Thursday, February 14, 2013

Επιστροφή στη βιβλιοθήκη

Ή πώς η κρίση στέλνει τους αναγνώστες στα παλιά βιβλία

            Παρατηρώ τελευταία ότι δίπλα στα πολλά καινούργια βιβλία που εκδίδονται και κυκλοφορούν, δίπλα σ’ αυτά τα φρέσκα έργα για τα οποία γράφουν οι συν-μπλόγκερς, κινούνται σε μεγάλο βαθμό και άλλα, παλαιότερα που έχουν εκδοθεί εδώ και πολύ καιρό, και μερικά από αυτά θεωρούνται κλασικά.
coleenpatrick.com
            Λ.χ. ο LouRead παρουσιάζει το “Logicomix” των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Χ. Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτου και Annie di Donna (2008), ο NO12ME “Το μυστικό της Λίλυ Νταλ” της Siri Hustvedt (ελληνική έκδοση 1998), ο Nautilus γράφει για τις “Κουρτίνες του Γκαριμπάλντι” του Κώστα Μαυρουδή (2000) και τέλος η Κατερίνα διαβάζει Γκαίτε, “Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου” (εκδόσεις Άγρα, 1996) ή τη “Μύτη” του Νικολάι Γκογκόλ (εκδόσεις Κοροντζή, 2007).
dkphotolife.com
            Αν εξαιρέσει κανείς τον Ναυτίλο που έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη πως αφήνει επίτηδες τα βιβλία να ωριμάσουν, σαν το παλιό καλό κρασί, και τα διαβάζει μετά από καιρό, τι δηλώνει μια τέτοια ανερχόμενη, όπως τη βλέπω, τάση; Έχω την εντύπωση ότι η οικονομική κρίση έστρεψε την προσοχή πολλών από μας σε παλιότερα έργα για δυο τρεις πολύ σημαντικούς λόγους, συνειδητούς ή υποσυνείδητους:

1.      Κάθε εθνική κρίση κάνει τους ανθρώπους πιο συντηρητικούς στις εκδηλώσεις-τους, πιο προσανατολισμένους σε παραδοσιακές αξίες και ιδεώδη. Είναι μια ασύνειδη άμυνα, που ορθώνει ο οργανισμός, προκειμένου να αποκρούσει τη λαίλαπα των καιρών. Έτσι, στρεφόμαστε στο παλιό, στο δοκιμασμένο, στο διαχρονικά καλό, για να βρούμε δυνάμεις, ενώ το νέο είναι πιο αβέβαιο, πιο ριψοκίνδυνο, πιο επίφοβο.
www.beautiful-libraries.com
2.      Η οικονομική ένδεια φέρνει και κρίση στις σχέσεις-μας με το βιβλιοπωλείο. Επομένως, οι καλές προσφορές, τα βιβλία με έκπτωση, οι παλιές εκδόσεις που είναι και πιο φτηνές αποτελούν δελεαστικότερο στόχο απ’ ό,τι παλιά. Συνεπώς, πολλοί αγοράζουν βιβλία που καταγράφουν γενναία έκπτωση στην τιμή-τους ή βλέπουν το παζάρι βιβλίου στην πλατεία Κοτζιά ως μια καλή αφορμή για …τροφοδοσία. Το παλιό αλλά καλό βιβλίο γίνεται και ανάγκη της τσέπης.
Rogier van der Weyden,
"Η Μαγδαληνή διαβάζει"
(15ος αιώνας)
3.       Στο ίδιο μήκος κύματος, κάποιοι ξεθάβουν βιβλία από τη βιβλιοθήκη-τους, βιβλία που είχαν διαβαστεί παλιά, που αξίζουν τώρα μια δεύτερη ανάγνωση εν όψει και του μπλογκ, βιβλία που ίσως είχαν αγοραστεί παλιότερα και ξεχάστηκαν… Ή το ίδιο το ιστολόγιο ωθεί τον διαχειριστή-του να γράψει για ένα παλιό βιβλίο, χωρίς να το έχει διαβάσει πρόσφατα, προκειμένου να διατηρήσει πυκνή αναρτησιμότητα. Ούτως ή άλλως, η αναζήτηση σε ό,τι έχουμε ή ακόμα και ο δανεισμός από φίλους ή το διαδεδομένο και χρήσιμο bookcrossing καλύπτει τις αναγνωστικές-μας ανάγκες …ελλείψει χρημάτων.
kinnareads.wordpress.com
Πενία τέχνας κατεργάζεται, έλεγαν οι αρχαίοι, ειδικά τώρα που το χαρτοβόρο τέρας το οποίο κρύβεται μέσα-μας, αυτό το αδηφάγο στόμα το οποίο καταβροχθίζει βιβλία ζητά συνεχώς να το ταΐζουμε. Γι’ αυτό τα παλιότερα, τα κλασικά, οι προσφορές των εφημερίδων, η βιβλιοθήκη-μας ή οι βιβλιοθήκες των άλλων είναι η βιβλιοφιλική τράπεζα, που δεν έχει κόψει όπως οι άλλες τα δάνεια, μια τράπεζα χρήσιμη και ανακουφιστική.
[Η φωτογραφία κορυφής έχει ληφθεί από το www.telegraph.co.uk]
Πατριάρχης Φώτιος

25 comments:

librarian said...

Μη ξεχνάς αγαπητέ Πατριάρχη και τις προσφορές, βλ. πλατεία Κοτζιά, βιβλιοπωλείο Πολιτεία κτλ.
Παλιούς τίτλους βρίσκεις και εκεί.

Κατερίνα Τοράκη said...

Ενδιαφέροντες οι προβληματισμοί σου και νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό αυτό συμβαίνει. Σκέφτομαι τον πρώτο λόγο που αναφέρεις, δηλαδή επιστροφή σε παραδοσιακές αξίες, ίσως δημιουργήσει και κάποιες παρερμηνείες, εγώ θα έλεγα ότι η κρίση δημιουργεί προβληματισμούς αναστοχασμού, αναζήτησης, ναι ίσως έτσι ερμηνεύεται και η αναζήτηση σε "κατασταλαγμένα" πράγματα. Πάντως, οι δύο άλλοι λόγοι ισχύουν και με το παραπάνω.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Librarian,
αν προσέξεις το ποστ, αυτά που γράφεις τα λέω.
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Κατερίνα,
εξηγώ λίγο τις παραδοσιακές αξίες, για να γίνω σαφέστερος.
Σε κάθε κρίση, πιστεύω, οι άνθρωποι μαζεύονται, συμπτύσσονται, γυρίζουν σε πιο συντηρητικές πρακτικές. Το λέω γενικά και πέρα από το βιβλίο. Είναι ένας τρόπος άμυνας για να περιχαρακώσουν το εγώ και το εμείς, χωρίς ανοίγματα, ρίσκα, απλωτές... που μπορούν να στοιχίσουν οικονομικά και ψυχολογικά.

Ειδικά για το βιβλίο τώρα, το ρίσκο είναι μεγαλύτερο, γιατί πολλοί λένε "Κι αν αυτό που αγοράζω, βγει μάπα;". Με αυτό το υποσυνείδητο σκεπτικό, αγοράζουν κάτι πιο δοκιμασμένο.
Δεν παραγνωρίζω και τους "προβληματισμούς αναστοχασμού, αναζήτησης", που οδηγούν στην ανάγκη στήριξης "σε "κατασταλαγμένα" πράγματα".
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

εγω παντως σε καθε κρισηεχω την εντελώς αντιθετη ταση:να φυγω μπροστά. Και το οτι οι γυρω μου εχουν την ταση που λες,με διωχνει ολο και πιο πολυ,νιωθω οτι "πεθαινω"
(το ιδιο ισχυει για τα βιβλία:αυτη την εποχη δεν διαβαζω καθόλου λογοτεχνία: τη νιωθω ΟΛΗ ..ξεπερασμένη

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
πάντως πιστεύεις κι εσύ ότι οι περισσότεροι μέσα στην κρίση μαζεύονται ή είναι ιδέα-μου;
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Οι περισσοτεροι στην κριση δειχνουν το αληθινο τους προσωπο. Και στις περισσοτερες περιπτώσεις αυτο το προσωπο ταυτιζεται με ενα απλό αξιωμα:
"Το μονο που εχει σημασια στη ζωή ειναι τα λεφτά"

οποτε,"μαζευονται'..

Λύσιππος said...

Σαν συνέχεια της αναφοράς άλλου σχολιαστή και χωρίς πρόθεση προβολής,καθαρά πληροφοριακά,αυτή την εποχή στο βιβλιοπωλείο Πολιτεία υπάρχει μια προσφορά της σειράς του Καστανιώτη με τους Νομπελίστες με ΜΟΝΟ 1,78ΕΥΡΏ/Βιβλίο.
Πολλά πιθανόν τα έχουμε,αλλά αξίζει να τα δωρίζουμε σε φίλους γνωστούς,νέους που τα οικονομικά τους κάνουν το βιβλίο πολυτέλεια

Ρουμπάκης Γιάννης said...

Αξίζει να κρατήσουμε κάποιους πίνακες με τα ευπώλητα όπως ανακοινώνονται στις εφημερίδες και να δούμε μετά από μερικά χρόνια πόσα αντέχουνε στο χρόνο.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Λύσιππε,
ευχαριστούμε για την πληροφορία.
Εγώ τουλάχιστον θα κοιτάξω να περάσω και δω τι έχει.
Καληνύχτα
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Γιάννη,
νομίζω ότι κάνεις μια εσφαλμένη ταύτιση. Ταυτίζεις όλα τα νέα βιβλία με τα ευπώλητα, τα οποία πάντα ήταν και είναι κατώτερης ποιότητας, τουλάχιστον στον μέσο όρο-τους.
Αντίθετα, υπάρχουν πολλά, ελληνικά και ξένα, έργα, τωρινά, φρέσκα, σπαρταριστά, που έχουν διαχρονικότερη διάσταση.
Άρα, αποκλείουμε τα καινούργια, όσα όμως δεν αξίζουν, αλλά συνάμα δεν τα θεωρούμε όλα υποδεέστερα.

Από την άλλη, είναι όλα τα καταξιωμένα παλιά βιβλία ικανά να εκφράσουν την εποχή-μας; Προσωπικά πιστεύω ότι πολλά δεν μπορούν να δώσουν απαντήσεις (ηθικές, πολιτισμικές, πολιτικές) στα φλέγοντας, κοινωνικά και υπαρξιακά, ερωτήματα του σημερινού ανθρώπου.
Πατριάρχης Φώτιος

Βιβή Γ. said...

Καλημέρα,
μου άρεσε το θέμα σου και ξεκίνησα να γράψω ένα σχόλιο.
Στην πορεία μού βγήκε τεράστιο επειδή είμαι πολυλογού κι επιπλέον μου ήρθε μια καλή-νομίζω-ιδέα.
Έτσι, για να μη καταχραστώ την φιλοξενία σου και να διατυπώσω εκτενέστερα την ιδέα, έκανα μια ανάρτηση στο Degas.
Για δες και πες...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Η μειωμένη τιμή του βιβλίου είναι ένα μεγάλο ζητούμενο, όχι μόνο των αγοραστών, αλλά και όσων βλέπουν ότι πρέπει να ξανακερδίσουν το χαμένο αναγνωστικό κοινό.
Θυμάμαι συχνά τον Μπασκόζο στο Βήμα να ξιφουλκεί εναντίον των ακριβών βιβλίων.
Μόνο και μόνο που δυο-τρία μπλογκς, όπως της Βιβής το Degas, δηλώνει δημόσια μια τέτοια ανάγκη είναι ένα σήμα στους υπεύθυνους να αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον οποίο διαθέτουν τα βιβλία-τους και να προβούν σε ποικίλες εκστρατείες προσέλκυσης του κοινού.
Η πίεση ασκείται όσο το διαδικτυακό βήμα που έχουμε στέλνει SOS στους εκδότες κι αυτοί το λαμβάνουν.
Περιμένουμε λοιπόν να προβούν σε πιο αποφασιστικά βήματα.
Πατριάρχης Φώτιος

Unknown said...

Καλημέρα,
δεν το γνώριζα το ιστολόγιο σας και βρέθηκα εδώ από παραπομπή της Βιβής της Λέσχης Degas.

Αρκετά ενδιαφέρον ο αρχικός συλλογισμός και σωστός μέχρι ένα βαθμό. Όμως τα παραδείγματα και οι αιτίες με προβλημάτισαν λίγο.

Αρχικώς δυο λεπτομέρειες(;), η Κατερίνα από το Διαβάζοντας διάβασε τη Μύτη και όχι το Παλτό (τουλάχιστον εκεί παραπέμπει το λινκ που τοποθετήσατε) και επίσης δεν υπάρχει κανένα ιστολόγιο που να λέγεται no12me...

Επειδή παρακολουθώ εδώ και χρόνια τα ιστολόγια που παραθέτετε θα ήθελα να εκφράσω τη διαφωνία μου. Ποτέ δεν υπήρξαν up to date κριτικοί βιβλίων οπότε είναι μάλλον άστοχο να τους χρησιμοποιείτε για παράδειγμα στον αρχικά ενδιαφέροντα συλλογισμό σας.

Κατά τη γνώμη μου είναι διαφορετικό θέμα συζήτησης η τιμή του βιβλίου (η οποία συμφωνώ και με σας και με τη Βιβή είναι ιδιαίτερα ψηλή) και άλλο η διάσπαση της λογοτεχνίας με βάση την ημερομηνία έκδοσης ενός τίτλου στα ελληνικά. Οι συστηματικοί αναγνώστες, θεωρώ, αντιμετωπίζουμε την παγκόσμια λογοτεχνία ως μια απέραντη θάλασσα με εκατοντάδες χιλιάδες νησιά να την κοσμούν.

Διαβάζω ξανά το Μεγάλο Γκάτσμπυ σε νέα μετάφραση από την Άγρα. Σε ποια κατηγορία υπάγεται άραγε;

Φιλικά,
Λεωνίδας Στ.

Unknown said...

Ελπίζω να μην παρεξηγήσετε το σχόλιο μου, ίσως φαντάζει κάπως επιθετικό αλλά πιστέψτε με δεν είχα καμία πρόθεση. Και πάλι καλημέρα σας.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Φίλε Λεωνίδα,
δεν έχω καμιά αντίρρηση να ακούω τα λάθη και τις όποιες αβλεψίες-μου όπως και τις διαφωνίες των επισκεπτών-μου.

Συμφωνώ γενικά ότι οι ιστολόγοι δεν υποχρεούμαστε να παρακολουθούμε την τρέχουσα μόνο παραγωγή. Τα παραδείγματα αναγνώσεων παλιότερων βιβλίων όμως πλήθυναν τον τελευταίο καιρό, από διαφορετικές πηγές, και αυτό με προβλημάτισε.

- Η Κατερίνα όντως διάβασε τη "Μύτη".
- Κάνουν πουλάκια τα μάτια-μου όταν μπαίνω στο ΝΟ14ΜΕ: http://no14me.blogspot.gr , για να λες με κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν υπάρχει τέτοιο ιστολόγιο;
-Ο Γκάτσμπυ στη νέα-του έκδοση είναι νέο βιβλίο. Άρα δεν υπάγεται σ' αυτά που γράφω.

Καλώς μας βρήκες
Πατριάρχης Φώτιος

Unknown said...

Μάλλον δεν έγινα κατανοητός... το μπλογκ no14me υπάρχει, αυτό που δεν υπάρχει είναι το no1 2 me όπως το αναφέρετε στην παράθεση των ιστολογίων.

"Τα παραδείγματα αναγνώσεων παλιότερων βιβλίων όμως πλήθυναν τον τελευταίο καιρό, από διαφορετικές πηγές, και αυτό με προβλημάτισε."

Ακριβώς εδώ βρίσκετε η διαφωνία/συμφωνία μας. Δεν θεωρώ ενδεικτικά παραδείγματα τα συγκεκριμένα μπλογκς, θα καταλάβαινα αν κάποια στιγμή για παράδειγμα ο Λιμπρόφιλο στρεφόταν σε παλαιότερες εκδόσεις ενώ μας έχει συνηθίσει τόσα χρόνια σε φρέσκα βιβλία...

Προφανώς ένα μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού έχει στραφεί σε οικονομικότερες αγορές και ποιος άραγε θα μπορούσε να του προσάψει το οτιδήποτε... όμως επαναλαμβάνω πως οι συστηματικοί αναγνώστες (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι μπλόγκερς που αναφέρετε) δεν ενδιαφέρονται τόσο για το σύγχρονο (και ακόμα περισσότερο για το σύγχρονο με βάση την ελληνική μετάφραση) όσο για τη λογοτεχνία γενικότερα.

Όπως και να έχει στο πνεύμα του προβληματισμού σας συμφωνούμε και πρέπει να στρατευτούμε στον αγώνα για γενικότερη μείωση των τιμών που από μόνη της δυστυχώς δεν αρκεί, λόγω έλλειψης κεντρικής πολιτικής για το βιβλίο, αλλά είναι ένα βήμα...

Καλησπέρα,
Λεωνίδας Στ.

librarian said...

Όταν έγραφα το πρώτο σχόλιο εννοούσα ότι στις προσφορές των βιβλιοπωλείων και εκδοτών βρίσκεις μόνο παλαιότερους τίτλους αλλά το σύνταξα έτσι που δεν ήταν κατανοητό.
Είχα επίσης στο μυαλό την ενιαία τιμή που σχετίζεται με τους νέους τίτλους, κάτι που έγραψε και η Βιβή.
Ωστόσο, ακόμη δεν μπορώ να αποφασίσω αν η ενιαία τιμή είναι για καλό ή για κακό. Πάντως όταν δημιουργήθηκε ήταν για καλό. Το βιβλίο είναι ακριβό και θα συμφωνήσω με τη Βιβή αλλά από την άλλη δεν είμαι απολύτως βέβαιη ότι η ενιαία τιμή πρέπει να καταργηθεί. Αναρωτιέμαι, επίσης, τι δεν είναι ακριβό στις μέρες μας. Το φαγητό, τα ρούχα, η ψυχαγωγία; Μόνο οι μισθοί είναι φθηνοί.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Λεωνίδα,
τελικά κάνουν πουλάκια τα μάτια-μου!
Το 14 να το βλέπω 12!
Αλλά δεν θα το διορθώσω, αλλά θα το αφήσω ανάμνηση των αβλεψιών που εμφιλοχωρούν συχνά...
Και ξέρεις πόσες φορές με έχουν γράψει εμένα bibliocafe;
Ας είναι.
Πατριάρχης Φώτιος

anagnostria said...

Δεν είδα να θίγεται καθόλου η τιμή του ηλεκτρονικού βιβλίου που πολλές φορές είναι μόνο δυο ευρώ χαμηλότερη από του έντυπου. Αν επωλείτο όπως θα έπρεπε πολύ φθηνότερα, η τιμή της συσκευής ανάγνωσης θα αποσβενόταν σε λίγους μήνες. Ίσως να προσελκύετο και ένα νεανικότερο κοινό που είναι εθισμένο στις ηλεκτρονικές συσκευές.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αλήθεια, Anagnostria, είναι μόνο τόσο λίγο φθηνότερο τη ηλεκτρονικό βιβλίο;
Μα γιατί; αφού θεωρητικά οι εκδότες γλιτώνουν τόσο κόστος από την τυπογραφική έκδοση.
Δεν τους καταλαβαίνω.
Πατριάρχης Φώτιος

anagnostria said...

Μερικές φορές μπορεί να έχουν και τέσσερα ευρώ, αλλά κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να πωλούνται τουλάχιστον στη μισή τιμή.

Βιβή Γ. said...

Πατριάρχη,καιρός να καταλάβεις.
Η εμπειρία μου από πολλούς,όχι όλους το επαναλαμβάνω,τέσσερα χρόνια που είχα το βιβλιοπωλείο είναι κ α κ ή .
Δεν τους νοιάζει το Βιβλίο.Δεν σκοτίζονται για την Λογοτεχνία. Εκτός από πολύ λίγους,που δεν είναι αρκετοί να επηρεάσουν ούτε τιμές ούτε τίποτα. Κι αυτοί τραβάνε ακόμα πιο δύσκολο και μοναχικό δρόμο.

Anonymous said...

Συμφωνώ με την πρόταση της επιστολής.
Να την συντάξετε σύντομα,να είναι ολιγόλογη και να την αναρτήσετε όλοι την ίδια μέρα αν γίνεται.
Μήνυμα έχουν ήδη πάρει από τις πεσμένες πωλήσεις.΄Πολλοί που δουλεύουμε στο χώρο του βιβλίου τα λέγαμε από καιρό.Ούτε μας ακούν, ούτε μας πληρώνουν.
Ίσως ακούσουν εσάς γιατί σας έχουν ανάγκη να τους διαφημίζετε ανέξοδα όλα τα νέα βιβλία με τα οποία δεν θα ασχολιούνταν σε καμία περίπτωση με το μεράκι το δικό σας. Των περισσσοτέρων προτεραιότητα είναι η προώθηση ευπώλητων.
Αφού νιώσατε την ανάγκη,να το κάνετε.Μαζί σας.

περιπλανώμενος πωλητής

Anonymous said...

Ουφ εντάξει, το είδες και το διευθέτησες...