πάρουν το βιβλίο και τέλος.
Αντίθετα ένα καλό βιβλίο δεν χρειάζεται προώθηση πάει μόνο του αργά σταθερά και με αληθινή διάρκεια.Άλλωστε πόσοι απο έμας διαβάσαμε κάτι επειδή απλώς καποιος άλλος μας το σύστησε και όχι επειδη κάποιος κριτικός το πρότεινε ανεπυφύλατα ή επειδή πήγαμε σε κάποια πάρουσιαση;
Κλείνοντας θέλω να προσθέσω ότι δυστύχως το ευρύ κοινό διαβάζει ότι βλέπει στην τηλεόραση,αυτό το ευρύ κοινό καλύπτει τις επιταγές ενός εκδοτικού.Συγνώμη για τον κυνισμό.Δεν είναι κρίμα όμως που η τηλεόραση δεν έχει χώρο για αληθινούς συγγραφείς,αλλ'α ακόμα και αν έχει ή αν ο εκδότης καταφέρει να βρεί χώρο οι περισσότεροι συγγραφείς δεν θέλουν να πάνε και αυτό δένει τα χέρια του εκδότη.
Φιλικα Λιανα
ΜΕΛΙΧΡΥΣΟΣ
Post a Comment