Σεμινάρια δημιουργικής γραφής
(2ος γύρος)
(2ος γύρος)
Αυτό το ιστολόγιο θέλει να είναι βήμα διαλόγου και γι’ αυτό ανταποκρίνεται στη συζήτηση που διεξάγεται γύρω από το θέμα της δημιουργικής γραφής βάσει της προηγούμενης καταχώρισης (23.1.2007) συγκεντρώνοντας τις αντίθετες προς τα σεμινάρια απόψεις (ή έστω με επιφυλάξεις), που αποτυπώθηκαν από φίλους του βιβλιοκαφέ μας:
1. είναι οι καθηγητές των σεμιναρίων κατάλληλοι να επιτελέσουν σωστά τον ρόλο τους; (who ever, Βασίλης)
2. μπορούν να αντεπεξέλθουν οι καθηγητές στον ρόλο του “δασκάλου δημιουργών”, που θα αναδείξει νέες καλλιτεχνικές φωνές αξιοποιώντας τις κλίσεις τους; (pelegrina)
3. δεν μπορεί κανείς να διδαχθεί μόνος του όσα πρέπει ώστε να εξελιχθεί σε καλό συγγραφέα; (Βασίλης)
4. μήπως η θέσπιση σεμιναρίων αντιμάχεται στη “δημιουργική διάθεση” του επίδοξου συγγραφέα; μήπως δηλαδή καταντήσει χειραγώγηση και πατερναλισμός; (Βασίλης)
5. χρειάζονται καθηγητές-αυθεντίες οι οποίοι θα εκφέρουν τη γνώμη τους, μια γνώμη που θα θεωρείται εκ των προτέρων ανώτερη των μαθητών; (Βασίλης)
6. αξίζει να ενταχθεί κανείς σε ένα πρόγραμμα εκ των προτέρων καταρτισμένο που δεν θα ανταποκρίνεται στην ατομική περίπτωση του καθενός; (Βασίλης)
7. δεν θα εξελιχθεί όλη αυτή η υπόθεση σε ένα είδος ρατσισμού, όπου οι αυτοδίδακτοι θα θεωρούνται και κατώτεροι; Συμπλήρωμα σκέψης: "ένας αυτοδίδακτος ευρεσιτέχνης (όσο ευφυής και καταρτισμένος κι αν είναι) χαίρει κοινωνικά πολύ λιγότερης αποδοχής απ' ό,τι ένας πτυχιούχος αντίστοιχης πανεπιστημιακής σχολής (όσο στουρνάρι κι αν είναι)". Μήπως το ίδιο θα συμβεί και με τους συγγραφείς; (Βασίλης)
8. είναι ο συγγραφέας ίδιος με έναν τεχνοκράτη (“χειρουργό ή πιλότο”) ώστε να πρέπει να περάσει υποχρεωτικά από μαθήματα; (Βασίλης)
9. μήπως είναι τα σεμινάρια μια “αρπαχτή” που γίνεται από ανθρώπους που δεν έχουν να προσφέρουν και κυνηγάνε μόνο τα λεφτά; (ferdinand bardamu, Βασίλης)
10. θα μπορούσαν αυτές οι οδηγίες να περιληφθούν σε ένα βιβλίο-οδηγό που να διαβαστεί από όλους σαν μπούσουλας για αρχή; (houlia)
11. δεν επέρχεται ένα είδος μαζοποίησης με τα ίδια κείμενα ως αναγνώσματα και τα ίδια πρότυπα μέσα στο σεμινάριο; (houlia, Βασίλης)
12. μήπως με τα σεμινάρια καταπιέζεται το ένστικτο και η έσωθεν φωνή που κάνει τον καλλιτέχνη καλλιτέχνη; (houlia)
13. γιατί δεν συμμετέχουν μεγάλοι συγγραφείς σ’ αυτά; (βιβλιοφάγος)
Κανονικά δεν πρέπει να απαντήσω και να πω τη δική μου γνώμη. Γι’ αυτό ξαναφέρνω στο τραπέζι τις λεμονάδες μας με τις απόψεις καθενός και αφήνω τη συζήτηση να συνεχιστεί. Στην επόμενη καταχώριση (και φυσικά ενδιάμεσα στα σχόλιά σας) θα συνοψίσω -κάνοντας τον συνήγορο της άλλης πλευράς- κάποιες απαντήσεις.
Πατριάρχης Φώτιος
26.1.2007
11 comments:
Αχ, φίλε Πατριάρχη (ναι, το είπα κι αυτό στη ζωή μου!)σας συμπονώ! Πολύ συστηματικά ονειρεύεστε να δουλέψετε στο μπλογκ σας! Σας το εύχομαι!
Επί τούτου: ο κ.Πάνος Καρνέζης (συμπαθής ως φυσιογνωμία, αξιοθαύμαστος ως επιτυχία και αξιοσέβαστος όπως ΚΑΘΕ δημιουργός) είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι:
α)Γράφει κάθε μέρα εκτός από τα Σαββατοκύριακα!
β)Γράφει 9πμ-5μμ!!
γ)Γράφει κάθε μέρα μία σελίδα!!!
Δικές μου παρατηρήσεις:
α) Ιδού ήδη ένα ολοκληρωμένο μίνι σεμινάριο!
β) Αυτονόητο και για μωρά,ότι ο παραπάνω τρόπος δουλειάς προύποθέτει όχι μόνο εξασφαλισμένο εκδότη αλλά και εξασφαλισμένες μεγάλες πωλήσεις.
γ) Μπρρρ, μαμά, το τρώω το φαί μου!
Δουλεύω συστηματικά, γιατί έχω παρακολουθήσει "σεμινάρια δημιουργικού blogging". Επομένως μπορώ κι εγώ να ευελπιστώ σε εξασφαλισμένες αναγνώσεις.
Πατριάρχης Φώτιος
Αν θυμάμαι καλά, το πρώτο μυθιστόρημα ''συγγραφέως'' που παρακολούθησε ένα ούτως ειπείν σεμινάριο δημιουργικής γραφής ειναι το ''ΚΑΡΑΒΙ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΚΑΜΑΡΑΣ'' της Αλεξάνδρας Λειβαδίτου που εξέδωσε ο ΚΕΔΡΟΣ το 2004. Το έχετε διαβάσει;
Εννοείς συγγραφέας που έγραψε στα ελληνικά, αφού παρακολούθησε κάποιο τέτοιο σεμινάριο στην Ελλάδα (γιατί ο Καρνέζης προηγείται χρονικά); Το συγκεκριμένο δεν το έχω διαβάσει. Έχεις γνώμη γι' αυτό να την καταθέσεις; Για τον Καρνέζη έχω γνώμη, αν και γράφει στα αγγλικά.
Πατριάρχης Φώτιος
Ο Καρνέζης, άντε, διαβάζεται. Η Κυρία, που παρεπιμπτόντως φοίτησε στο εν Ελλάδι πρώτο σεμινάριο του Χαβιαρά, δεν διαβάζεται ούτε με σφαίρες.
Καταθέτω άλλο ένα όνομα νεαρής συγγραφέως που θήτευσε στο ίδιο σεμινάριο: Μαρία Σούμπερτ. Δεν έχω γνώμη για το πρώτο της βιβλίο (το οποίο -αν δεν κάνω λάθος- το έγραψε πριν τα μαθήματα), ενώ το δεύτερο θα εκδοθεί μέσα στην άνοιξη.
Πατριάρχης Φώτιος
Υ.Γ. Ξέρει κανείς άλλον συγγραφέα-παιδί των σεμιναρίων, ώστε να έχουμε γνώμη με βάση το έργο τους;
Στο ίδιο, πάντα, σεμινάριο φοίτησε και η Νικόλ Ρούσσου, εκείνη της ''Μορφίνης... '' και ενός ακόμα βιβλιου. Δυστυχώς ή ευτυχώς, ακόμη δεν έχει εκδόσει καινούργια της δουλειά. Όσο για τη Σούμπερτ πασχίζει να ξεχωρίσει μέσα στον πολτό του ''Να ένα μήλο'', αλλά μέχρι στιγμής... τζίφος. Αυτά για απόψε. Καληνύχτα σε όλους.
Αν και δεν έχω παρακολουθήσει σεμινάρια, (σας) έφτιαξα κι εγώ ένα μπλο(γ)κάκι, όπου δίνω και μια άσκηση δημιουργικής γραφής!
Σε κάθε όνομα νέου συγγραφέα που έχει εκπαιδευτεί στην δημιουργική γραφή, νομίζω οτι υπάρχει τουλάχιστον ένα όνομα καταξιωμένου συγγραφέα που θα δήλωνε την αντίθεσή του σ'αυτήν. Αυτή είναι μια άποψη που έχω διαμορφώσει μέσ'απο συνεντεύξεις ή άλλα μή μυθοπλαστικά κείμενα τέτοιων καταξιωμένων (θα μπορούσα να γίνω και πιό συγκεκριμένος άν χρειαστεί).
Απ'την άλλη όμως, το να περιπτωσιολογεί κανείς δέν είναι, νομίζω, η ενδεδειγμένη μέθοδος. Θά'ταν καλύτερα να γίνει μιά συζήτηση με βάση στατιστικά στοιχεία --- άν και θά'ταν άδικο προς τα σεμινάρια, μιά και δέν μετρούν πολλά χρόνια ζωής σε σχέση με την πρακτική της λογοτεχνίας, τουλάχιστο στην Ελλάδα.
Τελικά, νομίζω πάλι, η καλύτερη στάση απέναντι στο ζήτημα θά'ταν η σύγκριση με άλλες (δημιουργικές) δραστηριότητες οι οποίες έχουν υποκύψει απο καιρό στην σύγχρονη αυτή τάση της εξειδικευτικής εκπαίδευσης. Αλλα αμφιβάλλω άν αυτό μπορεί να γίνει στα πλαίσια ενός ιστολογίου.
Κάτι πάντως που δέν έχει ακόμη τονιστεί εδω πέρα, είναι οτι τα σεμινάρια λειτουργούν οπωσδήποτε και ως προσφορές θέσεων εργασίας σε συγγραφείς. Δέν είν'ανάγκη ο εκπαιδευτής να θέλει να "πλουτίσει" απο τα σεμινάρια, αλλα απλά να προσπαθεί να βγάζει ένα επιπλέον χαρτζιλίκι, χωρίς να χρειαστεί να καταφεύγει σε άσχετες με το γράψιμο απασχολήσεις.*
Αυτό μπορεί να προσμετρηθεί στα συμπτώματα της παθολογίας του κλάδου --- για τα οποία γίνεται λόγος τελευταία όλο και περισσότερο, διαδικτυακά και μή. Αυτό είναι και ένα ενδιαφέρον παραπλήσιο θέμα: πώς μπορεί, και κατ'επέκταση πώς θα μπορούσε, να απασχοληθεί ένας υπαμοιβόμενος συγγραφέας στην Ελλάδα, χωρίς ομως να εγκαταλείψει τον ευρύτερο χώρο της λογοτεχνίας; υπάρχουν αρκετές διέξοδοι; μπορούμε αυτές να τις θεωρήσουμε θεμιτές (είναι τα εκπαιδευτήρια δημιουργικής γραφής θεμιτή διέξοδος για τον ελάσσονα λογοτέχνη);
Νά κάτι που προσωπικά δέν έχω δεί ώς τώρα να θεματοποιείται, πόσω μάλλον ν'αναλύεται διεξοδικά.
_____________
* Έτσι μπορεί κανείς να εξηγήσει ενμέρει και την απουσία των πολύ γνωστών και πετυχημένων ονομάτων απο τους καταλόγους των διδασκόντων, μιά και αυτοί δέν έχουν πιθανά τις οικονομικές ανάγκες των λιγότερο γνωστών.
Καλησπέρα σας,
Πολύ ενδιαφέρον το μπλόγκ σας και ευθύβολο.
Μία παρατήρηση-απορία: μήπως βλέπετε τα σεμινάρια αυτά από λάθος σκοπιά; Ποιός είπε ότι αναγκαστικά δημιουργούν συγγραφείς;
Μου αρέσει να παραλληλίζω αυτά τα σεμινάρια με τις Σχολές Μουσικής, Ζωγραφικής, κλπ. Υπάρχουν για να διδάξουν κάποια τεχνική - το βασικό λεξιλόγιο και την γραμματική. Από αυτό το σημείο και ύστερα, όλα εξαρτώνται από τον ίδιο τον συμμετέχοντα. Δεν έχουν όλοι οι μαθητές τις ίδιες ικανότητες και ούτε γίνονται όλοι αριστούχοι ή καθηγητές. Γιατί πρέπει να κατηγορηθούν αμφότεροι;
Προσωπικά πιστεύω ότι αυτά τα σεμινάρια σκοπό έχουν να μεταδώσουν την όποια γνώση μεταφέρουν οι καθηγητές/συγγραφείς σε όποιον ενδιαφέρεται και να φέρουν τους συμμετέχοντες σε επαφή με το συγγραφικό περιβάλλον. (Αυτό το περιβάλλον σηκώνει πολύ συζήτηση αλλά δεν είναι επί του παρόντος). Δεν είναι απαραίτητο να γίνει κάποιος συγγραφέας επειδή παρακολούθησε κάποιο σεμινάριο αλλά και το αντίθετο δεν αποκλείεται.
Η Κατερίνα Χρυσανθοπούλου είναι ακόμη μία "μαθήτρια" αυτών των εργαστηρίων που κυκλοφόρησε την δουλειά της πέρυσι. ("Η γυναίκα που έγραφε για τον άντρα"εκ.Κέδρος) Δεν γνωρίζω άλλους μαθητές εν Ελλάδι, στο εξωτερικό όμως η λίστα των αποφοίτων Τμήματων Δημιουργικής Γραφής είναι μακροσκελής: Ίαν μακ Γιούαν, Τζον Στάινμπεκ, Τζ.Ντ.Σάλιντζερ, Τζέφρι Ευγενίδης,...
την καληνύχτα μου.
Σχετικά με τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής επανέρχομαι για μια ενημέρωση. Στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Αμερική, όπως με ενημερώνουν, έχουν γίνει τόσα πολλά που οι απόφοιτοι συγγραφείς δεν μπορούν πλέον να βρουν εκδότη. Οπότε τι έχει γίνει; Υπάρχουν ειδικοί εκδοτικοί οίκοι και τυπογράφοι τους οποίους επίσημα πληρώνει ο απόφοιτος συγγραφέας για να εκδοθεί το βιβλίο του. Και αποκαλούνται "αυτοεκδιδόμενοι". Έχουν θεσπιστεί και βραβεία αυτοεκδιδόμενων απόφοιτων συγγραφέων τα οπόία θεσπίζουν αυτοί οι οργανισμοί που κάνουν τα σεμινάρια. Δημιοργική γραφή διδάσκεται βέβαια στα Πανεπιστήμια αλλά και σε διάφορα κολέγια. Κάθε κολέγιο στην Αμερική έχει και τμήμα δημιουργικής γραφής. Ακόμη διδάσκονται μαθήματα και στο διαδίκτυο. Εμείς απέχουμε ακόμη. Αλλά πιστέυω ότι σε λίγο δεν θα υστερούμε και σ' αυτό.
Post a Comment