Monday, November 17, 2008

Μηλόπιτα: κριτικοί και πάθη

1. Καρτέλ …στην κριτική;

Ο κριτικός των «Νέων» Δ. Κούρτοβικ πνέει μένεα εναντίον δύο άλλων κριτικών, του Β. Χατζηβασιλείου της «Ελευθεροτυπίας» και της Ελ. Κοτζιά της «Καθημερινής». Τους κατηγορεί σε άρθρο του (15.11.2008) ότι κατέχουν θέσεις κλειδιά σε βραβεύσεις, παρουσιάζουν βιβλία, έχει ο ένας εκπομπή στην τηλεόραση, ασχολούνται με κάθε είδους εκδήλωση του βιβλίου και γενικά επιβάλλουν τη συμπαιγνιακή θέση τους με ένα είδος καθεστωτικής αντίληψης για την κριτική. Κι αυτό γιατί έχουν κοινές απόψεις, όχι τυχαία, αλλά, όπως υποστηρίζει, επειδή προαποφασίζουν τι θα προωθήσουν και τι όχι, σε μια συνωμοσία σέχτας που καθορίζει και τις κριτικές επιλογές της σημερινής Ελλάδας.
Μαζί μ’ αυτούς ανήκουν και ένας-δυο άλλοι (ανάμεσά τους φαντάζομαι τοποθετεί και τον Αλ. Ζήρα, με τον οποίο είχε πρόσφατα μία ακόμα έντονη λογομαχία και ο οποίος είναι συχνά σε επιτροπές βραβείων κ.ά.), οι οποίοι αποτελούν ένα είδος δικτατορίας της κριτικής, με στημένες κριτικές και συμφωνημένες βραβεύσεις. Ένα είδος Καρτέλ της κριτικής. Η επίθεση ξεκίνησε τον Αύγουστο, οπότε στο τελευταίο κομμάτι άρθρου του (9.8.2008) είχε αφήσει ειρωνεία και χολή εναντίον τους με υπαινιγμούς για ένωση δυνάμεων με σκοπό τον έλεγχο της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής. Ο Κ. Κατσουλάρης που σχολίασε αυτό το πρώτο άρθρο του (22.8.2008), ενώ κατακρίνει το ύφος και τον τόνο του, προβληματίζεται για το αν η μεταξύ των δύο σχέση τούς έχει οδηγήσει –έστω και ασύνειδα- σε “οργανωμένο πόλο”.
Κρατώ τα σχόλια για άλλη στιγμή.

2. Αριστερή κριτική

Σε συνέντευξή του στον Ταχυδρόμο των «Νέων» ο Δ. Ραυτόπουλος, εξέχουσα μορφή της αριστερής κριτικής και ιδρυτής του περιοδικού «Επιθεώρησης Τέχνης», παρουσιάζει τη στάση του ως κριτικού απέναντι στην κομματική γραμμή. Αποκαλύπτει, λοιπόν, ότι πήγε κόντρα στο σοσιαλιστικό ρεαλισμό, που ήταν η κυρίαρχη τάση του κόμματος, και επαίνεσε τον Τσίρκα, ενώ η κομματική ηγεσία τον διέγραφε. Από την άλλη, παραδέχεται ότι η ιδεολογική του ταυτότητα δεν τον άφηνε να δει τα θετικά σημεία του αντίστοιχου φιλελεύθερου περιοδικού «Εποχές», το οποίο τώρα θεωρεί σημαντικό βήμα κριτικής.
Αυτό που δεν είπε είναι ότι ο ίδιος είναι ο εισηγητής του όρου “Μαύρη πολιτική λογοτεχνία” για τα έργα των δεξιών συγγραφέων, ασχέτως αν ήταν άξια λογοτεχνικά κείμενα ή όχι. Για την κριτική της Επιθεώρησης Τέχνης βλέπε και το άρθρο του Βαγενά στο «Βήμα» της 16ης Νοεμβρίου 2008.

3. Μάρη Θεοδοσοπούλου

Προσωπικά δεν μου άρεσε ο τρόπος που γράφει κριτικές η Μάρη Θεοδοσοπούλου. Τον βρίσκω εργαστηριακό, αποστειρωμένο, συχνά πλούσιο σε πραγματολογικές παρατηρήσεις αλλά ισχνό στην ερμηνεία της. Ωστόσο, θεωρώ ότι είναι ντροπή το Βήμα να μην έχει ΚΑΝΕΝΑ κριτικό, αφού οι δρόμοι της βιβλιοκριτικού και της εφημερίδας έχουν χωρίσει. Το Βήμα επέλεξε να συνεχίσει χωρίς κριτικούς, αλλά με δημοσιογράφους και δημοσιογραφούντες, μόνο με συνεντεύξεις, δοκίμια, ρεπορτάζ και στήλες με βιβλιοπαρουσιάσεις αλλά καμία με άποψη.
Τουλάχιστον η Θεοδοσοπούλου μπορεί να …εκπέμπει από το μπλογκ της: http://maritheodo.blogspot.com .

Εντέλει, δίνουμε σημασία ποιος υπογράφει την κριτική που διαβάζουμε; Αναζητούμε το όνομα πριν ή μετά την ανάγνωση του άρθρου; Θεωρούμε κάποιους από αυτούς αξιόπιστους ή δεν εμπιστευόμαστε κανένα;

Πατριάρχης Φώτιος

41 comments:

Pellegrina said...

Καλημέρα. Η Μάρη Θεοδοσοπούλου στη μπλογκόσφαιρα και μας το λέτε ΤΩΡΑ;; Αυτό ειναι είδηση! ΜΕΓΑΛΗ!

τωρα τα άλλα που γραφετε να σας πω τα εχετε πει και ξαναπει τόσες φορές! Μα γιατί όλο τα λέτε; Τι σημασία εχουν για μας εδώ; Θα είχαν αν η συζήτηση ήταν επί της ουσίας, δηλαδή π ο ι ο υ ς (όχι ως ονόματα, αλλά ως γραφή) υποστηρίζει το "καρτέλ" Ο Κούρτοβικ επί τούτου όντως εκφράζει γνώμη, δεν ξέρω αν οι "κατηγορούμενοι" έχουν πει τη δική τους. Δηλαδή ΓΙΑΤΙ προτιμούν λογοτεχνικά τους μεν και όχι τους δε (για έναν κριτικό δεν στέκει φυσικά η θέση ότι "τα γούστα είναι υποκειμενικά", όπως πχ για μας εδω)τα άλλα με τις επιτροπές κλπ δεν μας αφορούν, είναι νομίζω κουτσομπολίστικα (εμάς, ο Κούρτοβικ έχει κάθε δικάιωμα, είναι η δουλειά του)
Και κατι τελευταίο. Διακινδυνεύω μια γνώμη που θα ακουστεί "Κάπως". Είμαι όμως υ π έ ρ (ναι,καλά διβάσατε, υπέρ!) της διάκρισης της λογοτεχνίας με ιδεολογικά κριτήρια! (όχι βέβαια του αποκλεισμού όπως έκανε το ΚΚΕ)Μόνο που σήμερα θα πρέπει να οριστούν ν έ α ιδεολογικά κριτήρια, ν έ α αριστερά (ανύπαρκτη), να υπάρξουν νέες κριτικές αναγνώσεις που θα αποκαλύπτουν τη συντηρητική ή προοδευτική ματιά πάνω στις σχέσεις και την κοινωνία. Αλήθεια, εχω την άισθηση ότι το σύνολο σχεδόν (όσο το ξέρω βέβαια!)της λογοτεχνικής μας παραγωγής, όπως και της κοινωνίας μας, είναι συντηρητικό και μέινστριμ, ακόμα κι αν αυτό το ίδιο νομίζει πως ΔΕν είναι, καθώς μιλάει με όρους προοδευτικότητας του παρελθόντος (πχ δεν υπάρχει τίποτα προοδευτικό στο να υποστηρίζεις τους μετανάστες ή τους γκέι γενικά, είναι απλώς αυτονόητο, για να μην πω "πολιτικά ορθό") Μεγάλο θέμα, το ξέρω, αλλά ενδιαφέρον. Τα άλλα, για να επανέλθω, συγνώμη αλλά ολίγον κατινίστικα μου κάνουν.

υγ: Ο Κατσουλάρης έκρινε το ύφος και τον τόνο του ..Κούρτοβικ;; το έχουμε χάσει τελείως;;

Anonymous said...

Ο καλύτερος αναγνώστης λογοτεχνιας εδώ και χρόνια είναι ο Κωστης Παπαγιώργης στο Αθηνόραμα...μέσα σε πέντε γραμμές τα έχει πει όλα.
Ο μόνος που εγραψε αμιγώς θετικά σχόλια για το βιβλίο του Περικλή Μποζινάκη Ζώνη Ερημωσης . Συγκλονιστικο! (Το βιβλίο εννοώ, αλλά και τον τρόπο που ο Παπαγιώργης ξεδιπλώνει την άποψη του για βίβλια όλων των εκδόσεων, εκτός καρτέλ...εκει στο αθηνοραμα πρωτοδιάβασα για το Κεντράκι του Ταρζαν του Κουτρουμπούση. Υπεροχα γαργαλιστικά κειμενα. )

μαρκος

Pellegrina said...

και μια ερώτηση ακόμα: το ΒΗΜΑ, έχει κάνει γνωστή με κάποιο τροπο, από κάποια στήλη του, την ύπαρξη του μπλογκ της Μάρης θεοδοσοπούλου; Δεν θα έπρεπε να κάνει τουλάχιστον αυτό; Τόσα χρόνια οι πιο πολλοί από μας στο ένθετο "ΒΙΒΛΙΑ" τη Θεοδοσοπούλου κυρίως διαβάζαμε (και το λέω εγώ, που δεν ειμαι φαν της, αλλά στη Θεοδοσοπούλου έτρεχα πρωτα!)

Anonymous said...

Καλά το άλλο , που μερικες κυριακες στα βιβλια του βήματος υπαρχουν μονο αμεταφραστα βιβλια . Συγνώμη εγώ και πολλοι συμπολιτες μου μιλαμε μόνο ελληνικα καλα. και αυτα , οπως λεει και ο πατριαρχης ,στην περιπτωση μου μασημενα. Η Μάρη Θεοδοσοπουλου δημοσιευει τις λογοτεχνικες κριτικές της που είναι και ενας αναστεναγμος γι αυτα που χαθηκαν χωρις να εκτιμηθούν στην εφημεριδα εποχη και στο μπλογκ της. Η Μαρη Θεοδοσοπούλου παραδιδει μαθηματα νεοτερης ελληνικης λογοτεχνιας. Που ειναι σου λεει ο Πεντζικης, ο Κασδαγλης, ο Καχτιτσης...και τόσοι άλλοι. Χαθηκαν χωρίς να εμφανιστούν για πολύ. Δεν συμφωνω παντα με τις κριτικές της γιατί ειναι δισημαντες. Στο τέλος δεν ξέρεις αν έχει αδειασει η αν αγαπησε αυτό που διάβασε. Ο Κούρτοβικ ειναι μεγάλος, πολύ μεγάλος. Η Κέζα ταλαντούχα με λεπτή ειρωνία , ευγενικής αποχρωσης.
Μαρκος again

Πάπισσα Ιωάννα said...

Τελικά πολλούς απασχολεί η επώνυμη κριτική, αφού ψάχνετε τη Θεοδοσοπούλου ή τον Παπαγιώργη.

Φίλε Μάρκο,
καλός κριτικός δεν είναι αυτός που γράφει για βιβλία με τα οποία συμφωνούμε, αλλά αυτός που τεκμηριώνει την άποψή του ακόμα κι αν εμάς το βιβλίο για το οποίο γράφει δεν μας άρεσε. Έτσι δεν είναι;
Συμφωνώ μαζί σου ότι το Βήμα έχει τραβήξει μια πολύ "διεθνιστική" γραμμή που δεν το κολακεύει καθόλου.
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina, η ιδεολογική κριτική -και όχι στενά κομματική- δεν είναι απορριπτέα. Αν μάλιστα εννοείς κριτική με άποψη πάνω στις τάσεις της κοινωνίας και πόσο το εκάστοτε βιβλίο τις εκφράζει ή τις προωθεί, ακόμα καλύτερα. Κι εγώ θα συμφωνούσα με μια κριτική που να συνδιαλέγεται με τα προβλήματα του τόπου αλλά όχι με τον δήθεν "προοδευτικό" τρόπο, που συχνά λαϊκίζει: αριστερή ματιά, προοδευτική σκέψη, διεθνιστική αντίληψη κ.ο.κ. Όλα αυτά είναι, όπως υπονοείς, του συρμού, επειδή τα θεωρούν όλοι οι άνθρωποι του βιβλίου must. Δεν συμφωνώ με τη μόδα που επιβάλλει απόψεις αλλά με την κριτική που διαμορφώνει απόψεις.
Πατριάρχης Φώτιος

Βαγγέλης Μπέκας said...

Χμμμ...
Σας βρίσκω πολύ διαβασμένους!

Pellegrina said...

(σήμερα με κάνατε κουτσομπόλα, αλλά, μέρα που είναι, ας κάνουμε μια ..πολιτιστική επανάσταση!!)
1) Παπαγιώργης. Ακριβώς αυτό που λέει ο βομβιστής, και που μας λείπει περισσότερο κι από τους κριτικούς: α ν α γ ν ω σ τ η ς με άποψη. Έχει ο ίδιος ισχυρή προσωπικότητα και με αυτή την ματιά του διαβάζει βιβλία (μερικές φορές μάλλον διαγωνίως, αλλά δεν πειράζει!)και τα παρουσιάζει με τρόπο που αποτελεί γι αυτά γερή διαφήμιση!
2) Κέζα: μεγάλη μεταμόρφωση: από "χαζοχαρούμενη έφηβη" (εκείνη η στήλη της που κορόιδευε τα ψώνια-ποιητές μου καθόταν στο στομάχι)σε παρουσιάστρια με άποψη. Δεν παριστάνει την κριτικό σε βάθος, αλλά κάνει αυτό που ξέρει: προφανέστατα γαλλομαθής, παρουσιάζει με σοβαρότητα βιβλία γαλλικά που ξεχωρίζουν με κάποιο τροπο και το κάνει έτσι που σου μ έ ν ο υ ν (τα θυμάμαι όλα, από τη Φρανσουάζ Αρντί μέχρι το χθεσινό του Αφγανού). Απόχτησε στήλη με προσωπικότητα και αξία και είναι μια ακόμα απόδειξη πως όταν είσαι ο εαυτός σου και αξιοποιείς υπεύθυνα ό,τι με σοβαρότητα έχεις μάθει, έχεις παντα κάτι σημαντικό να πεις!
υγ: αν διαβάζει η κ. Κέζα ας συγχωρήσει το δασκαλίστικο ύφος μου, οφείλεται στη διαφορά ηλικίας!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Vita mi Barouak,
Σ' ευχαριστώ για τη φιλοφροσύνη. Από εσένα θέλουμε και άποψη.
Pellegrina,
αν η Κέζα ωρίμασε, είναι γιατί ποτέ δεν το έπαιξε κριτικός, αλλά βιβλιοπαρουσιάστρια στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής της ιδιότητας. Κι αυτό είναι εξίσου σημαντικό, όταν δεν γίνεται πρόχειρα και επιδερμικά. Εμένα προσωπικά μ' αρέσουν οι συνεντεύξεις της: ξέρει καλύτερα να θέτει ερωτήματα παρά να ερμηνεύει κείμενα.
Το Βήμα ωστόσο δεν έχει κανέναν κριτικό κι αυτό είναι μια προγραμματισμένη δημοσιογραφική μονομέρεια. Ως αναγνώστης του νιώθω ημιτελής...
Πατριάρχης Φώτιος

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Επειδή διατυπώσατε ερωτήματα – σας αρέσει να κάνετε δημοσκοπήσεις; - παίρνω το θάρρος να σας απαντήσω:
Α) Μέα κούλπα, αναζητώ την υπογραφή πριν διαβάσω το άρθρο - ναι δίνω σημασία στο ποιος το γράφει και όχι στο έντυπο στο οποίο δημοσιεύεται.
Β) Παρά το ότι δεν με ρωτήσατε, προτιμώ να πω ότι εμπιστεύομαι τις κριτικές της κυρίας Θεοδοσοπούλου και θεωρώ την παρουσία της αντίποδα στα όποια καρτέλ αναφέρει ο Δ. Κούρτοβικ.

ΥΓ

Πελεγκρίνα αυτό το "λόγω διαφοράς ηλικίας" ήταν ανεπανάληπτο!!!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Φίλη Πόλυ,
θέτω ερωτήματα γιατί είμαι πατριάρχης και όχι πάπας. Δηλαδή μέσα στο βιβλιοκαφέ προσπαθώ να μάθω, να ακούσω, να ολοκληρώσω τις εμπειρίες μου και όχι να καταθέσω απόλυτες θέσεις. Χαίρομαι -επαναλαμβάνω- που αναζητούμε επώνυμες κριτικές, πράγμα που δείχνει μια συνέπεια και εκτίμηση σ' όποιον στην πράξη μπορεί να αξιολογήσει με επιχειρήματα ένα βιβλίο.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Ι.Ασφαλώς και καταφεύγει κανείς στις υπογραφές, για να κόψει δρόμο και να κερδίσει χρόνο μέσα στην πλημμυρίδα των τίτλων. Τώρα εάν αυτό είναι καλό ή κακό, ερευνητέον.

ΙΙ.Γενικώς συντάσσομαι με τα λεγόμενα περί Παπαγιώργη. Ξέρει πού γράφει και πού απευθύνεται (Αθηνόραμα), ξέρει πώς να γράφεται ένα κείμενο 250 λέξεων (πράγμα δύσκολο). Στις λιγοστές αυτές λέξεις δίνει μια αφορμή. Κυρίως όμως διαθέτει αυτό που ο ίδιος αναφέρει κάπου στα γραφτά του, την "μακρυνή μπαλιά": όντας μανιώδης αναγνώστης μπορεί να κάμει εύκολα συγκρίσεις, αναγωγές και διακειμενικές αναλύσεις που ρίχνουν άλλο φως στο κρινόμενο βιβλίο. Στα συν του να προστεθεί το γεγονός ότι παρουσιάζει βιβλία μικρών ή άσημων εκδοτικών οίκων.

Pellegrina said...

Μια και λέτε για υπογραφές, να θυμίσω στις εφημερίδες (που ασφαλώς μας διαβάζουν!!), πως όταν κάνουν ηλεκτρονική έκδοση καλό είναι να δίνουν βάση στις υπογραφές (να φ α ί ν ο ν τ α ι, ΠΡΙΝ το κλικ) Κάποτε τα ΝΕΑ είχαν κάνει φάουλ, δεν φαινόταν ούτε ΜΕΤΑ το κλικ παρά μόνο αν άνοιγες την "έντυπη έκδοση"(δηλαδή την ηλεκτρονικά έντυπη έκδοση!). Τώρα θα μου πεις γιατί να με διευκολύνουν οι εφημερίδες να τις διαβάσω δωρεάν, κερδίζουν τίποτα; Κερδίζουν: Θα διαφημίσω το ενδιαφέρον άρθρο στους φίλους μου που δεν έχουν ιντερνετ (πολλοί ακόμα!) και θα σπευσουν ίσως να αγοράσουν το φύλλο. Εγώ έτσι κι αλλιώς αποκλείεται!

Πόλυ, μα δεν είμαστε σε εκείνη την ενδιαφέρουσα ηλικία που ο Λαζόπουλος λέει "γυναίκες σε κλιμακτήριο"; (ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΑ;;)

Επίσης Πόλυ (και οι άλλοι), αυτή η έκφραση "εμπιστεύομαι τον κριτικό" με έβαλε σε σκέψεις: κι εγώ φυσικά "εμπιστεύομαι" τη Μάρη θεοδοσοπούλου, πως ό,τι γράφει έτσι είναι. Δεν λέει ψέματα η γυναίκα! Απλώς δεν ταιριάζουν πάντα τα γούστα μας. Τώρα όμως που το σκέφτομαι ούτε με του Κούρτοβικ ταιριάζουν πάντα τα γούστα μου, αλλά μου αρέσει πιο πολύ οταν τον διαβάζω. Ίσως τελικα διαβάζω την κριτική σαν να ήταν λογοτεχνία, δηλαδή επηρεάζομαι από το ύφος. Πώς σας φαίνεται αυτό; Η κριτική είναι είδος λογοτεχνίας;; (υπομονή, η Πελεγκρίνα θα τον πιει τον καφέ και θα πάει να πληρώσει κανένα λογαριασμό, οπότε θα απαλλαγείτε!)

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Πελεγκρίνα, όχι δεν θέλουμε να απαλλαγούμε. Αντιθέτως.
Εξέφρασες ακριβώς τις σκέψεις μου. Όταν λέω εμπιστεύομαι τη Μ.Θ., δεν εννοώ φυσικά ότι θα σπεύσω να διαβάσω ότι επαινεί - δεν θυμάμαι βέβαια να έχει εύκολους τους επαίνους - ή να προγράψω ότι κριτικάρει, αλλά θεωρώ ότι αυτό που κρύβεται πίσω από το κείμενο που γράφει είναι η ανάγνωσή της και μόνο και όχι άλλου είδους επιδιώξεις ή σχέδια. Από κει και η προτίμηση στα ελάσσονα λογοτεχνικά περιοδικά της επαρχίας. Απολαμβάνω επίσης - το ομολογώ - τα υπονοούμενα όλο δηλητήριο προς κάθε κατεύθυνση.

Συμφωνώ μαζί σου ακόμα και με το ότι μας αρέσει να διαβάζουμε τις κριτικές ως κεἰμενα. Είναι κι αυτό ένα βίτσιο.

Pellegrina said...

Τωρα που ξανακοιτάζω το μπλογκ της Μ.Θ. βλέπω την ενότητα και το πολύπλευρο του εργου της, που στην εφημερίδα χάνεται, και αντιλαμβάνομαι ότι δεν είναι απλώς κριτικός, αλλά κάνει, όπως λέει ο Μάρκος, και μια "ιστορία' της (πολύ νεο) ελληνικής λογοτεχνίας, έχει δηλαδή ένα εργο με μια ιδιαίτερη αξία. Επίσης, με μια πιο προσεκτική ανάγνωση, πολλά που μου φαίνονταν κάπως "κουτσομπολιά" (δεν πρόσεχα τη σημασία τους) πχ πού σπούδασε ο Χωμενίδης, σχέση Κολλιάκου και Μαρούτσου, βλέπω πως εχόυν κάποια σημασία, είναι μια "κοινωνιολογία" του κόσμου των ελλήνων λογοτεχνών νέας γενιάς. Θα έλεγα (τα γράφω εδώ μήπως μας διαβάζει, γιατί ντρέπομαι να της κάνω "υποδείξεις") να μην είναι τόσο "σεμνό" το μπλογκ της, να βάλει και τα βιβλία της (νομίζω έχει γράψει πολύ ωραία βιβλία), και κάποιες φωτογραφίες...την αγαπάμε!

υγ: πάντως τα δηλητηριάκια και οι ειρωνίες εξακολουθούν να μη μου αρέσουν (ούτε στον Κούρτοβικ μου αρέσουν, που μάλιστα τα κάνει και πιο κομψά, δηλαδή πιο ισχυρά τελικά!)Πχ το "για όλα φταίνε οι γκόμενοι οι πρώην και οι επόμενοι" για την νέα συγγραφέα Έλενα Μαρούτσου. Ίσως όμως οι δια νοούμενοι και οι κριτικοί να έχουν πια απηυδήσει με τόσα παρόμοια που διαβάζουν και να εκφράζονται έτσι για να διασώσουν την κριτική οπτική τους, δεν ξερω...

Eva Stamou said...

Αγαπητέ Πατριάρχη, πολύ ενδιαφέρον και επίκαιρο το θέμα σου.

Θα ήθελα απλά να καταθέσω την άποψή μου για την Μάρη θεοδοσοπούλου, μία κριτικό που εκτιμώ ιδιαίτερα. Πιστεύω ότι η ΜΘ αναδεικνύει νέους τίτλους με τον καλύτερο τρόπο, εστιάζοντας, δηλαδή, στα όσα θετικά ή αρνητικά έχει το ίδιο το έργο. Το γεγονός ότι μπορεί να βλέπει τα βιβλία μέσα από μια συγκεκριμένη οπτική δεν νομίζω ότι είναι αρνητικό, εφόσον καταθέτει μια τεκμηριωμένη άποψη.

Σίγουρα δεν δημιουργεί την εντύπωση ότι περιμένει να λάβει τα -ενίοτε άδετα- τυπογραφικά δοκίμια γνωστών συγγραφέων από 'μεγάλους' εκδοτικούς οίκους ώστε να καταλάβει ποια βιβλία 'οφείλει' να προωθήσει κάθε χρονιά.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αφήνω τη συζήτηση να εξελιχθεί, όταν -όπως τώρα- διακρίνεται για το ήθος της. Μένω παράμερα να σερβίρω κομμάτια μηλόπιτα, ευτυχής που οι θαμώνες μου ψάχνονται. Η Θεοδοσοπούλου έχει κοινό, ίσως γιατί κάνει με ζήλο τη δουλειά της και προσπαθεί να έχει ευρύτερη θέαση των πραγμάτων απ' ό,τι θα είχε κανείς αν διάβαζε μόνο το x συγκεκριμένο βιβλίο. Αν έπρεπε κι εγώ να κάνω μια υπόδειξη ως αναγνώστης, θα ήταν να μειώσει το πραγματολογικό ψείρισμα του κειμένου και τις πολλές εξωκειμενικές λεπτομέρειες και να επιμείνει στο (αισθητικό)αποτέλεσμα.
Αυτό το λέω καλοπροαίρετα, γιατί φαίνεται από τη συζήτηση ότι χρειαζόμαστε τους κριτικούς να κοσκινίζουν πριν από μας, ώστε εμείς να έχουμε καλό αλεύρι και ψωμιά για να διαλέξουμε.
Πατριάρχης Φώτιος

ΥΓ. Χαίρομαι επίσης που πάνω από τις κατηγορίες του μεν για τους δε σπουδαίοτερο ζήτημα αναδείχθηκε το έργο και όχι ο βίος μιας κριτικού.

Pellegrina said...

Επειδή επιμένετε, δεν νομίζω ότι ο Κούρτοβικ "πνέει μένεα". Απλώς προσπαθεί να ανακινήσει κάποιο θέμα, να προκαλέσει το ενδιαφέρον. Κάτι έχει στο μυαλό του, θα φανεί. Ο Κούρτοβικ είναι αρχιτέκτονας, δεν ερμηνεύει απλώς την ιστορία της λογοτεχνίας, τη φ τ ι ά χ ν ε ι (χωρίς να ειναι σε επιτροπές, πιθανόν επειδή κατάλαβε ότι τα βραβεία δεν εχουν κύρος μακροπρόθεσμο και άρα δεν φτιάχνουν καμιά ιστορια από μόνα τους) Και για να το πετύχει αναζητά συμμάχους παντού, ακόμα και στους υποτιθέμενους "αντιπάλους". Και το πετυχαίνει γιατί κατά βάθος δεν εχθρεύεται κανένα.

υγ: πού τα ξέρω όλα αυτά; Πουθενά, τα αισθάνομαι! Άλλωστε δεν χρειάζεται καμιά σοφία για να ξερεις ότι οι άνθρωποι που είναι αδιάβροχοι στο γλείψιμο είναι και οι πιο γενναιόδωροι!

Anonymous said...

Αχ, αχ, ο κύριος Κούρτοβικ... Απολαμβάνει του δικαιώματος να είναι συγγραφέας με δικό του δισέλιδο στη μεγαλύτερη εφημερίδα. Τι ωραία! Κάνει τα ίδια για τα οποία κατηγορεί τους Κοτζιά και Χατζηβασιλείου. Έχει ένα προκρούστειο κριτικό κρεβάτι πάνω στο οποίο κρίνει τα βιβλία. Όσο εκείνοι προκρίνουν βιβλία πιο εσωστρεφή, πιο κλειστά όπως λέει (που δεν ισχύει πάντα), τόσο εκείνος αποφεύγει ο,τιδήποτε έχει να κάνει με ποιητικότητα, ποίηση κλπ. Δεν εξετάζω αν έχει δίκιο ή όχι, απλώς επισημαίνω πως πέφτει στην ίδια παγίδα. Και για να γυρίσω στην αρχή: κι άλλοι, πολλοί συγγραφείς μπορεί να έχουν παράπονα για μεροληψία. Δεν έχουν όμως την σαλονάρα στα ΝΕΑ να την εκφράσουν... Ανατρέξτε επίσης στο διαφημιστικό της ΕΣΤΙΑΣ για το προηγούμενο βιβλίο του. Εκεί θα βρείτε κομμάτια από θετικές κριτικές μεταξύ άλλων και από τους... ακατανόμαστους. Τότε, που ήταν ακόμα καλά παιδιά.
Όλο το θέμα το ανακίνησε καθαρά από προσωπικό κίνητρο: του έθαψαν το βιβλίο. Είναι τραγικό μεγάλος κριτικός σαν κι αυτόν να πιστεύει πως έχει γράψει και το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς. Για όποιον αμφιβάλει ας ψάξει τις δηλώσεις του για την Νοσταλγία των Δράκων, άλλωστε. Δεν αμφισβητούμε πιστεύω την κριτική σκευή του, μόνο που με τα κολλήματα που τραβάει αδικεί τον εαυτό του.

Pellegrina said...

Δεν νομίζω ότι ο Κούρτοβικ σκάει και πολύ για να αποσπάσει ..καλές κριτικές! Αν μη τι άλλο, ξέρει πολύ καλά ο ίδιος τι σημαίνει κριτική και ξέρει και τις αδυναμίες των ίδιων των εργων του. Άνετα θα έγραφε μόνος του την αρνητικότερη από τις κριτικές, αν ήθελε να το διασκεδάσει!! (εκτός των άλλων, ο σοβαρότατος και αυστηρότατος αυτός άνθρωπος μου δίνει την εντύπωση ότι έχει πολύ, μα πάρα πολύ χιούμορ!)

υγ: Οι κκ. Χατζηβασιλείου και Κοτζιά δεν ειναι ακατονόμαστοι. Δεν ξέρω αν ο Κούρτοβικ ειναι ο Πανούσης της ελληνικής κριτικής (χμ!!), δεν θέλω να πιστέψω όμως ότι ο Χατζηβασιλείου ειναι ο Νταλάρας της!!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
πολύ προχωρημένη φαντασία! Αλήθεια πιστεύεις όλα αυτά που λες ή πάλι παίζεις μεταξύ ειρωνείας και σοβαρότητας;
Ο Savoir παρουσιάζει πολλά σημεία που συγγενεύουν με τη δική μου αντίληψη για τα πράγματα.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

καλημέρα. Παίζω (ΠΑΝΤΑ) μεταξύ διαίσθησης και λογικής. Πιστεύετε ότι ο κ.Κ.έστησε το θεμα γιατι "του έθαψαν το βιβλίο";Αν ήταν αυτο θα ανταπαντούσε επί του θεματος. Κι επί πλέον πλην του Χατζηβασιλείου κανείς δεν το έθαψε(Πολύ κακός τύπος αυτός ο Χατζηβασιλείου!)
Αλλά εν πάση περιπτωσει δεν εχει σημασία τι πιστέυει ο καθένας, αλλά τι π ρ ά τ τ ε ι. Εμείς εδώ καφέ πίνουμε. Όσο για τη σαλονάρα των Νέων (που εγώ δεν την αντιλαμβάνομαι ως σαλονάρα πλέον γιατί διαβάζω μόνο ηλεκτρονικά) δεν ειναι τουλάχιστον επιπλωμένη με ..γλάστρες. Και δεν είμαι της δημοκρατίας στο χωρο της τέχνης, το θυμίζω για πολλοστή φορά. Ο Κούρτοβικ (και ΚΑΘΕ Κούρτοβικ σε αυτή την περίπτωση, δηλαδή και οι άλλοι κριτικοί) έχει περισσότερα δικαιώματα από άλλους συγγραφείς να εχει χωρο για να υπερασπίζεται τα βιβλία του (αν αυτό κάνει), γιατί η προσφορά του στη λογοτεχνία και την πατρίδα μας είναι μεγάλη. Ξέρετε, θα σας πω κατι καθαρά, που μάλλον δεν το εχω κάνει σαφές ως τώρα: Ουδέποτε κατάλαβα την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι ενας οποιοσδήποτε δημιουργός ή επιστήμονας ή διανοούμενος κλπ κάνει το εργο του ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ του, το προωθεί για τον ευατό του, όταν το διαφημίζει φροντίζει τον ευατό του, κλπ. Το κάνει για τους άλλους και είναι οι άλλοι που πρέπει να το τιμήσουν, προωθήσουν κλπ. Όταν, αντίστροφα, εγώ πχ ως αναγνώστρια από εδώ μιλάω θετικά για κάποια βιβλία συγγραφέων δεν νιώθω ότι προσφέρω τίποτα σ αυτούς τους συγγραφείς, είναι μια απολυτα εγωιστική πράξη: προσφέρω στον ευατό μου τη χαρά να περιστοιχίζομαι από ωραία βιβλία. Ρομαντικό; ΛΑΘΟΣ, απόλυτα ρεαλιστικό. Η ζωή μας είναι η πατρίδα μας (όχι ως έθνος ή κράτος, ως ΚΟΙΝΩΝΙΑ) και η πατρίδα μας είναι οι δημιουργοί της. Μετάξύ αυτών οι Κούρτοβικ. Κάνει καλά που χρησιμοποιεί το σαλόνι του όπως γουστάρει. Στην πραγματικότητα, ΧΑΡΗ μας κάνει. Αυτά. Γουιθ λοβ του γιου εντ Σαβουάρ. (νοου αιρονι ιν δις)

Anonymous said...

αγαπητή πελεγκρίνα,
πιστεύω πως ο κ. Κούρτοβικ θα ήθελε πάρα πολύ να είναι κάτι σαν τον Μάρκαρη. Να πετύχαινε το μπεστ σέλερ στα ευρώπας και να έγραφε την στήλη του -για την οποία μας κάνει χάρη, μεγάλη η Χάρις του, αμήν- στα παλαιά του υποδήματα. Όμως δεν γίνεται να είσαι διευθυντής στο ΦΩΣ και προπονητής της ΑΕΚ ταυτόχρονα, δεν χωράνε δυο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη.
Καμιά φορά είναι και ένδειξη ανδρείας να αναλαμβάνεις δημόσιες θέσεις, να είσαι σε επιτροπές, να σπας αυγά για να κάνεις ομελέτα. Απ' έξω είναι εύκολο, αποποιείσαι τις ευθύνες και λες τους άλλους διαπλεκόμενους. Όσο για τα κίνητρα του άρθρου, ε ναι λοιπόν, είναι εντελώς υποκειμενικά, το κακό ντουέτο του έβαλε κακό βαθμό, το πανελλήνιο δεν έπεσε στα τέσσερα, τι να κάνουμε... Δεν μας εξηγείς όμως τις ακριβώς οφείλουμε τόσο μεγάλο στο κ. Κούρτοβικ, εκτός από το οξύ κριτικό του πνεύμα και τις διεισδυτικές παρατηρήσεις; Στο Αργυρίου δηλαδή τι οφείλουμε; Στον Παπαγιώργη; Στο Μπουκάλα; Στον Στυλιανό Αλεξίου; Να στήσουμε τίποτα αδριάντες;

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Καλή μου Πελλεγκρίνα,

Θα ήθελα – με όλο το θάρρος - να ρωτήσω τα εξής:

Αν δεν συμφωνείς με την δημοκρατία στην κριτική της λογοτεχνίας θα συμφωνείς φαντάζομαι με την αξιοκρατία. Τι εννοείς όμως δημοκρατία; Μήπως το να έχουν πρόσβαση στην κριτική καλή ή κακή – και στις προθήκες των βιβλιοπωλείων σου λέω εγώ - τα περισσότερα δυνατά βιβλία;
Αν όχι, αν δηλαδή δεν το επιθυμείς αυτό, να υποθέσουμε ότι αξιοκρατία είναι να έχουν τέτοια πρόσβαση τα καλά βιβλία; Ή εν πάση περιπτώσει τα βιβλία που με ελευθερία πνεύματος και μόνον αποφασίζει να παρουσιάσει ένας κριτικός; Το τελευταίο θα το δεχτώ και εγώ γιατί οτιδήποτε άλλο είναι ενδεχομένως ανέφικτο σε μια κοινωνία της αγοράς.
Θα ήθελα να ρωτήσω όμως πώς αυτό εξασφαλίζεται σε μια εφημερίδα και όχι σε ένα επιστημονικό ή λογοτεχνικό περιοδικό που έχει κριτές για τα άρθρα που δημοσιεύει.
Ποιος προσδιορίζει δηλαδή το ποιος αναλαμβάνει να προωθεί να παρουσιάζει να αγνοεί ή να θάβει ένα λογοτεχνικό έργο;

Δεν καταφέρομαι κατά του κυρίου Κούρτοβικ ούτε τον υπερασπίζομαι. Δεν έχω διαβάσει το συγκεκριμένο άρθρο με τα καρτέλ, επίτρεψέ μου να μιλάω για απόψεις και όχι για πρόσωπα τώρα. Δεν συμφωνώ με το να χρησιμοποιεί κάποιος τη στήλη του ή τη σελίδα του όπως του γουστάρει. Δεν χρειάζεται βέβαια να το κάνει έτσι, να μην είμαστε αφελείς, γιατί δεν είναι κομψό και δεν πιάνει. Υπάρχουν οι αμοιβαίες εξυπηρετήσεις και ανταλλαγές που τον απαλλάσσουν μια χαρά από αυτό το άχαρο έργο.

Από ότι φαίνεται η ερώτησή μου ήταν ρητορική.

Να σου εκφράσω όμως τη διαφωνία μου σε ένα ακόμα σημείο της προηγούμενης τοποθέτησής σου. (Δεν αναφέρομαι στον κύριο Κούρτοβικ πάλι αλλά στον οποιονδήποτε έχει ένα τέτοιο ρόλο). Διαφωνώ ριζικά με την άποψη ότι προσφέρει έργο στην κοινωνία ο δημοσιογραφών συγγραφέας που προωθεί το έργο του και ότι είναι υποχρέωσή του να το κάνει. Συμφέρον του είναι να το κάνει και αν το κάνει αυτό και μόνον προωθεί. Από ότι φαίνεται, ακόμα και στο χώρο της πνευματικής παραγωγής μας ακολουθούν τα ίδια πάθη - ανθρώπινα – που αναπτύσσονται και σε όλους τους άλλους χώρους.

Δε όνλυ γουέη άουτ; Για να πω και γω το αγγλικό μου: Ο συνειδητοποιημένος αναγνώστης, που δεν παραμυθιάζεται και που προσπαθεί να κρίνει και με άλλα μέσα, και φυσικά χωρίς να απολυτοποιούμε τα πράγματα γιατί μπορεί και πάλι να απογοητευτούμε, η μπλογκόσφαιρα και οι πολλές συζητήσεις. Οι πολλές απόψεις, οι υποψίες, οι διαφωνίες, οι Μάρκοι οι βομβιστές, οι Savoir , εσύ, ο πατριάρχης και η ταπεινότητά μου ακόμα, θεωρώ ότι μπορούμε να συνεισφέρουμε συζητώντας, διαφωνώντας και ψάχνοντας.

Pellegrina said...

Παιδιά, σπέρα. Απλά: αν δεν τον γουστάρετε ΜΗΝ τον διαβάζετε. Η εφημερίδα θα τον διώξει στο πιτς φιτίλι. Να θυμίσω μόνο ότι μία από τις πολύ σοβαρές πληγές της ελληνικής κοινωνίας είναι η (τεκμηριωμένη και συστηματική) μικροψυχία απέναντι σε ανθρώπους που ξεφεύγουν από το μέσο όρο. Πολλή δημοκρατία παιδιά, πολλή δημοκρατία!! Μπράβο! Nα σας δω όμως και στις εκλογές, έτσι;

υγ Σαβουαρ είμαι κατά των ανδριάντων γενικά, αλλά ένας του Κούρτοβικ δεν θα με χάλαγε!
υγ Πόλυ: δεν εννοούσα μόνο αξιοκρατία, εννοούσα κατι ακόμα πιο "αριστοκρατικό": ότι στον καλό και άξιο δημιουργό συγχωρούμε πολλά. Γιατί χωρίς αυτόν ΔΕΝ θα ζούσαμε! Πώς νομίζεις ότι παράγεται η τέχνη, με τα σταθμά και τα μέτρα της καθημερινής ζωής; Εσύ έγραψες ένα βιβλίο. Για να το γράψεις και όσο το έγραφες έγινες άλλος άνθρωπος. Είδες εφιάλτες, πετάχτηκες πολλές νύχτες για μια σημείωση, τσακώθηκες με αγαπημένους, έκανες ίσως εμετούς, μεταμορφώθηκες. Σκέψου όσους ζουν έτσι ΣΥΝΕΧΕΙΑ και δίνουν σημαντικό εργο που θα μείνει στην ιστορία. για ν αμην εχουν τα παιδιά και τα εγγόνια σας (εγώ δεν εχω)μόνο πιστωτικές κάρτες, αυτοκίνητα και άλλα τέτοια σκατά αλλά και λιγουλάκι ομορφιά, μπας και επιβιώσουν κατα λάθος. Όχι "αξιοκρατία" απλώς αγαπητή (αυτά που λες με την πρόσβαση στα βιβλιοπωλεία και λοιπά αυτονόητα). ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ! Αυτή είναι η δική μου αντίληψη επί του θέματος.(και φυσικά δεν εννοώ ΜΟΝΟ τον Κούρτοβικ, απλά τον παίρνω ως παράδειγμα επειδή τον συμπαθώ)

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Καλημέρα σε όλους,

Πελεγκρίνα,


μπορεί να είμαι μικρόψυχη κατά καιρούς αλλά πίστεψέ με δεν επιθυμούσα να στρέψω τα πυρά της τεκμηριωμένης μικροψυχίας μου εναντίον του συγκεκριμένου κυρίου, τον οποίο δεν γνωρίζω, δεν έχω διαβάσει τα βιβλία του και δεν επιθυμώ φυσικά να τον διώξει ο εργοδότης του. Αυτό απαντά και στη ρητορική μου ερώτηση «ποιος προσδιορίζει το ποιος αναλαμβάνει να προωθεί να παρουσιάζει κ.λ.π. ένα λογοτεχνικό έργο». Οι αυτονόητες κοινοτοπίες μου εστράφησαν εναντίον των απόψεων που εσύ αγαπητή μου Πελεγκρίνα διατύπωσες και όχι προς εκείνον προσωπικά. Νομίζω πως το διευκρίνισα δύο τουλάχιστον φορές στο σχόλιό μου.

Λυπάμαι που δεν μπορώ να συμμεριστώ τις απόψεις σου περί αριστοκρατίας – ενώ θα ήθελα - όταν τις βλέπω να ενσαρκώνονται σε πρόσωπα με δύναμη και επιρροή πέραν της δημιουργίας. Αν ο δημιουργός έχει κατά μια έννοια ασυλία και του συγχωρούμε – ενδεχομένως - πολλά, αυτό είναι ένα προνόμιο που ως κριτικός κατά τη γνώμη μου το χάνει.
Δεν αναφέρθηκα – εγώ τουλάχιστον - στο αν είναι καλός ή κακός συγγραφέας ο όποιος κύριος - που δεν μιλάμε για αυτόν. Καταλαβαίνω βέβαια πως νιώθει κάποιος όταν θεωρεί ότι κατηγορούν ένα συγγραφέα που αγαπά. Δεν ετέθη τέτοιο θέμα όμως.

a.c. said...

αγαπητέ πατριάρχα, φίλοι συναναγνώστες,

την ταπεινή μου άποψη σαν την πορδή που βγήκε απ’ τη σπηλιά και πάλι
ο κούρτοβικ απλώς κατά τη γνώμη μου ταλανίζεται από υπερβάλλοντα επαγγελματισμό. και τι θέλω να πω – αν πιάσεις το έργο του της δεκαετίας του ογδόντα, βλέπεις έναν λίαν ενδιαφέροντα πεζογράφο και εξαιρετικό μεταφραστή, που δεν έχει καμία δουλειά να ξεμαλλιάζεται με ανθρώπους από άλλο μετιέ, όπως ο χατζηβασιλείου κι η κοτζιά. ωστόσο, ως ευσυνείδητος επαγγελματίας, αφ’ ης στιγμής τού παραχωρείται όντως τέτοια επίζηλη θέση κριτικού, εδώ και χρόνια προσπαθεί – και ως επί το πλείστον πετυχαίνει – να είναι μονίμως ενήμερος, ψυλλιασμένος, ψαγμένος και διαβασμένος. ωστόσο, από τη σύντομη δική μου πείρα, ομολογώ ότι η τακτική παρουσία στα έντυπα σέ ξεθεώνει, σε αγανακτεί, σε ξυστρίζει ανάποδα. ιδίως όταν έχεις καθ’ όλα σεβαστές προσωπικές φιλοδοξίες. σέ αναγκάζει να καταγίνεσαι διαρκώς με βιβλία ή/και ανθρώπους που δεν σού είναι απολύτως συμπαθή/είς, σέ εξωθεί σε ασυναίσθητη διατράνωση της ευρυμάθειάς σου ως στοιχείο δημοσιογραφικής ταυτότητας, και εν πολλοίς, εφ’ όσον η πρωταρχική σου ιδιότητα είναι αυτή του συγγραφέα και φανατικού αναγνώστη, δύναται να σέ αποπροσανατολίσει από το μείζον (ή το δυνάμει μείζον) έργο σου.
νομίζω πως, παρά την αναντίρρητη οξυδέρκεια και τη δωρεά του στο άνυδρο τοπίο της κριτικής, ο κούρτοβικ καταπονείται αδίκως. έχει συμβεί και σε άλλους συγγραφείς το ίδιο – δηλ. να βυσσοδομούν ασυναισθήτως κατά του έργου και της παιδείας τους, τοποθετώντας εαυτούς σε θέση συντάκτη εφημερίδας που εξ επαγγέλματος πολλάκις τσακώνεται με τον κατιμά – ωστόσο ο κούρτοβικ ίσως είναι η πλέον προφανής περίπτωση ‘χαραμισμένου’ ταλέντου.
ανθρώπινος και σεβαστός ο βιοπορισμός, όπως ακόμη-ακόμη και η προσωπική φιλοδοξία του καθενός να κατέχει θέση περιστασιακού θεματοφύλακα της περιρρέουσας λογοτεχνικής παραγωγής (χώρια το πόσο εθιστικά είναι τα ρημάδια τα έντυπα). ωστόσο εγώ θα προτιμούσα να βλέπω την υπογραφή του κου. κούρτοβικ σε περισσότερα πεζογραφικά του πονήματα και λαμπρές μεταφράσεις, και όχι σε ξεμαλλιάσματα – ακόμα και λεπταίσθητης απόδοσης – με ανθρώπους που στην ουσία δεν είναι καν συνάδελφοί του.

Anonymous said...

1. ζήτω τού savoir!

2. "η προσφορά του [Κούρτοβικ] στη λογοτεχνία και την πατρίδα μας είναι μεγάλη": κάποιος να βοηθήσει να ανακτήσουμε τη σοβαρότητά μας, ή τουλάχιστον να αποκτήσουμε --ψήγματα έστω

3. οι δρόμοι της Μ. Θεοδοσοπούλου και του Βήματος δεν χώρισαν, έτσι απλά: ξωπετάχτηκε η Μ.Θ. (και δεν ήταν η πρώτη) από τον τότε υπεύθυνο των σελίδων βιβλίου, όταν έγραψε αρνητική κριτική αντίθετη με τα γούστα του Υπευθύνου (εννοείται πως η αρνητική κριτική δεν δημοσιεύτηκε ποτέ)

pag

Pellegrina said...

ω καλημέρα. Πωπωώ, ρέντα ο Δημοσθένης! Ελπίζω να μη μας διαβάζει (δεν έχει, λέει, πολλές σχέσεις με το ίντερνετ), αλλά δεν μπορεί,κάποιος θα του το σφυρίξει. Είναι κι η Μάρη τώρα εδώ γύρω :):) Γέλιο που θα ρίξει!!!
Πόλυ σε ευχαριστώ πολύ που επιμένεις να μου απαντάς, να είσαι βέβαιη ότι εγινες κατανοητή. Απλώς μιλάμε σε άλλο μήκος κύματος για λόγους συναισθηματικούς (όπως κατάλαβες).
Κύριε Κορτώ, τιμή μας! Συμφωνώ σε μεγάλο βαθμό μαζί σας, αλλά πάλι εγώ τον Κ. ως κριτικό κυρίως τον εκτιμώ. Μήπως άθελά σας τον "αδειάζετε" λίγο ως προς αυτό;; Ο 'ερασιτέχνης" ειναι συχνά πιο ενδιαφέρων, λιγότερο πληκτικός από τον επαγγελαματία. τώρα βεβαια αν έμμεσα του λέτε "τι θες εσύ με αυτούς, παιδάκι μου" μάλλον θα προσυπογράψω (όχι οτι θα μας ακούσει!). να πω πάντως ότι το σημαντικότερο συγγραφικό του εργο (κατ εμε) δεν ειναι ουτε η λογοτεχνία του (που μου αρέσει) ούτε οι (ηρωικές και επιπλέον άπειρες, α+πέρας) μεταφράσεις του, αλλά τα βιβλία του με θέμα τη νεοελληνική λογοτεχνία.
"Δράττομαι της ευκαιρίας", επίσης Αύγουστε (αν μου επιτρέπετε, με όλο το σεβασμό που επιμένω ρομαντικά να εχω πος τους δημιουργούς) να πω ότι κι εσείς είστε λαμπρός μεταφραστής. (εχω πρόσφατο στο μυαλό μου τον τρομοκράτη του Απντάικ) Επίσης Αύγουστε, να σας εξομολογηθώ ότι εγώ σας γνώρισα, σας πρόσεξα και σας εκτίμησα ως συγγραφέα (τη γλώσσα και τον τρόπο σας, τα θέματά σας δεν μου αρέσουν, αλλά α΄σχετο)από τον Κούρτοβικ...
Τι άλλο; Ανώνυμε ξέρω, υπερβάλλω και δεν είμαι σοβαρή, αλλά δεν πειράζει, έχουμε τόσους σοβαρούς εδώ μέσα.
Αυτό με τη θεοδοσοπούλου το εχω ξαναδιαβάσει (στον παλιό μπλόγκερ "Πρωτοπρόσωπος αφηγητής", τον θυμάται κανείς;)και δεν μπορώ να το χωνέψω. Ο λόγος είναι για τη Ρέα Γαλανάκη. Η Ρέα Γαλανάκη θεωρείται μια πολύ σημαντική συγγραφέας, εγώ στη θέση της θα ένιωθα πολύ άσχημα που εξαιτίας της το κοινό στερήθηκε μαι τέτοια κριτικό. Μα τι άνθρωποι ειναι αυτοί οι συγγραφείς τέλος πάντων; Τόσο μικρόψυχοι οι ίδιοι; (μήπως έχει δίκιο η Πόλυ κι εγώ είμαι ο μαλάκας;;)

υγ: μια μερα πάντως εγώ λεω να γράψω την ιστορία των ελληνικών βιβλιόφιλων μπλογκ. Θα πέσει γέλιο (ή θα φάμε το ξύλο της αρκούδας..)
Φιλιά προς όλους, σήμερα ΕΧΩ λογαριασμούς!!

υγ2 ΄κ. θεοδοσοπούλου αν μας διαβαζετε, πρόταση: ανεβάστε στο μπλογκ σας την κριτική που απορρίφθηκε από το ΒΗΜΑ..

Pellegrina said...

υγ3 Αύγουστε ξέρεις κάτι; τελικά είσαι καλό παιδί. Σπάνια βγαίνεις από τη σπηλιά σου (την παρομοίωσή σου δεν την συμμερίζομαι, ούτε αισθητικά), αλλά βγαίνεις όταν πρόκειται να υπερασπιστείς κάποιον (θυμάμαι κι άλλη παρόμοια περίπτωση, στου reader) Και είσαι πρώτο όνομα Αύγουστε, ενώ κάτι δέυτερα και τρίτα δεν σκάνε μύτη ούτε για να πουν ενα ευχαριστώ σε μια αναφορά στο εργο τους. Μπράβο Αύγουστε. Θα παώ σήμερα να αγοράσω δυο τρία ακόμα βιβλία σου (εχω διαβάσει μόνο το Δαιμονιστή). Μόνο γι αυτό! (όπως καταλαβαίνεις, τα κριτήριά μου ειναι θλιβερά. Αλλά ΔΕΝ πειράζει!)
(Μου επιτρέπεις το ύφος, είναι λογω διαφοράς ηλικίας!!)

a.c. said...

pellegrina γιαβρούμ,

σ' ευχαριστώ από καρδιάς, ωστόσο ήταν - και είναι - χρέος μου. και δεν ξέρω καν κατά πόσον πρόκειται για καλοσύνη (με τα δικά μου αποθέματα ναρκισσισμού, το κίνητρο είναι πάντοτε ομιχλώδες).
ωστόσο το κουρμπέτι, ακόμα και στις χολοπεριχυμένες του στιγμές, μού φέρθηκε εξ' αρχής με γενναιοδωρία. ασχολήθηκε μαζί μου, ό,τι κι αν τό παρακινούσε, κι ένα σωρό φτασμένοι άνθρωποι μού απλώσανε το χέρι, είτε για βοήθεια είτε για μούντζα - επαναλαμβάνομαι, μα με τον αλλοπρόσαλλο ψυχισμό μου δεν έχει σημασία (καμιά φορά γουστάρω κατά βάθος ως και τό κράξιμο).
ο κούρτοβικ ήταν και είναι εις εξ' αυτών. μπορεί να μ' έτσουξε όταν στον ετήσιο απολογισμό του μού κονιορτοποίησε τον έρμο το δαιμονιστάκο μου σε μια πρόταση (και δη δευτερεύουσα!) αλλά οφείλω να θυμάμαι πως όταν πρωτοδιάβασα τζούλιαν μπαρνς, που δεν ήξερα κι αγγλικά καλά και θα μπορούσε νά' πεφτε στα χέρια μου το φρίξον ήλιε, απ' τα χεράκια του τόν διάβασα τόσο φροντισμένο.
χώρια που, ο άνθρωπος δικαιούται να φωνασκεί: έχει έργο από πίσω. κι εγώ γραφιάς είμαι, κι έργο ονειρεύομαι να αφήσω - αλλοίμονο αν δεν βάλω κι εγώ μια κραυγή όταν τού την πέφτει ο πάσα ένας.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βλέπω ότι όλοι μιλάτε ανοιχτά για τα υποκειμενικά κριτήρια που σας οδηγούν στην υπεράσπιση της μίας ή της άλλης άποψης: η pellegrina γιατί θαυμάζει τον Κούρτοβικ, ο Αύγουστος γιατί τον "βοήθησε", ο άλλος για άλλο λόγο. Τουλάχιστον είναι εμφανή τα κίνητρα, αλλά αυτό εμένα δεν μου φτάνει. Το ζητούμενο είναι για μένα αν έχει δίκιο ή όχι, αν ξεπερνά τα όρια ή λειτουργεί με θεμιτό τρόπο, αν προασπίζεται την κριτική από το καρτέλ ή αν προασπίζεται τον εαυτό του από τις όποιες επιθέσεις. Και μην πει κανείς ότι όλοι υποκειμενικά σκεφτόμαστε και συνεπώς έτσι βλέπουμε και τα πράγματα...: γενικόλογη υπεκφυγή. Κρίνω σημαίνει "δεν έχω συμφέρον" και αυτό κάνει ο κριτικός όσο και ο αναγνώστης που κρίνει τον κριτικό.
(Αυτή η μηλόπιτα είχε μεγάλη πέραση -πάνω που είχα πειστεί απο την Pellegrina ότι δεν μας ενδιαφέρουν αυτά, τώρα το ξανασκέφτομαι!)
Πατριάρχης Φώτιος

lakis said...

Αγαπητέ Πατριάρχη, για να πω το κρίμα μου, προσωπικά διαβάζω τις κριτικές, αλλά δεν τους δίνω και ιδιαίτερη σημασία. Συνήθως ακολουθώ το ένστικτό μου σε ό,τι αφορά τις αναγνώσεις. Μέρα καλή

Anonymous said...

Απ' ότι βλέπω συνεχίζεται το ανηλεές λιβάνισμα της αυθεντίας. Τι προασπίζουμε εδώ δεν έχω καταλάβει. Ο κ. Κούρτοβικ είναι πράγματι εξαιρετικός μεταφραστής και έχει και έργο πίσω του, σε ό,τι αφορά την νεοελληνική λογοτεχνία πολύ λιγότερο από άλλους που ανέφερα σε προηγούμενο post. Αυτό είναι δηλαδή που κάνει τα γραφόμενά του θέσφατα; Ας κρίνουμε τον κριτή, δεν βλάπτει.
Ο κ. Κούρτοβικ έχει μια σειρά αδυναμίες, όπως πχ η παντελής αδυναμία του να κρίνει και να εκτιμήσει ποίηση, κάτι που έχει να κάνει με το κόλλημά του σε ένα συγκεκριμένο είδος ρεαλιστικής πεζογραφίας. Όμως το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Εδώ βλέπουμε έναν κριτικό που θα ήθελε πολύ να είναι διάσημος συγγραφέας, σαράκι δηλαδή, και χρησιμοποιεί την στήλη του για ίδιον συγγραφικό όφελος. Ας σημειώσουμε πόσο παρακινδυνευμένο είναι ένας συγγραφέας να διαμορφώνει μέσω της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία εφημερίδας έναν δικό του, άτυπο, λογοτεχνικό κανόνα, θάβοντας ανταγωνιστές με το γάντι. Υπερευαίσθητος για τα δικά του, αδέκαστος και αυστηρός με τους κρινόμενους. Ας μάθει κι αυτός να υπομένει την κριτική, ας είναι ακόμα άδικη και ενορχηστρωμένη. Στο κάτω κάτω τα προηγούμενα βιβλία του τα είχαν κρίνει θετικά απ' ότι θυμάμαι. Για να μη θυμηθούμε την θετική κριτική για γνωστό ποιητή ένα Σάββατο παλιότερα, στο περιοδικό του οποίου όλως τυχαίως ο κ. Κούρτοβικ δημοσίευσε μετάφρασή του. Κανείς δεν είναι άγιος σ' αυτό το σάπιο σύστημα. Δεν τους αφήνουμε στην ησυχία τους να πιάσουμε κανά βιβλίο;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Λάκη,
αυτό το ένστικτο, που αναφέρεις, δεν είναι φυσικά κάτι γονιδιακά καθορισμένο. Άρα διαμορφώνεται -έστω και υποσυνείδητα-, και οι κριτικές παίζουν σ' αυτό κάποιο ρόλο. Έτσι δεν είναι;
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Savoir, νομίζω ότι κι εσύ υπερβάλλεις. Μπορεί ο Κούρτοβικ να έχει δίπορτο (συγγραφέας και κριτικός) αλλά δεν είναι τόσο μεροληπτικός, τουλάχιστον εναντίον των "ανταγωνιστών" του συγγραφέων.
Ναι, όντως πολύ φαγώθηκε αυτή η μηλόπιτα. Ετοιμάζω καφέ για όλους...
Πατριάρχης Φώτιος

Βαγγέλης Μπέκας said...
This comment has been removed by the author.
Βαγγέλης Μπέκας said...

Εμένα αυτά που με απασχολούν όσο αφορά την κριτική δεν είναι τόσο τα πρόσωπα αλλά η γενικότερη σχέση έργο τέχνης – εγώ –κοινωνία και βάση ποιων κριτηρίων κρίνει κάποιος.
Νομίζω ότι η κριτική, σε γενικές γραμμές είναι ακαδημαϊκή, κάτι που δεν βοηθά το διαφορετικό να προχωρήσει...
Οι περισσότεροι κριτικοί γράφουν με δεδομένα άλλων εποχών,
λες και δεν βλέπουν πως η εποχή μας αλλάζει...

Βιβή Γ. said...

Καλησπέρα,διαβάζοντας μόλις τώρα την ανάρτησή σου αυτή-αλλά όχι τα σχόλια,δεν αντέχω αυτό τον καιρό το μπούρου μπούρου γενικώς-σε ενημερώνω ότι σε μίνι ημερίδα περί λεσχών ανάγνωσης, που έγινε στον Πατάκη τέλος Σεπτέμβρη, ο Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε ονομαστικά σε σένα ως το πιο σοβαρό βιβλιοκριτικό μπλογκ,απαντώντας σε ερώτηση δική μου για το πως βλέπει τα σχετικά ιστολόγια.
Σκέφτηκα να σου το πω.

Anonymous said...

Να πω κι εγώ, Πατριάρχη Φώτιε,
ότι έμαθα (και μαθαίνω) πολλά από εσάς.
Επί της ουσίας. Σημαντικά.
Να είστε πάντα καλά.

Ελ,Ελ

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή και Ελ,Ελ,
ευχαριστώ για τα καλά-σας λόγια.
Εγώ το κέφι-μου κάνω, διαβάζω, γράφω, συζητώ, περνάω καλά...
Καλές αναγνώσεις
Πατριάρχης Φώτιος