Από την παραλογοτεχνία στη λογοτεχνία Η σειρά του Βήματος με 24 έργα του Γιάννη Μαρή συντάσσεται απόλυτα με την αναβίωση του αστυνομικού μυθιστορήματος που το έβγαλε από τους πάγκους της παραλογοτεχνίας και το ενθρόνισε στα περίοπτα ράφια της λογοτεχνίας. Ο Γιάννης Μαρής πάντοτε αποτελούσε τον πατριάρχη του είδους με τους 50 τίτλους του μεταξύ 1953 και 1979. Βλέπω ότι πολλοί ασχολήθηκαν ξανά με τον Γιάννη Μαρή εξ αφορμής των τομιδίων του Βήματος:
tribes.wordpress.com/2008/08/26/maris,
vivliomania.blogspot.com/2008/09/blog-post_10.html,
vivliomania.blogspot.com/2008/09/blog-post_10.html,
Αυτές τις μέρες διάβασα:
1. Έγκλημα στο Κολωνάκι
2. Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη
3. Περιπέτεια στο Άγιο Όρος
4. Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα
5. Έγκλημα στα παρασκήνια
6. Επικίνδυνο καλοκαίρι
7. Αυστηρώς προσωπικό
8. Το χαμόγελο της Πυθίας
9. Αυτόπτης μάρτυς
10. Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν
11. Το χαμόγελο στης Σφίγγας
Τα χαρακτηριστικά της γραφής του δεν είναι καθόλου αμελητέα, παρά τις πολλές λογοτεχνικές του αδυναμίες (άχρωμη γλώσσα, επαναλαμβανόμενα μοτίβα, μανιέρα στις περιγραφές των μοιραίων γυναικών…). Και φυσικά στην εποχή του θεωρήθηκε παραλογοτεχνία γιατί δεν αξιοποίησε καθόλου τα διδάγματα του μοντερνισμού δεν ασχολήθηκε με τα ζητήματα που απασχόλησαν τον Έλληνα της μεταπολεμικής περιόδους και έδινε την εντύπωση πως το αστυνομικό μυθιστόρημα δεν ασχολείται με τίποτε άλλο παρά με τον εαυτό του. Είναι συνάρτηση και σε ποιο κοινό απευθυνόταν...
Ωστόσο, σήμερα, αναδρομικά και σύμφωνα με την εποχή μας, βλέπουμε ότι δεν ήταν κακός συγγραφέας με δύο τα βασικότερα προτερήματα των έργων του: α) έξοχα προδιαγεγραμμένη πλοκή: καλοστημένη υπόθεση, μικρές και μεγάλες ανατροπές, σταδιακή ανάπτυξη της εξιχνίασης του γρίφου, λογική αλληλουχία και χωρίς κενά εξέλιξη των γεγονότων και β) ψυχολογική εμβάθυνση σε κίνητρα και στόχους των προσώπων: φυσικά ο δεν-μου-γεμίζει-το-μάτι αστυνόμος Μπέκας που ξέρει περισσότερα απ’ όσα λέει αλλά και οι ύποπτοι διαγράφονται με επιμονή στις λεπτομέρειες και στην ψυχοσύνθεσή τους που τους οδηγεί στη μία ή στην άλλη κίνηση.
Παράκληση: βάλθηκα να βρω εσωτερικές ενδείξεις χρονολόγησης των μυθιστορημάτων του και βρήκα όντως σε 3-4 από αυτά. Αν κανείς ξέρει πού (κάποιο άρθρο, κανένα αφιέρωμα κ.λπ.) μπορώ να βρω τις χρονολογίες πρώτης έκδοσής τους, παρακαλώ να με ενημερώσει.
1. Έγκλημα στο Κολωνάκι
2. Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη
3. Περιπέτεια στο Άγιο Όρος
4. Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα
5. Έγκλημα στα παρασκήνια
6. Επικίνδυνο καλοκαίρι
7. Αυστηρώς προσωπικό
8. Το χαμόγελο της Πυθίας
9. Αυτόπτης μάρτυς
10. Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν
11. Το χαμόγελο στης Σφίγγας
Τα χαρακτηριστικά της γραφής του δεν είναι καθόλου αμελητέα, παρά τις πολλές λογοτεχνικές του αδυναμίες (άχρωμη γλώσσα, επαναλαμβανόμενα μοτίβα, μανιέρα στις περιγραφές των μοιραίων γυναικών…). Και φυσικά στην εποχή του θεωρήθηκε παραλογοτεχνία γιατί δεν αξιοποίησε καθόλου τα διδάγματα του μοντερνισμού δεν ασχολήθηκε με τα ζητήματα που απασχόλησαν τον Έλληνα της μεταπολεμικής περιόδους και έδινε την εντύπωση πως το αστυνομικό μυθιστόρημα δεν ασχολείται με τίποτε άλλο παρά με τον εαυτό του. Είναι συνάρτηση και σε ποιο κοινό απευθυνόταν...
Ωστόσο, σήμερα, αναδρομικά και σύμφωνα με την εποχή μας, βλέπουμε ότι δεν ήταν κακός συγγραφέας με δύο τα βασικότερα προτερήματα των έργων του: α) έξοχα προδιαγεγραμμένη πλοκή: καλοστημένη υπόθεση, μικρές και μεγάλες ανατροπές, σταδιακή ανάπτυξη της εξιχνίασης του γρίφου, λογική αλληλουχία και χωρίς κενά εξέλιξη των γεγονότων και β) ψυχολογική εμβάθυνση σε κίνητρα και στόχους των προσώπων: φυσικά ο δεν-μου-γεμίζει-το-μάτι αστυνόμος Μπέκας που ξέρει περισσότερα απ’ όσα λέει αλλά και οι ύποπτοι διαγράφονται με επιμονή στις λεπτομέρειες και στην ψυχοσύνθεσή τους που τους οδηγεί στη μία ή στην άλλη κίνηση.
Παράκληση: βάλθηκα να βρω εσωτερικές ενδείξεις χρονολόγησης των μυθιστορημάτων του και βρήκα όντως σε 3-4 από αυτά. Αν κανείς ξέρει πού (κάποιο άρθρο, κανένα αφιέρωμα κ.λπ.) μπορώ να βρω τις χρονολογίες πρώτης έκδοσής τους, παρακαλώ να με ενημερώσει.
Πατριάρχης Φώτιος
9 comments:
Εγώ αγορασα 4. Καταπληκτικο το ευρημα στο Χαμόγελο της Πυθίας, ενα βιβλιο με θεμα την αρχαιοκαπηλία. Κλασικο το έγκλημα στο Κολωνάκι, βαρετός μαλλον ο Αυλακιώτης, μου μένει το Άγιο Όρος. (καταθετω εντελως προσωπικες και υποκειμενικες εντυπώσεις) Δυστυχως δεν μπορω να σας βοηθησω στο αιτημα. ¨οσο για τις γυναικες του, για την εποχη του μια χαρα τις βρισκω. Ο Καραγάτσης ειναι τρισχειρότερος (εκείνες οι "κρεατωμένες" ή μη γυναίκες του,χαρακτηρισμός από τον οποίο ούτε μία καραγατσική γυναίκα δεν διέφυγε, είναι ανυπέρβλητης κακογουστιάς)
Pellegrina, προσυπογράφω με τα χίλια όσα λες για το "Χαμόγελο της Πυθίας". Δεν ήξερα καθόλου το έργο και συμφωνώ πως πρόκειται για ένα ευφυές εύρημα.
Κάποια άλλα είτε είναι βαρετά από ένα σημείο της υπόθεσης και μετά ή εγώ έπαθα ανοσία στους χειρισμούς του Μαρή και δεν με εντυπωσιάζει εις το διηνεκές.
Πατριάρχης Φώτιος
ΥΓ. Σύγκριση Μαρή και Καραγάτση: κάπου διάβασα ότι έχει επιχειρηθεί και βρίσκω πως το κλίμα, η εποχή, ο κοσμοπολιτισμός, η γυναίκα κ.ά. είναι όντως παρόμοια παρουσιασμένα.
Διάβασα παλιά Μάρη. Μου άρεσε περισσότερο ίσως επειδή έμοιαζε σαν παραφωνία τότε που πρωτοέπιασα κάποιο βιβλίο του στα χέρια μου.
Λάκη, η γοητεία του μη αποδεκτού; του περιθωριακού;
Πατριάρχης Φώτιος
Ίσως...
Να θυμίσω ότι πριν από 7-8 χρόνια και η Καθημερινή συνοδευόταν από έργα του Μαρή. Ίσως ήταν ακόμη νωρίς, ίσως το φτηνό χαρτί και εξώφυλλο, ίσως (δε ξέρω τι άλλο) δεν έγινε θέμα η "επανεμφάνιση" του Μαρή.
Σε κάποια άκρη τα έχω αφημένα. Θα ψάξω μήπως και έχουν κάποιες από τις πληροφορίες που ζητάς.
as eon,
ευχαριστώ και μόνο για την πρόθεση.
Πατριάρχης Φώτιος
Δεν ασχοληθήκατε με την κινηματογραφική μεταφορά των έργων του. Την βρίσκω απαισια. Ολα τόσο προχειροφιαγμενα. Αδικούν τα βιβλία του. Ισως ειναι η εποχη της φθορας του Ελληνικου κινηματογραφου. Το ιδιο και χειροτερο τα εργα που ανεβηκαν στην τηλεοραση. Τα βιβλια του συγνωμη αλλα ειμαι φανατικος του οποτε δεν θα ειμαι αντικειμενικος. Νομιζω οτι δεν ειναι μονο αστυνομικα αλλα σε ταξιδευουν σε κοσμοπολιτικα μερη.
Δεν ασχοληθήκατε με την κινηματογραφική μεταφορά των έργων του. Την βρίσκω απαισια. Ολα τόσο προχειροφιαγμενα. Αδικούν τα βιβλία του. Ισως ειναι η εποχη της φθορας του Ελληνικου κινηματογραφου. Το ιδιο και χειροτερο τα εργα που ανεβηκαν στην τηλεοραση. Τα βιβλια του συγνωμη αλλα ειμαι φανατικος του οποτε δεν θα ειμαι αντικειμενικος. Νομιζω οτι δεν ειναι μονο αστυνομικα αλλα σε ταξιδευουν σε κοσμοπολιτικα μερη.
Post a Comment