ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ για το ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Πριν σας αποχαιρετήσω, πριν μαζέψω τις καρέκλες και τα τραπεζάκια του Βιβλιοκαφέ, είπα να σας αφήσω την ευλογία-μου, αλλά και μερικές προτάσεις ιδιαίτερων βιβλίων που αξίζει να πάρετε μαζί-σας στις διακοπές-σας. Δεν είναι μόνο καινούργια και νεοτυπωθέντα, αλλά μερικά είναι ήδη κλασικά, άλλα πιο σπάνια μα εξίσου σημαντικά, μερικά χαλαρά για την παραλία και άλλα βαριά για μονήρεις τύπους.

            Αρχίζω.

            Μόλις τη χρονιά που μας πέρασε εκδόθηκε για πρώτη φορά το μυθιστόρημα του Εμμανουήλ Ροίδη “Ο πρωτομάρτυς”, που βρέθηκε στο αρχείο-του. Ο ήρωάς-του, εμφορούμενος από τα γνωστά της εποχής ιδεώδη, δέχεται τα πυρά του συγγραφέα, γιατί είναι υπερφίαλος και, όπως πιστεύει, “εκ τούτου αρτάται άπασα η ανθρωπότης”, με αποτέλεσμα να υφίσταται τις συνέπειες των επιλογών-του. Ο κεντρικός χαρακτήρας εκφράζει το υπεροπτικό πνεύμα του ανθρώπου, ενώ στη σκιαγράφησή-του ο συγγραφέας επιστρατεύει τις γνωστές διακειμενικές-του αναφορές, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι πλαστές.

            Εξίσου βαθύ αν και αιρετικό είναι το βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα Μισέλ Ουελλμπέκ “Οι παρείσακτοι”, που πραγματεύεται την ειρηνική επανάσταση μιας ομάδας νέων, οι οποίοι θέλουν να αλλάξουν το Πανεπιστήμιο στο οποίο φοιτούν. Με δόσεις ειρωνείας, με χιούμορ και ανατρεπτική διάθεση, με αθυροστομία που προκαλεί, με γλώσσα που τσακίζει μικροαστικές συστολές, ο συγγραφέας για άλλη μια φορά καινοτομεί σε ακραίο βαθμό. Πολλοί θα το βρουν βέβηλο, άλλοι θα απολαύσουν το απόλυτο πνεύμα μιας αφηγηματικής διάνοιας.

            Αλλάζω κλίμα και πάω σε ένα ευπώλητο, σε ένα μπεστ-σέλλερ που μπορεί τελικά να υπονομεύει τους νόμους της ροζ λογοτεχνίας. Η πενηντάχρονη πλέον Ντέζυ Μαράτου-Χατζηαργύρη επανέρχεται με τις “Φόνισσες της Σμύρνης”, στο οποίο οι σχέσεις των δύο φύλων διασταυρώνονται με το παρελθόν και η ιστορία μιας οικογένειας κάνει το ταξίδι από τη Μικρά Ασία στην Αθήνα του μεσοπολέμου και έπειτα στο παρόν του 21^ου αιώνα.

            Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται ο γνωστός ποινικολόγος Ανδρέας Καβαλώφ, που κατέρχεται στην πεζογραφία μετά από έξι ποιητικές συλλογές. Το αστυνομικό-του μυθιστόρημα “Αίμα στα δικαστήρια” είναι φανερά εμπνευσμένο από γνωστά περιστατικά των δικαστηρίων, και μάλιστα με πρωταγωνιστές επώνυμα πρόσωπα που ενεπλάκησαν με τον ένα ή άλλο τρόπο σε περιφανείς δίκες των τελευταίων είκοσι χρόνων. Ο αναγνώστης, εκτός από την ανακάλυψη του δολοφόνου, προσπαθεί να αναγνωρίσει και τα πραγματικά πρόσωπα πίσω από τις μυθοπλαστικές-τους μάσκες.

            Αίσθηση προκάλεσε επίσης το στοχαστικό έργο του Φίλιππα Χατζησταματέλογλου με τίτλο “Από την πόλη έρχομαι…”. Ένας καθηγητής φιλοσοφίας διορίζεται στο ακριτικό νησί της Φάρνου, όπου ανακαλύπτει μια ομάδα νεοεθνικιστών και τα σχέδιά-τους που, αν εκπληρωθούν, θα ανατρέψουν την ήσυχη ζωή των κατοίκων. Η έντονη δράση εναλλάσσεται με δόσεις φιλοσοφικής και υπαρξιακής αναζήτησης γύρω από την έννοια της ταυτότητας, του έθνους και της σχέσης-μας με τον Άλλο.

            Με βραβείο Booker έχει βραβευτεί το επόμενο βιβλίο του Κενυάτη συγγραφέα N’gowe Okuya που κατέκτησε γρήγορα πολύ υψηλή θέση τόσο στις εκτιμήσεις της διεθνούς κριτικής όσο και του κοινού. “Η εξημέρωση της τίγρης” αναφέρεται στην παγκοσμιοποίηση που σε ένα μετααποικιακό περιβάλλον καθιστά τον αλλοτριωμένο άνθρωπο των καιρών-μας να παίρνει την τύχη στα χέρια-του και να δρομολογεί ένα άλλο αύριο για τη ζωή-του. Σε αντίθεση με άλλα βιβλία, διακρίνεται για τον οπτιμισμό-του σε μια κοινωνία όπου ο ιντετερμινισμός θεωρείται πιο τελεσφόρος από την πεσιμιστική ετεραρχία.

            Ο πρώτoς Ασιάτης Νομπελίστας ο Ινδός Trabithangar Marigupta είναι πιο γνωστός στο ευρωπαϊκό κοινό με το εκτενές βιβλίο-του “Δυο κόμπρες”. Στην ουσία πρόκειται για μία οικογενειακή σάγκα, μια παρακολούθηση δύο δυναστειών στη μυθική Τζαϊπούρ με τα σαράντα παλάτια, τους σαμάνες και όλη εκείνη τη μαγεία του ινδουισμού. Μεταξύ ρεαλιστικού και φανταστικού το έργο του Marigupta ικανοποιεί τόσο τους ντόπιους όσο και τους ξένους, τους Δυτικούς κατά βάση, οι οποίοι ξαναγνωρίζουν τον κόσμο μέσα από την ιδιαίτερη ματιά μιας μακραίωνης κουλτούρας. 

            Φεμινιστική ματιά, χωρίς ακρότητες και τάσεις μισανδρισμού, φέρνει το κλασικό πλέον βιβλίο της Αργεντινής συγγραφέως Sabina Gutierez. “Η σκέψη ανάμεσα στα μάτια” είναι μια πρωτότυπη ιστορία για μια γυναίκα που αποφάσισε να γυρίσει ολόκληρο τον κόσμο και μέσα από το γυναικείο-της βλέμμα οι αναγνώστες ξαναδιαβάζουμε τον τρόπο με τον οποίο η ανθρωπότητα έκτισε το ανδροκρατούμενο προφίλ-της. Η γεωγραφία συνδυάζεται με την ιστορία και αυτή με τη σύγχρονη αντίληψη για τον έμφυλο πολιτισμό.

            Ένα σπαρταριστό ανάγνωσμα, μια ξεκαρδιστική κωμωδία, διακόσιες σελίδες ακράτητου γέλιου είναι το μικρό βιβλιαράκι του νέου συγγραφέα Γιάννη Γαβριλάκη. Ο τριαντάχρονος πεζογράφος στο πρωτόλειό-του γυρίζει τον κόσμο ανάποδα, βάζει τους πολιτικούς να ζουν με 500 ευρώ τον μήνα, κάνει την τρόικα να χρωστάει παντού, ανοίγει τον χορό μιας κοινωνίας που σε ένα αιώνιο καρναβάλι ανατρέπει τη φυσιολογική ζωή. “Η καθημερινότητα χωρίς οίκτο” είναι μια μεθυσμένη σάτιρα που παρασύρει πέρα από το γέλιο και σε πολιτικό προβληματισμό.

            Η Ursula Grünberg είναι γνωστή στο γερμανικό κοινό για την αθυροστομία-της και τον προπέτη τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τα θέματά-της. Στον “Κάπρο από τα δόντια” αναφέρεται στην ιστορία της δεκαεννιάχρονης πόρνης Gelly, η οποία ξεκίνησε με όρεξη τη ζωή-της αλλά τελικά κατάντησε κολ-γκερλ σε έναν οίκο ανοχής του Αμβούργου. Το έργο δεν έχει τόσο κοινωνική βάση, όσο ψυχολογικά ερείσματα αφού με λακανικό τρόπο ανατέμνει την ψυχοσύνθεση του αλλοτριωμένου ανθρώπου της εποχής-μας.

            Το επόμενο έργο έρχεται από τον μεσοπόλεμο, ημιτελές μυθιστόρημα του μοντερνιστή πεζογράφου και ποιητή Theodor Girodeau ονομάζεται “Ο πύργος των ερώτων”. Ο τίτλος έχει την παραπλανητική διάθεση του συγγραφέα, αφού κανένας έρωτας δεν υπάρχει στο έργο. Αντίθετα, η φιλοσοφική διάθεση, ο βαθιά ψυχολογικός τόνος, η συχνά συνειρμική σκέψη αναδεικνύουν το αδιέξοδο του ανθρώπου της εποχής, που βίωσε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το κραχ του 1929, τα ενσωμάτωσε στον ψυχισμό-του και προσπαθεί να κατανοήσει το διαμελισμένο εγώ-του.

            “Η οργή των αιώνων” είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα ιδιαίτερης τεχνικής. Ήρωάς-του είναι ένας νεαρός τσιγγάνος, με το όνομα Αδόλφος Χίτλερ, που περιδιαβαίνει στη μεσοπολεμική Γερμανία του 1920, εποχή κατά την οποία η χώρα βιώνει τις συνέπειες του πολέμου και ο πληθυσμός-της την ανέχεια και την εξαθλίωση. Η μοίρα φέρνει έτσι τα πράγματα, ώστε ο νεαρός Αδόλφος να πιαστεί από την αστυνομία με απρόβλεπτες συνέπειες για την ιστορία του κόσμου. Ο Herman Ess γράφει μια απολαυστική ανατροπή των συνηθισμένων.  

            Όποιος δεν έμεινε ικανοποιημένος και αναζητεί πιο κοινώς αποδεκτά αναγνώσματα, ας δει μια σειρά επιλογών-μου στο In2life.

[Οι φωτογραφίες, εκτός από αυτή του νησιού, που είναι δική-μου, προέρχονται από: sandersonbradfieldandbeyond.co.uk, philipcarrgomm.wordpress.com, oregonabroad.ous.edu, movies.nytimes.com, rethemnosnews.gr, andtoto.org,www.trekearth.com, www.worldofstock.com, amfilegomena.wordpress.com, www.breakingworldnewstoday.com, www.flickr.com και snyderstreasures.com]

Πατριάρχης Φώτιος