“Έγκλημα στη σέκτα” του Γιάννη Καρβέλη

Όταν τα μαθηματικά γίνονται ο άξονας διαλεύκανσης ενός φόνου, τότε το αστυνομικό μυθιστόρημα επιζητεί να μετατρέψει τη λογική και τους συλλογισμούς-της σε αριθμούς και επαγωγές. Μπορεί να το πετύχει; 

Μόκα:

Γιάννης Καρβέλης

“Έγκλημα στη σέκτα”

εκδόσεις Γαβριηλίδης

2012 

            Τι εννοεί κανείς όταν λέει ότι το μυθιστόρημα που διαβάζει στηρίζεται σε έναν γρίφο; Το μυαλό πηγαίνει αμέσως στην αστυνομική λογοτεχνία, η οποία στην κλασική-της μορφή οικοδομείται πάνω στον θεμέλιο λίθο ενός αινίγματος, του οποίου η λύση και κυρίως του οποίου η πορεία προς τη λύση αποτελεί τη βάση της αφήγησης. Αν στο αστυνομικό μυθιστόρημα προσθέσει κανείς και ένα μαθηματικό πρόβλημα, τότε έχουμε ένα διγενή γρίφο που θέλει λογικούς και μαθηματικούς συλλογισμούς για να φτάσει στη λύση-του.

            Θυμάμαι ανάλογη απόπειρα έκανε ο Τεύκρος Μιχαηλίδης με τα “Πυθαγόρεια εγκλήματα” και ο Αργύρης Παυλιώτης με τους “Παράξενους ελκυστές”. Χωρίς να έχω διαβάσει άλλοτε βιβλίο του Καρβέλη, έχω την εντύπωση ότι έχει ξανασυνδέσει μαθηματικά και ντετέκτιβ. Είναι, πιστεύω, η ίδια διαδικασία με την οποία ο νους παράγει λογικούς συλλογισμούς, για να οδηγηθεί είτε στη εύρεση του άγνωστου Χ στα μαθηματικά, ή στην ανεύρεση του άγνωστου εγκληματία στα αστυνομικά έργα.

            Ο Καρβέλης βάζει μέσα στη χύτρα της αφήγησής-του τρία υλικά που δένουν μεταξύ-τους πολύ αρμονικά. Αφενός, όπως προείπα, τον αστυνομικό γρίφο, συνάμα το μαθηματικό πρόβλημα που είναι και ο τρόπος για να βρεθεί ο δολοφόνος και τέλος το μυθιστόρημα εποχής, καθώς το έργο διαδραματίζεται στην Ισπανία του 16^ου αιώνα με την ανάλογη ατμόσφαιρα. Ο αναγνώστης απολαμβάνει το έργο, καθώς ξαναζεί μια άλλη εποχή, με άλλο τρόπο σκέψης, με πολύ πρώιμα, τουλάχιστον σε σχέση με το σήμερα, επιστημονικά επιτεύγματα, με πιο πρωτόγονες μεθόδους έρευνας. Όλο αυτό το κράμα καθιστά την ανάγνωση ενδιαφέρουσα και μέχρις ενός σημείου το κείμενο μας εισάγει όλο και πιο βαθιά στο μεδούλι-του.

            Λέω όμως μέχρις ενός σημείου, γιατί όταν τίθεται το μαθηματικό πρόβλημα, με πολλές παραμέτρους και επιμέρους ζητούμενα, ο αναγνώστης ξεχνά τη λογοτεχνία και πρέπει να βυθιστεί σε βαθιά για τον μέσο όρο νερά. Η αφήγηση μετατρέπεται έτσι σε μια συζήτηση (και λίγη δράση) για τον τρόπο με τον οποίο θα λυθεί η εξίσωση. Όλο το μυθιστόρημα αφορά σε μια δολοφονία κρατικού αξιωματικού σε μια θρησκευτική σέκτα, όπου καθένας από τους 14 μοναχούς τηρεί τον όρκο σιωπής και δεν έρχεται σε επαφή με τους άλλους. Όταν όμως μια αρρώστια πέσει στο μοναστήρι-τους, αναγκάζονται να λάβουν κάποια φάρμακα κι, όταν γίνεται αντιληπτό ότι πρέπει να τεθούν σε καραντίνα, ένας από αυτούς δολοφονεί τον αρμόδιο αξιωματούχο. Η μαθηματική λύση θα οδηγήσει και στην αποκάλυψη του ενόχου.

            Τέτοια κείμενα, μαθηματικού εννοώ χαρακτήρα, περιέχουν συχνά, όπως κι εδώ, μεγάλες δόσεις διδακτισμού, σαν το έργο να είναι ένα είδος μαθήματος. Αυτό το κάνει πολύ στημένο, πολύ μονοεστιακά προσανατολισμένο και του στερεί τη φυσικότητα της δράσης.

            [Μετά το προηγούμενο ποστ για τον Μουρακάμι, που γέννησε μεστές συζητήσεις, νιώθω σαν να κάνω ιεροσυλία κατεβάζοντας τον πήχυ. Συγχωρήστε-με]

Πατριάρχης Φώτιος