Αυτιστικά …μπλογκς

Ναι, στο ρινγκ του διαδικτύου, τα κοινωνικά μέσα ρίχνουν στα σχοινιά τα ιστολόγια· τα Facebook, Twitter και Instagram έχουν δυνατότητες συνεχούς εγρήγορσης και ανατροφοδότησης που δεν μπορεί να αντιμετωπιστούν από τα πιο δυσκίνητα μπλογκς. 

          Η Κατερίνα Μαλακατέ, επιδέξια βιβλιομπλόγκερ και ευέλικτη χειρίστρια του Fb, έθεσε εύστοχα, πριν από λίγο καιρό, το θέμα και προσπάθησε να ψηλαφήσει το φαινόμενο της ιστολογικής κάμψης. Με όλη την αναταραχή που περάσαμε ως χώρα έμεινε πίσω και τώρα το επαναφέρω, επειδή νομίζω ότι ενδιαφέρει όλους-μας. Blogging is dying, επειδή με τον νόμο της φυσικής επιλογής δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα στο ψηφιακό οικοσύστημα ή / και επειδή εμείς οι ίδιοι το αλλοιώσαμε, το μετατρέψαμε σε μαγαζάκι και το αποφλοιώσαμε από βασικά συστατικά της ύπαρξής-του;

          Σε μια πρώτη αντίδραση είχα γράψει στο diavazontas, συμπάσχοντας με την Κατερίνα και συμμεριζόμενος τους προβληματισμούς-της:

Κατερίνα, καλημέρα.
Ωραίο κείμενο, μεστό, απαισιόδοξο αλλά μαζί κι αληθινό.
Ναι, είναι η κάμψη των μπλογκς εμφανής, μπορεί να είναι κόπωση, όπως λέει η Βιβή, μπορεί και αλλοτρίωση.
Ούτως ή άλλως οφείλουμε να δούμε τι λάθη κάναμε εμείς οι ίδιοι,
που, ενώ ξεκινήσαμε αυθόρμητοι και αθώοι,
γράφοντας για τη χαρά της ανάγνωσης και για να μοιραστούμε τη γνώμη-μας με άλλους,
κάναμε το ιστολογείν σύστημα και το εντάξαμε στην κατεστημένη βιβλιολογική τάξη.
Αντί να συζητάμε, κάνουμε παράλληλους μονολόγους,
αντί να ανοιγόμαστε στα ιστολόγια των άλλων, κλεινόμαστε στο δικό-μας,
αντί να αναπτύσσουμε το δίκτυο, επαναπαυόμαστε στον μικρόκοσμό-μας,
αντί να δίνουμε αυτόνομη αξία στα μπλογκς, τα υποτάξαμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα εξαρτήσαμε από το Facebook και το Twitter.
Προσπαθήσαμε να βγάλουμε τα πόδια έξω από το πάπλωμα και τώρα διαμαρτυρόμαστε γιατί κρυώνουμε.
Το κείμενό-σου μου άρεσε
γιατί λέει αλήθειες που δύσκολα γίνονται αντιληπτές:
π.χ. η κάμψη του μεγάλου κειμένου και η αντικατάστασή-του από το skipping, η συστηματοποίηση, η εξάρτηση από τη γνωριμία με συγκεκριμένα πρόσωπα (συγγραφέων), η αυτολογοκρισία κ.ο.κ.
Είναι ζητήματα που απασχολούν πλέον την κοινότητα
και εσύ τα έβγαλες ανοικτά και γενναία πάνω στο τραπέζι.
Αν το blogging έχει ακόμα ουσία, όπως όλοι πιστεύουμε,
αξίζει να ξαναδούμε τον εαυτό-μας μέσα σ' αυτό,
να ξαναβρούμε τις πρωταρχικές-του αξίες
και να το ξαναγκαλιάσουμε με μεράκι, όχι με τυποποίηση, υποχρέωση, εσωστρέφεια, κατεστημένο εφησυχασμό.

          Θα ήθελα να σταθώ σε ένα-δυο σημεία όλων αυτών, τα οποία αφορούν στη δική-μας εσωστρέφεια (οξύμωρο με την τόση εξωστρέφεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης!). Αυτήν την εσωστρέφεια, θα την ονόμαζα αυτισμό, αφού:

Ø Γράφουμε χωρίς πολλές φορές να διαβάζουμε τι γράφουν οι άλλοι.

Ø Γράφουμε μονολογικά, σαν να μην υπάρχει ένα ολόκληρο σύμπαν ιστολόγων, κριτικών, παρουσιάσεων, συνεντεύξεων.

Ø Γράφουμε τα δικά-μας, χωρίς να σχολιάζουμε στα μπλογκ των άλλων. Παράλληλοι μονόλογοι, τυφλοί, κουφοί πομποί των εγωιστικών-μας απόψεων, σαν μέγιστος στόχος να είναι η έκφραση ενός υπερτροφικού εγώ και όχι η αλληλεπίδραση.

Ø Δεχόμαστε σχόλια και δεν τα απαντάμε, μετατρέποντας έτσι τα ιστολόγιά-μας σε αποθήκες βιβλιοπαρουσιάσεων.

Ø Εν ολίγοις, δεν επικοινωνούμε, δεν ανταλλάσσουμε ιδέες και αναγνωστικές εμπειρίες, πολύ περισσότερο που το μπλόγκινγκ δεν έχει ειδοποιήσεις σαν το Fb να μας χτυπούν το κουδούνι, όταν ο άλλος δραστηριοποιηθεί.

Ø Έχουμε φτιάξει ο καθένας έναν ιστό, με φίλους και γνωστούς, οι οποίοι συζητάνε μεταξύ-τους σε μια κλειστή ομάδα, κλειστή όχι επειδή δεν μπορεί να δεχτεί νέους συνομιλητές αλλά επειδή έχει βολευτεί στις μεταξύ-τους συζητήσεις.

Ø Μηρυκάζουμε τα βιβλία που διαβάζουμε, χωρίς να αναρωτιόμαστε αν μπορούμε να βρούμε απαντήσεις στα ερωτήματά-μας.

Ø Γινόμαστε κι εμείς ΣΥΣΤΗΜΑ, όταν πιάνουμε στασίδι στο διαρκές εμπορικό και διαφημιστικό πάρε-δώσε, θέλουμε να γίνουμε κριτικοί στη θέση των κριτικών (χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη), επικοινωνούμε με συγγραφείς και, όπως λέει κι η Κατερίνα, αυτολογοκρινόμαστε στον συγχρωτισμό μαζί-τους. 

Τα μπλογκς εξασθενούν, γιατί κακώς φαίνονται ότι δεν έχουν κάτι καινούργιο να δώσουν, ανέπτυξαν το αναγνωστικό πρόσημο αλλά πιθανόν έχασαν (έστω και εν μέρει) τη δημουργική-τους κατεύθυνση, με ανεξαρτησία και διαδραστική ανάγνωση. Βεβαίως, το στρατηγικό πλεονέκτημα των ιστολογίων είναι ότι περιέχουν εκτενή κείμενα, που αξίζει να διαβαστούν ως πεδία σκέψης, που προλαβαίνουν να ξεδιπλώσουν επιχειρήματα και να προτείνουν μια συγκεκριμένη ανάγνωση.

Ο επισκέπτης-τους ωστόσο θα περίμενε όχι απλώς προτάσεις και αναγνωστικές εμπειρίες, ούτε συνεχείς επαίνους και γενναιόδωρες υπερβολές· θα περίμενε, επιπλέον, φιτιλιές, για να μιλήσει κι ο ίδιος, όχι αναγκαστικά για το βιβλίο αυτό καθαυτό (που μπορεί να μην το έχει καν διαβάσει), αλλά για τη ζωή που το βιβλίο δείχνει. Τα μπλογκς απλώς πολλαπλασίασαν τις φωνές που μιλούν για βιβλία (κι αυτό σίγουρα είναι θετικό), αλλά συνέβαλλαν και σε μια υπερπληθώρα πληροφοριών, μια υπερπληροφόρηση που μερικές φορές καταντά σκέτη οχλαγωγία.

[Ο φωτογραφικός διάκοσμος της ανάρτησης είναι προϊόν συγκέντρωσης εικόνων από τα: blogs.sch.gr,  customerthink.com,  www.quotesoftheday.org,  www.psychologytoday.com,  blog.bookbaby.com,   www.dmbroadcasting.com και www.throughtheeyesofbetroit.com]

Πατριάρχης Φώτιος