Κανταΐφι: τουρκική λογοτεχνία

Μια μεταβατική λογοτεχνία

Η τουρκική είναι μια μικρή σχετικά γλώσσα, αφού τη μιλούν ως μητρική μόνο οι Τούρκοι και δεν ξέρω κι εγώ πόσοι άλλοι ως ξένη γλώσσα. Ανάλογα με την ελληνική, δεν έχει πέραση στην Ευρώπη, αλλά αντίθετα με τα ελληνικά γράμματα οι Τούρκοι συγγραφείς είναι σε δυναμική πορεία. Φέτος, η Διεθνής Έκθεση στη Φραγκφούρτη ήταν αφιερωμένη στην τουρκική λογοτεχνία με ναυαρχίδα του στόλου τον πρόσφατα Νομπελίστα Ορχάν Παμούκ.
Μερικοί σύγχρονοι συγγραφείς των οποίων τα βιβλία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά είναι:
1.Ορχάν Παμούκ: “Το σπίτι της σιωπής”, “Το μαύρο βιβλίο”, “Καινούργια ζωή”, “Χιόνι”, “Ιστανμπούλ”, “Με λένε κόκκινο”, “Το λευκό κάστρο”.
Προτείνω την Καινούργια ζωή και “Το μαύρο βιβλίο”. Ο Παμούκ μαγεύει όχι μόνο με τη σαγήνη των αφηγήσεών του, αλλά και με τον δόκιμο λόγο του, που αντανακλά ιδέες για τη σύγχρονη Τουρκία (με νοσταλγία παλιών εποχών) και τη θέση της στον διευρυμένο κόσμο.
2.Γιασάρ Κεμάλ: “Ο θρύλος των χιλίων ταύρων”, “Ο μεσόστυλος”, “Ο τσακιντζής”, “Χρώματα της ζωής και της γραφής”, “Η θυμωμένη θάλασσα”, “Φύγανε και τα πουλιά”, “Οι αγάδες του Ακτσασάζ”, “Η ιστορία ενός νησιού”.
Το τελευταίο έργο αναφέρεται στη Μικρασιατική καταστροφή από τη ματιά ενός Τούρκου και θυμίζει πολύ τους δικούς μας Βενέζη και Μυριβήλη, χωρίς μοντερνιστικά πειράματα.
3.Νεντίμ Γκιουρσέλ: “Η πρώτη γυναίκα”, “Μακρύ καλοκαίρι στην Ιστανμπούλ”, “Αγαπημένη μου Ιστανμπούλ”, “Ο ξενιτεμένος Μουσταφά και η ψηλόκορμη λεύκα”, “Πασκεσέν, το μυθιστόρημα του πορθητή”, “Εικονογραφημένος κόσμος”, “Οράματα του νότου”, “Μπαλκόνι στη Μεσόγειο”
Ενδιαφέρον βιβλίο ο “Εικονογραφημένος κόσμος”.
4.Ελίφ Σαφάκ: “Απόκρυφο”, “Μπονμπόν Παλάς”, “Οι Καθρέφτες της Πόλης”, “Το Μπάσταρδο της Κωνσταντινούπολης”.
5.Φεριντέ Τσιτσέκογλου: “Η άλλη μεριά του νερού”, “Μην πυροβολείτε το χαρταετό”.
Το πρώτο από τα έργα της μου φάνηκε ρηχό και εντελώς άνοστο.
Ξέρουμε λίγα για τους γείτονες, ξέρουμε λίγα για τη λογοτεχνία των άλλων λαών πλην των μεγάλων λογοτεχνιών. Προσωπικά θέτω ως υπόθεση εργασίας ότι, επειδή η τουρκική κοινωνία ζει μια μεταβατική-αντιφατική περίοδο (εκσυγχρονισμού και συντήρησης), οι πνευματικές δυνάμεις της χώρας στην προσπάθειά τους να ορίσουν αυτήν την ταυτότητα γράφουν και λογοτεχνία ενός α΄ επιπέδου.
Θα ήθελα προτάσεις για καλή τουρκική λογοτεχνία, μεταφέρετέ μας τα αναγνωστικά σας βιώματα, απόψεις, ιδέες και μπορούμε να στήσουμε μια Ιστολέσχη Ανάγνωσης, αν προταθεί ένα βιβλίο πάνω από τέσσερις φορές (4).

Πατριάρχης Φώτιος