Ian Rankin, “Στον οίκο των ψεμάτων”

Κορυφαίος συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών γράφει όντως ένα ξεχωριστό έργο, τόσο χάρη στην αφηγηματική του δεινότητα όσο και χάρη στον έντεχνο λαβύρινθο της πλοκής.

Ian Rankin “In a House of Lies” 2018 “Στον οίκο των ψεμάτων” μετ. Ν. Σακκά εκδόσεις Μεταίχμιο  2019

Όταν έχεις να κάνεις ταξίδι, ταξίδι πολύωρο με πλοίο, όταν η προσοχή σου δεν μπορεί να είναι συγκεντρωμένη και θέλεις κάτι να σε κρατά σε εγρήγορση, αλλά και να μη χρειάζεται τρομερή προσήλωση, ένα βιβλίο μυστηρίου είναι ό,τι πρέπει.

> 0 Ίαν Ράνκιν γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960 στο Φάιφ της Σκοτίας. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, απ' όπου αποφοίτησε το 1982. Πριν αφοσιωθεί στη συγγραφή, έκανε διάφορες δουλειές, από εργάτης σε αμπελώνες ως φοροεισπράκτορας και μουσικός συντάκτης. Το πρώτο του μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1986, αλλά η καθιέρωση του ήρθε με τη δημιουργία του διάσημου πλέον αντιήρωά του, του επιθεωρητή Ρέμπους, το 1987. Οι περιπέτειες του κυνικού και περιθωριακού σκοτσέζου επιθεωρητή φιγουράρουν στις λίστες των best seller και μεταφράζονται σε πολλές χώρες του κόσμου, χαρίζοντας στον 'Ιαν Ράνκιν τον τίτλο του πιο δημοφιλούς συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας στη Μεγάλη Βρετανία. Το 1988 ο Ίαν Ράνκιν εξελέγη Hathornden Fellow, ενώ το 1992 τιμήθηκε με το βραβείο Chandler - Fulbright και το CWA Dagger για το καλύτερο αστυνομικό διήγημα της χρονιάς. Έχει επίσης τιμηθεί με το βραβείο Gold Dagger στην κατηγορία του αστυνομικού μυθιστορήματος, με το αμερικανικό βραβείο Edgar για το μυθιστόρημα του "Οι αναστημένοι" (Μεταίχμιο) και με το CWA Cartier Diamond Dagger για τη συνολική προσφορά του στην αστυνομική λογοτεχνία. Έχει τιμηθεί με ακαδημαϊκούς τίτλους από τα Πανεπιστήμια του Αμπερτέι, του Σεντ Άντριους, του Χαλ και του Εδιμβούργου, ενώ για τις υπηρεσίες του στη λογοτεχνία του απονεμήθηκε επίσης τιμητικός τίτλος (OBE) από τη βασίλισσα της Αγγλίας. Ζει στο Εδιμβούργο, είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών. Από τις εκδόσεις "Μεταίχμιο" έχουν κυκλοφορήσει δέκα βιβλία του Ίαν Ράνκιν.

Ο Ian Rankin θεωρείται από τους σύγχρονους μάγους της αστυνομικής λογοτεχνίας. Κι όντως απ’ την αρχή του βιβλίου νιώθω ότι διαβάζω μια καλογραμμένη αφήγηση, που δεν προδίδει τη λειτουργία της ως φορέα της ιστορίας. Ο Σκοτσέζος συγγραφέας ξέρει να εξιστορεί την υπόθεσή του, να γράφει και να περιγράφει, να ελίσσεται και να σχολιάζει, να στήνει ζωντανές σκηνές και τρισδιάστατα σκηνικά, μικρούς διαλόγους και εκτενέστερες αφηγήσεις. Κάποιος που είχε πει ότι η αστυνομική λογοτεχνία είναι η καλύτερη στην αφήγηση έχει δίκιο!

Δώδεκα χρόνια μετά την εξαφάνισή του βρίσκεται το πτώμα του ιδιωτικού detective Stuart Bloom, δεμένο με αλυσίδες από τους αστραγάλους σε ένα αμάξι πεταμένο στο δάσος. Η ανακάλυψη σαν πέτρα ταρακουνά τη λίμνη και κινητοποιεί την ομάδα του αστυνόμου Graham Sutherland, αλλά και όσους συμμετείχαν στην πρώτη έρευνα και κατηγορούνται άμεσα ή έμμεσα για ολιγωρία. Ο Bloom είχε προσληφθεί από τον Jackie Ness κατά του Adrian Brand, είχε δεσμό με τον Derek Shankley… Επομένως, σχετικά με την έρευνα δραστηριοποιούνται πολλοί σχετιζόμενοι που έχουν ή είχαν συμφέρον, όπως και δύο αστυνομικοί, ο Brian Steele και ο Grant Edwards, που τότε δούλευαν και για τον Adrian Brand, ενώ τώρα είναι στη Μονάδα ενάντια στη Διαφθορά της Αστυνομίας κι έχουν βάλει στο μάτι τη Siobhan Clarke, επιθεωρητή στην ομάδα έρευνας του Sutherland.

Ενώ ο χάρτης του μυθιστορήματος είναι πολυπρόσωπος και απλώνεται σε κάμπους, βουνά και ποτάμια, η ανάγνωση δεν γίνεται χαοτική (εντελώς), αφενός γιατί πολλά δευτερεύοντα πρόσωπα δεν χρειάζεται να τα συγκρατήσουμε κι αφετέρου γιατί τα βασικά έρχονται και ξανάρχονται σε σπειροειδείς πορείες που συμπληρώνουν τα όποια κενά. Ο John Rebus π.χ., μόνιμος ήρωας του Rankin, κάνει τη δική του έρευνα, ενώ η Siobhan Clarke δέχεται απειλητικά τηλεφωνήματα από έναν τηλεφωνικό θάλαμο… Σαν ιστός αράχνης η ιστορία πιάνεται από διάφορα κλαδιά, απλώνεται σε παράλληλες πορείες, επεκτείνεται σε διάφορα επίπεδα και χτίζει ένα τεράστιο σύμπαν ενδείξεων και διαδρόμων…

Έτσι, το έργο διακλαδώνεται σε δύο τουλάχιστον έρευνες, ενώ δεν λείπει και η απειλή της Μονάδας ενάντια στη Διαφθορά της Αστυνομίας, η οποία ελέγχει παλιές και νέες υποθέσεις, όχι χωρίς ιδιοτέλεια των λειτουργών της. Το δεξιοτεχνικό είναι ότι η ανάγνωση δεν χάνεται σε απίθανες αδιεξόδους, ούτε μπλέκεται σε έναν πολυδιάδρομο λαβύρινθο. Κάθε κομμάτι στο puzzle είναι απόλυτα εναργές και δομικά τοποθετημένο σε μια καλοφτιαγμένη πορεία προς τη λύση.

Το ογκώδες βιβλίο είναι χορταστικό, ενδιαφέρον, καθηλωτικό. Σε πολύ λίγα σημεία λες, τώρα θα κάτσει και θα το συνεχίσω ακούσια, αλλά τελικά γρήγορα ενδίδεις στη γοητεία ενός μάστορα της αστυνομικής γραφής.

In2life, 8/10/2019 

Πάπισσα Ιωάννα