Τασούλα Τσιλιμένη, “Το κουμπί”

Ζεστές αφηγήσεις. Θεσσαλία και παιχνίδισμα ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το φανταστικό. Δόσεις μεταφυσικού εμφιλοχωρούν στη σκηνή. Κανείς δεν ξέρει ποιες δεισιδαιμονίες έχουν βάση. Το σίγουρο είναι ότι υπάρχει μια ευαισθησία ως προς τα παιδιά και την ανυπεράσπιστη φύση τους.

Τασούλα Τσιλιμένη "Το κουμπί" εκδόσεις Καστανιώτη -2017

Μια ιστορία αλήθειας και κλείνει το τραύμα (MC Yinka):

Συνήθως ένα βιβλίο με διηγήματα δεν με χορταίνει. Τι εννοώ; Ότι λόγω του μεγέθους τους με κάνουν γρήγορα να τα ξεχάσω. Σε αντίθεση με το μυθιστόρημα που με κρατά τρεις τέσσερις μέρες κι έτσι το σκέφτομαι πιο συχνά. Κι έπειτα μπορώ εύκολα να το επαναφέρω στον νου μου.

Τα κακά τα κείμενα / Τη δική μου τη φθορά / Τα ψευτοπαλίκαρα (MC Yinka):

Βεβαίως τώρα θα μιλήσω για ένα βιβλίο με διηγήματα. Ένα μικρό βιβλιαράκι με διηγήματα που δεν γεμίζουν με την πρώτη ματιά το μάτι. Θέλεις γιατί αναφέρονται στο θεσσαλικό τοπίο και στα χωριά του, κάτι που δεν μου λέει και πολλά. Θέλεις γιατί αναφέρεται σε εποχή πολύ πριν εγώ γεννηθώ. Και ξέρετε δύσκολα η γενιά μου μπορεί να πάει τόσο πίσω να δει τα πράγματα μιας προμοντέρνας Ελλάδας. Αυτά θα φάνταζαν αρνητικοί παράγοντες να ολοκληρώσω το βιβλίο, αλλά…

…αλλά πρόσεξα ένα μοτίβο για το οποίο είμαι πολύ ευαίσθητη. Πρόκειται για την κακοποίηση ανήλικων κοριτσιών. Αυτό πρέπει να το συνέδεσα εμφατικά με την “Αστραδενή” της Ευγενίας Φακίνου. Το διάβασα εκεί γύρω στα 17 κι από τότε νιώθω στο πετσί μου αυτήν την απειλή σαν προσωπική υπόθεση. Η τηλεόραση με όσα αναμεταδίδει στο μεταξύ με κάνει ακόμα πιο ευσυγκίνητη.

Η Τσιλιμένη τώρα επαναφέρει το μοτίβο τουλάχιστον τρεις φορές. Και το κάνει με ήπιο τρόπο και μερικώς υπαινικτικό, πράγμα που δίνει πρόσθετη λογοτεχνική αξία στην πράξη της. Έτσι στα διηγήματα που ασχολούνται με αυτό το θέμα η απειλή σκιαγραφείται με τέτοιο τρόπο που να μην προκαλέσει ορατή φρίκη. Αλλά να δείξει εύγλωττα πόσο ήταν επίφοβη, σε κοινωνίες με την κλειστή κοινωνία να διαφεντεύει, η συναναστροφή των μικρών κοριτσιών με ξένους αλλά και με οικείους. Κι ίσως έτσι, η συναισθηματική και όχι η με κινηματογραφικούς όρους αποτύπωση είναι πιο τελεσφόρα.

Στο διήγημα “Η αντάρα” η απώλεια ενός παιδιού δίνεται έμμεσα μέσα από το μεταφυσικό μυστήριο. Πιο συγκεκριμένα όμως η σεξουαλική παρενόχληση σε παιδί  παρουσιάζεται τραγικά όσο και γλαφυρά στον “Λύκο”. Το παιδικό παιχνίδι και η αμελής εμπιστοσύνη στους ξένους οδηγεί σε μια υπαινικτική νύξη. Το παιδί δεν συναγελάζεται με λύκους μόνο στο τραγούδι αλλά και στην πραγματικότητα. Το ίδιο θέμα πραγματεύεται και το διήγημα “Τα κουλούρια του Χαρίλαου”: η μεγάλη αδελφή ενδίδει (αλλά πόσο) στον ιδιοκτήτη του κυλικείου για να ικανοποιήσει την όρεξη για κουλούρια της μικρής αδελφής της.

 

Το μυαλό μου ν’ ανοίξει να δώσει τροφή στην πένα (MC Yinka):

Το διήγημα ίσως θέλει περισσότερο τσαγανό. Αλλά και πάλι με υπαινιγμούς, πλάγιες εκδοχές του φανταστικού και κοινωνικά μηνύματα, έμεινα ικανοποιημένη.

> Η Τασούλα Τσιλιμένη είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο οποίο διδάσκει θέματα Παιδικής-Εφηβικής Λογοτεχνίας, Αφήγηση και Μυθοπλασία-Δημιουργική Γραφή κειμένων βραχείας φόρμας. Έχει διδάξει σε μεταπτυχιακά προγράμματα της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Μελέτες της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα έγκριτα περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους. Είναι διευθύντρια του ηλεκτρονικού περιοδικού "Κείμενα για τη μελέτη της Παιδικής Λογοτεχνίας" (www.keimena.ece.uth.gr) και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Διαδρομές". Ασχολείται επίσης με την κριτική βιβλίων. Εκτός από άρθρα, μελετήματα και βιβλία για τη θεωρία και τη διδακτική της Παιδικής Λογοτεχνίας, γράφει λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά. Διηγήματα και μικρές ιστορίες της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και σε έντυπα, όπως το ηλεκτρονικό περιοδικό "Ο Αναγνώστης", η εφημερίδα "Ελευθερία" και άλλα. Βιβλία της έχουν μπει στη βραχεία λίστα του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, ενώ το βιβλίο της "Ο κύριος Μπου" έχει τιμηθεί με το Βραβείο Εικονογράφησης του ίδιου φορέα.

Πάπισσα Ιωάννα