Dinaw Mengestu“The Beautiful Things that Heaven Bears”
“Όλες οι χάρες του ουρανού”
μετ. Χ. Παπαδημητρίου
εκδόσεις Πόλις
2008
Ένας μαύρος στην Αμερική
Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι ο Ομπάμα θα αλλάξει τον κόσμο. Έχω σοβαρές επιφυλάξεις αν η εκλογή του σημαίνει και εγκατάλειψη των πολιτικών τ
ης Αμερικής. Ίσως όμως ξημερώνει μια νέα μέρα για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των μαύρων της χώρας. Κι αυτό θίγει το βιβλίο του Αιθίοπα Dinaw Mengestu, χωρίς βέβαια να κάνει αναφορά στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ.Σχετικά αυτοβιογραφικό το βιβλίο αναφέρεται στον Στέφανο που εγκαταλείπει την Αιθιοπία και καταφεύγει στην Ουάσινγκτον, όπου ανοίγει ένα μικρό μίνι μάρκετ σε μια υποβαθμισμένη συνοικία μαύρων. Η ζωή του κινείται μεταξύ του μαγαζιού του, των συγγενών του, των μαύρων φίλων του και μιας λευκής γειτόνισσας που έχει ένα πανέξυπνο κοριτσάκι.
Ο τρόπος γραφής είναι πολύ απλός, αλλά όχι απλοϊκός. Η Λώρη Κέζα σε συνέντευξη του συγγραφέα στο Βήμα (http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=15500&m=S03&aa=1) αναφέρει εισαγωγικά: «Το μυθιστόρημα του Ντινάου Μενγκέστου δεν είναι ούτε δαιδαλώδες ούτε περίτεχνο ούτε προκλητικό. Είναι μια ιστορία απλή και καλογραμμένη. Αναφέρεται σε μετανάστες από την Αφρική εγκατεστημένους στην Ουάσιγκτον. Ευτυχώς για τον αναγνώστη ο συγγραφέας δεν διακατέχεται από το σύνδρομο του «να στείλω μήνυμα ντε και καλά» ούτε επιχειρεί να «βάλει» αισιοδοξία εκεί όπου δεν υπάρχει. Καταγράφει τα πράγματα όπως τα γνωρίζει ο ίδιος εκ των έσω καθώς ανήκει και ο ίδιος σε οικογένεια μεταναστών. Γεννήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα το 1978 αλλά μεγάλωσε στις ΗΠΑ. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Τζόρτζταουν και Κολούμπια. Το πρώτο βιβλίο του τιμήθηκε με βραβεία για πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα στις ΗΠΑ, στη Βρετανία και στη Γαλλία.»
Αυτό που κερδίζει τον αναγνώστη είναι οι μικρές σκηνές ανθρωπιάς και ανθρώπινης επαφής ενός μετανάστη που χωρίς να παρουσιάζεται η μιζέρια και η ανέχεια αφήνεται να φανεί η μοναξιά και κυρίως η αίσθηση του ξένου.Σκηνή 1: Ο Στέφανος διαβάζει με τη μικρή λευκή Ναόμι τους “Αδελφούς Καραμαζόφ”.
Σκηνή 2: τρεις μαύροι φίλοι, μεταξύ των οποίων και ο Στέφανος, από Κονγκό, Αιθιοπία και Κένυα, συζητούν για τα πραξικοπήματα που έχουν λάβει χώρα στην Αφρική (ωραίο θέμα για την ιστορία και τη νοοτροπία των λαών της)
Σκηνή 3: ο Στέφανος, ενώ περίμενε ανήμερα Χριστουγέννων να τα περάσει με τη λευκή φίλη του και την κόρη της, μένει μόνος και τελικά καταφεύγει σε μια πόρνη, μόνο και μόνο για να νιώσει την ανθρώπινη επαφή.
Σκηνή 4: οι μαύροι της περιοχής φέρονται ρατσιστικά στη λευκή φίλη του Στέφανου σε μια αντιστροφή των διώξεων.
Το βιβλίο με τράβηξε λόγω του εξωφύλλου του που είναι κοτλέ και ερεθίζει το χέρι όταν το πιάνει. Αλλά δεν έμεινα στο μπροστινό εξώφυλλο, το διάβασα αργά μέχρι το οπισθόφυλλο και το χάρηκα χωρίς εξάρσεις και αναπηδήσεις.
Πατριάρχης Φώτιος
12 comments:
Το συγκεκριμένο βιβλίο το διάβασα και το χάρηκα,ανήκει στην κατηγορία των αναγνωσμάτων που η αμεσότητα τους είναι απολύτως επαρκής και δεν είναι αναγκαίες άλλες λογοτεχνικές αρετές.
Πιστεύω ότι τα βιβλία αυτού του είδους που απεικονίζουν χωρίς χρήση ή κατάχρηση υπερβολών, όψεις της κοινωνικής πραγματικότητας είναι πολύ σημαντικά.
Ταυτόχρονα, για να μπώ και στην προηγούμενη ανάρτηση και τα σχόλια της που διάβαζα πριν λίγο,μας δίνουν ένα μέτρο.
Υπάρχουν σίγουρα κατηγοριοποιήσεις που ο καθένας μπορεί να κάνει σύμφωνα με τις προτιμήσεις του, σε σχέση με το τι είναι καλό ή μέτριο, καινοτόμο ή συμβατικό.
Είναι κι αυτό κομμάτι της γοητείας της ανάγνωσης.
Μιας γοητείας που συνίσταται στην ύπαρξη διαφορετικών κατηγοριών βιβλίων, που κάθε μιά εκπληρώνει κάποιες αναγνωστικές προσδοκίες.
Το ποιοί και κατά πόσο το πετυχαίνουν αυτό, είναι ανοιχτό ζήτημα και επιδέχεται κριτικής, δεν πιστεύω όμως σε καμμία περίπτωση για τα βιβλία που αντέχουν στο χρόνο ώστε να θεωρούνται κλασσικά, ότι αυτό είναι κατασκευασμένο.
Με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο η οπτική του librifilo για τη ψυχραιμία που βλέπει το θέμα, ακόμα κι αν δεν συμφωνώ απόλυτα στις επιλογές του.
Αντίθετα η συνεχής αμφισβήτηση ως αυτοσκοπός, της "κλασσικότητας" κάποιων συγγραφέων, φέρνει μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα, από αυτό που επιχειρούν οι νευρωτικές της αιτιάσεις.
φιλε μας δεν αμφισβήτησα καμια κλασικότητα αλλά τον τρόπο που κανεις τα προσεγγίζει. Αν είσαι βιβλιοφιλος θα φτάσεις σε κάποιο κλασικό με το σεβασμό που ενσταλάζει η συνείδηση ότι είσαι σε ένα δρόμο σπαρμένο με την πραγματική σου ανάγκη να βρεις εκεί αυτά που διψάς και όχι για να καλύψεις την πλαναισθησία μιας δίψας που σου έθρεψε ο τάδε η ο δείνα γκουρού της υποκρισίας και της επιφενόμενης διανόησης ( που κρύβει απο κάτω κεφάλια ξένα προς την λέξη). Ενα βιβλίο αρκεί για αρχη. Αμέσως θα ξεδιπλωθεί στα μάτια σου ένας όλοκληρος χάρτης που θα σε πάει πιο πέρα ...ας πουμε ένα αστρονομικός χάρτης όπου αστέρια είναι οι παραπομπές των μυθιστορημάτων. Ξέρεις όταν βλέπεις πάνω από μια λέξη το σύμβολο * και διαβάζει χαμηλά κατι που σε ενδιαφέρει και το αναζητάς. Η ανάγνωση είναι δρόμος που χαράζεις δεν είναι πεπρωμένο με Μοίρες τους αυτόκλητους , αυτόφωτους, γκουρού. Ξέρεις αυτούς που παίρνουν για να δώσουν. Το παράδειγμα με τον χάρτη μου ήρθε απ' αυτά που διαβάζω τώρα , 6 βιβλία του έπους της γαιοθάλασας (της Λε γκεν) . Και όσον αφορά τις νευρωτικές αιτιασεις...έγινες προσβλητικός. Η δική σου προσεγγιση ειναι διαφορετική , σεβαστή και μπορεί και πιο κοντα στην πραγματικοτητα αλλα οχι σε σκώμματα. Και εδω τελειώνω τη συζητηση επι του προηγούμενου θεματος. Θα επανέλθω σε κάποια αλλη αναρτηση όταν θα έχω κάτι να γράψω. Ευχαριστώ.
μαρκος ο βομβιστής.
Καλημέρα. Όμως ειναι αστείο (και θλιβερό μαζί!) που μιλάμε με όρους χρώματος επιδερμίδας τον 21ο αιώνα. Άλλο ο Ομπάμα, άλλο ο μορφωμένος μετανάστης που μεγάλωσε στις ΗΠΑ, άλλο ο φτωχός του γκέτο κι άλλο ο εξαθλιωμένος λαθρομετανάστης. Και στην Ελλάδα, άλλο οι γνωστοί πωλητές των σιντί, άλλο οι "μαυρούλες" (αισχρή λέξη, παραπέμπει σε ζώο) που εκδίδονται στο κέντρο κι άλλο τα παιδιά που μεγάλωσαν υιοθετημένα, ακόμα και γεννήθηκαν εδώ (και ΔΕΝ εχουν υπηκοότητα!), μιλάνε τα ελληνικά ως μητρική, πάνε σχολείο και σπουδάζουν. Επίσης άλλο ο Αμερικανός και άλλο ο της Υεμένης. Γενικώς, η απλοποίηση μου θυμίζει πόσο υποτυπώδης ειναι ουσιαστικά ο ανθρώπινος τρόπος σκέψης. Οι Αμερικανοί εχουν ιστορικό λόγο (πασίγνωστο) να μιλάνε για χρώμα (ενώ εννοούν κάτι άλλο), αλλά ξεχνάμε τον τεράστιο ρόλο που έπαιξε στο δουλεμπόριο η "δημοκρατική" Ευρώπη, ρόλο που πολύ ωραία θυμίζει και το βραβευμένο στις Κάννες φιλμ με θέμα ακριβώς τα παιδιά των μεταναστών στα ευρωπαϊκά σχολεία. Γενικώς, οι άνθρωποι χρειαζονται βέβαια σύμβολα, αλλά για να θυμούνται και να σκέφτονται, όχι να μαζικοποιούνται. Τέλος πάντων. Δεν εχω διαβάσει το βιβλίο, θα το βάλω στα υπόψη.
υγ@κυπ (καλημέρα): αν οι νευρωτικές αιτιάσεις και η αμφισβήτηση ως αυτοσκοπός αφορούν εμένα, θενκς ε λοτ: καθόλου δεν με πειράζει να είμαι νευρωτική (είμαι!!) και καθόλου επίσης η αμφισβήτηση ως αυτοσκοπός (το ίδιο δεν έκανε κι ο Σωκράτης;;:))Διαφωνώ μόνο στο "επιχειρούν" Τίποτα δεν "επιχειρώ", αλλωστε αυτό αντιφάσκει προς το "αυτοσκοπός"!! Love
Διευκρινιστικά για το προηγούμενο μου σχόλιο, θέλω να πω ότι ήθελα να πάρω θέση και προφανώς αυτό έκανα, σε σχέση με μιά συζήτηση που αφορά κάποιους κλασσικούς συγγραφείς και την αξία του έργου τους, συζήτηση που γίνεται συχνά τελευταία, με διάφορες αφορμές.
Παρά το γεγονός ότι διαφωνώ σε κάποια πράγματα με τον μάρκο τον βομβιστή, οι νευρωτικές αιτιάσεις δεν αφορούσαν σε καμμία περίπτωση τα σχόλια του, γιατί ειλικρινά δεν είχα καμμία τέτοια αίσθηση διαβάζοντας τα.
Οι νευρωτικές αιτιάσεις, αφορούν την pellegrina, όπως πολύ σωστά διέγνωσε η ίδια.
Δεν θα παρέμβαινα, αλλά, επειδή βλέπω ότι η συζήτηση πάει να εκτραχηλιστεί, α π α ι τ ώ ως ξενιστής αυτού του καφέ να σταματήσουν οι προσωπικές αιτιάσεις και οι αντεγκλήσεις. Το "πιάτο" με τους κλασικούς τελείωσε και να το ξαναζεσταίνουμε τώρα με προκλήσεις δεν είναι του ύφους αυτού του μαγαζιού. Όσοι με ξέρουν από καιρό αλλά και όσοι τώρα πρωτοέρχονται στο στέκι μας να δείξουν αυτοσυγκράτηση και να σχολιάσουν, αν θέλουν, ό,τι έχει σχέση με ένα βιβλίο άξιο λόγου.
Κερνάω όλους μια τάρτα για να ηρεμήσουν τα πνεύματα!
Πατριάρχης Φώτιος
(και κάτω τα πόδια από τις καρέκλες: τι το περάσατε εδώ μέσα; !!!)
Απόλυτο δίκιο έχεις πατριάρχη και συγνώμη γι αυτό που προέκυψε.
Το μόνο που έχω να συμπληρώσω επί του θέματος είναι ότι έχω ιδιαίτερη αδυναμία σε βιβλία που προσεγγίζουν ή είναι αυτοβιογραφίες. Πράσφατα διάβασα ξανά. το "οδοιπορικό" του Μπόμι Μπάουμαν-εκδόσεις αμηχανία, το οποίο αποτελεί με τα όσα περιγράφει για το πέρασμα του από το Αφγανιστάν πρίν τη σοβιετική εισβολή,σημείο αναφοράς για το πως μιά κοινωνία κάτω από το βάρος περιστάσεων έκτακτης ανάγκης, μπορεί να μεταλλαχθεί (από αυτό που είναι ορατό στις περιγραφές) σε παράδεισο του φανατισμού.
Νόστιμη και απαραίτητη η τάρτα.
πούντη; (η τάρτα!)
Μα φυσικά το σχόλιο ...καταπράυνσης, αγαπητή Pellegrina μου. Ο κ.υ.π. walking τη δέχτηκε με ικανοποίηση.
Πατριάρχης Φώτιος
"Όμως ειναι αστείο (και θλιβερό μαζί!) που μιλάμε με όρους χρώματος επιδερμίδας τον 21ο αιώνα." νομίζω πως θα συμφωνήσω με την Pellegrina σ'αυτό το σχόλιο.
Pellegrina και Κων/να,
ναι είναι αναντίστοιχο με τον πολιτισμό μας, αλλά ο Μενγκέστου το δείχνει πολύ εύγλωττα, όχι με τη ρατσιστική σκοπιά, αλλά από τη μοίρα του μετανάστη και δευτερευόντως με τη νοοτροπία του Αφρικανού. Και φυσικά, όπως σωστά υποδεικνύει η Pellegrina, υπάρχουν μαύροι και μαύροι...
Πατριάρχης Φώτιος
Παίρνοντας υπ’ όψη τα σχόλια του «πράκτορος περιπατητού» για την αμεσότητα της γραφής και του ύφους του και το γεγονός ότι ο συγγραφέας σπούδασε σε δυο από τα καλύτερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, επομένως η αμεσότητα είναι επιλογή και όχι απλά μαρτυρία και βίωμα, ανυπομονώ να διαβάσω:
α) το πώς ενσωματώνει τους κλασσικούς στην ιστορία του (Παρά το ότι «υποτίθεται» η συζήτηση για τους κλασσικούς έχει λήξει ο Στέφανος επιμένει να διαβάζει τους Αδελφούς Καραμαζόφ. )
β) το πώς αναφέρεται σταθερά στις πληγές που κληροδότησε το τέλος της αποικιοκρατίας στην Αφρική, δηλαδή τους φυλετικούς πολέμους με τον αλλοπρόσαλλο χωρισμό της σε κράτη κατά τα δυτικά πρότυπα και φυσικά τα περίεργα δικτατορικά καθεστώτα που ακολούθησαν, από τα οποία οι χώρες αυτές δεν έχουν ακόμα απαλλαγεί
γ) το πώς βιώνει ένας νέος τη μοναξιά του σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη και μάλιστα το πώς η συντροφιά μιας άλλης γυναίκας, που εκείνη δεν επενδύει συναισθηματικά, είναι η μοναδική ανθρώπινη επαφή για το μετανάστη για να θυμηθούμε το Διπλό Βιβλίο του Δ. Χατζή και τους Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία
δ) Το ότι οι σχέσεις των ανθρώπων δεν είναι «άσπρο – μαύρο» και ότι τα πρώην θύματα μπορούν μια χαρά να μετεξελιχθούν σε θύτες.
Αυτά ακολουθώντας πιστά τους άξονες που έθεσε ο πατριάρχης. Πιστεύω στ’ αλήθεια ότι η Αφρική και η Αμερική δεν είναι τόσο μακριά μας.
Υ.Γ. Μου αρέσει πολύ ο τίτλος. Πολύ αισιόδοξος.
Πόλυ,
συγγνώμη που δεν απάντησα άμεσα, αλλά είχα -και έχω- ένα πρόβλημα με το διαδίκτυο.
Δεν ξέρω αν περιμένει κανείς να ενθουσιαστεί μ' αυτό το βιβλίο. Πιο πολύ μια αργόσυρτη μελέτη με ήπιες αντιδράσεις και με υποσυνείδητες ωφέλειες να περιμένει.
Πατριάρχης Φώτιος
Post a Comment